DOC022.60.00720 DR 2800 PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA 08/2013 Wydanie 6A ©Hach Lange GmbH, 2007–2009, 2013. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Niemczech. 2 Spis treści Część 1 Specyfikacja ..............................................................................................................................................7 Część 2 Informacje ogólne.....................................................................................................................................9 2.1 Zasady zachowania bezpieczeństwa ...........................................................................................................9 2.1.1 Sposoby podawania informacji o zagrożeniach ..................................................................................9 2.1.2 Naklejki ostrzegawcze.........................................................................................................................9 2.1.3 LASER klasy 1 ..................................................................................................................................10 2.1.4 Bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne .........................................................................................10 2.2 Informacje ogólne dotyczące produktu.......................................................................................................10 Część 3 Montaż .....................................................................................................................................................13 3.1 Rozpakowanie urządzenia .........................................................................................................................13 3.2 Warunki pracy.............................................................................................................................................13 3.3 Podłączenie zasilania .................................................................................................................................14 3.4 Podłączanie ................................................................................................................................................15 3.5 Przedziały kuwety, adaptery kuwet, osłona ochronna i osłona światła ......................................................16 3.5.1 Przedziały kuwet i adaptery ..............................................................................................................16 3.5.2 Montaż adapterów kuwety/naczynka pomiarowego..........................................................................17 3.5.3 Używanie osłony światła podczas pomiarów ....................................................................................18 3.5.4 Osłona ochronna...............................................................................................................................20 3.6 Korzystanie ze spektrofotometru DR 2800 jako urządzenia przenośnego do analiz w terenie..................21 3.6.1 Zakładanie osłony ochronnej ............................................................................................................22 3.7 Droga optyczna ..........................................................................................................................................23 Część 4 Rozruch ...................................................................................................................................................25 4.1 Włączanie i wyłączanie urządzenia ............................................................................................................25 4.2 Wybór języka ..............................................................................................................................................25 4.3 Samokontrola .............................................................................................................................................25 Część 5 Operacje standardowe ...........................................................................................................................27 5.1 Przegląd .....................................................................................................................................................27 5.1.1 Podpowiedzi dotyczące sposobów korzystania z ekranu dotykowego .............................................27 5.1.2 Używanie klawiatury alfanumerycznej ..............................................................................................27 5.1.3 Menu główne.....................................................................................................................................28 5.2 Tryb Ustawienia przyrządu .........................................................................................................................29 5.2.1 ID operatora ......................................................................................................................................29 5.2.2 ID próbki............................................................................................................................................30 5.2.3 Data i czas ........................................................................................................................................31 5.2.4 Ustawienia wyświetlacza i dźwięku...................................................................................................31 5.2.5 Zarządzanie energią .........................................................................................................................32 5.2.6 Komputer PC i drukarka....................................................................................................................33 5.2.6.1 Ustawienia drukarki .................................................................................................................33 5.2.6.2 Drukowanie danych .................................................................................................................35 5.2.6.3 HACH Data Trans....................................................................................................................35 5.2.7 Hasło .................................................................................................................................................36 5.2.7.1 Dezaktywacja hasła .................................................................................................................37 5.3 Zapisywanie, wywoływanie, wysyłanie i usuwanie danych ........................................................................39 5.3.1 Rejestr danych ..................................................................................................................................39 5.3.1.1 Automatyczne/ręczne zapisywanie danych .............................................................................39 5.3.1.2 Wywoływanie zapisanych danych z rejestru danych ...............................................................39 5.3.1.3 Wysyłanie danych z rejestru danych .......................................................................................40 5.3.1.4 Usuwanie zapisanych danych z rejestru danych .....................................................................41 5.3.2 Przebieg czasu..................................................................................................................................42 5.3.2.1 Przechowywanie danych z przebiegu w czasie.......................................................................42 5.3.2.2 Wywołanie zapisanych danych z przebiegu czasu..................................................................42 3 Spis treści 5.3.2.3 Wysyłanie danych z przebiegu czasu......................................................................................43 5.3.2.4 Usuwanie przechowywanych danych z przebiegu czasu ........................................................44 5.4 Programy Hach Lange................................................................................................................................45 5.4.1 Wybór zapisanych badań/metod; wprowadzanie wybranych przez użytkownika danych podstawowych ................................................................................................................................45 5.4.2 Opcje programów Hach Lange .........................................................................................................45 5.4.3 Korzystanie z zegarów programów ...................................................................................................47 5.4.4 Ustawianie współczynnika rozcieńczenia .........................................................................................48 5.4.5 Przeprowadzanie dopasowania wzorca............................................................................................49 5.4.6 Konfigurowanie wzoru chemicznego.................................................................................................49 5.4.6.1 Zmiana domyślnego ustawienia wzoru chemicznego .............................................................50 5.4.7 Przeprowadzanie ślepej próby odczynników ....................................................................................50 5.4.8 Analiza próbek ..................................................................................................................................51 5.4.9 Aktualizacja/edycja badania..............................................................................................................52 5.4.9.1 Ręczna aktualizacja danych badania ......................................................................................52 5.4.9.2 Programowanie nowego badania ............................................................................................53 5.4.10 Dodawanie programów Hach Lange do listy ulubionych programów .............................................53 5.5 Programy kodów kreskowych.....................................................................................................................54 5.5.1 Zakończenie badania z użyciem 13-milimetrowych fiolek z kodami kreskowymi .............................54 5.5.2 Wybieranie zakresu pomiarowego ....................................................................................................55 5.5.3 Wybór wzoru chemicznego oznaczenia............................................................................................55 5.5.3.1 Zmiana domyślnego ustawienia wzoru chemicznego .............................................................56 5.5.4 Ustawienia danych właściwych dla wybranego badania i próbki ......................................................56 5.5.5 Ślepa próba.......................................................................................................................................57 5.5.6 Aktualizacja/edycja badań z użyciem kodów kreskowych ................................................................58 5.5.6.1 Ręczna aktualizacja badań z użyciem kodów kreskowych .....................................................58 5.5.6.2 Aktualizacja istniejącego badania z użyciem kodów kreskowych ...........................................61 5.5.6.3 Programowanie nowego badania ............................................................................................62 5.5.7 Aktualizacja oprogramowania urządzenia.........................................................................................62 5.5.8 Programowanie własnej aplikacji wykorzystujące odczytywanie kodów kreskowych z LCW 906 ....63 5.5.8.1 Oznaczanie aplikacji wykorzystującej odczytywanie kodów kreskowych z LCW 906 .............63 5.5.8.2 Edycja/Usuwanie aplikacji wykorzystującej odczytywanie kodów kreskowych .......................64 Część 6 Operacje zaawansowane .......................................................................................................................65 6.1 Programy użytkownika ...............................................................................................................................65 6.1.1 Programowanie metody użytkownika................................................................................................65 6.1.1.1 Ustawienia pojedynczej długości fali .......................................................................................67 6.1.1.2 Ustawienia wielu długości fal ...................................................................................................68 6.1.1.3 Ustawienia kalibracji dla trybów pojedynczej długości fali i wielu długości fal .........................70 6.1.1.4 Zapisywanie programu użytkownika........................................................................................74 6.1.1.5 Dodatkowe funkcje i parametry definiowane przez użytkownika.............................................74 6.1.2 Programy typu Dowolne programowanie ..........................................................................................76 6.1.2.1 Proces pomiaru .......................................................................................................................76 6.1.2.2 Wprowadzanie nowego elementu sekwencji pomiaru .............................................................77 6.1.2.3 Wprowadzanie wzoru kalibracji (wzoru oceny)........................................................................79 6.1.2.4 Wprowadzanie zmiennych.......................................................................................................82 6.1.2.5 Zapisywanie dowolnego programowania użytkownika ............................................................82 6.1.3 Wybieranie programu użytkownika ...................................................................................................82 6.1.4 Dodawanie, edycja i usuwanie programów z listy ulubionych...........................................................83 6.1.4.1 Dodaj do ulubionych ................................................................................................................83 6.1.4.2 Edycja ......................................................................................................................................84 6.1.4.3 Usuń ........................................................................................................................................84 6.2 Programy ulubione .....................................................................................................................................85 6.2.1 Wywoływanie programu z listy ulubionych........................................................................................85 4 Spis treści 6.2.2 Usuwanie programu z listy ulubionych..............................................................................................85 6.3 Dodatek wzorca – monitorowanie/sprawdzanie wyników...........................................................................86 6.3.1 Kończenie dodawania wzorca...........................................................................................................87 6.4 Pojedyncza długość fali (absorbancja, stężenie i pomiary transmitancji)...................................................91 6.4.1 Ustawianie trybu Pojedyncza długość fali .........................................................................................91 6.4.2 Przeprowadzanie pomiarów przy pojedynczej długości fali ..............................................................92 6.5 Wiele długości fal – pomiary przy więcej niż jednej długości fali ................................................................93 6.5.1 Ustawianie trybu odczytu przy różnych długościach fal ....................................................................93 6.5.2 Zakończenie pomiarów w trybie wielu długości fal............................................................................95 6.6 Przebieg czasu absorbancji/transmitancji ..................................................................................................96 6.6.1 Parametry ustawienia przebiegu czasu ............................................................................................96 6.6.2 Odczyt skanu przebiegu czasu .........................................................................................................97 6.6.3 Analiza danych przebiegu czasu.......................................................................................................98 6.6.3.1 Poruszanie się po skanowaniu czasu lub po analizie skanowania czasu ...............................99 6.7 Kontrola systemu......................................................................................................................................100 6.7.1 Informacje o przyrządzie .................................................................................................................100 6.7.2 Aktualizacja oprogramowania urządzenia.......................................................................................101 6.7.3 Kontrola optyki ................................................................................................................................101 6.7.3.1 Kontrola długości fali .............................................................................................................102 6.7.3.2 Kontrola światła rozproszonego ............................................................................................103 6.7.3.3 Kontrola absorbancji..............................................................................................................104 6.7.3.4 Zestaw weryfikacyjny.............................................................................................................105 6.7.4 Kontrola wyjścia ..............................................................................................................................107 6.7.5 Historia lampy .................................................................................................................................107 6.7.6 Serwis fabryczny .............................................................................................................................107 6.7.7 Czas serwisowy ..............................................................................................................................108 6.7.8 Backup urządzenia..........................................................................................................................109 Część 7 Konserwacja .........................................................................................................................................113 7.1 Wymagania dotyczące czyszczenia .........................................................................................................113 7.1.1 Spektrofotometr...............................................................................................................................113 7.1.2 Wyświetlacz ....................................................................................................................................113 7.1.3 Kuwety/naczynka