FORUM Jonizator Jarek @.qxd
advertisement
F orum Czytelników Jonizator powietrza Wielu z nas bardzo często czuje się zmęczonymi, znużonymi i osłabionymi. Nikt jednak nie zdaje sobie sprawy z tego, że powodem tego stanu rzeczy może być nie najlepszy skład powietrza, którym oddychamy. Brakuje w nim jonów ujemnych lub liczba jonów dodatnich przekracza liczbę jonów ujemnych. Dla porównania podam, że stężenie jonów ujemnych w mieszkaniach niektórych miast spada do 25 w 1cm3, natomiast w górach w pobliżu wodospadów i rzek oraz w dużych lasach powietrze zawiera od 700 do 3000 a nieraz do 15000 jonów ujemnych w 1cm3. Miejscowości, w powietrzu których stałą przewagę nad jonami dodatnimi mają jony ujemne, bardzo często nazywane są uzdrowiskami. To tam jedziemy, by zaczerpnąć świeżego powietrza i nabrać sił do dalszego miejskiego życia. Niestety nie zawsze możemy wyjechać w takie miejsca, dlatego proponuję urządzenie zwane jonizatorem powietrza. Jonizator ten umożliwia nasycenie powietrza jonami ujemnymi. Dzięki dużej liczbie ujemnych jonów w powietrzu poprawia się samopoczucie psychofizyczne, polepsza się skład krwi, następuje uspokojenie przebiegu oddychania. Ujemna jonizacja powietrza wskazana jest dla osób ze schorzeniami płuc i dróg oddechowych, układu krążenia i serca oraz dla osób pracujących pod ziemią. Sprzyja też gojeniu się ran i oparzeń. Działanie powietrza zjonizowanego ujemnie jest zawsze korzystne i nie ma jakichkolwiek przeciwwskazań co do jego stosowania. Systematyczne wdychanie powietrza o stężeniu ujemnych jonów od 1000 do 10000 w 1cm3 zmniejsza znużenie, skraca czas niezbędny na wypoczynek oraz znacznie zwiększa koncentrację uwagi i sprawność pracy. Bardzo wskazane jest stosowanie takiego jonizatora np. w pracowniach komputerowych i naszych pokojach, gdzie pracuje komputer lub telewizor. Monitory komputerowe, podobnie jak odbiorniki telewizyjne, zawierają podzespoły wytwarzające wysokie napięcie niezbędne do poprawnej pracy tych urządzeń. Z czasem wskutek wilgoci lub kurzu następują iskrze- 54 nia i upływności w obwodach wysokiego napięcia. To powoduje jonizację powietrza ale niestety jonami dodatnimi. Aby te niekorzystne warunki zmienić, należy stosować opisany niżej jonizator. Podobno dobre wyniki daje również jonizowanie powietrza dla drobiu, królików, świń i innych zwierząt hodowlanych. Zwiększa się zawartość tłuszczu w mleku, następuje większy przyrost tuszy, zmniejsza się śmiertelność i choroby. napięcia doprowadzonego z przetwornicy – spływają elektrony, które jonizują powietrze. Przetwornica zbudowana jest z generatora na układzie scalonym IC1 typu NE555. Jego częstotliwość zależy od rezystorów R1,R2 oraz pojemności kondensatora C2 i wynosi ok. 27kHz. Generator steruje kluczem tranzystorowym T1, który włącza i wyłącza uzwojenie pierwotne transformatora TR1. Transformator użyty do budowy jonizatora to typowy, produkowany i używany w przenośnych odbiornikach TV typu JUNOST. Dzięki temu unikamy tak nielubianego przez nieOpis układu Jonizator składa się z generatora a właściwie których początkujących elektroników mozolprzetwornicy napięcia (rysunek 1), powiela- nego nawijania uzwojeń transformatora. Na cza napięcia (rysunek 2) oraz ekranu z dużą schemacie podaję oryginalne numery uzwoliczbą igieł (rysunek 3). To właśnie z tych jeń transformatora wykorzystane do budowy igieł – pod wpływem wysokiego, ujemnego jonizatora. Pozostałe wyprowadzenia są niepodłączone. W uzwojeniu