Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza SP ZOZ w Tarnowie Pracownia Medycyny Nuklearnej Ul. Lwowska 178a 33-100 Tarnów, Tel.: sekr. 14 63 15 0 70, 146315046 centrala: 14 63 15000 INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA PO PODANIU DAWKI LECZNICZEJ JODU 131 INFORMACJADLA CHORYCH LECZONYCH JODEM RADIOAKTYWNYM (131I) Z POWODU NADCZYNNOŚCI TARCZYCY W PRACOWNI MEDYCYNY NUKLEARNEJ 1. Na czym polega leczenie 131I? Leczenie 131I jest stosowane u chorych z nadczynnością tarczycy oraz z powiększoną tarczycą. Tarczyca osoby chorej na nadczynność produkuje za dużo hormonów tarczycy. Promieniowanie 131I działa na komórki tarczycy i powoduje hamowanie wydzielania hormonów. Efektem tego jest zmniejszenie wielkości tarczycy. Leczenie 131I w pewnych przypadkach może być stosowane zamiast leczenia operacyjnego. 2. Czy promieniowanie od przyjętej dawki zagraża otoczeniu? Nie, promieniowanie od przyjętej dawki nie zagraża choremu ani osobom z bliskiego otoczenia chorego pod warunkiem stosowania się do niżej podanych poleceń. 3. Przygotowanie do podania dawki 131I. 3.1. Konieczne jest wykonanie badań wstępnych, które mają określić czy leczenie 131I będzie mogło się odbyć. 3.2. Badania te trwają dwa dni i obejmują badanie stężenia hormonów tarczycy we krwi,, badanie scyntygraficzne tarczycy z pomiarem jodochwytności tarczycy oraz wizytę lekarską. Wyniki tych badań są oceniane przez lekarza, który po zbadaniu chorej/ chorego podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu do dalszego leczenia. 3.3. W trakcie odbywających się badań jak i w czasie oczekiwania na podanie dawki 131I prosimy nie odstawiać leków przyjmowanych na „serce”, nadciśnienie, itp. Te leki oraz przyjmowane „na tarczycę” proszę przynieść na wizytę lekarską. Szczególnie dotyczy takich leków jak: Metizol, Thyrosan, Thyrozol, Letrox, Eferox, Euthyrox, Eltroxin, Jodid, Jodox. Prosimy również o przyniesienie kserokopii ewentualnych kart wypisowych i innych badań ze szczególnym uwzględnieniem badań tarczycy. 3.4. Termin podania dawki zostanie ustalony indywidualnie z każdym pacjentem. 3.5. W razie wskazań możliwe jest udzielenie zwolnienia lekarskiego. 3.6. W okresie przed badaniami wstępnymi a podaniem dawki leczniczej prosimy o nie stosowanie bez zgody lekarza naszej Pacowni żadnych dodatkowych środków zawierających jod w swoim składzie (leki, kremy, jodyna) 3.7. Kobiety w ciąży lub karmiące piersią nie mogą być poddane leczeniu. 4. Podanie dawki leczniczej: 4.1. W dniu podania należy pozostać na czczo minimum 4 godziny. 4.2. Jod jest podawany doustnie w postaci kapsułki. 4.3. Dwie godziny po podaniu dawki nie należy przyjmować pokarmów. UWAGA WAŻNE : W dniu podania dawki leczniczej 131I pacjentka NIE MOŻE BYĆ W CIĄŻY. Nie zaleca się zachodzenia w ciążę wcześniej niż za 6miesięcy od podania dawki leczniczej 131I. 5.Postępowanie po podaniu 131I: Po otrzymaniu dawki leczniczej i opuszczeniu Pracowni Medycyny Nuklearnej, należy jak najszybciej udać się do domu. Wskazane jest zapewnienie powrotu samochodem.Przy korzystaniu ze środków komunikacji zbiorowej należy zajmować miejsca w miarę możliwości w pewnym oddaleniu od reszty pasażerów, z dala od dzieci, młodzieży oraz kobiet w ciąży. 5.1. Po powrocie do domu przez dwa tygodnie od podania dawki leczniczej prosimy ograniczyć do minimum bliską, bezpośrednią styczność z domownikami a szczególnie: unikanie bliskich kontaktów szczególnie z kobietami w ciąży oraz z małymi dziećmi (przytulanie, spanie w jednym łóżku), ze względu na pozostający w gruczole tarczowym 131I.) nie zamieszkiwać z małymi dziećmi,kobietami w ciąży; ograniczenie kontaktów towarzyskich, w ciągu 3-4 tygodni po zażyciu radiojodu spać w osobnym łóżku . Uwaga! Przykładem sytuacji, której należy unikać nawet przez okres 2 – 3 miesięcy jest czytanie bajek dziecku siedzącemu na kolanach albo spanie z małym dzieckiem, tj. sytuacji w których ciało dziecka kontaktuje się przez długi okres czasu z szyją osoby leczonej radiojodem. Ponieważ ryzyko związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące jest większe dla dzieci szczególnie poniżej 10 roku życia, należy unikać niepotrzebnych kontaktów z dziećmi. Uwaga! Chory powinien pamiętać, iż zachowanie odstępu od innych osób dotyczy także mieszkańców innego mieszkania (sąsiadów przez ścianę, zwłaszcza dzieci), jeżeli zamieszkuje w dużym bloku mieszkalnym.) 