pomiarowe..........................................................................................................113 7.2 Wkładanie lub wymiana baterii .................................................................................................................114 7.2.1 Informacje o korzystaniu z baterii....................................................................................................115 7.2.1.1 Utylizacja baterii litowej .........................................................................................................115 7.2.1.2 Optymalne działanie baterii ...................................................................................................116 7.2.1.3 Żywotność baterii...................................................................................................................116 7.2.1.4 Czas działania/ładowania baterii ...........................................................................................116 7.3 Wymiana lampy ........................................................................................................................................117 Część 8 Wykrywanie i usuwanie usterek..........................................................................................................121 Część 9 Części zamienne ...................................................................................................................................123 Część 10 Informacje kontaktowe.......................................................................................................................125 Część 11 Gwarancja, odpowiedzialność i zażalenia ........................................................................................127 Indeks...................................................................................................................................................................129 5 Spis treści 6 Część 1 Specyfikacja Specyfikacja urządzenia może być zmieniona bez powiadomienia. Parametry urządzenia Tryby pracy Transmitancja (%), absorbancja i stężenie Zródło światła Wypełniona gazem lampa wolframowa (światło widzialne) Zakres długości fal 340–900 nm Dokładność długości fali ± 1,5 nm Powtarzalność długości fali < 0,1 nm Rozdzielczość długości fali 1 nm Kalibracja długości fali Automatyczna Wybór długości fali Automatyczny, oparty na metodzie wyboru Szerokość pasma spektralnego: 5 nm Zakres pomiaru fotometrycznego ±3,0 nm w zakresie długości fal 340–900 nm Dokładność fotometryczna 5 mAbs przy 0,0–0,5 Abs 1% przy 0,50–2,0 Abs Liniowość fotometryczna < 0,5%–2 Abs < = 1% przy > 2 Abs ze szkłem neutralnym przy 546 nm Kontrola < 0,2% T przy 340 nm z KV450/3 < 0,1% T przy 340 nm z NaNO2 Zapisywanie danych DR 2800: 500 zmierzonych wartości (wynik, data, czas, ID próbki, ID użytkownika); DR 2800 eco: 200 zmierzonych wartości (wynik, data, czas, ID próbki, ID użytkownika) Programy użytkownika 50 Specyfikacje fizyczne urządzenia oraz warunki pracy Szerokość 220 mm (8,6 cala) Wysokość 135 mm (5,3 cala) Głębokość 330 mm (12,9 cala) Ciężar 4,6 kg (8,95 funta) bez baterii 4,38 (9,66 funta) z baterią Warunki pracy Maks. 10–40°C (50–104°F) 80% wilgotność względna (brak kondensacji) Warunki magazynowania Od -40 do 60°C (40–140°F) 80% wilgotność względna (brak kondensacji) Dodatkowe dane techniczne Połączenie z siecią zasilającą 15 VDC/ 30 VA Zasilacz z wtyczką do sieci elektrycznej: (100–240 V/50–60 Hz) Złącza Stosować tylko przewody ekranowane o maksymalnej długości 3 m . 1 x interfejs USB typu A 1 x interfejs USB typu B Klasa obudowy IP 41 z zamkniętą pokrywą IP 42 z zamontowaną osłoną ochronną Klasa bezpieczeństwa Klasa bezpieczeństwa II 7 Specyfikacja 8 Część 2 Informacje ogólne 2.1 Zasady zachowania bezpieczeństwa Proszę przeczytać w całości niniejszy podręcznik przed przystąpieniem do rozpakowania, ustawiania lub obsługi urządzenia. Proszę zwrócić uwagę na wszystkie informacje o niebezpieczeństwach, zagrożeniach i ostrzeżenia. Nieprzestrzeganie powyższego może prowadzić do poważnych obrażeń ciała lub uszkodzenia urządzenia. Należy upewnić się, że systemy zabezpieczające wbudowane w urządzenie pracują prawidłowo. Nie należy używać ani montować tego urządzenia w inny sposób, aniżeli podany w niniejszym podręczniku. 2.1.1 Sposoby podawania informacji o zagrożeniach NIEBEZPIECZEŃSTWO Wskazuje potencjalnie lub bezpośrednio niebezpieczną sytuację, która – jeśli się jej nie uniknie – doprowadzi do śmierci lub poważnych obrażeń. ZAGROŻENIE Wskazuje potencjalnie lub bezpośrednio niebezpieczną sytuację, która – jeśli się jej nie uniknie – może doprowadzić do śmierci lub poważnych obrażeń. OSTRZEŻENIE Wskazuje potencjalnie niebezpieczną sytuację, która może prowadzić do mniejszych lub średnich obrażeń. Ważna uwaga: Wskazuje sytuację, która – jeśli się jej nie uniknie – może doprowadzić do uszkodzenia urządzenia. Informacje, o których użytkownik musi pamiętać podczas obsługi przyrządu. Uwaga: Dodatkowe informacje operatorskie dla użytkownika. 2.1.2 Naklejki ostrzegawcze Proszę przeczytać wszystkie naklejki i etykiety dołączone do urządzenia. Nieprzestrzeganie zawartych na nich ostrzeżeń może doprowadzić do obrażeń ciała i/lub uszkodzenia urządzenia. Taki symbol znajdujący się na przyrządzie, stanowi odwołanie do informacji zawartych w instrukcji obsługi, i/lub instrukcji bezpieczeństwa. Taki symbol znajdujący się na urządzeniu odsyła do informacji zawartych w instrukcji obsługi lub zasad zachowania bezpieczeństwa. Od 12 sierpnia 2005 na terenie Unii Europejskiej urządzenia elektryczne oznaczone tym symbolem nie mogą być wyrzucane do publicznych systemów utylizacji odpadów. Zgodnie z lokalnymi i krajowymi przepisami, obowiązującymi na terenie Unii Europejskiej (Dyrektywa 2002/96/WE), użytkownicy urządzeń elektrycznych są zobowiązani do zwrotu starych lub wyeksploatowanych urządzeń producentowi, który je zutylizuje. Użytkownicy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z tą operacją. Uwaga: Aby dowiedzieć się, jak zwrócić wyeksploatowane urządzenie, oprzyrządowanie elektryczne dostarczone przez producenta i wszelkie akcesoria pomocnicze do prawidłowej utylizacji, prosimy skontaktować się z producentem lub dostawcą. LASER klasy 1 Ten symbol informuje, że urządzenie jest wyposażone w LASER klasy 1. Parametry: 0,3 mW; λ = 650 nm 9 Informacje ogólne 2.1.3 Produkt laserowy Klasy 1 ZAGROŻENIE URAZAMI Nigdy nie zdejmować osłon z urządzenia. Ze względu na stosowanie lasera w urządzeniu, użytkownik jest narażony na uszkodzenie ciała pod wpływem jego działania. Ten przyrząd jest PRODUKTEM LASEROWYM KLASY 1, numer akcesji CDRH: 0510555. Przy otwarciu występuje niewidoczne promieniowanie laserowe. Unikać bezpośredniej ekspozycji na działanie wiązki laserowej. Serwisowanie elementów wewnętrznych powinien przeprowadzać wyłącznie autoryzowany personel fabryczny. Ten przyrząd został oceniony i przetestowany zgodnie z normą EN 61010-1 (Wymagania bezpieczeństwa dotyczące elektrycznych przyrządów pomiarowych, automatyki i urządzeń laboratoryjnych) oraz EN 60825-1 (Bezpieczeństwo urządzeń laserowych). Parametry: 0,3 mW; długość fali = 650 nm 2.1.4 Bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne NIEBEZPIECZEŃSTWO Potencjalne zagrożenie ekspozycją na środki chemiczne/biologiczne. Obsługa próbek chemicznych, wzorców i odczynników może być niebezpieczna. Użytkownikom tego urządzenia zalecane jest zapoznanie się z procedurami bezpieczeństwa i odpowiednim stosowaniem środków chemicznych, a także uważne przeczytanie wszystkich stosownych Kart Danych Bezpieczeństwa. Typowa obsługa tego urządzenia może obejmować stosowanie niebezpiecznych substancji chemicznych lub próbek szkodliwych biologicznie. • Przed ich użyciem użytkownik musi zapoznać się z kartami danych bezpieczeństwa oraz przestrzegać wszystkich informacji ostrzegawczych umieszczonych na opakowaniach oryginalnych roztworów. • Wszystkie niepotrzebne roztwory muszą zostać przekazane do utylizacji zgodnie z przepisami lokalnymi i krajowymi. • Rodzaj wyposażenia ochronnego musi być odpowiednio dobrany, zależnie od stężenia i ilości niebezpiecznych substancji w danym miejscu pracy. 2.2 Informacje ogólne dotyczące produktu Spektrofotometr DR 2800 to spektrofotometr VIS o zakresie długości fal od 340 do 900 nm. Urządzenie jest wyposażone w kompletny zestaw oprogramowania użytkowego w wielu wersjach językowych. Spektrofotometr DR 2800 jest wyposażony w następujące aplikacje i tryby: programy Hach Lange (badania zainstalowane fabrycznie), programy kodów kreskowych, programy użytkownika, ulubione, tryb pojedynczej długości fali, tryb wielu długości fal i przebieg czasu. Spektrofotometr DR 2800 wykonuje cyfrowe odczyty, podawane bezpośrednio w jednostkach koncentracji, jako absorbancja lub procent transmitancji. 10 Informacje ogólne Po wybraniu metody stworzonej przez użytkownika lub zaprogramowanej fabrycznie, układ menu ekranowych i wskazówek prowadzi użytkownika przez badanie. Tego menu można również użyć do generowania raportów, oceny statystyczne generowanych krzywych kalibracji oraz raportowania testów diagnostycznych urządzenia. 11 Informacje ogólne 12 Część 3 Montaż ZAGROŻENIE Zagrożenia prądowe i pożarowe. Używać wyłącznie oryginalnego zasilacza. Czynności opisane w tej części instrukcji obsługi wolno wykonywać wyłącznie wykwalifikowanemu personelowi. 3.1 Rozpakowanie urządzenia Elementy dostarczane wraz ze spektrofotometrem: • Spektrofotometr DR 2800 • Zasilacz z 4 adapterami do sieci elektrycznych w UE, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Australii/Chinach • Osłona przeciw kurzowi • 3 różne adaptery kuwet/naczynek pomiarowych (A, B i C) • Osłona światła wchodzi w skład konfiguracji standardowej spektrofotometru DR 2800 • Osłona ochronna • Skrócona instrukcja obsługi Dalsze szczegóły, instrukcje obsługi oraz dokumentacja są dostępne na stronie producenta. Uwaga: Jeżeli jakiegoś elementu brakuje lub jest uszkodzony, prosimy niezwłocznie skontaktować się z producentem bądź przedstawicielem handlowym. 3.2 Warunki pracy Dla zapewnienia bezpiecznej pracy i długiej żywotności przyrządu niezbędne jest zapewnienie następujących warunków: • Umieścić urządzenie na stabilnej, równej podstawie. Nie wkładać żadnych przedmiotów pod urządzenie. • Temperatura otoczenia powinna wynosić od 10 do 40°C (od 50 do 104°F) dla prawidłowego działania przyrządu. • Wilgotność względna powinna wynosić poniżej 80% oraz nie może dochodzić do kondensacji pary wodnej na przyrządzie. • Należy pozostawić co najmniej 15 cm (6 cali) odstępu z góry oraz po bokach dla zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji powietrza, aby uniknąć przegrzania elementów elektrycznych. • Nie używać ani nie przechowywać przyrządu w miejscach charakteryzujących się dużym poziomem kurzu lub wilgoci. • Powierzchnia urządzenia, przedział kuwet i wszystkie akcesoria muszą być zawsze suche i czyste. W przypadku zalania lub zachlapania urządzenie należy niezwłocznie oczyścić (patrz część 7.1 na stronie 113). Ważna uwaga: Chronić urządzenie przed ekstremalnymi temperaturami, w tym przed działającymi grzejnikami, bezpośrednim promieniowaniem słonecznym i innymi źródłami ciepła. 13 Montaż 3.3 Podłączenie zasilania Używać należy wyłącznie zasilacza LZV798 dostarczonego wraz z urządzeniem. Zamocować odpowiedni adapter wtyczki na dostarczonym zasilaczu (Rysunek 1). W tym celu należy nasunąć adapter, aż „zaskoczy” we właściwym położeniu. Po zamontowaniu obudowa zasilacza i wtyczka powinny być w jednej osi. Podłączyć kabel zasilający do złączki z tyłu urządzenia, a następnie podłączyć zasilacz do gniazda sieci zasilającej (100–240 V~ / 50–60 Hz). Włączyć zasilanie urządzenia za pomocą przełącznika z tyłu urządzenia. 3.4 Podłączanie Spektrofotometr DR 2800 jest wyposażony standardowo w dwa interfejsy USB, które są umieszczone na tylnej ściance urządzenia (Rysunek 1). Interfejs USB typu A służy do komunikacji z drukarką, kartą pamięci USB, skanerem kodów kreskowych lub klawiaturą. Karta pamięci USB służy do aktualizacji oprogramowania urządzenia. Interfejs PC typu A służy do komunikacji z komputerem PC. W tym celu na komputerze PC musi zostać zainstalowane opcjonalne oprogramowanie Hach Data Trans (patrz część 5.2.6.3 na stronie 35). Do portu USB można jednocześnie podłączyć wiele akcesoriów. Uwaga: Przewody do portu USB nie mogą być dłuższe niż 3 metry (10 stóp). Interfejsy USB umożliwiają przenoszenie danych i wykresów do drukarki i komputera PC oraz aktualizację oprogramowania urządzenia (patrz część 6.7.2 na stronie 101). 14 Montaż Rysunek 1 Złącza 1 Wyłącznik 4 Pokrywa 2 USB typu B 5 USB typu A 3 Wtyczka układu zasilania 15 Montaż 3.5 Przedziały kuwety, adaptery kuwet, osłona ochronna i osłona światła 3.5.1 Przedziały kuwet i adaptery Spektrofotometr DR 2800 posiada dwa przedziały kuwet (Rysunek 2). Do pomiarów nie można wykorzystywać obu przedziałów kuwet jednocześnie. Przedział kuwety #1 • Okrągłe kuwety/fiolki 13 mm Uwaga: Przedział kuwety #1 jest wyposażony w czytnik kodów kreskowych kuwet/fiolek. Przedział kuwety #2 Przedział kuwety #2 wykorzystuje złączki, aby umożliwić korzystanie z różnego rodzaju kuwet/naczynek pomiarowych. • 1-calowe kwadratowe lub 50 mm prostokątne kuwety/naczynka pomiarowe (można je wkładać bezpośrednio do przedziału kuwety, nie korzystając z adaptera). • Adapter A: kwadratowe kuwety/naczynka pomiarowe 10 mm • Adapter B: Naczynka pomiarowe przelewowe (patrz arkusz instrukcji dołączony do kuwety przelewowej) i kuwety/naczynka pomiarowe wielodrożne Uwaga: Kuweta przelewowa musi być używana z adapterem B, a nie z adapterem C. • Adapter C: 1-calowe kuwety/naczynka pomiarowe okrągłe i ampułki AccuVac® Uwaga: 1-calowe kuwety/naczynka pomiarowe okrągłe i ampułki AccuVac muszą być używane z adapterem C, a nie z adapterem B. Rysunek 2 Przedziały kuwet 1 16 Przedział kuwety #1 2 Przedział kuwety #2 Montaż Rysunek 3 Adaptery kuwet/naczynek pomiarowych 1 Adapter (A) kwadratowych kuwet/naczynek pomiarowych 10 mm 2 Adapter (B) 1-calowej kuwety przelewowej 3 Adapter (C) 1-calowej okrągłej kuwety/naczynka pomiarowego 3.5.2 Montaż adapterów kuwety/naczynka pomiarowego 1. Otworzyć przedział kuwety. 2. Wybrać adapter odpowiedni do danego typu kuwety/naczynka pomiarowego. 3. Wprowadzić adapter tak, aby znajdująca się na górze złączki strzałka była skierowana w lewo (Rysunek 4 na stronie 18), a zakładka kierunkowa pokrywała się z rowkiem w otworze przedziału. Nadruk z typem kuwety/naczynka pomiarowego na adapterze powinien być czytelny (Rysunek 3). Uwaga: Strzałka na adapterze wskazuje kierunek przebiegu wiązki promieni. 17 Montaż Rysunek 4 Montaż adaptera kuwety/naczynka pomiarowego 3.5.3 Używanie osłony światła podczas pomiarów Osłona światła (Rysunek 5 na stronie 19) zapobiega interferencji światła podczas przeprowadzania badania kodów kreskowych 13 mm i musi zostać zainstalowana w przedziale kuwety #1 przed rozpoczęciem pomiarów. Osłona światła jest wymagana jedynie podczas przeprowadzania badań kodów kreskowych 13 mm. 18 Montaż Urządzenie DR 2800 dostarczane jest z zainstalowaną osłoną światła. Przed przystąpieniem do korzystania z przedziału kuwety #2 usunąć osłonę światła. Osłonę światła można przechowywać w osłonie ochronnej (Rysunek 7 na stronie 20). Rysunek 5 Osłona światła Instalowanie osłony światła 1. Otworzyć przedział kuwety. 2. Wprowadzić osłonę światła tak, aby strzałka znajdująca się na osłonie światła była skierowana w lewo, a zakładka kierunkowa pokrywała się z rowkiem w otworze przedziału (Rysunek 6). Rysunek 6 Osłona światła na miejscu 1 Osłona światła 19 Montaż 3.5.4 Osłona ochronna Rysunek 7 Osłona ochronna 1 Osłona ochronna 2 Osłona ochronna (widok wewnętrzny) Wnętrze osłony ochronnej jest przeznaczone do umieszczenia adapterów kuwet/naczynek pomiarowych. Zagłębienia do przechowywania adapterów kuwet/naczynek pomiarowych są oznaczone odpowiednimi literami. 20 3 Osłona ochronna z wprowadzonym adapterem A kuwety/naczynka pomiarowego na pozycji A. Montaż 3.6 Korzystanie ze spektrofotometru DR 2800 jako urządzenia przenośnego do analiz w terenie Jeśli spektrofotometr DR 2800 jest używany do przeprowadzania analiz w terenie, może być wymagane podjęcie szeregu środków w celu zrekompensowania zmiennych warunków oświetlenia. Opisane środki należy podjąć, jeśli po wykonaniu pomiaru wyświetlane jest następujące ostrzeżenie: Błąd: Zbyt dużo światła z otoczenia! Przenieść urządzenie w zacienione miejsce lub zamknąć pokrywę! Środki ogólne: Osłonić urządzenie przed słońcem, stając w taki sposób, aby padał na nie cień, i przeprowadzić pomiar ponownie. Jeśli ostrzeżenie zostanie wyświetlone ponownie, podjąć następujące środki. Środki: Pomiary w okrągłej kuwecie/naczyniu pomiarowym 10 ml, prostokątnej kuwecie/naczyniu pomiarowym lub ampułkach AccuVac Zamknąć pokrywę przedziału kuwety i przeprowadzić pomiar. Pomiary w okrągłej kuwecie/fiolce 13 mm lub kwadratowej kuwecie/naczyniu pomiarowym 25 ml Aby uzyskać jednolite warunki pomiarowe niezależnie od pogody, założyć osłonę ochronną na otwarty przedział kuwety/naczynia pomiarowego (patrz Rysunek 8 Zakładanie osłony ochronnej na stronie 22) i przeprowadzić pomiar. Ważna uwaga: Jeśli pomiar jest przeprowadzany w kwadratowych kuwetach/naczyniach pomiarowych 25 ml, należy uważać, aby w osłonie ochronnej nie było adapterów. Klasa obudowy fotometru z założoną osłoną ochronną rośnie z IP41 do IP42. 21 Montaż 3.6.1 Zakładanie osłony ochronnej Rysunek 8 Zakładanie osłony ochronnej 1. Po wprowadzeniu kuwety z roztworem ślepej próby lub kuwety z próbką umieścić osłonę ochronną na otwartym przedziale kuwety. Napis „Protective Cover" musi być widoczny od strony wyświetlacza urządzenia. 2. Docisnąć lekko osłonę ochronną, aby przedział kuwety był dobrze uszczelniony i osłona ochronna nie mogła się zsunąć. 3. Przeprowadzić pomiar. Uwaga: Osłona ochronna może równocześnie służyć do przechowywania różnych adapterów kuwet. Zagłębienia adapterów kuwet w osłonie ochronnej są oznaczone odpowiednimi literami i strzałkami dla adapterów. Strzałki w osłonie ochronnej i na adapterach wskazują kierunek wprowadzania. 22 Montaż 3.7 Droga optyczna Rysunek 9 pokazuje drogę optyczną w DR 2800: Rysunek 9 Droga optyczna 1 Lampa wolframowa 8 Lustro kolumny frakcjonującej Element referencyjny 2 Szczelina wejściowa 9 3 Szkło chroniące przed wysoką temperaturą 10 Przedział kuwety #2 4 Kratka 11 Soczewka 5 Szczelina wyjściowa 12 Element pomiarowy 6 Soczewka 13 Przedział kuwety #1 7 Koło filtrów 14 LED 23 Montaż 24 Część 4 Rozruch 4.1 Włączanie i wyłączanie urządzenia 1. Podłączyć urządzenie do zasilania (analiza laboratoryjna) lub włożyć baterię (analiza w terenie). 2. Z tyłu urządzenia znajduje się przycisk, który służy do jego włączania (przytrzymać wciśnięty przez około 1 sekundę) i wyłączania (przytrzymać wciśnięty przez 3 do 5 sekund). Sygnał dźwiękowy potwierdzi wyłączenie urządzenia. Uwaga: Nie wolno włączać i wyłączać urządzenia w krótkich odstępach czasu. Zawsze odczekać około 20 sekund przed ponownym włączeniem urządzenia. W przeciwnym wypadku można uszkodzić systemy elektroniczne i mechaniczne. 4.2 Wybór języka Oprogramowanie spektrofotometru posiada opcję pracy w wielu językach. Po pierwszym włączeniu urządzenia wyświetlany jest ekran wyboru języka. 