Zakwit planktonu, zakwit wody
advertisement
Zakwit planktonu, zakwit wody Przez pojęcie to rozumie się efekt masowego rozwoju fitoplanktonu (w tym przypadku sinic) w zbiorniku wodnym. W czasie zakwitu ilość ich jest tak duża, że są widoczne gołym okiem, nadają wodzie charakterystyczne zabarwienie i powodują silne jej zmętnienie. To powszechniejsze ze naturalne względu na zjawisko wzrastającą przyrodnicze żyzność staje wód, się coraz spowodowaną zwiększającym się dopływem substancji mineralnych i organicznych w efekcie działalności człowieka. Skutkiem nagromadzenia się dużej masy fitoplanktonu w górnych partiach zbiornika jest ograniczenie dopływu światła słonecznego do głębszych warstw, w konsekwencji zahamowanie procesu fotosyntezy. Produkty metabolizmu, a po zakończeniu zakwitu, także rozkładu fitoplanktonu, mogą mieć charakter toksyczny i prowadzić do obniżenia zawartości tlenu rozpuszczonego w wodzie (deficyt tlenowy); w skrajnych przypadkach efektem tego jest zjawisko przyduchy. Kolejnym skutkiem rozkładu jest pogorszenie jakości wody, jej walorów smakowych i zapachowych. Obumarłe organizmy, unosząc się na powierzchni zbiornika, uniemożliwiają rekreacyjne jego wykorzystanie i stanowią również utrudnienie dla gospodarki człowieka. Szczególnie niepożądane są zakwity sinic (Cyanophyceae), które w zbiornikach silnie zeutrofizowanych wypierają inne glony, zwłaszcza zielenice. Przy obfitości substancji pokarmowych namnażają się bardzo silnie, tworząc gęsty, pływający kożuch. Ich obfitość nie jest ograniczana zbytnio przez organizmy roślinożerne (zooplankton, ryby), ponieważ wolą one zjadać inne glony; dodatkowo niektóre gatunki sinic wytwarzają związki chemiczne, które są toksyczne dla zooplanktonu. Około 40 gatunków sinic wymienia się jako potencjalnych wytwórców toksyn, jednak w wielu wypadkach właściwości te mają nie same sinice lecz współżyjące z nimi heterotroficzne bakterie. Obecnie więc do oznaczania toksyczności danego gatunku używa się czystych kultur sinic. Opierając się na tej zasadzie dowiedziono, że do produkcji toksyn zdolne są następujące rodzaje sinic: Microcystis, Aphanizomenon, Nodularia, Cylindrospermium, Cylindrospermopsis i Nostoc.