wtórnym indukuje się wysokie napięcie ok. 1000V. Jonizatory z tak małym napięciem nie dają żadnego skutku. Rzecz w tym, że do właściwego zjonizowania powietrza i zapewnienia jonom niezbędnej żywotności konieczne jest doprowadzenie do ekranu znacznej mocy i napięcia rzędu 20kV...25kV. Rys. 1 Schemat ideowy przetwornicy napięcia Dlatego, jak widać na schemacie, do wyjścia Rys. 2 Schemat ideowy powielacza napięcia E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h Forum Czytelników transformatora dołączony jest powielacz napięcia, który podwyższa to napięcie do ponad 20000V. Dopiero tak duże napięcie doprowadzone jest do ekranu z igłami. Ekran ten podobny jest do nastroszonego jeża. Działanie powielaczy było omawiane na łamach EdW, przypomnę, że w powielaczu napięcia kolejne kondensatory ładowane są w takt zmian polaryzacji napięcia wejściowego. Dzięki odpowiedniemu ich połączeniu poprzez diody, napięcia z tych kondensatorów sumują się, dając na wyjściu napięcie tyle razy większe od wejściowego, ile jest tych kondensatorów. Jak zbudowany jest ekran? Ekran składa się z okręgu o średnicy 40cm, zrobionego z drutu miedzianego o przekroju 2,5mm2, do którego dolutowane są miedziane druty o średnicy ok. 0,5 mm, które tworzą siatkę z oczkami o wymiarach ok. 3 x 3cm. Siatka ta tworzy wypukłą część ekranu skierowaną w dół. W miejscach skrzyżowania drutów przylutowane są igły o średnicy 0,3...0,5mm i długości ok. 35mm. Igły te powinny być jak najbardziej ostre np. ze szpileczek krawieckich, jednak każdą z nich trzeba wcześniej naostrzyć. Do pierścienia doprowadza się trzy przewody miedziane 0,8...1mm, rozstawione co Rys. 3 Budowa ekranu Fot. 1 Ekran 120o i zlutowane nad środkiem ekranu. Do tego punktu doprowadzamy wysokie napięcie z powielacza. Wszystkie punkty lutownicze powinny być tak wykonane aby nie miały żadnych ostrych zakończeń. Jedynymi ostrymi punktami jonizatora – ekranu mają być przylutowane igły. Jak widać, budowa ekranu jest dość pracochłonna i wymaga cierpliwości, ale od staranności wykonania tego elementu zależy skuteczność pracy jonizatora. Montaż i uruchomienie Jonizator zmontowany został na dwóch płytkach. Na jednej umieszczony jest generator, klucz tranzystorowy i transformator wysokiego napięcia. Na drugiej znajduje się powielacz napięcia. Opis montażu elementów na pierwszej płytce nie wymaga większych szczegółów. Pragnę jednak zwrócić uwagę na sposób lutowania powielacza napięcia. Wszystkie wyprowadzenia elementów obcinamy bardzo blisko płytki. Ci, którzy potrafią, lutują tak, by w punktach lutowania nie było żadnych ostrych zakończeń z cyny oraz by nie było widać ostrych wyprowadzeń elementów. Jednak polecam, żeby wszystkie krótko obcięte końcówki elementów zawinąć tak, by przylegały do płytki i dopiero teraz je przylutować. Po lutowaniu każdy punkt lutowniczy powinien być gładki bez ostrych zakończeń. Po sprawdzeniu poprawności montażu koniecznie trzeba zwrócić uwagę na kierunki diod w powielaczu. Płytkę drukowaną powielacza KONIECZNIE należy zabezpieczyć powłoką izolacyjną np. Plastik 70 i to dwa razy. Można też zabezpieczyć stronę elementów. Obydwie płytki umieściłem w obudowie typu KM85, tak by odległość między nimi była jak największa. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, aby płytka powielacza od strony wyjścia wysokiego napięcia była oddalona od obudowy i innych elementów możliwie jak najbardziej. Minimalna odległość to 25-30mm. Dlatego płytka ta zamocowana jest w połowie wysokości obudowy. Wyjście powielacza z kolczastym ekranem łączymy kablem w izolacji wysokonapięciowej. Przewód taki można zdobyć, odcinając kawałek od uszkodzonego powielacza z odbiornika TV-kolor. Następnie przewód ten wypuszczamy przez otwór w spodzie obudowy na odległość minimum 35mm. Na przewód w miejscu przejścia przez obudowę można założyć dodatkową izolację, wykonaną z odciętej szyjki kapturka kończącego przewód powielacza od TV. Dopiero tu do końca kabla lutujemy ekran, uważając by miejsce lutowania było gładkie, bez ostrych zakończeń. Powtórzę jeszcze raz bo to ważne, W CAŁYM JONIZATORZE JEDYNYMI I BARDZO OSTRYMI PUNKTAMI POWINNY BYĆ ZAKOŃCZENIA IGIEŁ DOLUTOWANYCH DO EKRANU. POZOSTAŁE PUNKTY LUTOWNICZE POWINNY BYĆ GŁADKIE. E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h W górnej części obudowy montujemy uchwyt, służący do powieszenia jonizatora. Transformator użyty do budowy przetwornicy jest ciężki. Dlatego jonizator wisząc, trochę się przechyla. By to zlikwidować należy w przeciwnym rogu obudowy przymocować przeciwwagę. Wieszamy go ok. 2m nad podłogą, uważając, by przewód od zasilacza był możliwie daleko od ekranu. Zasilanie wynosi 12V. Równie dobrze pracuje przy zasilaniu 13,8V (zasilacz od CB). Po włączeniu zasilania powinniśmy usłyszeć ciche syczenie dobiegające z ekranu, co świadczy o działaniu jonizatora. Możemy też ostrożnie zbliżyć rękę do ekranu na odległość 50...70mm, wtedy odczujemy chłód płynący od niego. Jednak druga ręka nie powinna wtedy niczego dotykać. Należy sprawdzić, czy z powielacza nie występuje upływność wysokiego napięcia do obudowy lub innych elementów. Po wyłączeniu zasilania nie wolno od razu dotykać ekranu. Muszą się rozładować kondensatory powielacza. Można je rozładować szybciej, dotykając wyjścia powielacza lub ekranu przewodem dołączonym do masy. W dolnej części obudowy można zamontować diodę świecącą, która będzie nas informowała o pracy jonizatora. Jak wcześniej wspomniałem, powietrze tak zjonizowane jest zawsze korzystne i nie ma żadnych przeciwwskazań co do jego stosowania. Jonizator może być włączany okresowo przez cały dzień, lub pracować nonstop. Jednak minimalna, codzienna dawka jonizacji dla przeciętnej wielkości mieszkania wynosi około 60-90 minut. Podczas jonizacji należy znajdować się w odległości 1-1,5m od ekranu. Należy dodać, że do jonizacji nadaje się powietrze pełnowartościowe, tzn. o normalnym składzie. Dlatego wentylacja mieszkań jest niezbędna. Oczywiście, że przebywanie przez krótki czas w takim zjonizowanym powietrzu nie poprawi naszego samopoczucia od razu. Poprawa może nastąpić dopiero po dłuższym czasie. Więc do dzieła. Jeszcze jedna bardzo ważna sprawa, UWAGA NA BARDZO WYSOKIE NAPIĘCIE! Marian Jarek Wykaz elementów R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,4kΩ R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6,8kΩ R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1kΩ C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470µF/25V C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3nF C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF C6-C25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,5nF/3kV D1-D40 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4007 T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BD911 IC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NE555 Tr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TBC - 904 55