1. Wybrać żądany język. 2. Wcisnąć OK w celu potwierdzenia wyboru. Automatycznie uruchomi się procedura samokontroli. Zmiana ustawienia języka Urządzenie komunikuje się w wybranym języku, dopóki nie zostanie on zmieniony. 1. Podczas włączania urządzenia dotknąć ekranu w dowolnym miejscu i poczekać, aż zostanie wyświetlona lista wyboru języka (po około 30 sekundach). 2. Wybrać żądany język. 3. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Następnie automatycznie uruchamia się program testowy. 4.3 Samokontrola Za każdym razem po włączeniu zasilania automatycznie wykonywana jest seria testów diagnostycznych, sprawdzających działanie głównych składników systemu. Procedura ta, zajmująca około dwóch minut, sprawdza system, lampę, kalibrację długości fali, regulację filtra i napięcie. Każda prawidłowo działająca funkcja jest oznaczana znakiem zatwierdzenia. Po zakończeniu diagnostyki wstępnej wyświetlone zostanie Menu główne. 25 Rozruch Jeśli urządzenie wykryje jakiekolwiek odchylenie względem ostatniej kalibracji, należy wykonać kontrolę systemu. 1. Wyjąć kuwetę z przedziału kuwety i zamknąć pokrywę. 2. Następnie nacisnąć Start. Zostanie przeprowadzona kontrola systemu (trwa około 6 minut). Uwaga: Dalsze komunikaty o błędach podczas kontroli systemu – patrz Część 8 na stronie 121. 26 Część 5 Operacje standardowe 5.1 Przegląd 5.1.1 Podpowiedzi dotyczące sposobów korzystania z ekranu dotykowego Cały ekran jest czuły na dotknięcie („Ekran dotykowy”). W celu dokonania wyboru nacisnąć ekran paznokciem, końcem palca, gumką od ołówka lub specjalnym piórkiem. Nie należy dotykać ekranu ostrymi przedmiotami, takimi jak końcówka długopisu! • Nie należy kłaść niczego na powierzchni ekranie, gdyż może ulec uszkodzeniu! • Naciskać można klawisze, wyrazy lub ikony, w celu ich wybrania. • Paski przewijania służą do szybkiego przewijania długich list. Należy dotknąć i przytrzymać pasek przewijania, a następnie przesunąć palec w górę lub w dół, aby przewinąć listę. • Podświetlić pozycję z listy przez jednokrotne dotknięcie. Po wybraniu pozycji zostanie ona podświetlona (wyświetlana jasnym tekstem na ciemnym tle). 5.1.2 Używanie klawiatury alfanumerycznej Ten ekran służy do wprowadzania liter, cyfr i symboli, według potrzeb pojawiających się podczas programowania urządzenia. Opcje niedostępne są wyłączone. Ikony po prawej i lewej stronie wyświetlacza są opisane w Tabela 1. Centralna klawiatura zmienia się zależnie od wybranego trybu opisywania. Wielokrotnie naciskać dany klawisz, aż na ekranie pojawi się żądany znak. Spację można wprowadzić za pomocą podkreślenia na klawiszu YZ_. Uwaga: Do wprowadzania danych można wykorzystywać klawiaturę połączoną przez interfejs USB (układ klawiszy USA) lub ręczny skaner kodów kreskowych połączonych przez interfejs USB (patrz Część 9 na stronie 123). Tabela 1 Klawiatura alfanumeryczna Ikona / klawisz Opis Działanie ABC/abc Alfabetyczny Przy wprowadzaniu znaków alfabetu (np. jednostek wprowadzanych przez użytkownika) ten klawisz umożliwia przełączanie pomiędzy dużymi i małymi literami. #% Symbole Można wprowadzać znaki interpunkcyjne, symbole i numeryczne indeksy górne i dolne. 123 Numeryczny Do wprowadzania cyfr. CE Kasowanie wprowadzonych danych Służy do kasowania wprowadzonych danych. Lewa strzałka Backspace Powrót o jedną pozycję. Następuje usunięcie poprzednio wprowadzonego znaku. Prawa strzałka Do przodu Przechodzi do następnego, gdy dwa sąsiednie znaki znajdują się na tym samym klawiszu. 27 Operacje standardowe 5.1.3 Menu główne Z „Menu głównego” można wybrać różne tryby pracy. W poniższej tabela pokrótce opisano każdą opcję menu. Tabela 2 Opcje „Menu głównego” spektrofotometru DR 2800 Opcja Działanie Programy Hach Lange / Programy kodów kreskowych (Programy HACH LANGE) Programy Hach Lange są fabrycznie zaprogramowanymi metodami, wykorzystującymi odczynniki HACH oraz testy kuwetowe i pipetowe LANGE. Podręcznik procedur dla DR 2800 zawiera zilustrowane czynności przeprowadzania analiz wykorzystujących programy HACH, przedstawione krok po kroku. Procedury pracy dla badań LANGE są załączone do zestawów testowych. Programy użytkownika Funkcja Programy użytkownika umożliwia przygotowanie „gotowych do przeprowadzenia analiz”, które mogą być wykorzystane do: – Zaprogramowania metod opracowanych przez użytkowników. – Zapisania istniejących metod HACH i LANGE jako programów użytkownika. Badania LANGE mogą być następnie modyfikowane zgodnie z wymaganiami użytkowników. Ulubione programy Lista metod i badań stworzonych przez użytkownika, spełniających jego indywidualne wymagania. Pojedyncza długość fali Pomiarami przy pojedynczej długości fali są: Pomiary absorbancji: Światło zaabsorbowane przez próbkę jest mierzone w jednostkach absorbancji. Pomiary transmitancji (%): Mierzony jest procent światła, jakie przeszło przez próbkę i dotarło do detektora. Pomiary stężenia: Można wprowadzić współczynnik stężenia, by umożliwić przeliczenie zmierzonych wartości absorbancji na jednostki stężenia. Wiele długości fal W trybie wielu długości fal mierzona jest absorbancja (Abs) lub procent transmitancji (%T) przy maksymalnie czterech długościach fal oraz wyliczane są różnice i stosunki absorbancji. Można również wykonać proste przeliczenie na stężenie. Przebieg czasu (wyłącznie DR 2800) Skanowanie czasu rejestruje absorbancję lub % transmitancji określonej długości fali w określonym czasie. Kontrola systemu Menu Kontrola systemu zawiera kilka opcji, m.in. Kontrola techniczna, Kontrola wyjścia, Historia lampy, Aktualizacja urządzenia, Czas serwisowy i Backup urządzenia. Wywołaj dane Zarejestrowane dane można wywołać, filtrować, przesyłać i usuwać. Ustawienia przyrządu W tym trybie można wprowadzać ustawienie specyficzne dla użytkownika lub dla metody: ID (numer identyfikacyjny) operatora i próbki, bieżącą datę i czas, parametry wyświetlania i dźwięku, kontrolę lampy, hasła oraz ustawienia parametrów komputera PC i drukarki. 28 Operacje standardowe 5.2 Tryb Ustawienia przyrządu 1. Wybrać Ustawienia przyrządu w „Menu głównym”. Zostaną wyświetlone funkcje umożliwiające skonfigurowanie urządzenia. 5.2.1 ID operatora Należy użyć tej opcji w celu wprowadzenia do pamięci przyrządu do 30 ustawień inicjałów operatora (do 5 znaków dla każdego). Ten element pomaga zapisać, który operator badał daną próbkę. 1. Nacisnąć ID Operatora w Ustawieniach przyrządu. 2. Nacisnąć Nowy w celu wprowadzenia nowego identyfikatora. 3. Użyć klawiatury alfanumerycznej do wprowadzenia nowego ID operatora. 4. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 5. Ten ekran pokazuje wybrany ID operatora. 6. Wciśnij OK. Urządzenie powróci do ekranu Ustawienia przyrządu i pokaże wybrany ID operatora. 7. Następuje aktywacja ID operatora. Uwaga: Nacisnąć Usuń, aby usunąć ID operatora z listy. Uwaga: Można również wprowadzić lub zmienić ID Operatora w trybie pomiaru. Na ekranie wyników nacisnąć Opcje>Więcej>Ustawienia przyrządu, a jeżeli ID Operatora został już przypisany, od razu wybrać symbol ID Operatora na ekranie wyników. 29 Operacje standardowe 5.2.2 ID próbki Przy pomocy tej opcji wprowadzić do 100 ID próbek (do 13 znaków dla każdej). ID próbek mogą być używane do określania lokalizacji próbki lub innych szczegółowych informacji dotyczących próbki. 1. Nacisnąć ID próbki w Ustawieniach przyrządu. 2. Nacisnąć Nowy w celu wprowadzenia nowego identyfikatora. 3. Użyć klawiatury alfanumerycznej do wprowadzenia nowego ID próbki. Uwaga: Jeżeli do złącza USB podłączony jest ręczny skaner (patrz Część 9 na stronie 123), ID próbek można z łatwością zeskanować. ID próbek można również wprowadzać za pomocą klawiatury USB. 4. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 5. Jeżeli ID próbki mają mieć kolejne numery (np. Dopływ (01 itd.)), należy wybrać Dodaj Numer. • Następnie należy użyć klawiszy strzałek w celu podania pierwszej liczby z sekwencji. • Użyć klawisza znajdującego się między klawiszami strzałek w celu wprowadzenia pierwszego numeru sekwencji bezpośrednio z klawiatury alfanumerycznej. 6. Nacisnąć OK, aby powrócić do menu Ustawienia przyrządu. 7. ID próbki jest aktywne. Każde ID próbki jest automatycznie kolejno numerowane po wykonaniu pomiaru. Numer jest pokazywany w nawiasie za ID próbki. Uwaga: Aby usunąć ID próbki, nacisnąć Usuñ. Uwaga: ID próbki może być wprowadzone lub zmienione w trybie pomiaru. Na ekranie wyników nacisnąć Opcje>Więcej>Ustawienia przyrządu, a następnie Ustawienia przyrządu, lub jeśli ID próbki jest już przypisane, wybrać symbol „ID Próbki” bezpośrednio z ekranu wyników. 30 Operacje standardowe 5.2.3 Data i czas 1. Nacisnąć Data i czas w menu Ustawienia przyrządu. 2. Wartości daty i czasu są podzielone na kilka pól. Nacisnąć odpowiednie pole i za pomocą klawiszy strzałek zmienić wartości. 3. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Przyrząd powróci do ekranu „Ustawienia przyrządu”. 5.2.4 Ustawienia wyświetlacza i dźwięku 1. Nacisnąć Wyświetlacz i dźwięk w menu Ustawienia przyrządu. Pojawią się cztery opcje: • Kontrast wyświetlacza—Dostosowanie jaskrawości wyświetlacza do warunków oświetlenia. • Dotknięcie ekranu—Włączanie/wyłączanie emisji krótkiego dźwięku przy każdym dotknięciu ekranu (ustawienie domyślne: wyłączone). • Odczyt zakończony—Włączanie/wyłączanie emisji dźwięku po zakończeniu odczytu (ustawienie domyślne: krótki dźwięk po każdym zakończeniu odczytu). • Zegar—Regulacja długości trwania dźwięku wywoływanego przez zegar. krótkim lub długim czasem trwania dźwięku. W otoczeniu hałasu lepiej sprawdzają się dźwięki długie. 2. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Przyrząd powróci do ekranu „Ustawienia przyrządu”. 31 Operacje standardowe 5.2.5 Zarządzanie energią Spektrofotometr DR 2800 może pracować, korzystając z zasilania z baterii lub z sieci elektrycznej. Uwaga: Bateria nie jest standardową częścią dostarczanego zestawu. 1. Wybrać opcję Zarządzanie energią w menu „Ustawienia przyrządu”. Symbol baterii wskazuje, jaki jest poziom jej naładowania wyrażony w %. Uwaga: Ustawienia zegara w menu Zarządzanie energią są aktywne tylko wówczas, gdy urządzenie jest zasilane z baterii. 2. Wybierz jedną z opcji dostępnych w menu Tryb gotowości, aby ustawić długość okresu bezczynności, po upływie którego urządzenie przełączy się na tryb gotowości, jeśli jest zasilane z baterii. Uwaga: W trybie gotowości podświetlenie ekranu jest wyłączone. Zostanie ono ponownie włączone po dotknięciu ekranu. 3. Wybierz jedną z opcji dostępnych w menu Wył. autom., aby ustawić długość okresu bezczynności, po upływie którego urządzenie wyłączy się, jeśli jest zasilane z baterii. Uwaga: Jeśli urządzenie wyłączyło się automatycznie, należy nacisnąć przycisk z tyłu urządzenia, aby uruchomić je ponownie. 32 Operacje standardowe 5.2.6 Komputer PC i drukarka Urządzenie jest standardowo wyposażone w dwa interfejsy USB, które są umieszczone na tylnej ściance urządzenia (patrz Rysunek 1 na stronie 15). Interfejsy mogą być używane do eksportowania danych i wykresów do drukarki, aktualizowania danych i do komunikacji z komputerem osobistym. Mogą być również używane do połączenia z kartą pamięci USB, zewnętrzną klawiaturą łączoną przez USB lub ręcznym skanerem kodów kreskowych łączonym przez USB. Uwaga: Do koncentratora USB można jednocześnie podłączyć wiele akcesoriów. Karta pamięci USB służy do aktualizacji danych i oprogramowania (patrz część 6.7.2 na stronie 101). Ważna uwaga: Ekranowany przewód USB nie może być dłuższy niż 3 m! Tabela 3 Złącze USB Interfejsy USB Opis USB (Typu B) Ten interfejs USB jest przeznaczony wyłącznie do łączenia urządzenia z komputerem PC (z zainstalowanym oprogramowaniem HACH Data Trans). USB (Typu A) Do tego portu USB można podłączyć drukarkę, kartę pamięci USB, skaner kodów kreskowych lub klawiaturę. 1. Nacisnąć PC i drukarka w menu Ustawienia przyrządu. Otwiera się lista zawierająca informacje o połączeniach. 5.2.6.1 Ustawienia drukarki Urządzenie jest kompatybilne wyłącznie z drukarkami obsługującymi język HP PCL 3. 2. Nacisnąć Drukarka. 3. Nacisnąć Ustaw. w celu wyświetlenia ustawień drukarki. 33 Operacje standardowe Ustawienia drukarki: • Rozdzielczość: jakość druku • Papier: rozmiar papieru Uwaga: Jeżeli podłączona jest drukarka termiczna, dostępna jest funkcja „Automat. wysłanie”. 4. Wybrać Automat. wysłanie: Wł., aby automatycznie przesłać wszystkie dane z pomiaru do drukarki. Uwaga: Opcja Automat. wysłanie nie jest dostępna dla innych drukarek (np. drukarek atramentowych). 5. Nacisnąć Rozdzielczość, aby wybrać jakość druku. Wybrać jedną z opcji: • 100 dpi • 150 dpi • 300 dpi 6. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Nacisnąć ponownie OK, aby wrócić do menu Komputer PC i drukarka. 34 Operacje standardowe 7. Nacisnąć Papier, aby wybrać wielkość papieru. Wybrać jedną z opcji: • Letter • Legal • Executive • A4 8. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Nacisnąć ponownie OK, aby wrócić do menu Komputer PC i drukarka. 5.2.6.2 Drukowanie danych 1. Nacisnąć Wywołaj dane w menu głównym. 2. Wybrać źródło danych, w którym zapisane są dane przeznaczone do wydruku. 3. Wyświetlana jest lista. Dane zapisane mogą być filtrowane. Aby uzyskać więcej informacji, patrz część 5.3.1.2 na stronie 39. 4. Nacisnąć ikonę PC i drukarka w celu natychmiastowego wysłania danych (tabela, krzywa) do drukarki. 5. Wyróżnić Punkt pojedynczy lub Dane filtrowane lub Wszystkie dane i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Wysył.danych... jest wyświetlane do aż do ukończenia wydruku danych. 5.2.6.3 HACH Data Trans W celu przeprowadzenia poniższych czynności na komputerze PC musi być zainstalowane opcjonalne oprogramowanie HACH Data Trans do przetwarzania danych pomiarowych. 1. Nacisnąć PC i drukarka w Ustawieniach przyrządu. 2. Wybrać Komputer PC. 3. Nacisnąć Ustaw. w celu wyświetlenia ustawień komputera PC. Dalsze instrukcje dotyczące instalacji znajdują się w instrukcji użytkownika oprogramowania HACH Data Trans. 35 Operacje standardowe 4. Wybrać Automat. wysłanie: Wł., aby automatycznie przesłać wszystkie dane z pomiaru do komputera PC. Uwaga: Jeśli wybrana jest opcja Automat. wysłanie: Wył., w celu przesłania danych do komputera PC należy nacisnąć ikonę PC i drukarka. Uwaga: Funkcja zdalnego sterowania służy jedynie do monitorowania transferu danych. 5.2.7 Hasło Menu „Hasło” zawiera różne ustawienia zabezpieczające, w celu kontrolowania dostępu do różnych funkcji. Na przykład, aby zapobiec nieautoryzowanym zmianom w programach Hach Lange lub ustawieniach przyrządu. 1. Nacisnąć Hasło w menu Ustawienia przyrządu. 2. Aby wyróżnić pozycję Lista zabezpieczeń należy nadać hasło. Nacisnąć Wprow. hasła. 3. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić nowe hasło (każde do 10 znaków) i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Lista zabezpieczeń jest udostępniona. 36 Operacje standardowe 4. Nacisnąć Lista zabezpieczeń w celu zablokowania dostępu do wybranych funkcji przez nieautoryzowanych użytkowników 5. Wyróżnić wybrane funkcje do kontroli. 6. Potwierdzić Listę zabezpieczeń naciskając OK, aby powrócić do menu Hasło. 7. Nacisnąć Wł. w celu wyróżnienia nowych ustawień Listy zabezpieczeń. 8. Ponownie wprowadzić hasło dla potwierdzenia. 9. Nacisnąć OK w celu powrotu do menu Ustawienia przyrządu. Uwaga: Gdy użytkownik próbuje uzyskać dostęp do zablokowanych ustawień, pojawi się klawiatura alfanumeryczna do wprowadzenia hasła. 5.2.7.1 Dezaktywacja hasła 1. Nacisnąć Hasło w menu Ustawienia przyrządu. 2. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić poprzednie hasło i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 37 Operacje standardowe 3. Nacisnąć Wył., aby dezaktywować ustawienia Listy zabezpieczeń. 4. Nacisnąć OK w celu powrotu do menu Ustawienia przyrządu. Uwaga: Ta funkcja służy do usunięcia poprzedniego hasła lub wprowadzenia nowego. 38 Operacje standardowe 5.3 Zapisywanie, wywoływanie, wysyłanie i usuwanie danych 5.3.1 Rejestr danych W pamięci przyrządu DR 2800 można przechowywać do 500 odczytów wykonanych w następujących trybach: programy Hach Lange, programy kodów kreskowych, programy użytkownika, ulubione programy, programy przy pojedynczej długości fali i przy wielu długościach fal. Zachowywany jest kompletny rekord, łącznie z datą, czasem, wynikami, ID (numerem identyfikacyjnym) operatora i próbki. 5.3.1.1 Automatyczne/ręczne zapisywanie danych Parametr przechowywania danych pokazuje, czy dane są zachowywane automatycznie, czy ręcznie (w tym wypadku użytkownik musi zdecydować, jakie dane przechować). 1. Nacisnąć Zapisz: Wł./Wył. w menu Opcje. • Przy ustawieniu Zapisz Wł. wszystkie zmierzone dane są zapisywane automatycznie. • Przy ustawieniu Zapisz Wył. zmierzone dane nie są zapisywane. To ustawienie może być jednak zmienione na Zapisz Wł. na wyświetlaczu wyników poprzez konfigurację. Aktualny odczyt pokazywany na wyświetlaczu jest wówczas zapisywany. Uwaga: Gdy pamięć urządzenia (rejestr danych) jest pełna, najstarsze dane są automatycznie usuwane, co umożliwia zapisywane nowych. 5.3.1.2 Wywoływanie zapisanych danych z rejestru danych 1. Nacisnąć Wywołaj dane w menu głównym. 2. Nacisnąć Rejestr danych. Wyświetla się lista zapisanych danych. 3. Nacisnąć Filtr: Wł./Wył. 39 Operacje standardowe 4. Funkcja Ustawienia filtra służy do wyszukiwania określonych pozycji. 5. Wyróżnić Wł., aby włączyć filtry sortujące dane według poniższych kryteriów: • ID próbki • ID operatora • Data pomiaru • Parametr lub dowolna kombinacja powyższych czterech. 6. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia wyboru. Wybranie pozycje są wyświetlane. 7. Nacisnąć Widok szczegółów, aby uzyskać więcej informacji. 5.3.1.3 Wysyłanie danych z rejestru danych Pliki z rejestru danych są wysyłane do folderu DATALOG na karcie pamięci USB jako pliki CSV (wartości oddzielone przecinkiem). W celu dalszego przetwarzania należy użyć arkusza kalkulacyjnego. Nazwa pliku będzie utworzona jako: DLrok_miesiąc_dzień_godzina_minuta_sekunda. CSV. Aby wysłać dane do drukarki, patrz część 5.2.6.2 na stronie 35. 1. Podłączyć kartę pamięci USB (Rysunek 1 na stronie 15). 2. Nacisnąć Wywołaj dane w menu głównym. Nacisnąć Opcje, a następnie ikonę PC i drukarka. 3. Wybrać dane, które mają być wysłane do karty pamięci i nacisnąć OK. Uwaga: Liczba w nawiasie pokazuje całkowitą ilość danych, jakie zostały przypisane dla danego wyboru. Aby wysłać dane z pomiarów do komputera PC: Na komputerze musi być zainstalowane opcjonalne oprogramowanie HACH Data Trans (patrz część 5.2.6.3 na stronie 35). 40 Operacje standardowe 5.3.1.4 Usuwanie zapisanych danych z rejestru danych 1. Nacisnąć Wywołaj dane w menu głównym. 2. Nacisnąć Rejestr danych>Opcje>Usuń. 3. Wyróżnić Punkt pojedynczy lub Dane filtrowane lub Wszystkie dane i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Liczba w nawiasie pokazuje całkowitą ilość zestawów danych, jakie zostały przypisane dla danego wyboru. 41 Operacje standardowe 5.3.2 Przebieg czasu Przyrząd może zapisać 20 zestawów danych przebiegu w czasie. Dane mogą być zapisane ręcznie zgodnie z życzeniem użytkownika po obejrzeniu danych. 5.3.2.1 Przechowywanie danych z przebiegu w czasie 1. Po dokonaniu odczytu, nacisnąć ikonę Zapisz w menu „Opcje” w trybie Przebieg czasu. Zostanie otwarta lista Zapisz dane. 2. Nacisnąć Zapisz, aby zapisać bieżący skan w wyróżnionej numerowanej linii. Skan może być również nadpisany. 