Cytologia

Cytologia
mgr Ilona Marciniak
• 1. Biofizyczne i fizyczne metody badania komórek:
a) frakcjonowanie
b) autoradiografia
c) chromatografia
d) barwienie
• 2. Organella komórkowe (roślinne i zwierzęce) ich
budowa i funkcje
1. Metody badania komórek
a) pobieranie matreiału do badania:
– rozbijanie komórek na homogenat
– frakcjonowanie poprzez wirowanie
różnicowe
b) autoradiografia
• Kontrola przebiegu reakcji chemicznych
– Znakowanie izotopami np. H
– Sporządzanie skrawków
– Pokrycie skrawków emulsją fotograficzną z AgBr
– Odczytywanie wyników
• Badanie lokalizacji RNA w komórce (lokalizacja
zasad azotowych w komórce)
c) chromatografia- rozdzielanie mieszaniny
związków
• Bibułowa
• Kolumnowa
• Cienkowarstwowa
d) barwienie
•
•
•
•
•
•
Fluorescencyjne
Sudan III i IV
Czerwień jądrowa
Zieleń jądrowa
Karmin ałunowy
Płyn Lugola
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Podstawowe organella komórki
zwierzęcej
Jądro komórkowe
Mitochondrium
Retikulum endoplazmatyczne
Aparat Golgiego
Lizosom
Rybosom
Peroksysom
Cytoplazma
Błona białkowo- lipidowa
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Podstawowe organella komórki
roślinnej
Jądro komórkowe
Mitochondrium
Retikulum endoplazmatyczne
Aparat Golgiego
Rybosom
Błona białkowo- lipidowa
Ściana komórkowa
Wakuole
Plastydy
Glioksysomy
Cytoplazma
Podstawowe organella komórki
prokariotycznej
•
•
•
•
•
•
•
Nukleoid (genofor)
Rybosomy
Cytoplazma
Błona białkowo- lipidowa
Ściana komórkowa
Mezosomy
Tylakoidy
Błona komórkowa
Funkcje błony komórkowej
• Ochronna,
• Wybiórczość (selektywność)
– Dyfuzja prosta (tlen, woda, mocznik)
– Dyfuzja wspomagana (jony sodu i potasu)
– Transport aktywny z wykorzystanem ATP (pompa
sodowo-potasowa)
System GERL
Zespół jednobłonowych organelli komórkowych
u eukariontów:
– Retikulum endoplazmatyczne (siateczka śródplazmatyczna
ER)
– Aparat Golgiego
– Lizosom
Retikulum Endoplazmatyczne
(Siateczka śródplazmatyczna)
• Gładkie- synteza lipidów
• Szorstkie- biosynteza białek
Aparat Golgiego
Funkcje Aparatu Golgiego
• Wytwarzanie lizosomów
• Ostateczne fomowanie produktu białkowego
• Regulacja gospodarką wodną wewnątrz komórki
Lizosom
Funkcje lizosomów
• Trawienie, ponieważ lizosomy wypełnione są
enzymami hydrolitycznymi
Cytoplazma
(Cytozol)
• Zapewnia płynne środowisko wewnątrz
komórki
• Jest to koloid wodny
• Tworzy cytoszkielet
Cytoszkielet
budują mikrofilamenty i mikrotubule
Funkcje cytoszkieletu
• Zachowanie kształtu komórki
• Zapewnia ruch organellom komórkowym
• Udział w podziałach komórek
• Przekazywanie informacji pomiędzy komórkami
• Ruch rzęsek i wici
Mikrociałka
• Peroksysomy- usuwają nadtlenek wodoru
powstający z utleniania lipidów
• Glioksysomy- rozkładają kwasy tłuszczowe
Mitochondrium
• Organellum
półautonomiczne
• Uczestniczy w procesie
oddychania
wewnątrzkomórkowego
– Glikoliza- cytoplazma
– Cykl Krebsa
– Utlenianie końcowe
Rybosomy
• Udział w biosyntezie białek
• Rodzaje rybosomów:
– 70S prokariota (S- Svedberg)
– 80 S eukariota
Jądro komórkowe
• Centrum
dowodzenia
komórką
• Podziały komórkowe
• Różne kształty
Wodniczka
Skład płynu wodniczki
• Zw. organiczne- aminokwasy, cukry, lipidy)
• Zw. nieorganiczne- woda i jony (kryształy wapnia tworzą druzy lub
rafidy)
• Metabolity wtórne
– Glikozydy (antocyjany, flawony)
– Alkaloidy (nikotyna, chinina, morfina, strychnina, kofeina,
kokaina)
– garbniki (pochodne cukrów i polifenoli)
Funkcje wodniczek
• Utrzymanie komórek w stanie uwodnienia
• U roślin magazynują wtórne produkty przemiany
materii
• U pierwotniaków usuwają nadmiar wody z komórki.
Ściana komórkowa
•
U bakterii zbudowana z mureiny
•
U grzybów z chityny
•
U roslin z celulozy
•
Ściana komórkowa:
– Pierwotna
– Wtórna
• Inkrustacja- odkładanie się substancji pomiędzy elementy szkieletu
celulozowego
• Adkrustacja- odkładanie substancji na wewnętrznej powierzchni
ściany pierwotnej (KALOZA czy SUBERYNA)
Chloroplasty
• Organellum półautonomiczne
Zadanie
• Odgadnij jakie organella komórkowe opisane
są w tekście źródłowym.
KONIEC