Prezentacja ze spotkania w dniu 21.05.2015
advertisement
PROJEKTY BADAWCZE FINANSOWANE PRZEZ NCN Monika Ratajczak, Małgorzata Ostachowicz Dział Obsługi Projektów Gdańsk, 21 maja 2015 Typy konkursów OPUS konkurs na projekty badawcze, w tym finansowanie zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do realizacji tych projektów (dla osób posiadających dorobek naukowy) PRELUDIUM SONATA konkurs na projekty badawcze realizowane przez osoby rozpoczynające karierę naukową nieposiadające stopnia naukowego doktora konkurs na projekty badawcze realizowane przez osoby rozpoczynające karierę naukową posiadające stopień naukowy doktora Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Typy konkursów SONATA BIS konkurs na projekty badawcze mające na celu powołanie nowego zespołu naukowego, realizowane przez osoby posiadające stopień naukowy lub tytuł naukowy, które uzyskały stopień naukowy doktora w okresie od 2 do 12 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem HARMONIA konkurs na projekty badawcze realizowane w ramach współpracy międzynarodowej Projekty Badawcze Finansowane przez NCN MAESTRO konkurs dla doświadczonych naukowców na projekty badawcze mające na celu realizację pionierskich badań naukowych, w tym interdyscyplinarnych, ważnych dla rozwoju nauki, wykraczających poza dotychczasowy stan wiedzy, których efektem mogą być odkrycia naukowe Typy konkursów SYMFONIA na między dziedzinowe projekty badawcze realizowane przez wybitnych naukowców, których badania wyróżniają się najwyższą jakością, odważnym przekraczaniem granic pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, przyczyniając się do tworzenia nowych wartości i otwierania nowych perspektyw w nauce ETIUDA FUGA konkurs na stypendia doktorskie konkurs na staże krajowe po uzyskaniu stopnia naukowego doktora Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Wnioskowanie Przygotowując wniosek na projekt badawczy należy dokładnie przemyśleć: skład zespołu realizującego projekt harmonogram realizacji projektu (12 lub 24 lub 36 miesięcy) wysokość wnioskowanych środków finansowych na poszczególne kategorie (WYNAGRODZENIA – istotne zmiany) rodzaj i ilość przewidzianej do zakupienia aparatury opisy poszczególnych kategorii koniecznie trzeba pamiętać o materiałach biurowych, eksploatacyjnych, wszystkich delegacjach i konferencjach Stopień niedoszacowania poszczególnych pozycji kosztorysu może osiągnąć 10% - 15%. Wprowadzenie jakichkolwiek zmian w zakresie realizacji projektu w większości przypadków będzie wymagało sporządzenia aneksu do umowy. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Zmiany w konkursach NCN W konkursach ogłoszonych w tym samym dniu (tj. w danej edycji konkursów) można występować w charakterze kierownika projektu tylko w jednym wniosku, niezależnie od rodzaju konkursu. KIEROWNIK PROJEKTU Kierownikiem projektu typu PRELUDIUM, SONATA I SONATA BIS można być tylko raz! Rada NCN zdecydowała również, że nie będzie można ubiegać się o finansowanie kolejnego grantu, jeśli kieruje się już więcej niż dwoma projektami lub jeśli kieruje się dwoma projektami i jednocześnie wniosek, w którym występuje się jako kierownik projektu jest w trakcie oceny w NCN. ZNIESIENIE KARENCJI Ważną zmianą wprowadzoną w regulaminie konkursów przez Radę NCN jest zniesienie karencji nakładanej na kierowników projektów. Ustalono, że ograniczenia w występowaniu o środki finansowe dotyczyć będą konkretnego wniosku, nie osoby kierownika. Począwszy od konkursów ogłoszonych 16 marca 2015 r., o finansowanie w następujących po sobie edycjach konkursów OPUS, PRELUDIUM i SONATA mogą rywalizować wnioski składane po raz pierwszy oraz te wnioski, które w poprzedniej edycji konkursów tego typu zostały zakwalifikowane do drugiego etapu oceny merytorycznej, ale nie uzyskały finansowania. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Zmiany w konkursach NCN Zawieszenie ograniczeń w składaniu wniosków w konkursach OPUS, PRELUDIUM i SONATA (komunikat z 19.05.2015) ZAWIESZENIE OGRANICZEŃ Informujemy, że w konkursach OPUS 9, PRELUDIUM 9 i SONATA 9 nie obowiązują ograniczenia nałożone paragrafem 38. poprzedniego regulaminu (Uchwała Rady NCN nr 71/2014) ani paragrafem 40. aktualnego regulaminu (Uchwała Rady NCN nr 26/2015). Oznacza to, że w konkursach OPUS 9, PRELUDIUM 9 i SONATA 9 (termin naboru do 16 czerwca 2015 r.) z wnioskami mogą występować osoby spełniające warunki konkursowe bez względu na nałożoną wcześniej karencję, jak również w ramach konkursów mogą być składane wnioski, które nie zostały zakwalifikowane do II etapu oceny merytorycznej w poprzedniej edycji tych konkursów. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Zmiany w konkursach NCN KOSZTY POŚREDNIE STRONA INTERNETOWA NCN Decyzją Rady, wysokość kosztów pośrednich może wynosić co najwyżej 20% kosztów bezpośrednich z wyłączeniem kosztów aparatury naukowo-badawczej, urządzeń i oprogramowania. Warto zwrócić uwagę na drobną, ale znaczącą dla ogółu społeczeństwa zmianę. Po raz pierwszy w konkursach OPUS, PRELUDIUM i SONATA każdy projekt, który otrzyma finansowanie zostanie zaprezentowany na stronie internetowej NCN w postaci popularnonaukowego streszczenia po ogłoszeniu wyników konkursu. W ten sposób NCN planuje przybliżyć szerokiemu gronu odbiorców badania finansowane za swoim pośrednictwem ze środków publicznych. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Zmiany w konkursach NCN WYNAGRODZENIA Budżet wynagrodzeń może obejmować środki na wynagrodzenia etatowe, wynagrodzenia dodatkowe oraz stypendia naukowe. Wprowadzone zmiany mają na celu tworzenie opłacanych ze środków grantu nowych, pełnoetatowych miejsc pracy dla kierowników projektu oraz osób zatrudnianych na stanowiskach typu post-doc. W konkursie OPUS możliwe jest również wypłacanie stypendiów naukowych dla młodych badaczy – studentów i doktorantów. Wysokość budżetu wynagrodzeń uzależniona jest od wielkości zespołu naukowego, a dla poszczególnych konkursów ustalone zostały maksymalne pule środków. W ten sposób kierownik projektu otrzymuje do dyspozycji pulę na wynagrodzenia, które może wykorzystać w określonym czasie dla określonego typu zatrudnienia. W konsekwencji, na etapie sporządzania wniosku nie trzeba już szczegółowo planować dystrybucji puli wynagrodzeń dodatkowych – będzie nią na bieżąco dysponować kierownik, co pozwoli mu elastycznie kształtować skład zespołu badawczego, adekwatnie do potrzeb projektu. Z formularza wniosku zniknie wymagany dotychczas wskaźnik procentu czasu poświęconego na realizację projektu w ramach wszystkich obowiązków zawodowych oraz kwoty za jednostkę czasu. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN KOSZTY BEZPOŚREDNIE to koszty związane bezpośrednio z realizacją projektu badawczego. Wynagrodzenia – etatowe – dodatkowe – stypendia naukowe Aparatura naukowobadawcza, urządzenia i oprogramowanie Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Inne koszty bezpośrednie Wynagrodzenia etatowe Wynagrodzenie etatowe dla kierownika* Kierownik może wnioskować o wynagrodzenie etatowe dla siebie: • jeśli nie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub mianowania w podmiocie prowadzącym działalność dydaktyczną lub naukowo-badawczą, • jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymienionym podmiocie, ale umowa ta wygasa w czasie 18 miesięcy od dnia zakończenia naboru wniosków; w takiej sytuacji można zaplanować wynagrodzenie etatowe dla kierownika na okres od zakończenia trwającej umowy do daty zakończenia nowego projektu. Maksymalne limity wynagrodzeń etatowych dla kierownika to: • 120 tys. zł rocznie w konkursie OPUS • 85 tys. zł rocznie w konkursie SONATA Kwoty te są kwotami brutto brutto ze wszystkimi narzutami pracodawcy. Jeśli zatrudnienie w danym roku będzie krótsze niż 12 miesięcy, sugerowaną kwotę należy proporcjonalnie obniżyć. Stawkę roczną należy podzielić przez 12 i pomnożyć przez liczbę planowanych miesięcy zatrudnienia. Istnieje możliwość wskazania wyższej kwoty wynagrodzenia, a uzasadnienie szczególnych okoliczności powinno być przedstawione we wniosku. Należy pamiętać, że zasadność podwyższenia wynagrodzenia podlega ocenie przez Zespół Ekspertów. * Nie dotyczy projektów finansowanych w ramach konkursów PRELUDIUM Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Wynagrodzenia dodatkowe Maksymalna kwota na dodatkowe wynagrodzenia jest uzależniona od wielkości zespołu badawczego, z wyłączeniem osób, dla których wynagrodzenie dodatkowe nie może być planowane. Przy obliczaniu wysokości budżetu wynagrodzeń dodatkowych ze składu zespołu (kierownik projektu i wykonawcy) wyłącza się osoby, które w okresie realizacji projektu będą: • zatrudnione z puli wynagrodzeń etatowych tego lub innego projektu NCN, • będą pobierać stypendia naukowe w ramach tego lub innego projektu NCN Kierownik może zrezygnować z pobierania wynagrodzenia dodatkowego na rzecz innych wykonawców. W ramach środków na wynagrodzenie dodatkowe można zaplanować sfinansowanie zatrudnienia w formie: • umowy o pracę (w pełnym lub częściowym wymiarze czasu pracy), • umowy cywilnoprawnej (o dzieło lub zlecenie). Projekty Badawcze Finansowane przez NCN . Wynagrodzenia dodatkowe W konkursie PRELUDIUM limit na wszystkie wynagrodzenia dodatkowe wynosi 1 tys. zł miesięcznie. Kwota ta może zostać podzielona pomiędzy kierownika projektu i ewentualnego wykonawcę lub może być przeznaczona tylko dla kierownika. W konkursie SONATA budżet wynagrodzeń dodatkowych na każdy miesiąc realizacji projektu wynosi co najwyżej: 1. w przypadku, gdy kierownik projektu nie planuje swojego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z puli wynagrodzeń etatowych: • 1,5 tys. zł w projekcie indywidualnym, • 2,5 tys. zł dla dwóch lub więcej osób, z czego co najwyżej 1,5 tys. zł dla kierownika projektu. 2. w przypadku, gdy kierownik projektu planuje swoje zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z puli wynagrodzeń etatowych: • 1 tys. zł dla jednej lub więcej osób. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Wynagrodzenia dodatkowe W konkursie OPUS budżet wynagrodzeń dodatkowych na każdy miesiąc realizacji projektu wynosi co najwyżej: 1. w przypadku, gdy kierownik projektu nie planuje swojego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z puli wynagrodzeń etatowych: – 2,5 tys. zł w projekcie indywidualnym; – 3,5 tys. zł dla dwóch osób, z czego co najwyżej 2,5 tys. zł dla kierownika projektu; – 4,5 tys. zł dla trzech lub więcej osób, z czego co najwyżej 2,5 tys. zł dla kierownika projektu; 2. w przypadku, gdy kierownik projektu planuje swoje zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z puli wynagrodzeń etatowych: – 1 tys. zł dla jednej osoby; – 2 tys. zł dla dwóch lub więcej osób. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Stypendia naukowe Stypendia naukowe mogą być wypłacane pod warunkiem, że: a) są przyznane zgodnie z Regulaminem przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w projektach badawczych określonym uchwałą Rady NCN nr 50/2013 z dnia 3 czerwca 2013 r.; b) w okresie pobierania stypendium naukowego wykonawca nie pobiera wynagrodzenia ze środków NCN; c) łączna kwota pobieranych przez wykonawcę stypendiów naukowych finansowanych ze środków NCN nie przekracza 3 tys. zł miesięcznie. W konkursie PRELUDIUM i SONATA nie dopuszcza się wypłacania stypendiów naukowych. W konkursie OPUS budżet stypendiów naukowych na każdy miesiąc realizacji projektu wynosi co najwyżej 6 tys. zł. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Obliczanie wynagrodzeń dodatkowych Przykład: Typ konkursu: OPUS 9 Liczba miesięcy: 36 Maksymalne wynagrodzenie dla kierownika i 1 wykonawcy 3.500 x 36 = 126.000 (z czego co najwyżej 2.500 x 36 = 90.000 dla kierownika ) Maksymalne wynagrodzenie dla kierownika i n wykonawców Założenie: n wykonawców ≥ 2 4.500 x 36 = 162.000 (z czego co najwyżej 2.500 x 36 = 90.000 dla kierownika ) Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Aparatura naukowo-badawcza, urządzenia i oprogramowanie Aparatura naukowo-badawcza to zestaw/zestawy urządzeń badawczych, pomiarowych lub laboratoryjnych o małym stopniu uniwersalności i wysokich parametrach technicznych, która zgodnie z zasadami rachunkowości jednostki zaliczana jest do środków trwałych. Aparatura nie może stanowić dużej infrastruktury badawczej, oznacza to, że wartość jednostkowa aparatu nie może przekraczać wartości odpowiednio 500 000 zł w projektach z zakresu ST i NZ lub 150 000 zł w projektach z zakresu HS. Należy zwrócić uwagę na warunki poszczególnych konkursów regulujące kwestie związane z aparaturą: • w konkursie HARMONIA nie dopuszcza się zakupu aparatury, • w konkursie SONATA wskazane limity kwotowe dotyczą łącznego kosztu zakupu aparatury, • w konkursie PRELUDIUM koszt zakupu aparatury nie może przekraczać 30% wysokości wnioskowanych środków na realizację projektu. Ze środków projektu możliwy jest zakup lub wytworzenie aparatury, jednakże zakup aparatury nie może być głównym celem projektu. Planując zakup aparatury należy w pierwszej kolejności sprawdzić, czy sprzęt nie jest dostępny w jednostce i jakie są ewentualne warunki oraz zasady jego wykorzystania. Wnioskodawca nie jest zobowiązany do podawania szczegółowej specyfikacji kupowanego sprzętu, o ile nie jest to konieczne do oceny zasadności zakupu. Podanie zbyt precyzyjnych specyfikacji może wiązać się z koniecznością formalnej zmiany warunków realizacji projektu w sytuacji dostępności na rynku innych modeli spełniających wymogi wskazane we wniosku. Nie należy wskazywać zakupu aparatury jako osobnego zadania badawczego w harmonogramie. Urządzenia niespełniające definicji aparatury naukowo-badawczej, zaliczane do środków trwałych zgodnie z zasadami rachunkowości obowiązującymi w jednostce, należy także ująć w tej kategorii. Oprogramowanie planowane na potrzeby projektu, zgodnie z zasadami rachunkowości obowiązującymi w jednostce powinno być zaliczane do wartości niematerialnych i prawnych. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Inne koszty bezpośrednie Materiały i drobny sprzęt koszty zakupu środków nietrwałych przeznaczonych do bezpośredniego zużycia przy realizacji projektu oraz drobnego sprzętu laboratoryjnego i biurowego niezaliczanego do środków trwałych, w tym m.in.: • surowce, półprodukty, odczynniki, • materiały biurowe, artykuły piśmiennicze, • drobny sprzęt laboratoryjny, sprzęt informatyczny/biurowy (np. komputer, drukarka, skaner, monitor, kserokopiarka), inne urządzenia, o ile zgodnie z zasadami (polityką) rachunkowości podmiotu realizującego nie są zaliczane o środków trwałych. Usługi obce Wyjazdy służbowe w tej kategorii ujmowane są koszty dotyczące usług nabywanych od podmiotów zewnętrznych (instytucjonalnych oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą), w tym m.in.: • koszty zakupu usług badawczych (analizy laboratoryjne, opracowania statystyczne, badania ankietowe itp.), • koszty zakupu innych usług specjalistycznych niezbędnych dla prawidłowej realizacji projektu (korekty językowe, usługi edytorskie, graficzne, doradcze, monitoringowe itp.), • koszty usług pocztowych, kurierskich lub transportowych bezpośrednio związanych z realizacją konkretnego zadania badawczego, • koszty wynajmu sali, cateringu itp. niezbędne do prowadzenia realizacji zadań badawczych z udziałem osób badanych. koszty wyjazdów służbowych członków zespołu badawczego, w tym m.in.: • koszty udziału w seminariach / konferencjach związanych z tematyką projektu, • koszty wyjazdów (w tym delegacji) niezbędnych dla realizacji projektu np. kwerendy, badania terenowe itp. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Koszty wyjazdów służbowych obejmują: • diety i zwrot kosztów podróży na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy, • ubezpieczenie osobowe, • opłaty konferencyjne, • inne uzasadnione i niezbędne do realizacji projektu koszty takie jak: wizy, koszty wymaganych szczepień itp. Inne koszty bezpośrednie Wizyty, konsultacje koszty indywidualnych przyjazdów/wizyt współpracowników zewnętrznych i/lub konsultantów ściśle związane z tematyką projektu. W tej kategorii kwalifikowalne są wyłącznie koszty osobowe w postaci diet, zwrotu kosztów podróży i noclegów. Wykonawcy zbiorowi ujęte zbiorczo koszty gratyfikacji dla osób o jednorodzajowym zakresie obowiązków (np. ankieterzy) oraz uczestników badań. Minimalna liczba takich wykonawców to 5 osób. Należy przedstawić szczegółowy kosztorys, w tym cel poniesienia wydatków i łączny koszt, oraz liczbę osób otrzymujących świadczenia, wartość świadczeń jednostkowych i formę świadczeń (pieniężna, rzeczowa). Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Inne inne koszty, niemieszczące się w pozostałych kategoriach, w tym m.in.: • koszty zakupu danych / baz danych lub dostępu do nich, • specjalistyczne publikacje / pomoce naukowe i fachowe, • koszty publikacji wyników badań (o ile spełniają warunki określone w umowie). W projekcie badawczym można zaplanować działania mające na celu promocję realizowanego projektu i jego rezultatów. Planowane do poniesienia koszty związane z takimi działaniami, spełniające warunki kwalifikowalności, należy ująć odpowiednio w kategorii „Koszty wynagrodzeń i stypendia naukowe”, „Usługi obce” itd. Koszty pośrednie to koszty ogólne funkcjonowania jednostki, pośrednio związane z realizacją projektu badawczego, w tym w szczególności: • • • • • • • koszty wynagrodzeń personelu administracyjnego i finansowego (m.in. obsługa kadrowa, prawna i księgowa projektu, w tym koszty zlecenia prowadzenia obsługi księgowej biuru rachunkowemu); koszty remontów i dostosowania pomieszczeń; koszty eksploatacji powierzchni, podatki od nieruchomości itp. opłaty za media, opłaty telekomunikacyjne (telefon, internet), pocztowe i kurierskie; koszty utrzymania czystości pomieszczeń, dozoru; koszty ubezpieczeń majątkowych; opłaty manipulacyjne, administracyjne, bankowe. Koszty ogólne funkcjonowania jednostki, w szczególności te wskazane powyżej, nie mogą być pokrywane z innej pozycji kosztów niż koszty pośrednie. Koszty pośrednie mogą wynosić maksymalnie 20% kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kosztów aparatury naukowo-badawczej. Jednostka powinna uzgodnić z kierownikiem projektu zagospodarowanie co najmniej 25% wartości kosztów pośrednich. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Koszty kwalifikowalne i niekwalifikowalne Ocena kwalifikowalności kosztów odbywa się m.in. już na etapie oceny wniosku KOSZT KWALIFIKOWALNY to wydatek, który może zostać objęty finansowaniem ze środków NCN i spełnia łącznie następujące warunki: 1) jest niezbędny dla realizacji projektu, 2) został poniesiony w okresie realizacji projektu tj. od dnia zawarcia umowy o realizację i finansowanie projektu badawczego do dnia jego zakończenia1, 3) został poniesiony w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady efektywności kosztowej czyli uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, 4) jest możliwy do zidentyfikowania i zweryfikowania, rzetelnie udokumentowany i właściwie zaewidencjonowany w księgach rachunkowych, 5) jest zgodny z obowiązującymi przepisami, w tym regulacjami wewnętrznymi podmiotu realizującego oraz regulacjami NCN, w tym zasadami określonymi w niniejszym dokumencie. KOSZT NIEKWALIFIKOWALNY to wydatki, które nie mogą być objęte finansowaniem ze środków NCN, w tym w szczególności: 1) rezerwy na straty lub potencjalne przyszłe zobowiązania np. ryzyka kursowe, odsetki od zadłużenia, obsługę zadłużenia i opłaty za opóźnienie płatności, mandaty, grzywny, kary i koszty postępowania sądowego, 2) podatek od towarów i usług (VAT), jeżeli podmiot realizujący ma prawną możliwość jego odzyskania, 3) koszty procedur związanych z nadaniem stopnia/tytułu naukowego, 4) koszty honorariów z tytułu recenzji wydawniczych. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Opisy kategorii Przy opisywaniu kategorii, poza konkretnie wskazanymi elementami aparatury stosować tzw. słowa/sformułowania klucze, np.: zakup materiałów do realizacji, wytworzenia i montażu odczynniki chemiczne materiały i surowce do budowy / rozbudowy / modyfikacji stanowiska materiały biurowe: tonery do drukarek, papier, nośniki danych, itp. materiały eksploatacyjne do komputerowych urządzeń peryferyjnych materiały BHP zakup literatury naukowej zakup wydawnictw specjalistycznych koszty delegacji, konferencji i szkoleń związanych z tematyką realizowanego projektu Projekty Badawcze Finansowane przez NCN Proces składania wniosku Złożenie / przesłanie wydrukowanego i podpisanego formularza wraz z wymaganymi załącznikami do siedziby NCN Wydrukowanie wypełnionego formularza z systemu OSF i opatrzenia go wymaganymi pieczęciami oraz podpisami Przesłanie kompletnego wniosku drogą elektroniczną do NCN Wypełnienie odpowiedniego formularza wniosku on-line i dołączenie przygotowanych w formie elektronicznej załączników Rejestracja wnioskodawcy w systemie OSF Projekty Badawcze Finansowane przez NCN O tym należy pamiętać: Chęć złożenia wniosku na projekt w danej edycji konkursów ogłoszonych przez NCN należy zgłosić do Działu Obsługi Naukowej na adres e-mail: [email protected] przesyłając informację na temat: typu konkursu panelu, do którego należy dany projekt tytułu projektu imię i nazwisko kierownika projektu Przed wysłaniem wniosku do NCN przekazać do Działu Obsługi Projektów celem weryfikacji: harmonogram, kalkulację kosztorysu oraz kalkulacje dotyczące wykonawców, wszystkie opisy kategorii poszczególnych kosztów. Składając wniosek w ostatnim momencie, należy się liczyć z blokowaniem się systemu OSF oraz trudnościami z uzyskaniem podpisów Dyrekcji. Projekty Badawcze Finansowane przez NCN DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Projekty Badawcze Finansowane przez NCN