5.3.2.2 Wywołanie zapisanych danych z przebiegu czasu 1. Nacisnąć Wywołaj dane w „Menu głównym”. a. Wybrać opcję Przebieg czasu, aby wywołać wymagane dane. b. Jeśli ten program jest już uruchomiony, nacisnąć Opcje, Więcej..., a następnie Wywołaj dane. 42 Operacje standardowe 2. Nacisnąć Wykres, aby zobaczyć szczegóły. Uwaga: Nacisnąć Widok podsumowania w celu powrotu do listy wyboru danych. 3. Nacisnąć Tabela, aby zobaczyć szczegóły. Uwaga: Nacisnąć Widok podsumowania w celu powrotu do listy wyboru danych. 5.3.2.3 Wysyłanie danych z przebiegu czasu Opcja 1: 1. Nacisnąć Wywołaj dane w „Menu głównym”, a następnie Przebieg czasu, aby przesłać dane do karty pamięci USB lub drukarki. Pliki zostaną automatycznie wysłane jako pliki CSV do pliku „TCData“ (Time Course Data). Nazwa pliku zostanie sformatowana jako „TCData_X.csv”. X = ilość skanów (1–20) W celu dalszego przetwarzania należy użyć arkusza kalkulacyjnego. 43 Operacje standardowe Opcja 2: 1. Nacisnąć Przebieg czasu, a następnie Opcje, Więcej... i Wyślij dane, aby wysłać dane do karty pamięci USB lub drukarki. Pliki zostaną automatycznie wysłane jako pliki CSV do pliku „TCData“ (Time Course Data). Nazwa pliku będzie sformatowana jako: „TCrok_miesiąc_dzień_godzina_minuta_sekunda.CSV” (dane przebiegów w czasie). W celu dalszego przetwarzania należy użyć arkusza kalkulacyjnego. 5.3.2.4 Usuwanie przechowywanych danych z przebiegu czasu 1. Nacisnąć Wywołaj dane w „Menu głównym”, a następnie Przebieg czasu lub menu „Opcje”, Więcej..., Wywołaj dane: Wyświetla się lista zapisanych danych. 2. Wyróżnić dane, które mają zostać usunięte. 3. Nacisnąć Usuń w menu „Opcje” i potwierdzić za pomocą OK. 44 Operacje standardowe 5.4 Programy Hach Lange Urządzenie zawiera ponad 200 zaprogramowanych procedur. Dostęp do nich można uzyskać z menu Programy Hach Lange. 5.4.1 Wybór zapisanych badań/metod; wprowadzanie wybranych przez użytkownika danych podstawowych 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym, aby zobaczyć uporządkowaną alfabetycznie listę programów Hach Lange z numerami programu. Pojawi się lista programów Hach Lange. 2. Wyróżnić żądane badanie. Uwaga: Wybrać numer programu po nazwie lub za pomocą klawiszy strzałek szybko przewinąć listę i wyróżnić program. Można też nacisnąć Wybierz wg numeru, aby wyszukać program na podstawie jego numeru. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić numer badania i potwierdzić przez naciśnięcie OK. 3. Nacisnąć Start w celu uruchomienia programu. Po wyborze programu pojawi się ekran pomiaru tego parametru. Uwaga: Wszystkie powiązane dane (długość fali, współczynniki i stałe) są już ustawione. 4. Przestrzegać procedur postępowania z chemikaliami opisanych w odpowiedniej instrukcji. 5.4.2 Opcje programów Hach Lange 1. W menu głównym wybrać Programy Hach Lange. Wybrać żądaną metodę i nacisnąć Start. 2. Nacisnąć Opcje programu w celu ustawienia parametrów. Opisy programów Hach Lange - patrz Tabela 4. 45 Operacje standardowe Tabela 4 Opcje programów Hach Lange Opcje Opis Więcej Dalsze opcje Zapisz wył./wł. Przy ustawieniu Zapisz Wł. wszystkie zmierzone dane są zapisywane automatycznie. Przy ustawieniu Zapisz Wył. zmierzone dane nie są zapisywane. %Trans/Stęż./Abs Umożliwia przejście do odczytów % transmitancji, stężenia lub absorbancji Ikona wysyłania danych / Wyślij dane Umożliwia wysłanie danych do drukarki, komputera, lub karty pamięci USB (typu A). Ikona zegara Stoper. Funkcja ta jest przydatna do dokładnego określania czasu przeprowadzania analiz (np. można dokładnie określić czas trwania reakcji itp. Po upłynięciu zadanego czasu, wysyłany jest sygnał dźwiękowy. Użycie zegara nie wpływa na program pomiarowy. Współczynnik rozcieńczenia wył./wł.: Współczynnik rozcieńczenia można wprowadzić w celu wyliczenia niektórych własności. Liczba wprowadzona jako współczynnik rozcieńczenia będzie pomnożona przez wynik w celu skorygowania wyniku. Na przykład, jeżeli próbka była rozcieńczona dwukrotnie, należy wprowadzić dwa. Ustawienie domyślne współczynnika rozcieńczenia to Wył. Uwaga: Jeżeli wprowadzono współczynnik rozcieńczenia, ikona rozcieńczenia pojawia się na wyświetlaczu. Dodatek wzorca Umożliwia sprawdzenie dokładności pomiarów. Procedura (pracy) parametrów badania zawiera dokładne wyjaśnienia, dotyczące stosowania tej funkcji. Dopasowanie wzorca Procedura (pracy) parametrów badania pokazuje, czy konieczne jest dopasowanie wzorca, a jeżeli tak, to również jak to zrobić. Wzór chemiczny Niektóre z zapisanych badań/metod pozwalają na wybranie wzoru chemicznego i zakresu pomiaru. Ślepa próba odczynników Wstawić kuwetę z próbką lub ślepą próbą (zależnie od procedury oznaczenia) do stojaka kuwet. Umożliwia to dodanie lub odjęcie wartości ślepej próby odczynników przy kolejnych odczytach. Wartość ślepej próby odczynników przesuwa krzywą kalibracyjną wzdłuż osi y, bez zmiany jej kształtu i nachylenia. Efekt odpowiada punktowi przecięcia osi y linii prostej kalibracji. Wyjaśnia to następujące równanie: Stężenie = [(wsp. stęż) * Abs] – (wartość ślepej próby). Zapisz jako program użytkownika Służy do zapisania wybranych parametrów jako programu użytkownika, patrz część 6.1 na stronie 65. Wywołaj dane Wywołuje zapisane dane z pomiarów lub przebiegów czasu, patrz część 5.3 na stronie 39. Ustawienia przyrządu Podstawowe dane przyrządu, patrz część 5.2 na stronie 29. 46 Operacje standardowe 5.4.3 Korzystanie z zegarów programów Niektóre procedury nie wymagają użycia zegara. Inne procedury wymagają użycia kilku zegarów. Zegary oraz opisy działań, jakie powinny być wykonane w mierzonym okresie, są wstępnie zaprogramowane w każdym programie Hach Lange. 1. Nacisnąć ikonę zegara na wyświetlaczu. 2. Nacisnąć OK w celu uruchomienia pierwszego zegara. Na ekranie widoczne jest odliczanie zegara. 3. W celu rozpoczęcia następnej czynności należącej do programu Hach Lange, której czas trwania jest mierzony przez zegar, nacisnąć ikonę zegara i OK. Uwaga: Nacisnąć Zamknij, aby podczas odliczania czasu widzieć ekran pomiaru. Czas będzie pokazywany po lewej stronie na dole, w miejscu daty. Uwaga: Nacisnąć Anuluj, aby zatrzymać zegar w trakcie odliczania. Uwaga: Po zakończeniu odliczania rozlegnie się sygnał dźwiękowy. Zegar ogólny jest również dostępny w wielu programach. Gdy widoczna jest ikona zegara, można ją nacisnąć i wybrać Zegar ogólny. Pojawi się nowy ekran. Wprowadzić długość mierzonego czasu odliczania i nacisnąć OK w celu uruchomienia zegara. Po określonym czasie usłyszymy sygnał dźwiękowy. 47 Operacje standardowe 5.4.4 Ustawianie współczynnika rozcieńczenia Można użyć współczynnika rozcieńczenia do obliczenia początkowego stężenia próbki, rozcieńczonej w odpowiedni sposób (na przykład w celu „zmieszczenia się” w zakresie pomiarowym). 1. Nacisnąć Opcje>Więcej…>Współczynnik rozcieńczenia. Liczba wprowadzona jako współczynnik rozcieńczenia będzie pomnożona przez wynik w celu skorygowania wyniku. Na przykład, jeżeli próbka była rozcieńczona dwukrotnie, należy wprowadzić dwa. Ustawienie domyślne współczynnika rozcieńczenia to Wył. 2. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Ponownie nacisnąć OK. 3. Nacisnąć Powrót, aby wrócić do wyświetlania wyników. 4. W razie potrzeby potwierdzić komunikat „Ponownie zapamiętać aktualną wartość?”, aby zapisać aktualną zmierzoną wartość. Uwaga: Jeżeli wprowadzono współczynnik rozcieńczenia, ikona rozcieńczenia pojawia się na wyświetlaczu. Uwaga: W przypadku stosowania nierozcieńczonych próbek wyłączyć współczynnik rozcieńczenia. 48 Operacje standardowe 5.4.5 Przeprowadzanie dopasowania wzorca Funkcja Dopasowanie wzorca pozwala na dopasowanie krzywej kalibracji programu Hach Lange w oparciu o analizę znanego roztworu. W tym celu Kontrola dokładności, będąca częścią napisanych procedur, często sugeruje stężenie roztworu wzorca. Przed ustawieniem Dopasowania wzorca na Wł. należy odczytać wzorzec. 1. Wykonać całą procedurę, stosując znany wzorzec jako próbkę. 2. Po odczycie stężenia nacisnąć Opcje>Więcej>Dopasowanie wzorca. 3. Jeżeli opcja Dopasowanie wzorca ma wartość Wył., należy ją zmienić na Wł. Bieżący odczyt określa stężenie. Kwadrat po prawej stronie będzie pokazywał domyślne wartości wzorca dla tego badania, wymienione w procedurze. 4. Jeżeli przy pomiarze użyto stężenia wzorcowego innego niż wyświetlane w kwadracie, nacisnąć kwadrat po prawej stronie w celu wprowadzenia innej wartości wzorca i wprowadzić nową wartość. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 5. Nacisnąć Dopasuj w celu aktywacji Dopasowania wzorca. Pojawia się ikona Dopasowanie wzorca. Uwaga: Dopasowanie musi się mieścić w pewnych granicach, które zmieniają się dla każdego programu. Dopuszczalną wartość procentową pokazano po „Dopasowanie”. Uwaga: Podczas wykonywania dopasowania wzorca ikona dopasowania wzorca pojawia się na wyświetlaczu. 5.4.6 Konfigurowanie wzoru chemicznego Niektóre programy Hach Lange pozwalają na wybór różnych wzorów chemicznych. Nacisnąć jednostkę (np. mg/l) lub odpowiednią formę chemiczną (np. Al3+). Zostanie wyświetlona lista dostępnych wzorów oznaczenia. Wybrać żądany wzór poprzez naciśnięcie odpowiedniego wzoru na liście. Uwaga: Przy wychodzeniu z programu wzór oznaczenia powraca do ustawień standardowych. Inny sposób zmiany ustawień standardowych: 49 Operacje standardowe 1. Nacisnąć Opcje>Więcej>Wzór chemiczny. 2. Wybrać Wzór chemiczny. Uwaga: Przeliczenie stechiometryczne pomiaru jest wykonywane automatycznie. Uwaga: Wybrany wzór chemiczny pojawi się na wyświetlaczu. Wyniki badania będą liczone i wyświetlane według tego wzoru chemicznego. 5.4.6.1 Zmiana domyślnego ustawienia wzoru chemicznego 1. Wstawić kuwetę z próbką lub ślepą próbą (zależnie od procedury oznaczenia) do przedziału kuwety. 2. Na wyświetlaczu wyników nacisnąć Opcje>Więcej>Wzór chemiczny. 3. Pojawia się lista dostępnych form oznaczenia. Wybrać nowe ustawienie domyślne. 4. Nacisnąć Zapisz jako domyślny. Aktualny wynik i wszystkie dalsze pomiary będą wyświetlane według nowego wzoru chemicznego. 5.4.7 Przeprowadzanie ślepej próby odczynników Wstawić kuwetę z próbką lub ślepą próbą (zależnie od procedury oznaczenia) do stojaka kuwet. W wyświetlaczu wyników nacisnąć Opcje, Więcej... Pomiar/analiza ślepej próby odczynników: 1. Przygotować badanie/metodę zgodnie z procedurą (pracy). W miejsce próbki użyć wody dejonizowanej, w celu oznaczenia wartości ślepej próby odczynników. 2. Wybrać badanie. Jeżeli wymaga tego procedura (pracy), wstawić ślepą próbę odczynników do przedziału kuwety. Wciśnij Zero. 3. Wprowadzić kuwetę z przygotowaną próbką do przedziału kuwety. Wciśnij Odczyt. Wyświetla się wynik. 50 Operacje standardowe 4. Nacisnąć Opcje>Więcej>Ślepa próba odczynników. 5. Nacisnąć Wł. w celu wyróżnienia funkcji Ślepej próby odczynników. 6. Stężenie pokazywane na klawiszu jest zmierzoną wartością. Jeżeli wartość ta ma być użyta do innych analiz tego parametru, nacisnąć OK. 7. W celu zapisania zmierzonej wartości nacisnąć klawisz i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić teoretyczną wartość ślepej próby odczynników. 8. Wciśnij OK. Uwaga: Funkcja Ślepej próby odczynników wyłącza się po opuszczeniu programu pomiaru. Aby użyć tej samej wartości ślepej próby do innych badań, przy użyciu tego samego zestawu odczynników, wprowadzić wartość w kroku 7. Uwaga: Wyniki obliczeń przy użyciu wartości ślepej próby odczynników muszą mieścić się w granicach zakresu pomiarowego badania lub metody. Uwaga: Ikona ślepej próby odczynników jest pokazywana na ekranie wyników (patrz strzałka), gdy funkcja jest aktywna. 5.4.8 Analiza próbek 1. Nacisnąć Programy Hach Lange i wybrać program. 2. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe ze ślepą próbą w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. 3. Wciśnij Zero. 51 Operacje standardowe 4. Wyjąć roztwór ślepej próby i wprowadzić kuwetę/naczynko z próbką do przedziału kuwety. 5. Wciśnij Odczyt. Wynik zostanie wyświetlony. 6. W celu zapisania danych, patrz część 5.3.1 na stronie 39. 5.4.9 Aktualizacja/edycja badania Porada ogólna dotycząca programowania i aktualizacji danych. Ręczna aktualizacja badania i programowania nowego badania – patrz część 5.4.9.1 i część 5.4.9.2 na stronie 53. Uwaga: Tylko w niewielu przypadkach weryfikacja badania wymaga aktualizacji specyfikacji badania. Aktualizacja i edycja Badania kodu kreskowego – patrz część 5.5.6 na stronie 58. 5.4.9.1 Ręczna aktualizacja danych badania Po wybraniu badania urządzenie automatycznie ustawia długość fali pomiarowej i współczynniki pomiarowe. Badania są nieustannie weryfikowane, co upraszcza ich przeprowadzanie i zapewnia zgodność z aktualnie obowiązującymi przepisami. Może to powodować zmiany w procedurze pracy lub zmianę współczynników. Jeżeli taka zmiana jest podana na opakowaniu badania, dokonać aktualizacji danych urządzenia, zgodnie z danymi zawartymi w procedurze pracy znajdującej się wewnątrz opakowania. Pobieranie aktualizacji z Internetu, patrz część 5.5.7 na stronie 62. 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym i wybrać program. 2. Nacisnąć Opcje programu, a następnie Edycja. 52 Operacje standardowe 3. Zostanie wyświetlona lista odpowiednich badań. Procedura pracy dotycząca odpowiedniego badania zawiera nowe dane (długość fali, współczynniki, zakresy pomiarowe, współczynnik konwersji dla wzoru chemicznego, itd.). 4. Wyróżnić odpowiednie linie w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 5. Nacisnąć OK, a następnie Zapisz, gdy edycja badania zostanie zakończona. 5.4.9.2 Programowanie nowego badania 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym. 2. Nacisnąć Opcje programu, a następnie Nowy. 3. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić numer programu, podany w procedurze pracy. Wyświetlany jest przegląd danych, w którym powinny być widoczne punkty badania wymagające zaprogramowania. Procedura pracy dotycząca odpowiedniego badania zawiera nowe dane (długość fali, współczynniki, zakresy pomiarowe, współczynnik konwersji dla wzoru chemicznego, itd.). 4. Wyróżnić linię zawierającą specyfikację badanie, która ma być programowane, a następnie nacisnąć Edycja i wprowadzić dane w odpowiednich wierszach programu. 5. Nacisnąć OK, a następnie Zapisz, gdy edycja badania zostanie zakończona. 5.4.10 Dodawanie programów Hach Lange do listy ulubionych programów Tworzenie listy najczęściej używanych badań lub metod z menu Programy Hach Lange oraz Programy użytkownika. 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym. Pojawi się lista zapamiętanych programów. 2. Wyróżnić wybraną pozycję, naciskając ją, albo nacisnąć Wybierz wg numeru, aby wyszukać program na podstawie jego numeru. 3. Nacisnąć Opcje programu, Dodaj do ulubionych i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Teraz można wybrać program z menu Ulubione programy w menu głównym. 53 Operacje standardowe 5.5 Programy kodów kreskowych Specjalny czytnik kodów kreskowych w przedziale kuwety #1 automatycznie odczytuje kod kreskowy na 13-milimetrowych kuwetach/fiolkach, po ukończeniu przez kuwetę/fiolkę jednego obrotu. Urządzenie identyfikuje kody kreskowe w celu automatycznego ustawiania odpowiedniej długości fali do analizy i dzięki zapisanym współczynnikom natychmiast oblicza wynik. Dodatkowo podczas pomiaru wartości są zapisywane przy 10 różnych położeniach. Uruchamiany jest specjalny program eliminujący wartości skrajne, a następnie obliczana jest średnia ze zmierzonych wartości. Dzięki rozpoznawaniu błędów i zabrudzeń kuwety/fiolki, uzyskiwane wyniki są bardzo dokładne. Rysunek 11 Przedział kuwety #1 do 13-milimetrowych kuwet/fiolek z kodami kreskowymi 5.5.1 Zakończenie badania z użyciem 13-milimetrowych fiolek z kodami kreskowymi 1. Zamontować osłonę światła w przedziale kuwety #2. 2. Przygotować 13-milimetrową kuwetę/fiolkę z kodem kreskowym zgodnie z procedurą pracy i wprowadzić do przedziału kuwety #1. • 54 Kiedy kodowana kuweta/fiolka jest umieszczona w przedziale kuwety #1 (Rysunek 11), w menu głównym jest automatycznie uruchamiany odpowiedni program pomiarowy. Operacje standardowe • W przeciwnym razie nacisnąć Programy kodów kreskowych w menu głównym i wprowadzić kuwetę/fiolkę (zależnie od procedury pracy) do przedziału kuwety #1. Pomiar rozpoczyna się automatycznie, a jego wyniki są wyświetlane. W celu wykonania badań z użyciem innej kuwety/fiolki i innych parametrów, wstawić przygotowaną kuwetę/fiolkę do przedziału kuwety i odczytać wynik. 5.5.2 Wybieranie zakresu pomiarowego Niektóre kuwety pomiarowe LANGE mogą być używane dla różnych zakresów pomiarowych. Po wstawieniu kuwety/fiolki wyświetlana jest lista różnych zakresów pomiarowych. Wybrać żądany zakres pomiarowy przez wyróżnienie odpowiedniej linii. Nacisnąć Na stałe, jeżeli dany zakres pomiarowy ma być zastosowany do wszystkich kolejnych pomiarów. Zmiana ustawień standardowych Na wyświetlaczu wyników nacisnąć Opcje>Więcej>Stały: Wł.. Nazwa przycisku zmieni się na Stały: Wył. 5.5.3 Wybór wzoru chemicznego oznaczenia Wzór chemiczny oznaczenia pewnej liczby parametrów badania LANGE może być wybrany indywidualnie. Na wyświetlaczu wyników nacisnąć jednostkę (np. mg/L) lub chemiczny odpowiednik wzoru oznaczenia (np. PO43––P). Wyświetlana jest lista możliwych wzorów oznaczenia, można z niej wybrać żądany wzór. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Inny sposób zmiany ustawień standardowych: 1. Na wyświetlaczu wyników nacisnąć Opcje>Więcej>Wzór chemiczny. Pojawia się lista dostępnych form oznaczenia. 2. Wybrać żądany wzór chemiczny i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Wybrana forma oznaczenia jest wyświetlana, lecz nie jest ustawiana jako domyślna. Zmiana ustawień domyślnych – patrz część 5.5.3.1. 55 Operacje standardowe 5.5.3.1 Zmiana domyślnego ustawienia wzoru chemicznego 1. Do przedziału kuwety wprowadzić kuwetę/naczynko ze ślepą próbą lub z próbką (zależnie od procedury pracy). 2. Na wyświetlaczu wyników nacisnąć Opcje>Więcej>Wzór chemiczny. 3. Zostanie wyświetlona lista dostępnych wzorów oznaczenia. Wybrać nowe ustawienie domyślne. 4. Nacisnąć Zapisz jako domyślny. Aktualny wynik i wszystkie dalsze pomiary będą wyświetlane według nowego wzoru chemicznego. 5.5.4 Ustawienia danych właściwych dla wybranego badania i próbki Nacisnąć Opcje, aby zmienić ustawienia danych właściwych dla badania lub próbki. Tabela 5 Opcje programu kodów kreskowych Opcje Opis Więcej Dalsze opcje Zapisz wył./wł. Przy ustawieniu Zapisz Wł. wszystkie zmierzone dane są zapisywane automatycznie. Przy ustawieniu Zapisz Wył. zmierzone dane nie są zapisywane. Abs %Trans Przejście do odczytów % transmitancji lub absorbancji Ikona wysyłania danych / Wyślij dane Wysłanie danych do drukarki, komputera lub karty pamięci USB (typu A). Ikona zegara Działa jako stoper. Funkcja ta jest przydatna do dokładnego określania czasu przeprowadzania analiz (np. można dokładnie określić czas trwania reakcji itp. Po upłynięciu zadanego czasu, wysyłany jest sygnał dźwiękowy. Użycie zegara nie wpływa na program pomiarowy. Współczynnik rozcieńczenia wył./wł.: Współczynnik rozcieńczenia można wprowadzić w celu wyliczenia niektórych własności. Liczba wprowadzona jako współczynnik rozcieńczenia będzie pomnożona przez wynik w celu skorygowania wyniku. Na przykład, jeżeli próbka była rozcieńczona dwukrotnie, należy wprowadzić dwa. Ustawienie domyślne współczynnika rozcieńczenia to Wył. Uwaga: Jeżeli wprowadzono współczynnik rozcieńczenia, ikona rozcieńczenia pojawia się na wyświetlaczu. Uwaga: W przypadku stosowania nierozcieńczonych próbek wyłączyć współczynnik rozcieńczenia. 