MUTACJE I CZYNNIKI MUTAGENNE

MUTACJE
I
CZYNNIKI
MUTAGENNE
Zmiany w informacji
genetycznej
Na podstawie informacji z podręcznika (s.39) odpowiedzcie
w zeszytach na pytania:
1.Czym jest mutacja?
2.W jaki sposób powstają mutacje
spontaniczne, a w jaki – mutacje
indukowane?
3.Co nazywamy czynnikiem mutagennym i
jakie są przykładowe czynniki mutagenne?
PODZIAŁ MUTACJI
Mutacje genowe – zmiany nukleotydów
• Fragment DNA o budowie prawidłowej:
AC G C CATTC G
TG C G GTATG C
mRNA A C G C C A U A C G
Białko tre pro
fen
ZASADY PURYNOWE
ZASADY PIRYMIDYNOWE
• SUBSTYTUCJA TRANZYCJA –
następuje zastąpienie jednej puryny przez
drugą purynę lub jednej pirymidyny przez
drugą
•
•
Fragment DNA o budowie prawidłowej:
ACGCCATTCG
TGCGGTATGC
mRNA A C G C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Ten sam fragment DNA po mutacji substytucja tranzycja
ACACCATTCG
TGTGGTATGC
mRNA A C A C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Jest to mutacja milcząca bo przed mutacją i po mutacji
jest takie samo białko
SUBSTYTUCJA TRANSWERSJA – następuje
zastąpienie jednej puryny przez pirymidynę lub
jednej pirymidyny przez purynę
•
•
Fragment DNA o budowie prawidłowej:
ACGCCATTCG
TGCGGTATGC
mRNA A C G C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Ten sam fragment DNA po mutacji substytucja transwersja
ACCCCATTCG
TGGGGTATGC
mRNA A C C C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Jest to mutacja milcząca bo przed mutacją i po mutacji
jest takie samo białko
DELECJA – utrata jednej lub kilku par
nukleotydów
•
•
Fragment DNA o budowie prawidłowej:
ACGCCATTCG
TGCGGTATGC
mRNA A C G C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Ten sam fragment DNA po mutacji typu delecja
ACCCATTCG
T G G G TAAG C
mRNA A C C C A U U C G
Białko tre his
ser
Jest to zmiany sensu bo po mutacji powstaje inne
białko niż przed mutacją (zmiana ramki odczytu)
INSERCJA– wstawienie jednej lub
kilku par nukleotydów
•
•
Fragment DNA o budowie prawidłowej:
ACGCCATTCG
TGCGGTATGC
mRNA A C G C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Ten sam fragment DNA po mutacji typu insercji
ACGCCATGTTCG
T G C G G TACAAG C
mRNA A C G C C A U G U U C G
Białko tre pro cys ser
Jest to mutacja zmiany sensu bo po mutacji powstaje
inne białko niż przed mutacją (zmiana ramki odczytu)
INSERCJA– wstawienie jednej lub
kilku par nukleotydów
•
•
Fragment DNA o budowie prawidłowej:
ACGCCATTCG
TGCGGTATGC
mRNA A C G C C A U A C G
Białko tre pro
fen
Ten sam fragment DNA po mutacji typu insercji
ACGTAGCCATTCG
T G C A T C G G TAAG C
mRNA A C G U A G C C A U U C G
Białko tre STOP
Jest to mutacja nonsensowna bo po mutacji powstaje krótsze białko
z kodonem STOP i synteza białka kończy się przedwcześnie i nie
może ono spełniać swojej funkcji w komórce
Mutacje chromosomowe
• Zmiana struktury chromosomu lub utrata
fragmentu chromosomu, który zawiera
geny. Skutki fenotypowe takich mutacji
mogą być bardzo poważne.
DUPLIKACJA
• Podwojenie fragmentu chromosomu
BIOLOGIA
BIOLOOLOGIA
BIOBIOLOGIA
TRANSLOKACJA
• Przeniesienie fragmentu chromosomu na
drugi chromosom
B
I
B I O Lb O G I A
B
b
b
GENETYKA
BIOLOGIAGENE
TYKA
DEFICJENCJA
• Utrata fragmentu chromosomu
BIO
BIOLOGIA
BIOGIA
OGIA
INWERSJA
• Obrócenie chromosomu o 180
O
L
G
O
BIOLOGIA
I
BIGOLOIA
I
B
A
Dziękuję za uwagę
Opracowała: Lidia Mucha
Nauczycielka biologii
w Liceum Ogólnokształcącym
im. T. Kościuszki
w Gostyninie