5.1.Radiojod jest wydalany z potem, śliną, moczem i kałem, stąd konieczne jest = . przez okres 7 dni od leczenia: dwukrotne spłukiwanie toalety, dokładne mycie wanny lub brodzika po kąpieli, częste mycie rąk, całego ciała, łącznie z myciem włosów, w przypadku nietrzymania moczu należy na czas odpoczynku nocnego podłożyć pod prześcieradło nienasiąkliwy materiał (folię, ceratę). bieliznę osobistą należy zmieniać codziennie i prać oddzielnie, płucząc w dużej ilości wody. 5.3 Ponadto:w ciągu pierwszych dwóch- trzech dni po podaniu dawki zaleca się zwiększenie ilości przyjmowanych płynów,ssanie cukierków lub żucie gumy dla zmniejszenia gromadzenia się jodu w śliniankach, kobiety w okresie rozrodczym obowiązuje zakaz zachodzenia w ciążę miesięcy,mężczyznpowstrzymanie się od planów rozdzicielskich na 4 miesiace po leczeniu. przez okres 6 nie jest konieczne posiadanie osobnych talerzy. można oglądać telewizję, rozmawiać przez telefon, chodzić na spacery, robić niezbędne zakupy, wykonywać codzienne czynności domowe, również przygotowywać posiłki pamiętając jednak o przestrzeganiu zasad higieny ,a więc prowadzić normalny tryb życia. należy pamiętać o tym, że działanie promieniowania jonizującego maleje „do kwadratu” z odległością; np. odległość 2 razy większa a dawka 4 razy mniejsza, odległość 4 razy większa a dawka 16 razy mniejsza. jeśli w miejscu pracy leczony musi przebywać dłuższy czas z tymi samymi osobami w bezpośredniej bliskości, wskazane jest udzielenie leczonemu zwolnienia z pracy zawodowej na okres 2 tygodni. w okresie 2-3 miesięcy po podaniu radiojodu może nastąpić przejściowe pogorszenie samopoczucia, uczucie zmęczenia lub pobolewanie okolicy tarczycy (rzadko). Są to efekty działania leku i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Nie ma również przeciwwskazań do przyjmowania (ale tylko w razie potrzeby !) jakichkolwiek rutynowych leków, poza lekami tarczycowymi których stosowanie winno odbywać się pod kontrolą endokrynologa. 5.3. Po podaniu jodu o dalszym leczeniu decyduje endokrynolog, który skierował pacjenta do terapii. 6. Badania kontrolne po leczeniu 131I Pierwsze badanie kontrolne odbywa się w okresie jednego i trzech miesięcy po rozpoczęciu leczenia. Następne badanie wykonywane jest po około pół roku od daty leczenia, a ostatnie po roku od podania 131I. Ważne: Po każdym badaniu kontrolnym wydawany jest wynik, który należy skonsultować z lekarzem prowadzącym w Pracowni Medycyny Nuklearnej. Wynik ten jest do odbioru w rejestracji pracowni lub będzie przesłany do domu, o ile chory zostawi w rejestracji zaadresowaną do siebie kopertę ze znaczkiem pocztowym. 7. Powikłania Najbardziej pożądanym wynikiem leczenia jest uzyskanie prawidłowej czynności tarczycy. Zdarza się jednak wystąpienie niedoczynności tarczycy. Związane jest to z radykalnym sposobem leczenia – jak wspomniano 131I zmniejsza ilość aktywnych komórek i stąd w efekcie może dojść (podobnie jak po leczeniu operacyjnym) do niedoczynności tarczycy. Na niedoczynność mogą wskazywać następujące objawy: narastające uczucie zmęczenia, słabsza pamięć, gorsza koncentracja, zimno, obrzęki, suchość skóry, zaparcia, wzrost wagi, W takim przypadku konieczne będzie długie, regularne przyjmowanie preparatów zawierających hormony tarczycy pod kontrolą lekarską. Zdarza się też, że nadczynność tarczycy nie ustępuje po podaniu 131I. Konieczna jest wtedy powtórna dawka 131I . Po podaniu jodu sporadycznie obserwuje się: -tkliwość tarczycy,obrzęk- związane z odczynem zapalnym tego gruczołu, -zapalenie ślinianek u ok.10% chorych -objawami są powiększenie się ślinianek ,ból,objawy występują w ciągu pierwszych 3 dni .Zapobieganie spożywanie kwaśnych pokarmów ,żucie gumy - choroba popromienna objawy: nudności, wymioty, bóle głowy. - zahamowanie czynności szpiku - występuje on najczęściej po miesiącu od zastosowanego leczenia przemawia za nim spadek płytek kwi ,leukocytów, anemia. Jeżeli wystąpią objawy infekcji ,gorączka, wybroczyny na skórze ,krwawienie, bóle głowy ,bóle w klatce piersiowej wskazane jest wykonanie morfologii krwi. -włókniste zapalenie płuc -przełom tarczycowy u ok .0,34% leczonych -objawy: gorączka,tachykardia ,bóle brzucha ,nudności,wymioty,biegunka ,leukocytoza. W przypadku wystapienia w/w objawów bezwzgledny , natychmiastowy kontakt z lekarzem Uwaga końcowa Pracownia Medycyny Nuklearnej Szpitala im św Łukasza w Tarnowie stosuje schemat leczenia radiojodem zalecony przez Komitet Leczenia Radiojodem Nadczynności Tarczycy Europejskich Towarzystw Tyreologicznych. Odpowiednio do zalecenia tego Komitetu chory zakwalifikowany do leczenia radiojodem, po zapoznaniu się z niniejsza informacja, podpisem potwierdza zgodę na leczenie i zobowiązuje się do przestrzegania zasad ochrony radiologicznej opisanych w niniejszej instrukcji. Ponadto, wyraża chęć współpracy z personelem leczącym, który udzieli leczonemu odpowiedzi na wszystkie ewentualne pytania dodatkowe. Telefon kontaktowy :14 631-5046 , 5070 Termin leczenia :