56 Operacje standardowe Tabela 5 Opcje programu kodów kreskowych (ciąg dalszy) Opcje Opis Wzór chemiczny Niektóre z zapisanych badań/metod pozwalają na wybranie wzoru chemicznego i zakresu pomiaru. Edycja Służy do modyfikowania istniejącego programu Zapisz jako program użytkownika Służy do zapisania wybranych parametrów jako programu użytkownika, patrz część 6.1 na stronie 65 Wywołaj dane Wywołuje zapisane dane z pomiarów lub przebiegów czasu, patrz część 5.3 na stronie 39. Ustawienia przyrządu Podstawowe dane przyrządu część 5.2 na stronie 29. 5.5.5 Ślepa próba Zmętnienie i barwa w matrycy próbki mogą fałszować wyniki analizy fotometrycznej. Czynniki zakłócające mogą pochodzić z próbki, lub powstać w reakcji z odczynnikami. Wpływ zmętnienia i/lub barwy można wyeliminować lub zredukować przez odczyt ślepej próby. W trybie kodu kreskowego po dokonaniu odczytu próbki w przedziale kuwety #1 jest umieszczane specjalna kuweta/fiolka (LCW 919) ze ślepą próbą, a pomiar następuje automatycznie. Odczyt próbki jest następnie korygowany poprzez dodanie lub odjęcie wartości ślepej próby. Ostateczny wynik jest wyświetlany wraz z komunikatem „Po korekcie ślepej próby”. Niektóre testy kodu kreskowego nie wymagają oznaczenia wartości ślepej próby, jeżeli zmętnienie i kolor są określone podczas procedury badania. 57 Operacje standardowe 5.5.6 Aktualizacja/edycja badań z użyciem kodów kreskowych 5.5.6.1 Ręczna aktualizacja badań z użyciem kodów kreskowych Za pomocą danych dostarczonych w kodzie kreskowym przyrząd automatycznie ustawia długość fali i współczynniki pomiarowe. W przypadku wykrycia niezgodności między danymi przypisanymi do kodu kreskowego a danymi zapisanymi lub po zidentyfikowaniu nowego badania zostanie wyświetlone żądanie aktualizacji. Typy danych - patrz Tabela 6. Tabela 6 Opcje aktualizacji programu Punkt programu Opis Nazwa Nazwa parametru analizy. Wersja Tutaj można wprowadzić skrót wybrany przez użytkownika, numer wersji itp. Proces pomiaru Dokładna definicja badania: numer długości fali, przy której mają być przeprowadzone pomiary, potrzebna ilość pomiarów absorbancji, klucze, jakich należy użyć, okresy oczekiwania między pomiarami, itp. Wzór Definicja wzorów oznaczenia, z których obliczany jest wynik badania. Zmienne Ilość zmiennych pokazanych na wyświetlaczu zależy od definicji procesu pomiaru i wzorów. Wprowadzić wartości numeryczne długości fali, współczynniki, stałe itp. Zegar 1, Zegar 2, Zegar 3, Zegar 4, Funkcja ta może być użyta do wprowadzenia skrótów i zdefiniowania czasów dla maksymalnie czterech zegarów. Wyróżnić odpowiednią linię i nacisnąć Edycja. Zegary są aktywowane lub dezaktywowane za pomocą pól wyboru po lewej stronie ekranu. W następnej kolumnie można dokonać wyboru z listy nazw, opisujących odpowiednie etapy pracy. W trzeciej kolumnie wprowadzane są czasy dla każdego aktywnego zegara. Wprowadzanie nazwy Proszę sprawdzić parametry pracy przed oznaczeniem, czy punkt rzeczywiście wymaga zmiany. 1. Wyróżnić linię zawierającą Nazwę i nacisnąć Edycja. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić nazwę wskazaną przez instrukcję. 2. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 58 Operacje standardowe Wprowadzanie wersji 1. Wyróżnić linię zawierającą Wersję i nacisnąć Edycja. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić nazwę wskazaną przez instrukcję. 2. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Wprowadzanie procesu pomiaru Szczegółowe informacje o wprowadzaniu procesu pomiaru – patrz część 6.1.2 na stronie 76. Proszę sprawdzić parametry pracy przed oznaczeniem, czy punkt rzeczywiście wymaga zmiany. 1. Wyróżnić linię Proces pomiaru w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 2. Nacisnąć Edycja, wybrać kolejność edycji i nacisnąć Usuń. 3. Nacisnąć Nowy i za pomocą klawiatury alfanumerycznej, wprowadzić nazwę wskazaną przez instrukcję. Wprowadzanie wzoru, jednostki stężenia, przeznaczenia, zakresu pomiaru. Szczegółowe informacje o wprowadzaniu wzoru – patrz część 6.1.2 na stronie 76. Przed określeniem, czy punkt rzeczywiście wymaga zmiany, należy sprawdzić parametry pracy. 1. Wyróżnić linię Wzór w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 2. Wybrać wzór, nacisnąć Edycja i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić dane wskazane w procedurze pracy (C1=, C2=, jednostki, nazwę, granice zakresu pomiarowego, itp.). 59 Operacje standardowe Wprowadzanie zmiennych (współczynniki, długość fali współczynniki konwersji) Szczegółowe informacje o wprowadzaniu zmiennych – patrz część 6.1.2 na stronie 76. Proszę sprawdzić parametry pracy przed oznaczeniem, czy punkt rzeczywiście wymaga zmiany. 1. Wyróżnić linię Zmienne w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 2. Wybrać zmienną, nacisnąć Edycja i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić dane wskazane w procedurze pracy (dla F1, F2, λ1, U1, itp.). Potwierdzić każdą wprowadzoną pozycję klawiszem OK. Skróty i zmienne: F1: współczynnik 1 F2: współczynnik 2 λ1: długość fali 1 U1: współczynnik 1 dla pierwszego wzoru chemicznego U2: współczynnik konwersji 2 dla dodatkowych wzorów chemicznych itp. Zegar 1, Zegar 2, Zegar 3 i Zegar 4: Zegary są aktywowane lub dezaktywowane za pomocą pól wyboru po lewej stronie ekranu. W następnej kolumnie można dokonać wyboru z listy nazw, opisujących odpowiednie etapy pracy. W trzeciej kolumnie wprowadzane są czasy dla każdego aktywnego zegara. 60 Operacje standardowe 5.5.6.2 Aktualizacja istniejącego badania z użyciem kodów kreskowych Uwaga: Tylko w niewielu przypadkach weryfikacja testu wymaga uaktualnienia wszystkich testów. Opcja 1: Ręczne uaktualnienie danych badania 1. Zamontować osłonę światła w przedziale kuwety #2. 2. Przejść do „Menu głównego” i nacisnąć w nim Programy kodów kreskowych. 3. Wprowadzić kuwetę/fiolkę ze ślepą próbą lub z próbką (zależnie od procedury pracy) do przedziału kuwety #1. 4. Po komunikacie „Numer kontrolny kodu kreskowego?” wyświetla się przegląd danych, zawierający specyfikację testu przewidzianego do przeglądu. Uwaga: Procedura pracy odpowiedniego testu kuwety LANGE zawiera nowe dane (długość fali, współczynniki, zakresy pomiarowe, współczynnik konwersji dla formy chemicznej itd.). 5. Wyróżnić odpowiednią linię w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 6. Po zakończeniu programowania nacisnąć Zapisz, a następnie Anuluj, aby powrócić do menu Programy użytkownika. 7. Nacisnąć Start, aby rozpocząć przeprowadzanie badania przy użyciu nowych danych. Opcja 2: Ręczne sprawdzenie/weryfikacja danych testu Jeżeli podczas uaktualniania danych dokonano nieprawidłowego zapisu, który nie został rozpoznany za pomocą kodu kreskowego kuwety/fiolki (np. nieprawidłowy zakres pomiaru), dostępna jest inna opcja kontroli i w razie potrzeby weryfikacji danych testu. 1. Zamontować osłonę światła w przedziale kuwety #2. 2. Przejść do „Menu głównego” i nacisnąć w nim Programy kodów kreskowych. 3. Do przedziału kuwety wprowadzić ślepą próbę lub kuwetę/fiolkę z próbką (zależnie od procedury pracy). 4. Nacisnąć Opcje>Więcej>Edycja. 5. Wyświetla się przegląd danych, zawierający specyfikację testu przewidzianego do przeglądu. Porównać wyświetlone dane z danymi w procedurze pracy i dokonać edycji wyświetlanych danych zgodnie z procedurą pracy. 61 Operacje standardowe 5.5.6.3 Programowanie nowego badania 1. Ustawić „Menu główne” lub nacisnąć w nim Programy kodów kreskowych. 2. Wstawić kuwetę/fiolkę z próbką lub ślepą próbą (zależnie od procedury pracy) do przedziału kuwety. 3. Po komunikacie „Program niedostępny” zostanie wyświetlony przegląd danych, zawierający specyfikacje badania, które ma być weryfikowane. Procedura pracy dotycząca odpowiedniego badania zawiera nowe dane (długość fali, współczynniki, zakresy pomiarowe, współczynnik konwersji dla wzoru chemicznego itd.). 4. Wyróżnić odpowiednią linię, zawierającą specyfikacje programowanego badania i nacisnąć Edycja. 5. Aby zakończyć programowanie, nacisnąć Zapisz, a następnie Anuluj, aby powrócić do menu głównego. 6. Nacisnąć Start, aby rozpocząć badanie przy użyciu nowych danych. 5.5.7 Aktualizacja oprogramowania urządzenia Służy do pobierania oprogramowania do aktualizacji ze strony www.hach-lange.com. 1. Wejść na stronę http://www.hach-lange.com 2. Wybrać kraj i przejść do Do ściągnięcia>Oprogramowanie. 3. Wpisać DR 2800 w polu „Szukaj dokumentów”. 4. Znaleźć odpowiedni program do pobrania i postępując zgodnie ze wskazówkami, zapisać plik (pliki) na karcie pamięci USB (Część 9 na stronie 123) lub na komputerze PC. 5. Rozpakować plik ZIP i zapisać pliki na karcie pamięci USB. 6. Nacisnąć Aktualizacja przyrządu w menu Kontrola systemu. 7. Podłączyć kartę pamięci USB do interfejsu USB (typ A) urządzenia, patrz Rysunek 1 na stronie 15. 62 Operacje standardowe 8. Nacisnąć OK. Połączenie jest nawiązywane automatycznie i oprogramowanie zostaje zaktualizowane. 9. Nacisnąć OK, aby powrócić do menu Kontrola systemu. Uwaga: Gdy aktualizacja oprogramowania zostanie ukończona, wyświetlona będzie propozycja ponownego uruchomienia urządzenia. 5.5.8 Programowanie własnej aplikacji wykorzystujące odczytywanie kodów kreskowych z LCW 906 Puste kuwety LCW 906 mogą być wykorzystane do zaprogramowania aplikacji, wykorzystujących odczytywanie kodów kreskowych. Do tego numeru programu można przypisać wiele aplikacji użytkownika. Uwaga: Przy użyciu nazwy programu przypisać aplikację wykorzystującą odczytywanie kodów kreskowych do LCW 906. 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym. Nacisnąć Opcje programu, a następnie Nowy. 2. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić Numer Programu 906. 3. Wyświetla się przegląd danych, zawierający specyfikację testu przewidzianego do przeglądu. 4. Wyróżnić odpowiednie linie w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. Szczegółowe informacje o aktualizacji danych programu – patrz część 5.5.6 na stronie 58 i część 6.1.2 na stronie 76. 5.5.8.1 Oznaczanie aplikacji wykorzystującej odczytywanie kodów kreskowych z LCW 906 1. Przejść do „Menu głównego” lub menu „Programy kodów kreskowych”. 2. Wprowadzić kuwetę LCW 906. 3. Wybrać żądaną aplikację 906 z wyświetlanej listy i nacisnąć Start. Uwaga: Nacisnąć Na stałe, jeżeli ta aplikacja 906 ma być zastosowana do wszystkich kolejnych pomiarów. Wyłączanie funkcji Na stałe: Wprowadzić kuwetę LCW 906. Nacisnąć Opcje>Więcej>Stały Wł. 63 Operacje standardowe 5.5.8.2 Edycja/Usuwanie aplikacji wykorzystującej odczytywanie kodów kreskowych Edycja aplikacji wykorzystującej odczytywanie kodów kreskowych: 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym i wybrać program. a. Nacisnąć Opcje programu, a następnie Edycja. b. Wprowadzić kuwetę LCW 906 i nacisnąć Opcje>Więcej>Edycja. 2. Zostanie wyświetlony przegląd danych odpowiedniej aplikacji. 3. Wyróżnić odpowiednie linie w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. Porady ogólne dotyczące programowania i aktualizacji programu danych – patrz część 5.5.6 na stronie 58 i część 6.1.2 na stronie 76. Usuwanie aplikacji wykorzystującej odczytywanie kodów kreskowych: 1. Nacisnąć Programy Hach Lange w menu głównym i wybrać program. 2. Nacisnąć Opcje programu, a następnie Usuń. 3. Wciśnij OK. 64 Część 6 Operacje zaawansowane 6.1 Programy użytkownika Programy użytkownika zapewniają możliwość przeprowadzania analiz „na miarę”. Gdy urządzenie opuszcza fabrykę, baza danych zawierająca programy użytkownika jest pusta. Jest ona używana do wprowadzenia programów dostosowanych do specjalnych wymagań użytkownika. Poniżej kilka przykładów: • Programowanie metodyki użytkownika. Metodyka analityczna musi być najpierw opracowana, zanim będzie ją można zaprogramować. Użytkownik musi określić lub wyznaczyć kolejność kroków programu, wzory obliczeń, długości fali pomiarowych, współczynniki, granice zakresów pomiarowych, itd. • Specjalnie modyfikowane badania LANGE • Dodawanie programów użytkownika do menu ulubionych programów, zawierających często stosowane badania • Stworzenie specjalnego sposobu wyboru metod i badań. Nacisnąć Programy użytkownika w Menu głównym, a następnie Opcje programu. Menu Opcje programu zawiera następujące dane do wprowadzenia i opcje edycji (Tabela 7): Tabela 7 Opcje programu programów użytkownika Opcje Opis Nowy Wybrać Nowy, aby zaprogramować nowy program użytkownika. Uwaga: Przy pierwszym wybraniu Opcje programu, dostępna jest tylko opcja Nowy. Pozostałe opcje pozostają nieaktywne (szare), dopóki nie zostanie utworzony pierwszy program. Dodaj do ulubionych Wybrać Dodaj do ulubionych, aby dodać istniejący program użytkownika do listy często używanych programów. Edycja Wybrać Edycja w celu zmodyfikowania istniejącego programu. Usuń Wybrać Usuń w celu usunięcia programu z listy programów użytkownika. Jeżeli ten program znajduje się na liście ulubionych, będzie z niej również usunięty. 6.1.1 Programowanie metody użytkownika Wszystkie etapy wprowadzania oraz ich znaczenie i dostępne opcje wyjaśniono w kolejnych częściach. 1. Wybrać Nowy w menu Opcje programu. 65 Operacje zaawansowane Numer programu: Niepowtarzalny numer badania, za pomocą którego program będzie w przyszłości wywoływany z listy wyboru w menu Programy użytkownika lub w menu Ulubione. 2. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić numer programu z zakresu 950–999. Najmniejszy dostępny numer pojawia się automatycznie. 3. Wciśnij OK. Uwaga: Jeżeli numer programu jest już przydzielony do innego, pojawia się komunikat z pytaniem, czy istniejący program ma zostać zastąpiony. Nacisnąć OK, aby nadpisać istniejący program. Nazwa programu: 4. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić nową nazwę programu. Nazwa może składać się z maksimum 28 znaków. 5. Nacisnąć Powrót, aby wrócić do poprzedniego kroku programu, lub Następny, aby kontynuować wprowadzanie danych programu. Typ Programu: 6. Wybrać żądaną opcję (Tabela 8) i nacisnąć Następny. 7. Jeżeli wybrano tryb Pojedyncza długość fali (część 6.1.1.1 na stronie 67) lub Wiele długości fal (część 6.1.1.2 na stronie 68), zdefiniować jednostkę, długość fali, przeliczenie absorbancji, długość fali λx, współczynnik stężenia Kx, rozdzielczość stężenia, wzór chemiczny i równanie kalibracji. W celu uzyskania dalszych informacji na temat parametrów Dowolnego programowania, patrz część 6.1.2 na stronie 76. Tabela 8 Opisy programów Typ Programu Opis Pojedyncza długość fali Pomiary przy określonej długości fali Wiele długości fal W trybie wielu długości fal wartości absorbancji można mierzyć przy do czterech długościach fal i wyniki mogą być przetwarzane matematycznie, w celu uzyskania sum, różnic lub zależności. Dowolne programowanie Jest to rozwinięta forma badania lub programowania metody. W Dowolnym programowaniu użytkownik określa proces pomiaru, zmienne oraz obliczenia stosowane do uzyskania odczytu. 66 Operacje zaawansowane 6.1.1.1 Ustawienia pojedynczej długości fali Po wybraniu trybu Pojedyncza długość fali, można zdefiniować następujące parametry: Jednostki: Wybrać wymagane jednostki z listy i nacisnąć Następny. Uwaga: Jednostki specjalne użytkownika, nie ujęte na tej liście, można dodać w Edycji programu w menu Opcje programu, Edycja. Wybrać Jednostki, Edycja, a następnie Nowy. Długość fali (program typu pojedyncza długość fali): Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali pomiarowej. Wprowadzona wartość musi zawierać się w zakresie od 340 do 900 nm. Nacisnąć Następny, aby kontynuować. Rozdzielczość stężenia (liczba miejsc dziesiętnych) Wybrać żądaną liczbę miejsc dziesiętnych z wyświetlanej listy i nacisnąć Następny. 67 Operacje zaawansowane Wzór chemiczny: Wprowadzić wzór chemiczny, reprezentujący parametr analizy na wyświetlaczu. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić wzór chemiczny i nacisnąć Następny, aby przejść do ustawień kalibracji. 6.1.1.2 Ustawienia wielu długości fal Po wybraniu trybu Wiele długości fal, można zdefiniować następujące parametry: Jednostki: Wybrać wymagane jednostki z listy i nacisnąć Następny. Uwaga: Jednostki specjalne użytkownika, nie ujęte na tej liście, można dodać w Edycji programu w menu Opcje programu, Edycja. Wybrać Jednostki, Edycja, a następnie Nowy. Przeliczenie absorbancji (program typu wiele długości fal): Menu Przeliczenie absorbancji jest używane do zdefiniowania długości fal i współczynników używanych we wzorze. Przeliczenie absorbancji definiuje obliczenia wykonywane przy pomiarze podczas wielu długości fal. Nacisnąć odpowiedni klawisz, aby edytować wprowadzane dane. Nacisnąć klawisz ze wzorem. Na wyświetlonej liście wybrać wzór dla programu i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 68 Operacje zaawansowane Lista możliwych przeliczeń absorbancji A1 jest absorbancją przy długości fali 1, A2 jest absorbancją przy długości fali 2, K1 jest współczynnikiem przy długości fali 1, K2 jest współczynnikiem przy długości fali 2 itd. Jeżeli należy dokonywać odejmowania, współczynniki można wprowadzać ze znakiem minus. Długość fali λx: Nacisnąć klawisz λx i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali. Nacisnąć inny klawisz λx i wprowadzić następną długość fali. W razie potrzeby powtarzać do chwili wprowadzenia wszystkich długości fal do wzoru. Wprowadzona długość fali musi zawierać się w zakresie od 340 do 900 nm. Wciśnij OK. Współczynnik stężenia Kx Mnożnik służący do przeliczenia wartości absorbancji na wartości stężenia. Nacisnąć klawisz współczynnika i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić współczynnik. Jeżeli wzór zawiera więcej niż jeden współczynnik, nacisnąć następny klawisz współczynnika i wprowadzić kolejny współczynnik, powtarzać czynność aż do wprowadzenia wszystkich współczynników. Nacisnąć OK. Po wprowadzeniu wszystkich istotnych danych, nacisnąć Następny. Uwaga: Można wprowadzić do 5 cyfr, zawierających maksymalnie 4 miejsca po przecinku. Rozdzielczość stężenia (liczba miejsc dziesiętnych) Wybrać żądaną liczbę miejsc dziesiętnych z wyświetlanej listy i nacisnąć Następny. 69 Operacje zaawansowane Wzór chemiczny: Wprowadzić wzór chemiczny, reprezentujący parametr analizy na wyświetlaczu. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić wzór chemiczny i nacisnąć Następny, aby przejść do ustawień kalibracji. 