A RTYKUŁ SPONSOROWANY WETERYNARIA W PRAKTYCE lek. wet. Jacek Garncarz Okulistyczny Gabinet Weterynaryjny, Warszawa Leczenie zapalenia spojówek u małych zwierząt Zapalenie spojówek to najczęściej przewlekła choroba, która zaczyna się podstępnie bez wyraźnych oznak bólu czy utraty wzroku. Mogą ją powodować czynniki fizyczne, takie jak dwurzędowość rzęs, rzęsa ektopowa (Helper i Magrane, 1970), entropium i trichiasis (Miller i Albert, 1988), czynniki immunologiczne doprowadzające do grudkowego zapalenia spojówek u psów lub czynniki zakaźne – Pseudomonas (Gram-) u psów, Staphylococci i Streptococci (Gram+) u psów i kotów, Chlamydia i Mycoplasma (Gram-) oraz herpes wirus u kotów (Gerding i Kakoma, 1990). Oznaki zapalenia spojówek (przekrwienie, łzawienie, fotofobia, wydzieliny z worków spojówkowych) są zawsze wskazaniem do dokładnego po wewnętrznej stronie trzeciej powieki grudki chłonne ulegają przerostowi w wyniku pierwotnego zapalenia spojówek i reakcji immunologicznych, i same chronicznie wtórnie drażnią resztę spojówek i gałkę oczną. W takiej sytuacji powinny być one usunięte poprzez ich starcie (zeskrobanie) z powierzchni spojówki za pomocą gazika, po uprzednim znieczuleniu miejscowym oka (Alcaina, Alcon) (Dolowy, 1987). Leczenia zapalenia spojówek nigdy nie powinno się zaczynać od zastosowania leków sterydowo-antybiotykowych. Stosowanie wielu leków jednocześnie może, mimo ustąpienia objawów, nie pozwolić na jednoznaczne ustalenie przyczyny choroby. Zastosowanie Fot. 2. Zapalenie spojówek u psa. Fot. 1. Grudkowe zapalenie trzeciej powieki. Fot. 3. Zapalenie spojówek u kota. badania okulistycznego, ze zwróceniem szczególnej uwagi na gałkową stronę trzeciej powieki. Często zapalenie spojówek trwa długo po usunięciu czynnika je powodującego, ponieważ skupione 84 miejscowe leków sterydowych u kotów, w przypadku zapalenia spojówek spowodowanego infekcją FHV-1, może zamienić delikatną infekcję spojówek w chroniczną, zagrażającą widzeniu in- fekcję zrębu rogówki z jej zapaleniem, neowaskularyzacją i obrzękiem. Leczenie zapalenia spojówek tła bakteryjnego u psów w większości przypadków opiera się na miejscowym stosowaniu mocnych antybiotyków z grupy aminoglikozydów, takich jak tobramycyna (Tobrex, Alcon) lub chinolonów (Ciloxan, Alcon). Wynika to z faktu wytworzenia bardzo szybkiej lekooporności, zwłaszcza przez Pseudomonas, na słabsze antybiotyki typu gentamycyna. Stosowanie mieszanych leków antybiotykowo-przeciwzapalnych (antybiotykowo-sterydowych) u psów (Maxitrol, Tobradex, Alcon) ma uzasadnienie przy zapaleniach spojówek wywołanych ich urazami. Zapalenie spojówek (i często rogówki) u kotów spowodowane zakażeniem chlamydią i mykoplazmą najlepiej leczy się miejscowo stosowanymi tetracyklinami. W związku z tym, że na naszym rynku farmaceutycznym brakuje kropli do oczu z tej grupy leków, stosowane są z dobrym skutkiem aminoglikozydy (Tobrex, Alcon) oraz fluorochinolony (Ciloxan, Alcon). Koci herpes wirus (FHV-1), powodujący zapalenie spojówek i rogówki u tego gatunku zwierząt, niezmiernie trudno poddaje się leczeniu. W tym przypadku stosuje się przeciwwirusowe krople do oczu – idoxyridine lub trifluorothymidine – w połączeniu z miejscowo i ogólnie podawanym interferonem alfa. W ostatnich latach, mimo doniesień o nieskuteczności tego leku w zwalczaniu FHV-1 in vitro (Nasisse, 1989), podejmowane są, z dobrymi rezultatami, próby leczenia FHV-1 przy wykorzystaniu miejscowo stosowanego acyklowiru (Cusiviral, Alcon). MAJ-CZERWIEC • 3/2005