6.1.1.3 Ustawienia kalibracji dla trybów pojedynczej długości fali i wielu długości fal Metoda jest kalibrowana przez oznaczenie wartości absorbancji kilku roztworów wzorca o znanych stężeniach. Jest kilka sposobów otrzymania krzywej kalibracyjnej: Instrukcje do każdej metody (Tabela 9). Tabela 9 Ustawienia kalibracji Tryb Opis Wprowadzenie wartości Tabela kalibracji jest tworzona przez wprowadzenie wartości stężeń i wartości absorbancji odpowiednich roztworów wzorcowych. Wartości absorbancji są nanoszone na wykres przy odpowiadających im stężeniach wzorców. Krzywa kalibracyjna jest wyświetlana w formie wykresu (strona 70). Odczyt wzorców Tabela kalibracji jest tworzona przez wprowadzenie wartości stężeń roztworów wzorcowych, a następnie pomiar tych roztworów, w celu oznaczenia odpowiadających im wartości absorbancji. Wartości absorbancji są nanoszone na wykres przy odpowiadających im stężeniach wzorców. Krzywa kalibracyjna jest wyświetlana w formie wykresu (strona 72). Wprowadzenie wzoru Jeżeli krzywa kalibracyjna może być wyznaczona z zależności matematycznych między stężeniem a absorbancją, przez regresję liniową lub istnieje możliwość dopasowania innych krzywych, wówczas można wybrać odpowiednie wzory (liniowy, drugo- i trzeciorzędowy wielomian) z listy i wprowadzić odpowiednie współczynniki (strona 73). Kalibracja poprzez wprowadzenie wartości kalibracji: Wprowadzanie stężenia/absorbancji 1. Wybrać Wprowadzenie wartości i nacisnąć Następny. 70 Operacje zaawansowane 2. W celu wprowadzenia wartości stężeń i odpowiadających im wartości absorbancji w wyświetlonej tabeli, nacisnąć symbol „+”. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić wartości. Nacisnąć OK i wprowadzić odpowiednią wartość absorbancji. Wciśnij OK. Wprowadzane dane są wyświetlane w tabeli. Powtórzyć sekwencję dla wszystkich wprowadzanych punktów. 3. W celu zmiany wartości w tabeli wyróżnić odpowiednią linię, nacisnąć klawisz jednostek (np. mg/l) lub Abs i wprowadzić zmienioną wartość za pomocą klawiatury alfanumerycznej. 4. Po wprowadzeniu wszystkich danych nacisnąć Wykres. Uwaga: Współczynnik korelacji (r2) jest pokazany po lewej stronie, poniżej osi. 5. Równanie liniowe odpowiada ustawieniu wzorca. Po naciśnięciu Następna krzywa wyświetlana jest krzywa odpowiadająca wielomianowi drugiego stopnia. Po ponownym naciśnięciu Następna krzywa wyświetlana jest krzywa odpowiadająca wielomianowi trzeciego stopnia. 6. Nacisnąć Przeć. 0, aby zmienić ustawienia z Wył. na Wł. Krzywa przechodzi teraz przez początek układu współrzędnych. Uwaga: Może to mieć niekorzystny wpływ na współczynnik korelacji (r2). 7. Nacisnąć Tabela w celu ponownego wyświetlenia tabeli. 8. Po wypełnieniu tabeli i wybraniu rodzaju krzywe nacisnąć Koniec, gdy wyświetlany jest wykres, lub Wyjście, gdy wyświetlana jest tabela. Przejdź do część 6.1.1.4 na stronie 74. 71 Operacje zaawansowane Kalibracja poprzez odczyt wzorców 1. Nacisnąć Odczyt wzorców, a później Następny. 2. W celu wprowadzenia stężeń wzorca w wyświetlonej tabeli, nacisnąć symbol „+”. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić stężenie wzorca. Wciśnij OK. 3. Nacisnąć ponownie symbol „+” (patrz strzałka) i wprowadzić następne stężenie wzorca. Powtarzać tę sekwencję aż do wprowadzenia wszystkich stężeń wzorca (maksimum 24 roztwory). 4. Wyróżnić linię z odpowiednim stężeniem i włożyć kuwetę z odpowiadającym mu roztworem wzorca. 5. Wprowadzić roztwór zerowy do przedziału kuwety. Wciśnij Zero. 6. Wprowadzić pierwszy roztwór wzorca do przedziału kuwety. Wciśnij Odczyt. Wprowadzić drugi roztwór wzorca do przedziału kuwety. Wciśnij Odczyt. Powtarzać tę sekwencję aż do zmierzenia wszystkich roztworów wzorca (maksimum 24 roztwory). Wprowadzane i mierzone dane są wyświetlane w tabeli. Uwaga: W celu usunięcia stężenia wzorca wyróżnić odpowiednią linię i nacisnąć ikonę Usuń. Ikona zegara na wyświetlaczu pomaga upewnić się, w razie konieczności, że czasy przeprowadzania analizy są poprawne (np. można dokładnie określić czas trwania reakcji, czas oczekiwania itp.). Po upłynięciu zadanego czasu, wysyłany jest sygnał dźwiękowy. Użycie zegara nie wpływa na program pomiarowy. 7. Gdy wszystkie dane zostały wprowadzone i wszystkie pomiary ukończone, nacisnąć Wykres. 8. Krzywa liniowa odpowiada ustawieniu wzorca. Po naciśnięciu Następna krzywa wyświetlana jest krzywa odpowiadająca wielomianowi drugiego stopnia. Po ponownym naciśnięciu Następna krzywa wyświetlana jest krzywa odpowiadająca wielomianowi trzeciego stopnia. 72 Operacje zaawansowane 9. Nacisnąć Przeć. 0, aby zmienić ustawienia z Wył. na Wł. Krzywa przechodzi teraz przez początek układu współrzędnych. Uwaga: Może to mieć niekorzystny wpływ na współczynnik korelacji (r2). 10. Nacisnąć Tabela w celu ponownego wyświetlenia tabeli. 11. Po wypełnieniu tabeli i wybraniu rodzaju krzywej nacisnąć Koniec, gdy wyświetlany jest wykres, lub Wyjście, gdy wyświetlana jest tabela. Przejdź do część 6.1.1.4 na stronie 74. Kalibracja poprzez wprowadzenie wzoru 1. Nacisnąć Wprowadzenie wzoru, a później Następny. 2. Nacisnąć klawisz wzoru. Wyświetla się lista dostępnych wzorów (liniowy oraz wielomiany drugiego i trzeciego stopnia). Można wprowadzić do 4 współczynników, zależnie od wybranego wzoru. Nacisnąć wymagany wzór. 3. Zależnie od wybranego wzoru, wyświetlane są wymagane współczynniki (a, b, c...). Nacisnąć klawisze współczynników i wprowadzić odpowiednie wartości za pomocą klawiatury alfanumerycznej. Po każdym wprowadzeniu nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Współczynniki mogą mieć 5 cyfr oraz znak dodatni lub ujemny. 73 Operacje zaawansowane 6.1.1.4 Zapisywanie programu użytkownika Wprowadzanie danych podstawowych jest zakończone. Wyświetlany jest przegląd różnych danych programu. 1. W celu wprowadzenia dodatkowych specyfikacji lub zmiany istniejących, wyróżnić odpowiednią linię i nacisnąć Edycja. 2. Wybrać Zapisz, aby zapisać program użytkownika 3. Nacisnąć ikonę PC i drukarka, aby przesłać dane do drukarki lub karty pamięci USB (wcześniej należy podłączyć kartę pamięci USB do interfejsu USB). Uwaga: Dane badania zostaną sformatowane we wstępnie zainstalowanym folderze PrgData jako plik .csv i plik .lst. 4. Aby przesłać dane programu z jednego urządzenia do innego, należy utworzyć na karcie pamięci USB nowy folder o nazwie dbhlc i skopiować do tego folderu pliki .lst. (patrz część 6.7.2 na stronie 101). 6.1.1.5 Dodatkowe funkcje i parametry definiowane przez użytkownika Oprócz poprzednio zdefiniowanych danych podstawowych, przegląd ten zawiera dodatkowe parametry i funkcje do określenia przez użytkownika: • górne i dolne granice zakresu pomiarowego • funkcje zegara • wzory chemiczne Górne i dolne granice zakresu pomiarowego Można wprowadzić maksymalną (górną) i minimalną (dolną) wartość pomiaru. Jeżeli odczyt jest powyżej górnej lub poniżej dolnej granicy, wyświetlany jest komunikat o błędzie. 1. Wyróżnić odpowiednią linię w przeglądzie danych programu i nacisnąć Edycja. 2. Ustawić Wł. i nacisnąć klawisz 0.000 w celu wprowadzenia granicy zakresu pomiaru. Potwierdzić wprowadzone dane, naciskając OK. 74 Operacje zaawansowane Zegar 1 / Zegar 2 / Zegar 3 / Zegar 4: Funkcja ta może być użyta do wprowadzenia skrótów do etapów pracy i zdefiniowania przedziałów czasu dla maksymalnie czterech zegarów. Zegarom mogą zostać przypisane oznaczenia takie jak Wstrząsanie, Czekaj i Wirowanie. 1. Wyróżnić odpowiednią linię w przeglądzie danych programu i nacisnąć Edycja. 2. Zegary są aktywowane lub dezaktywowane za pomocą pól wyboru po lewej stronie ekranu. W następnej kolumnie można dokonać wyboru z listy nazw, opisujących odpowiednie etapy pracy. W trzeciej kolumnie wprowadzone są czasy dla każdego zegara. Wzór chemiczny 2 / wzór chemiczny 3 / wzór chemiczny 4: Jeżeli został zdefiniowany Wzór chemiczny 1, można tu wprowadzić do trzech dodatkowych wzorów. 1. Wyróżnić odpowiednią linię w przeglądzie danych programu i nacisnąć Edycja. 2. Wzory chemiczne są aktywowane lub dezaktywowane za pomocą pól wyboru po lewej stronie ekranu. 3. Nacisnąć lewy klawisz w celu wprowadzenia innego wzoru chemicznego za pomocą klawiatury alfanumerycznej i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Nacisnąć prawy klawisz, aby wprowadzić współczynnik przeliczeniowy, służący do obliczania stężenia dodatkowego wzoru chemicznego ze stężenia wzoru chemicznego 1 i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 4. Nacisnąć Zapisz, aby zapisać dane programu. Nacisnąć Anuluj, aby powrócić do Menu głównego. 75 Operacje zaawansowane 6.1.2 Programy typu Dowolne programowanie Dowolne programowanie jest zaawansowaną opcją, służącą do wprowadzania własnych metod użytkownika. Po wyborze opcji Dowolne programowanie, wyświetlany jest przegląd specyfikacji programowanego badania. Każda wprowadzana opcja może być modyfikowana, w celu rozwinięcia metody użytkownika. Więcej informacji – patrz Tabela 10. Aby zmienić wprowadzaną opcję, wybrać odpowiednią linię i nacisnąć Edycja. Ważna uwaga: Przed kontynuacją Dowolnego programowania, wykonać kroki od 1 do 6 z Programowania metody użytkownika (część 6.1.1 na stronie 65). Wyróżnić linię zawierającą punkt programu, który będzie edytowany lub definiowany i nacisnąć Edycja. Tabela 10 Definicje punktów programu Punkt programu Opis Nazwa Np. nazwa parametru analizy. Wersja Tutaj wprowadzany jest skrót lub numer wersji nadany przez użytkownika. Proces pomiaru Dokładna definicja badania: ilość długości fal, przy których mają być przeprowadzone pomiary, ilość potrzebnych pomiarów absorbancji, klucze, jakich należy użyć, okresy oczekiwania między pomiarami itp. Wzór Definicja wzorów, z których obliczany jest wynik badania. Zmienne Ilość zmiennych pokazanych na wyświetlaczu zależy od definicji procesu pomiaru i wzorów. Wprowadzić wartości numeryczne długości fali, współczynniki, stałe itp. Zegar 1, Zegar 2, Zegar 3, Zegar 4, Używany do wprowadzania skrótów i definiowania czasów na maksymalnie czterech zegarach. Wyróżnić odpowiednią linię i nacisnąć Edycja. Zegary są aktywowane lub dezaktywowane za pomocą pól wyboru po lewej stronie ekranu. W następnej kolumnie można dokonać wyboru z listy nazw, opisujących odpowiednie etapy pracy. W trzeciej kolumnie wprowadzane są czasy dla każdego aktywnego zegara. 6.1.2.1 Proces pomiaru Proces pomiaru definiuje sposób przeprowadzania badania i dokonywania pomiarów: 76 • Przy których i przy ilu długościach fal pomiary zostaną zakończone? • Ile pomiarów absorbancji musi zostać wykonane? • Kiedy powinien być zakończony pomiar ślepej próby i pomiar próbki? • Czy pomiędzy pomiarami konieczne są czasy oczekiwania? • Czy poszczególne sekwencje programu powinny być powtarzane? Operacje zaawansowane Elementy poszczególnych sekwencji pomiaru, takie jak pomiary ślepej próby i próbki oraz zegar(y) (czasy reakcji, czasy oczekiwania itp.) są definiowane indywidualnie. 6.1.2.2 Wprowadzanie nowego elementu sekwencji pomiaru Ważna uwaga: Każdy składnik procesu pomiaru musi być wprowadzany zgodnie z kolejnością przeprowadzania. 1. Wyróżnić linię Proces pomiaru w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 2. Ponownie nacisnąć Edycja, a następnie Zapisz. Znaczenie i definicje klawiszy Klawisz [Z] / Zerowanie 1. Nacisnąć klawisz [Z], aby zaprogramować pomiar ślepej próby. Potwierdzić naciskając OK. 2. Nacisnąć Nowy, a następnie Zerowanie... i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali, przy której pomiar ślepej próby ma zostać zakończony. Nacisnąć OK i potwierdzić wprowadzone dane ponownie naciskając OK. 3. Jeżeli pomiary ślepej próby mają zostać przeprowadzone przy większej ilości długości fal, powtórzyć powyższe dwa kroki dla każdej długości fali. Uwaga: Wyświetlana jest wprowadzona sekwencja pomiaru. Klawisz Timer procesowy 1. Nacisnąć klawisz Timer procesowy, aby wprowadzić czasy oczekiwania, reakcji lub działania, które muszą zostać uwzględnione. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić czas. Nacisnąć OK i potwierdzić wprowadzone dane ponownie naciskając OK. Uwaga: Ten czas zostaje zintegrowany z procesem pomiaru. Uwaga: Wyświetlana jest wprowadzona sekwencja pomiaru. 77 Operacje zaawansowane Klawisz [R] / Odczyt... 1. Nacisnąć klawisz [R], aby zaprogramować pomiar substancji, która ma być analizowana. Potwierdzić naciskając OK. 2. Nacisnąć Nowy, a następnie Odczyt... i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali, przy której pomiar ma zostać zakończony. Nacisnąć OK i potwierdzić wprowadzone dane ponownie naciskając OK. 3. Jeżeli pomiary mają zostać zakończone przy większej ilości długości fal, powtórzyć powyższe dwa kroki dla każdej długości fali. Uwaga: Wyświetlana jest wprowadzona sekwencja pomiaru. Klawisz { } Elementy sekwencji pomiaru, które mają zostać powtórzone, umieszczone są w nawiasach. Lewy nawias „{” oznacza początek sekwencji, która ma zostać powtórzona, a prawy nawias „}” oznacza jej koniec. Uwaga: Klawisz przedstawiający prawy nawias jest nieaktywny, dopóki nie zostanie wprowadzony lewy nawias. 1. Nacisnąć {. 2. Nacisnąć klawisz definiujący sekwencję, która ma zostać powtórzona: [Z] lub [R]. Potwierdzić naciskając OK. 3. Nacisnąć Nowy, a następnie Zerowanie... lub Odczyt... i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali, przy której pomiar ma zostać zakończony. Nacisnąć OK i potwierdzić wprowadzone dane ponownie naciskając OK. 4. Nacisnąć }, aby zakończyć sekwencję. Uwaga: Jeżeli operacja taka, jak pomiar ślepej próby powtarza się na różnych etapach sekwencji pomiaru, szereg operacji jest kolejno numerowany (np. Z1, Z2 itp.). Usuwanie elementu sekwencji pomiaru Wybrać odpowiednią linię i nacisnąć Usuń. Element jest usunięty. Wstawianie elementu sekwencji pomiaru W sekwencji pomiaru wybrać linię, w którą wstawiony będzie nowy element i nacisnąć Nowy. Nowy element może zostać wprowadzony w wybranej pozycji. Po zakończeniu wprowadzania danych, nacisnąć OK na wyświetlaczu „Proces pomiaru”. Wyświetlany jest przegląd danych. 78 Operacje zaawansowane 6.1.2.3 Wprowadzanie wzoru kalibracji (wzoru oceny) Wzór kalibracji (wzór oceny) definiuje obliczenia oraz wyświetlanie pośrednich i ostatecznych wyników. Uprzednio zdefiniowane elementy sekwencji pomiaru są podstawą do obliczania stężeń. Wprowadzanie wzoru kalibracji C1 1. Wyróżnić linię Wzór w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 2. Wyróżnić linię C1: Wył. i nacisnąć Edycja. 3. Wybrać ponownie C1: Wył. i nacisnąć Edycja. Wskazanie na wyświetlaczu zmienia się na C1: Wł. 4. Wyróżnić następną linię C1 =, aby zdefiniować wzór, po czym nacisnąć Edycja. Szczegółowe informacje dotyczące klawiszy edycji wzorów – patrz Tabela 11. Uwaga: Następnie wzór oceny jest sukcesywnie budowany na wyświetlaczu, zgodnie z wprowadzonymi danymi. Uwaga: Klawiszem strzałki można usunąć ostatnio wprowadzane elementy wzoru. 79 Operacje zaawansowane Tabela 11 Opisy klawiszy edycji wzoru Ekran Klawisz Abs/Zmienne Nacisnąć klawisz Abs/Zmienne, aby z wyświetlanej listy wybrać żądany element definiowanej sekwencji pomiaru, a co za tym idzie – odpowiadającą mu długość fali pomiarowej, co umożliwi uwzględnienie wartości we wzorze. Nowy numer Nacisnąć Nowy numer, aby wprowadzić nowy współczynnik lub stałą. +– ÷x 80 Opis Nacisnąć +– ÷x, aby wprowadzić operację matematyczną. Wybrać operację i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Wybór dostępnych operacji matematycznych zależy od definiowanego wzoru. Oznacza to, że funkcje takie jak „( )” lub „ln”/„log” itp. są aktywne wyłącznie, jeżeli w definiowanym wzorze formuła w nawiasach lub obliczanie logarytmu są matematyczne dopuszczalne (dotyczy to również podstawowych operacji matematycznych). Dostępne są następujące operacje matematyczne: • + (Dodawanie) • – (Odejmowanie) • ÷ (Dzielenie) • x (Mnożenie) • ^ (Wykładnik potęgi) • Ln (Logarytm naturalny) • Log (Logarytm dziesiętny) Operacje zaawansowane Tabela 11 Opisy klawiszy edycji wzoru (ciąg dalszy) Ekran Klawisz >=< Opis Nacisnąć >=<, aby włączyć do wzoru zdania/połączenia/warunki logiczne. Dostępne są następujące funkcje: = (Równe), < (Mniejszy), > (Większy), <= (Mniejszy lub równy), >= (Większy lub równy), JEŻELI, WTEDY, W PRZECIWNYM RAZIE Gdy wzór oceny C1 został całkowicie wprowadzony, nacisnąć OK. w celu potwierdzenia. Ponownie nacisnąć OK, aby powrócić do wyświetlania wzoru. Gdy wzór C1 został wprowadzony i potwierdzony, można wprowadzić nazwę parametru, górne i dolne granice zakresu pomiarowego i wybrać opcję wyświetlania wyników (tak, nie). Wprowadzanie kolejnego wzoru kalibracji (C2 lub Cn) 1. Wyróżnić C2: Wył. i nacisnąć Edycja. 2. Wybrać ponownie C2: Wył. i nacisnąć Edycja. Wskazanie na wyświetlaczu zmienia się na C2: Wł. 3. Wyróżnić następną linię C2 =, aby zdefiniować wzór i nacisnąć Edycja. Oprócz klawiszy opisanych w Tabela 11, dostępna jest jeszcze tylko jedna funkcja: Klawisz Wybierz stęż. Jeżeli uprzednio zdefiniowany wzór, w tym przypadku wzór C1, ma zostać uwzględniony we wzorze C2, należy nacisnąć Wybierz stęż. Wprowadzić numer wzoru (np. 1 dla C1) i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Cn może teraz być połączony z operacją matematyczną. Uwaga: Stężenia Cn, które mają zostać obliczone, są ponumerowane kolejno: C1, C2, C3 itp. Uwaga: Gdy pierwszy wzór Cn został zdefiniowany, lista wzorów jest automatycznie poszerzana do Cn+1. 81 Operacje zaawansowane 6.1.2.4 Wprowadzanie zmiennych 1. Wyróżnić linię Zmienne w przeglądzie danych i nacisnąć Edycja. 2. Wybrać zmienne, które mają być edytowane, nacisnąć Edycja i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić dane systemu pracy (dla F1, F2, λ1, U1 itp.). Za każdym razem potwierdzić wprowadzone dane, naciskając OK. Skróty i zmienne: F1: współczynnik 1 F2: współczynnik 2 λ1: długość fali 1 U1: współczynnik 1 dla pierwszego wzoru chemicznego U2: współczynnik 2 dla kolejnego wzoru chemicznego itp. 6.1.2.5 Zapisywanie dowolnego programowania użytkownika 1. Nacisnąć Zapisz, aby zapisać wprowadzone dane. Dane mogą być przechowywane pod dowolnym punktem zbierania danych (sekwencja pomiaru, wzór, zegar itp.). 2. Nacisnąć ikonę PC i drukarka, aby przesłać dane do drukarki lub karty pamięci USB (wcześniej należy podłączyć kartę pamięci USB do interfejsu USB). Uwaga: Dane badania zostaną sformatowane we wstępnie zainstalowanym folderze PrgData jako plik .csv i plik .lst. 3. Aby przesłać dane programu z jednego urządzenia do innego, należy utworzyć na karcie pamięci USB nowy folder o nazwie dbhlc i skopiować do tego folderu pliki .lst (patrz część 6.7.2 na stronie 101). 6.1.3 Wybieranie programu użytkownika 1. Nacisnąć Programy użytkownika w Menu głównym, aby zobaczyć uporządkowaną alfabetycznie listę programów użytkownika z numerami. Pojawi się lista programów użytkownika. Uwaga: Za pomocą paska przewijania można szybko przewinąć listę. Uwaga: Nacisnąć wybraną pozycję, aby ją zaznaczyć, albo nacisnąć Wybierz wg numeru, aby wyszukać program na podstawie jego numeru. 2. Nacisnąć Start w celu uruchomienia programu. 82 Operacje zaawansowane 6.1.4 Dodawanie, edycja i usuwanie programów z listy ulubionych Najczęściej używane badania lub metody w menu programów użytkownika można również dodać do listy ulubionych, aby uprościć ich wybieranie. 1. Nacisnąć Programy użytkownika w Menu głównym. Pojawi się lista programów użytkownika. 2. Nacisnąć wybraną pozycję, aby ją zaznaczyć, albo nacisnąć Wybierz wg numeru, aby wyszukać program na podstawie jego numeru. Uwaga: Za pomocą paska przewijania można szybko przewinąć listę. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić numer badania (numer programu) i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 3. Nacisnąć Opcje programu. 4. Nacisnąć Dodaj do ulubionych, Edycja lub Usuń i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Jeżeli program Hach Lange zostanie usunięty z programów użytkownika, zostanie również usunięty z listy ulubionych. 6.1.4.1 Dodaj do ulubionych 1. Nacisnąć Dodaj do ulubionych i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Program został dodany do ulubionych. 83 Operacje zaawansowane 6.1.4.2 Edycja 1. Nacisnąć Edycja, a następnie OK w celu potwierdzenia. Wyświetlany jest przegląd specyfikacji programowanego badania. Więcej informacji dotyczących opcji wprowadzania danych – patrz część 6.1.2 na stronie 76. 6.1.4.3 Usuń 1. Nacisnąć Usuń, a następnie OK w celu potwierdzenia. Program został usunięty z listy programów użytkownika. Uwaga: Jeżeli program Hach Lange zostanie usunięty z programów użytkownika, zostanie również usunięty z listy ulubionych. 84 Operacje zaawansowane 6.2 Programy ulubione Do listy ulubionych można również dodać najczęściej używane badania lub metody z menu Programy Hach Lange i z menu Programy użytkownika, aby uprościć ich wybieranie. Dalsze informacje o dodawaniu Programów Hach Lange i/lub Programów użytkownika do ulubionych – patrz część 6.1.4 na stronie 83. 6.2.1 Wywoływanie programu z listy ulubionych 1. Nacisnąć Ulubione programy w Menu głównym. Zostanie wyświetlona lista ulubionych programów. 2. Nacisnąć wybraną pozycję, aby ją wyróżnić. Uwaga: Za pomocą paska przewijania można szybko przewinąć listę. Uwaga: Nacisnąć Wybierz wg numeru, aby wyszukać program na podstawie jego numeru. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić numer badania (numer programu) i potwierdzić wybór, naciskając OK. 3. Nacisnąć Start. 6.2.2 Usuwanie programu z listy ulubionych 1. Nacisnąć Ulubione programy w Menu głównym. Zostanie wyświetlona lista ulubionych programów. 2. Nacisnąć wybraną pozycję, aby ją wyróżnić. Uwaga: Za pomocą paska przewijania można szybko przewinąć listę. Uwaga: Nacisnąć Wybierz wg numeru, aby wyszukać program na podstawie jego numeru. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić numer badania (numer programu) i potwierdzić wybór, naciskając OK. 3. Nacisnąć Usuń program, a następnie OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Po usunięciu programu z listy ulubionych pozostanie on nadal w Programach użytkownika lub Programach Hach Lange. Uwaga: Jeżeli program Hach Lange zostanie usunięty z programów użytkownika, zostanie również usunięty z listy ulubionych. 85 Operacje zaawansowane 6.3 Dodatek wzorca – monitorowanie/sprawdzanie wyników Dokładność mierzonych wartości (ich zgodność z rzeczywistym stężeniem parametru w próbce) i ich precyzja (zgodność wyników pomiarów przeprowadzonych na wielu próbkach, zawierających takie samo stężenie badanego parametru) może zostać wyznaczona lub ulepszona za pomocą metody dodawania wzorca. Ta metoda (nazywana również metodą dodatków) służy identyfikacji czynników zakłócających, specyficznych dla danej próbki, np. znajdujących się w próbce substancji fałszujących wyniki analizy (efekt matrycy próbki), wad urządzenia pomiarowego lub zanieczyszczenia odczynników. Metoda: Do próbki dodawana jest określona ilość (stężenie) roztworu wzorca badanej substancji. Wskaźnik wykrycia powinien być bliski 100%. Wskaźnik wykrycia = Wartość zmierzona po dodaniu wzorca Wartość oczekiwana po dodaniu wzorca Wskaźnik wykrycia Wniosek 100% Prawdopodobieństwo, że wyniki pomiarów są prawidłowe, jest wysokie. < 100% Założenie: wyniki analizy zostały zafałszowane przez substancje znajdujące się w próbce (efekt matrycy próbki) Badanie określające, czy występuje efekt matrycy próbki: Zamiast próbki użyć wody destylowanej. Dodać roztwór wzorca, jak opisano w procedurze. Wskaźnik wykrycia Wniosek 100% Jony zawarte w próbce przeszkadzają w przeprowadzeniu analizy, powodując uzyskiwanie zafałszowanych wyników. ≠ 100% Jony nie przeszkadzają w przeprowadzeniu analizy. Środki służące identyfikacji innych czynników zakłócających: Lista kontrolna: 1. Sprawdzić, czy procedura została przeprowadzona poprawnie: a. Czy użyto właściwych odczynników we właściwej kolejności? b. Czy przestrzegano podanych czasów reakcji? 86 Operacje zaawansowane c. Czy użyto właściwych naczyń laboratoryjnych? d. Czy szkło laboratoryjne było czyste? e. Czy badanie wymaga, aby próbka miała określoną temperaturę? f. Czy pH próbki mieściło się we właściwym zakresie? g. Czy objętość pipety była poprawna? 2. Sprawdzić zastosowane odczynniki poprzez powtórzenie procedury dodawania wzorca z nowo przygotowanymi odczynnikami. Wskaźnik wykrycia Wniosek 100% Poprzednio stosowane odczynniki były wadliwe. Sprawdzić roztwór wzorca: Powtórzyć procedurę dodawania wzorca z nowo przygotowanym roztworem wzorca. Wskaźnik wykrycia Wniosek 100% Poprzednio stosowany roztwór wzorca był wadliwy. Jeżeli problem nadal pozostaje nierozwiązany, prosimy o kontakt z producentem lub przedstawicielem handlowym. 6.3.1 Kończenie dodawania wzorca Przeprowadzić proces dodawania wzorca zgodnie z odpowiednią procedurą. Możliwe są dwie różne metody: Objętość szczytowa (Dodatek wzorca): Do uprzednio analizowanej próbki dodawane są krok po kroku określone ilości roztworu wzorca. Próbka jest badana po każdym dodaniu roztworu wzorca. Objętość próbki: Roztwór wzorca o określonej objętości i znanym stężeniu jest dodawany do próbki o objętości określonej w procedurze, próbka jest badana po każdym dodaniu wzorca. W większości przypadków przygotowywane są trzy różne roztwory wzorca i procedura jest powtarzana dla każdego z nich. Uwaga: Jednostki i wzory chemiczne stosowane do próbki są stosowane do roztworu wzorca. Upewnić się, czy do wprowadzania kolejnych danych stosowane są prawidłowe jednostki. 87 Operacje zaawansowane Metody objętości szczytowej i objętości próbki 1. W Menu głównym wybrać Programy Hach Lange. Wybrać żądany program. 2. Nacisnąć Start. 3. Przeprowadzić analizę próbki bez dodanego roztworu wzorca, zgodnie z instrukcjami zawartymi w Instrukcji stosowania procedur. Po zakończeniu pomiaru pozostawić kuwetę/naczynko pomiarowe z próbką w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. 4. Nacisnąć Opcje>Więcej>Dodatek wzorca. Wyświetlane są dane dotyczące dodawania wzorca. 5. Nacisnąć OK w celu akceptacji wartości wzorca dla stężeń wzorca, objętości próbki (całkowitej) i objętości dodawanego wzorca. Nacisnąć Edycja, aby zmienić którąś z tych wartości. 88 Operacje zaawansowane 6. W celu zmiany nacisnąć klawisz wartości. Zmienić wartość za pomocą klawiatury alfanumerycznej. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 7. Nacisnąć klawisze dla wprowadzenia objętości dodawanego wzorca. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić nowe dane i potwierdzić, naciskając OK. Opis tabeli odczytów • W pierwszej kolumnie widoczna jest objętość dodanego wzorca. 0 ml oznacza próbkę nie zawierającą dodanego wzorca. • W drugiej kolumnie widać odczyt próbek z i bez dodanego wzorca. • W trzeciej kolumnie widoczny jest wskaźnik wykrycia dodanego wzorca. Uwaga: Czarna podświetlona linia jest aktywna. 8. Odczyt próbki w przyrządzie, bez dodawania wzorca jest automatycznie pokazywany jako 0 ml. 9. Przygotować roztwór wzorca do dodania, jak opisano w procedurze. 10. Użyć klawiszy strzałki do wybrania w tabeli objętości dodanego wzorca i umieścić kuwetę z odpowiednią objętością dodanego wzorca w gnieździe kuwet. Wcisnąć Odczyt. Powtórzyć procedurę od punktu 8 ze wszystkimi innymi dodanymi roztworami wzorca. 89 Operacje zaawansowane 11. Po zmierzeniu wszystkich dodanych roztworów wzorcowych nacisnąć Wykres. Wyświetlana jest linia regresji, przechodząca przez punkty danych dodawania wzorca. Współczynnik korelacji (r2) wskazuje, jak blisko linii znajdują się punkty. Jeżeli współczynnik korelacji = 1, krzywa jest liniowa. Krzywa stężeń tu pokazana jest przewidywanym stężeniem próbki bez dodania wzorca. Uwaga: W menu krzywej nazwa na klawiszu Krzywa przełącza do Tabeli. Nacisnąć Tabela w celu ponownego wyświetlenia wszystkich danych zawartych w tabeli. 12. Nacisnąć Linia idealna w celu wyświetlenia zależności między dodanymi roztworami wzorca a idealną linią (wskaźnik wykrycia 100%). 90 Operacje zaawansowane 6.4 Pojedyncza długość fali (absorbancja, stężenie i pomiary transmitancji) Tryb Pojedyncza długość fali może być używany na trzy sposoby. Przy pomiarze próbki w trybie Pojedyncza długość fali urządzenie można zaprogramować na dokonywanie pomiaru absorbancji, % transmitancji lub stężenia analitu. Funkcja absorbancji mierzy ilość światła pochłoniętego przez próbkę, w jednostkach absorbancji. Funkcja % transmitancji mierzy procent początkowego światła, jaki przechodzi przez próbkę i dochodzi do detektora. Włączyć współczynnik stężenia, aby wybrać specjalny mnożnik, służący do przeliczenia odczytu absorbancji na stężenie. Na wykresie stosunku stężenia i absorbancji nachylenie krzywej przedstawia współczynnik stężenia. 6.4.1 Ustawianie trybu Pojedyncza długość fali W Menu głównym nacisnąć Pojedyncza długość fali. Nacisnąć Opcje w celu ustawienia parametrów. Tabela 12 Opcje ustawień dla Pojedynczej długości fali Opcje Opis Więcej Dalsze opcje Zapisz wył./wł. Przy ustawieniu Zapisz Wł. wszystkie zmierzone dane są zapisywane automatycznie. Przy ustawieniu Zapisz Wył. zmierzone dane nie są zapisywane. % Trans/Abs Umożliwia przejście do odczytów % transmitancji, stężenia lub absorbancji λ Długość fali Służy do wprowadzenia długości fali pomiarowej. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali pomiarowej. Wprowadzona wartość musi zawierać się w zakresie od 340 do 900 nm. Ikona zegara Działa jako stoper. Funkcja ta jest przydatna do dokładnego określania czasu przeprowadzania analiz (np. można dokładnie określić czas trwania reakcji itp.). Po upłynięciu zadanego czasu, wysyłany jest sygnał dźwiękowy. Użycie zegara nie wpływa na program pomiarowy. Współczynnik stężenia Mnożnik służący do przeliczenia wartości absorbancji na wartości stężenia. Rozdzielczość stężenia Służy do wybrania położenia przecinka w obliczonych odczytach stężeń. Zapisz jako program użytkownika Służy do zapisania wybranych parametrów jako programu użytkownika – patrz część 6.1 na stronie 65 Wywołaj dane Wywołuje zapisane dane z pomiarów lub przebiegów czasu, patrz część 5.3 na stronie 39. Ustawienia przyrządu Podstawowe dane urządzenia część 5.2 na stronie 29. 91 Operacje zaawansowane Współczynnik stężenia: 1. Nacisnąć Współczynnik stężenia: Wył. w menu Opcje. Nacisnąć Wł., aby wyróżnić tę funkcję. 2. Nacisnąć klawisz „Współczynnik” i za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić współczynnik, przez który należy mnożyć odczyty absorbancji. Nacisnąć klawisz „Jednostka”, aby wybrać jednostki pomiaru stężenia lub wprowadzić nowe. 3. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Rozdzielczość stężenia: 1. Nacisnąć Rozdzielczość stężenia w menu Opcje. 2. Wybrać rozdzielczość i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 6.4.2 Przeprowadzanie pomiarów przy pojedynczej długości fali 1. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe ze ślepą próbą w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. Nacisnąć Zero. Uwaga: Klawisz Odczyt jest aktywny dopiero po zakończeniu pomiaru ślepej próby. 2. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe z próbką w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. Wciśnij Odczyt. 3. W celu zapisania danych, patrz część 5.3.1 na stronie 39. 92 Operacje zaawansowane 6.5 Wiele długości fal – pomiary przy więcej niż jednej długości fali W trybie wielu długości fali wartości absorbancji można mierzyć przy czterech długościach fali i wyniki mogą być przetwarzane matematycznie, w celu uzyskania sum, różnic lub zależności. Funkcja absorbancji mierzy ilość światła pochłoniętego przez próbkę, w jednostkach absorbancji. Funkcja % transmitancji mierzy procent początkowego światła, jaki przechodzi przez próbkę i dochodzi do detektora. Włączenie współczynnika stężenia pozwala na wybranie specjalnego mnożnika do przeliczenia odczytu absorbancji na stężenie. Na wykresie stosunku stężenia i absorbancji nachylenie krzywej przedstawia współczynnik stężenia. Stężenie jest obliczane przy użyciu jednego współczynnika dla każdej długości fali, wprowadzonego przez użytkownika. 6.5.1 Ustawianie trybu odczytu przy różnych długościach fal W Menu głównym nacisnąć Wiele długości fal. Nacisnąć Opcje w celu ustawienia parametrów. Tabela 13 Opcje ustawień dla Wielu długości fal Opcje Opis Więcej Dalsze opcje Zapisz wył./wł. Przy ustawieniu Zapisz Wł. wszystkie zmierzone dane są zapisywane automatycznie. Przy ustawieniu Zapisz Wył. zmierzone dane nie są zapisywane. % Trans/Abs Umożliwia przejście do odczytów % transmitancji, stężenia lub absorbancji λ Długość fali Służy do wprowadzenia długości fali pomiarowej. Za pomocą klawiatury alfanumerycznej wprowadzić długość fali pomiarowej. Wprowadzona wartość musi zawierać się w zakresie od 340 do 900 nm. Ikona zegara Działa jako stoper. Funkcja ta jest przydatna do dokładnego określania czasu przeprowadzania analiz (np. można dokładnie określić czas trwania reakcji itp.). Po upłynięciu zadanego czasu, wysyłany jest sygnał dźwiękowy. Użycie zegara nie wpływa na program pomiarowy. Współczynnik stężenia Mnożnik służący do przeliczenia wartości absorbancji na wartości stężenia. Rozdzielczość stężenia Służy do wybrania położenia przecinka w obliczonych odczytach stężeń. Przeliczenie absorbancji Podstawa obliczeń dla oceny próbek Zapisz jako program użytkownika Służy do zapisania wybranych parametrów jako programu użytkownika – patrz część 6.1 na stronie 65 Wywołaj dane Wywołuje zapisane dane z pomiarów lub przebiegów czasu, patrz część 5.3 na stronie 39. Ustawienia przyrządu Podstawowe dane urządzenia część 5.2 na stronie 29. 93 Operacje zaawansowane λ / Przeliczenie absorbancji: 1. Nacisnąć Przeliczenie absorbancji. 2. Wzór wybrany na górnym klawiszu określa ilość długości fal i klawiszy współczynników, które pojawią się poniżej. W celu zmiany przeliczenia absorbancji nacisnąć górny klawisz, wybrać wzór z wyświetlonej listy i nacisnąć OK. Po wyborze nowego przeliczenia odpowiednio zmieni się ilość zmiennych. Do wykorzystania są następujące wzory: K1A1+K2A2 K1A1+K2A2+K3A3 K1A1+K2A2+K3A3+K4A4 K1A1/K2A2 (K 1 A 1 + K 2 A 2 ) / K 3 A 3 (K 1 A 1 + K 2 A 2 ) / (K 3 A 3 + K 4 A 4 ) A1 odnosi się do absorbancji przy długości fali 1, A 2 odnosi się do absorbancji przy długości fali 2 itd. K1 odnosi się do współczynnika przy długości fali 1 K2 odnosi się do współczynnika przy długości fali 2 itd. Współczynnik może być ustawiony jako ujemny, jeżeli wymagane jest odejmowanie. 3. W celu zmiany długości fali nacisnąć jeden z klawiszy z symbolem „λx:” . Na klawiaturze numerycznej wprowadzić żądany współczynnik długości fali. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 4. W celu zmiany współczynnika należy nacisnąć jeden z klawiszy z symbolem „KX:”. Na klawiaturze numerycznej wprowadzić żądany współczynnik. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Urządzenie pozwala na wprowadzenie do pięciu cyfr znaczących, z maksimum czterema cyframi znaczącymi po przecinku. 94 Operacje zaawansowane Współczynnik stężenia: 1. Nacisnąć Współczynnik stężenia: Wył. w menu Opcje. Nacisnąć Wł., aby wyróżnić tę funkcję. 2. Nacisnąć klawisz „Współczynnik”, aby wprowadzić współczynnik, przez który będą mnożone odczyty absorbancji. Nacisnąć klawisz „Jednostka”, aby wybrać jednostki pomiaru stężenia lub wprowadzić nowe. 3. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Rozdzielczość stężenia: 1. Nacisnąć Rozdzielczość stężenia w menu Opcje. 2. Wybrać rozdzielczość i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 6.5.2 Zakończenie pomiarów w trybie wielu długości fal 1. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe ze ślepą próbą w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. Wciśnij Zero. Uwaga: Klawisz Odczyt jest nieaktywny aż do zakończenia pomiaru ślepej próby. 2. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe z próbką w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. Wciśnij Odczyt. 3. W celu zapisania danych, patrz część 5.3.1 na stronie 39. 95 Operacje zaawansowane 6.6 Przebieg czasu absorbancji/transmitancji Tryb Przebieg czasu jest używany do zbierania danych dotyczących absorbancji lub transmitancji w czasie zdefiniowanym przez użytkownika. Po zebraniu danych mogą być one wyświetlone zarówno w formie graficznej jak i tabelarycznej. 6.6.1 Parametry ustawienia przebiegu czasu Wybrać tryb Przebieg czasu w Menu głównym. Nacisnąć Opcje w celu ustawienia parametrów. Tabela 14 Opcje ustawień przebiegu czasu Opcja Opis Więcej Dalsze opcje Ikona zapisu Służy do zapisywania zeskanowanych danych Czas i interwał Służy do wprowadzenia łącznego czasu zbierania danych i interwału czasowego pomiędzy pobraniami kolejnych danych λ Służy do wprowadzenia długości fali Widok tabeli Służy do wyświetlenia odczytów absorbancji, transmitancji lub stężenia. Może to zostać zmienione po zebraniu danych próbek. Skala i jednostki Skala: W trybie automatycznego skalowania oś y jest automatycznie dostosowywana tak, żeby cały skan był wyświetlony. Ręczny tryb skalowania pozwala na wyświetlanie części skanu. Jednostki: Wybór absorbancji lub transmitancji. Wyślij dane Umożliwia wysłanie danych do drukarki, komputera, lub karty pamięci USB (typu A). Wywołaj dane Wywołuje zapisane dane z pomiarów lub przebiegów czasu, patrz część 5.3 na stronie 39. Ustawienia przyrządu Podstawowe dane urządzenia część 5.2 na stronie 29. 96 Operacje zaawansowane Czas i interwał: 1. Nacisnąć Czas i interwał w menu Opcje. 2. Wprowadzić czas całkowity i czas odczytu, a następnie nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Uwaga: Ogółem możliwe jest 500 kroków pomiarowych. Jeżeli wybrany zostanie łączny czas i interwał czasowy, które spowodują przekroczenie tej ilości pomiarów, interwał czasowy zostanie ustalony automatycznie, a klawisz OK będzie nieaktywny. Skala i jednostki: 1. Nacisnąć Skala i jednostki w menu Opcje. 2. Wyróżnić Abs lub %T jako żądane jednostki. 3. Wyróżnić skalowanie Automatyczne lub Ręczne na osi y wykresu. Uwaga: Przy wyborze ręcznego skalowania można za pomocą klawiatury numerycznej wprowadzić granice ymin. i ymax.. Wykres jest dostosowywany do wyświetlenia tylko wartości z wybranego zakresu. Przy wybraniu automatycznego skalowania, przyrząd ustawia granice automatycznie tak, żeby mógł zostać wyświetlony pełny zakres. 4. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 5. Nacisnąć Powrót w celu powrotu do trybu skanowania. 6.6.2 Odczyt skanu przebiegu czasu Po wybraniu parametrów urządzenie musi najpierw zmierzyć ślepą próbę, a dopiero później może być analizowana właściwa próbka. 1. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe ze ślepą próbą w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. Wciśnij Zero. Odczyt ślepej próby jest pokazywany na wyświetlaczu. 2. Umieścić kuwetę/naczynko pomiarowe z próbką w uchwycie do kuwet/naczynek pomiarowych. Wciśnij Odczyt. Rozpoczęcie zbierania danych (kinetycznych) o przebiegu w czasie. Uwaga: Podczas pomiaru klawisze Zero i Odczyt zmieniają się na Zaznacz i Stop. 97 Operacje zaawansowane • Zaznacz: do oznaczenia punktu zbierania danych. To zaznaczenie nie jest używane przez urządzenie, lecz jest dostępne dla użytkownika i może wskazywać jakieś istotne zdarzenie, takie jak np. dodanie próbki lub innego odczynnika. Zaznaczenie jest również uwidaczniane w tabeli. • Wybrać Stop w celu zatrzymania pobierania odczytów próbki. 6.6.3 Analiza danych przebiegu czasu Po zebraniu danych, następujące manipulacje mogą być wykonywane na danych wykresu: Program Przebieg czasu jest zakończony, jeżeli: 98 • sygnał jest włączony, urządzenie sygnalizuje dźwiękiem zakończenie przeprowadzania odczytu, • wykres jest pokazany w pełnym wymiarze, • skalowanie osi x odbywa się automatycznie, • funkcje kursora w pionowym pasku szukania są wyróżnione. Operacje zaawansowane 6.6.3.1 Poruszanie się po skanowaniu czasu lub po analizie skanowania czasu Po zakończeniu skanowania czasu, czas i dane absorbancji/transmitancji są wyświetlane w formie krzywej. Po ustawieniu kursora na krzywej podświetlany jest czas, jaki upłynął do tego punktu i odpowiadająca mu absorbancja. Tabela 15 Poruszanie się po skanowaniu czasu Funkcja kursora/funkcja powiększenia Ikona krzywej (Wybór trybu kursora) Opis Tryb delta: podświetlony jest drugi kursor. Położenie stałego kursora było poprzednio zdefiniowane w pojedynczym trybie kursora. Można użyć aktywnego kursora do wybrania dowolnego punktu na krzywej pomiarowej. Różnice pomiędzy aktywnym i stałym kursorem są widoczne na krzywej. Wartości delta są odpowiednio: podświetlane i wyświetlane na osiach x i y. Nachylenie krzywej i współczynnik korelacji (r2), pomiędzy punktami kursora, w trybie delta są pokazane pod krzywą. Tryb pojedynczego kursora: Kursor porusza się do każdego wybranego punktu pomiarowego skanu. Klawisze strzałek Klawisze strzałek (prawo/lewo) służą do przesuwania kursora (zależnie od wybranego trybu) do następnego punktu danych. Dane punktu danych (długość fali, wartość absorbancji lub transmitancji) są podświetlone na osiach x i y. Uwaga: Można również nacisnąć każdy punkt na krzywej w celu wyświetlenia odpowiadających mu danych. Ikona powiększenia Funkcja ta jest używana do powiększania części krzywej, leżącej w pobliżu kursora. Oryginalne powiększenie krzywej będzie przywrócone po ponownym wciśnięciu ikony powiększenia. 99 Operacje zaawansowane 6.7 Kontrola systemu 1. Nacisnąć Kontrola systemu w menu głównym. Menu Kontrola systemu zawiera informacje o urządzeniu i różne testy sprawdzające. 6.7.1 Informacje o przyrządzie 1. Nacisnąć Informacja o przyrządzie w menu Kontrola systemu. 2. Wyświetlane są informacje dotyczące modelu, numeru seryjnego i wersji oprogramowania. 100 Operacje zaawansowane 6.7.2 Aktualizacja oprogramowania urządzenia Służy do pobierania oprogramowania do aktualizacji ze strony www.hach-lange.com. 1. Wejść na stronę http://www.hach-lange.com 2. Wybrać kraj i przejść do Do ściągnięcia>Oprogramowanie. 3. Wpisać DR 2800 w polu „Szukaj dokumentów”. 4. Znaleźć odpowiedni program do pobrania i postępując zgodnie ze wskazówkami, zapisać plik (pliki) w pamięci USB (Część 9 na stronie 123) lub na komputerze PC. 5. Rozpakować plik ZIP i zapisać pliki w pamięci USB. 6. Nacisnąć Aktualizacja przyrządu w menu Kontrola systemu. 7. Podłączyć pamięć USB do interfejsu USB (typ A) urządzenia, patrz część 3.4 na stronie 14. 8. Nacisnąć OK. Połączenie jest nawiązywane automatycznie i oprogramowanie zostaje zaktualizowane. 9. Nacisnąć OK, aby powrócić do menu Kontrola systemu. Uwaga: Gdy aktualizacja oprogramowania zostanie ukończona, wyświetlona będzie propozycja ponownego uruchomienia urządzenia. 6.7.3 Kontrola optyki Przy każdej kontroli optyki wyniki pomiaru muszą zostać porównane z wymaganiami właściwymi dla użytkownika. W opcjach kontroli nie są definiowane zakresy tolerancji. 1. Nacisnąć Kontrola optyki w menu Kontrola systemu. Menu Kontrola optyki zawiera programy do sprawdzania dokładności długości fali, światła rozproszonego i dokładności fotometrycznej. Dostępny jest opcjonalny zestaw filtrów testowych (Zestaw weryfikacyjny) (Część 9 na stronie 123), służący jako pomoc w przeprowadzaniu samodzielnej, kompleksowej kontroli urządzeń. Zawiera 6 precyzyjnych filtrów szklanych, wartości docelowe, zakresy tolerancji i instrukcję. 101 Operacje zaawansowane 6.7.3.1 Kontrola długości fali Kontrola długości fali służy do sprawdzania dokładności długości fali przy 807 nm. 1. Nacisnąć Kontrola długości fali w menu Kontrola optyki. 2. Wprowadzić adapter (A) do prostokątnych naczynek pomiarowych 10-mm w przedziale kuwety #2 i wprowadzić kuwetę/naczynko pomiarowe z próbką (Neodym lub BG20/2) do adaptera. Zamknąć przedział kuwety. Nacisnąć Start. 3. Wyświetlany wynik należy porównać z nominalnymi/standardowymi danymi kuwety/naczynia pomiarowego z próbką (podanymi w certyfikacie kontroli jakości). 4. Nacisnąć Anuluj, aby powrócić do Kontroli optyki. 102 Operacje zaawansowane 6.7.3.2 Kontrola światła rozproszonego Badanie światła rozproszonego służy do pomiaru światła rozproszonego przy 340 nm. 1. Nacisnąć Kontrola światła rozproszonego w menu Kontrola optyki. 2. Usunąć wszelkie kuwety/naczynka pomiarowe z próbkami z przedziału kuwety. 3. Wprowadzić adapter (A) do prostokątnych naczynek pomiarowych 10-mm w przedziale kuwety #2. Nacisnąć Zero. 4. Wprowadzić kuwetę/naczynie pomiarowe z próbką lub filtr wzorcowy do przedziału kuwety #2. Zamknąć przedział kuwety. Nacisnąć Start. 5. Wartości „Średni“ i „Odch.std.“ są obliczane na podstawie 100 kolejnych pomiarów absorbancji. Wyświetlany wynik należy porównać z nominalnymi/standardowymi danymi kuwety/naczynia pomiarowego z próbką (podanymi w certyfikacie kontroli jakości). Uwaga: Kryteria niepowodzenia i powodzenia są definiowane przez użytkownika. 6. Nacisnąć Anuluj, aby powrócić do Kontroli optyki. 103 Operacje zaawansowane 6.7.3.3 Kontrola absorbancji Kontrola absorbancji służy do badania dokładności fotometrycznej i powtarzalności urządzenia. Ten test można zastosować do badania absorbancji przy dowolnej długość fali przy użyciu określonej próbki lub zestawu filtrów testowych (patrz część 6.7.3.4 na stronie 105). 1. Nacisnąć Kontrola absorbancji w menu Kontrola optyki. 2. Nacisnąć λ, aby wprowadzić długość fali. 3. Wprowadzić długość fali i nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 4. Usunąć wszelkie kuwety/naczynka pomiarowe z próbkami z przedziału kuwety i nacisnąć Zero. 5. Wprowadzić kuwetę/naczynko pomiarowe z próbką do przedziału kuwety i nacisnąć Odczyt. 6. Wynik uzyskuje się po 5 powtórzeniach ze ślepymi próbami i odczytami. 7. Wyświetlany wynik należy porównać z nominalnymi/standardowymi danymi kuwety/naczynia pomiarowego z próbką. 8. Nacisnąć Anuluj, aby powrócić do Kontroli optyki. 104 Operacje zaawansowane 6.7.3.4 Zestaw weryfikacyjny Zestaw weryfikacyjny (patrz Część 9 na stronie 123) jest przeznaczony do okresowego monitorowania światła rozproszonego, dokładności fotometrycznej i dokładności spektrofotometrów. Jeżeli wyniki przekraczają dopuszczalne zakresy tolerancji (podane w certyfikacie kontroli jakości z badania testowego), prosimy o kontakt z producentem. 1. Nacisnąć Zestaw weryfikacyjny w menu Kontrola optyki. 2. Nacisnąć Wartości nominalne. 3. Nacisnąć Edycja. Nastąpi automatyczne sprawdzenie wartości (filtrów, długości fali, wartości nominalnych i tolerancji) podanych w certyfikacie kontroli jakości dla następujących specyfikacji: • Kontrola • Dokładność fotometryczna • Dokładność długości fali 4. Po wprowadzeniu wszystkich wartości i wyświetleniu przeglądu nacisnąć OK. 5. Nacisnąć Weryfikacja. 6. Wprowadzić adapter A (Rysunek 3 na stronie 17) do przedziału kuwety #2. 105 Operacje zaawansowane 7. Usunąć wszelkie kuwety/naczynka pomiarowe z przedziału kuwety i nacisnąć Start. 8. Wprowadzić różne filtry w podanej kolejności. Po wprowadzeniu filtra nacisnąć Następny. Wyniki zostaną wyświetlone po dokonaniu ostatniego pomiaru. 9. Nacisnąć ikonę PC i drukarka, aby przesłać dane do pamięci USB, komputera PC lub drukarki. Pliki zostaną automatycznie zapisane w formacie CSV (Comma Separated Value). Nazwa pliku zostanie zapisana jako „Weryfikacja.csv”. 106 Operacje zaawansowane 6.7.4 Kontrola wyjścia Jeżeli podłączona jest drukarka, zostanie wykonany próbny wydruk bieżącego ekranu. 6.7.5 Historia lampy W menu Historia lampy dostępna jest liczba godzin, przez które lampa była włączona. Po wymianie lampy i ustawieniu na 0 parametru Historia lampy wskazanie całkowitego czasu pracy zostanie wyzerowane. 1. Nacisnąć Historia lampy w menu Kontrola systemu. 2. Nacisnąć VIS resetowanie, aby wyzerować wyświetlane wartości. 3. Nacisnąć OK, aby powrócić do menu Kontrola systemu. 6.7.6 Serwis fabryczny Menu Serwis fabryczny jest zabezpieczone hasłem. To menu nie jest przeznaczone dla użytkownika. 107 Operacje zaawansowane 6.7.7 Czas serwisowy W celu zapewnienia regularnych przeglądów można wprowadzić automatyczne odwołanie do pamięci czasów serwisowych. Po włączeniu urządzenia odwołanie do pamięci będzie aktywowane i w odpowiednim czasie zasygnalizowane. 1. Nacisnąć Czas serwisowy w menu Kontrola systemu. 2. Wybrać Wł., a następnie Ostatni serwis, aby wprowadzić datę ostatniego przeglądu. 3. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. 4. Wybrać Następny serwis, aby wprowadzić przedział czasu do następnego przeglądu. 5. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia. Gdy nadchodzi czas przeprowadzenia następnego przeglądu, po włączeniu urządzenia wyświetlany jest komunikat Następny serwis powinien zostać wykonany. 6. Nacisnąć OK, aby powrócić do Menu głównego. Skontaktować się z producentem lub dystrybutorem, aby ustalić termin przeprowadzenia przeglądu. 108 Operacje zaawansowane 6.7.8 Backup urządzenia Backup urządzenia (tworzenie kopii zapasowej) umożliwia zapisanie wszystkich programów, danych z pomiarów, identyfikatora operatora, identyfikatora próbki, haseł i danych wszystkich nastaw w pamięci USB. 1. Nacisnąć Backup urządzenia w menu Kontrola systemu. 2. Podłączyć pamięć USB (część 3.4 na stronie 14). 3. Nacisnąć Zapamiętaj, aby rozpocząć sporządzanie kopii zapasowej. Uwaga: Jeżeli nie podłączono pamięci USB, pojawia się komunikat „Proszę włożyć pamięć USB”. Podłączyć pamięć USB w celu zapisania danych. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia i ponownie nacisnąć Zapamiętaj. Uwaga: Jeżeli kopia zapasowa była już sporządzona, pojawia się komunikat „Dane już istnieją. Zastąpić?”. Nacisnąć OK, aby nadpisać istniejące dane. 109 Operacje zaawansowane Po zapisaniu pliku pojawia się komunikat „Backup urządzenia został zapisany do pamięci USB”. 4. Nacisnąć OK, aby powrócić do menu Kontrola systemu. Przywracanie danych z kopii zapasowej: Ważna uwaga: Podczas przywracania pliku zawierającego kopię zapasową wszystkie aktualnie istniejące dane zostaną nadpisane! 1. Nacisnąć Backup urządzenia w menu Kontrola systemu. 2. Podłączyć pamięć USB zawierającą kopię zapasową (część 3.4 na stronie 14). 3. Nacisnąć Odtwórz, aby przywrócić dane. Uwaga: Jeżeli nie podłączono pamięci USB, pojawia się komunikat „Proszę włożyć pamięć USB”. Podłączyć pamięć USB w celu zapisania danych. Nacisnąć OK w celu potwierdzenia i ponownie nacisnąć Odtwórz. 110 Operacje zaawansowane 4. Naciśnąć OK w celu potwierdzenia po wyświetleniu komunikatu „Backup urządzenia z S/N XXXXXXX.Odtworzyć?“. 5. Po odtworzeniu danych z kopii zapasowej należy ponownie uruchomić urządzenie. 111 Operacje zaawansowane 112 Część 7 Konserwacja OSTRZEŻENIE Potencjalne zagrożenia chemiczne/biologiczne oczu i skóry. Czynności opisane w tej części instrukcji obsługi wolno wykonywać wyłącznie wykwalifikowanemu personelowi. Ważna uwaga: Usunąć wszystkie kuwety/naczynka pomiarowe pozostałe w urządzeniu i pozbyć się ich zgodnie z przyjętymi procedurami. 7.1 Wymagania dotyczące czyszczenia OSTRZEŻENIE Istnieje zagrożenie przytrzaśnięciem, oparzeniem, zagrożenie chemiczne i zagrożenie oczu. Przed przystąpieniem do czyszczenia urządzenia należy zawsze wyłączać zasilanie. Ważna uwaga: Urządzenia, wyświetlacza ani akcesoriów absolutnie nie wolno czyścić rozpuszczalnikami, takimi jak benzyna lakowa, aceton itp. 7.1.1 Spektrofotometr • Oczyścić obudowę, przedziały kuwet/naczynek pomiarowych i wszystkie akcesoria, używając miękkiej, wilgotnej szmatki. Można też użyć delikatnego roztworu mydła. Nie dopuszczać do przedostania się nadmiernej ilości wody do przedziałów kuwet/naczynek pomiarowych. Nie używać szczotek ani ostrych przedmiotów w przedziale kuwet/naczynek pomiarowych #1, aby nie doprowadzić do zniszczenia elementów mechanicznych. • Oczyszczone części delikatnie osuszyć miękką szmatką bawełnianą. • Proszę dbać o to, by nie zadrapać wyświetlacza. Nie wolno dotykać wyświetlacza długopisami, ołówkami ani innymi ostro zakończonymi przedmiotami. • Wyświetlacz czyścić miękką bawełnianą szmatką nie zawierającą luźnych nitek. Można również użyć rozcieńczonego płynu do czyszczenia szyb. 7.1.2 Wyświetlacz 7.1.3 Kuwety/naczynka pomiarowe OSTRZEŻENIE Potencjalne zagrożenie ekspozycją na środki chemiczne/biologiczne. Gdy występuje zagrożenie ekspozycją na środki chemiczne, należy pamiętać o przestrzeganiu odpowiednich praktyk laboratoryjnych. 1. Po zakończeniu procedury oczyścić szklane kuwety/naczynka pomiarowe środkami czyszczącymi. 2. Następnie wielokrotnie przepłukać kuwety/naczynka pomiarowe wodą z kranu, a później dokładnie wodą dejonizowaną. Ważna uwaga: Szklane kuwety/naczynka pomiarowe, które miały kontakt z rozpuszczalnikami organicznymi (takimi jak chloroform, benzyna, toluen itp.) przed myciem środkami czyszczącymi muszą być wypłukane acetonem. Dodatkowe płukanie acetonem jest konieczne jako ostatni etap przed suszeniem kuwet/naczynek pomiarowych. 113 Konserwacja 7.2 Wkładanie lub wymiana baterii 1. Wyjąć kuwetę z przedziału naczynka pomiarowego. 2. Wyłączyć przyrząd. 3. Wyjąć kabel zasilający. 4. Za pomocą śrubokrętu lub monety wymienić śrubę zabezpieczającą osłonę. 5. Za pomocą śrubokrętu odkręcić śrubę przytrzymującą pokrywę. 6. Zdjąć pokrywę i odłożyć ją na bok. OSTRZEŻENIE Aby zapewnić precyzję i bezpieczeństwo urządzenia, należy używać wyłącznie baterii litowych producenta (LZV551). Stosowanie baterii, które nie są przeznaczone specjalnie dla tego urządzenia może spowodować jego wadliwe działanie bądź uszkodzenie np. w wyniku przeładowania układów elektronicznych. Stosowanie niektórych typów niezgodnych baterii może doprowadzić do powstania pożaru, a nawet wybuchu. 7. Ostrożnie wprowadzić baterię do komory, wsuwając ją od prawej do lewej strony, etykietą do góry. 114 Konserwacja 8. Bateria powinna być tak wprowadzona, aby styki urządzenia weszły w gniazdo baterii. Ważna uwaga: Należy uważać, aby styki baterii były zawsze czyste. W wyniku zabrudzenia styków baterii może dojść do ich przegrzania oraz spadku napięcia zasilającego, co z kolei może skutkować zakłóceniami prawidłowej pracy spektrofotometru. 9. Za pomocą śrubokrętu dokręcić ponownie śrubę przytrzymującą pokrywę. 10. Ostrożnie postawić przyrząd. 11. Podłączyć ponownie zasilanie - urządzenie jest gotowe do pracy. Bateria jest ładowana. 7.2.1 Informacje o korzystaniu z baterii 7.2.1.1 Utylizacja baterii litowej Dzięki baterii litowej spektrofotometr DR 2800 może być używany jako urządzenie przenośne. Postępowanie z odpadami: Po zakończeniu okresu eksploatacji baterie należy odesłać do producenta, aby zostały one prawidłowo zutylizowane: HACH LANGE GMBH Environment Center Willstätterstr. 11 D-40549 Düsseldorf Niemcy Baterie należy wysyłać do producenta pojedynczo w plastikowej torbie lub oryginalnym opakowaniu (informacje o poziomie naładowania baterii można znaleźć w menu „Ustawienia przyrządu” — patrz 5.2.5 Zarządzanie energią na stronie 32). 115 Konserwacja OSTRZEŻENIE Należy zwrócić szczególną uwagę na zamieszczone poniżej informacje dotyczące baterii: • Nie powodować zwarcia styków. • Trzymać baterię z dala od ognia. • Nie wystawiać baterii na działanie temperatur powyżej 60°C (tak wysokie temperatury występują wewnątrz samochodu zaparkowanego w nasłonecznionym miejscu bądź w skutek bezpośredniego działania promieni słonecznych). • Chronić baterię przed wilgocią. • Chronić baterię przed uderzeniem, wstrząsem mechanicznym itp. bądź upadkiem z wysokości. Uważać, aby przypadkiem nie nadepnąć na baterię. • Nie ingerować w konstrukcję baterii. • Sprawność baterii maleje wraz z temperaturą. 7.2.1.2 Optymalne działanie baterii Bateria ładowana jest automatycznie po podłączeniu wtyczki zasilacza, znajdującej się z tyłu urządzenia, do gniazda sieci elektrycznej (100–240 V/50–60 Hz). OSTRZEŻENIE Do ładowania baterii litowej lub zasilania urządzenia wykorzystywać można wyłącznie źródła podane przez producenta. Dla zapewnienia prawidłowego działania urządzenia DR 2800 oraz bezpieczeństwa użytkownika konieczne jest zachowanie podanych parametrów zasilania, kształtu wtyczki i napięcia (12 V, 2 A) a także właściwości elektromagnetycznych cechujących zasilacz. Ważna uwaga: Zalecamy ładowanie baterii w temperaturze między 10 a 30°C, ponieważ w tym zakresie najszybciej osiągnie poziom naładowania 100%. 7.2.1.3 Żywotność baterii Bateria ma ograniczoną żywotność. Przy większym wykorzystaniu jej wydajność maleje. Jeśli w pełni naładowana bateria zapewnia stosunkowo krótkie użytkowanie urządzenia, należy zastąpić ją nową baterią. Uwaga: Baterii nie trzeba całkowicie rozładowywać przed ponownym jej naładowaniem. Ładowanie baterii, która nie została całkowicie rozładowana, nie spowoduje zmniejszenia jej pojemności! 7.2.1.4 Czas działania/ładowania baterii 3,5 godziny to czas wymagany na naładowanie nowej baterii. Czas pracy w pełni naładowanej baterii: Ładowanie: Jeśli bateria jest naładowana w 100%, a użytkownik dokonuje 10 pomiarów dziennie i urządzenie po każdym pomiarze wyłącza się automatycznie po 15-minutowej bezczynności, bateria nie wymaga ładowania przez 6–7 kolejnych dni. 116 Konserwacja 7.3 Wymiana lampy OSTRZEŻENIE Przed przystąpieniem do serwisowania lampy odłączyć urządzenie od sieci zasilającej, aby nie narażać się na możliwość porażenia prądem. 1. Wyjąć kuwetę z przedziału naczynka pomiarowego. 2. Wyłączyć przyrząd. 3. Wyjąć kabel zasilający. ZAGROŻENIE Zagrożenie oparzeniem. Odczekać aż lampa ostygnie. Kontakt z gorącą lampą może spowodować oparzenia. 4. Za pomocą śrubokrętu lub monety wymienić śrubę zabezpieczającą osłonę. 5. Za pomocą śrubokrętu odkręcić śrubę przytrzymującą pokrywę. 6. Zdjąć pokrywę i odłożyć ją na bok. 7. Jeśli w urządzeniu jest bateria, wyjąć ją i także odłożyć na bok (patrz część 7.2.1 na stronie 115). 8. Za pomocą śrubokrętu (szczelinowego lub krzyżowego) wykręcić śruby z obsady lampy. 117 Konserwacja ZAGROŻENIE Zagrożenie oparzeniem. Odczekać aż lampa ostygnie. Kontakt z gorącą lampą może spowodować oparzenia. 9. Ostrożnie podnieść obsadę lampy. 10. Odłożyć obie śruby na bok. 11. Nacisnąć sprężynę dociskową. 12. Wyjąć lampę halogenową w całości, włącznie z panelem. 118 Konserwacja 13. Ostrożnie rozłączyć lampę z panelem. Ważna uwaga: Lampę trzymać wyłącznie za obsadę. Unikać dotykania szklanej części, ponieważ substancje znajdujące się na skórze mogą się zapiec na bańce szklanej i przyspieszyć proces starzenia się lampy. 14. Osadzić nową lampę halogenową w panelu. 15. Lampę halogenową wkładać zaokrągloną stroną do dołu. 16. Lekko docisnąć obsadkę w kierunku lampy halogenowej i docisnąć sprężynę dociskową w dół, tak, aby zaskoczyła na miejsce. 17. Ostrożnie włożyć ponownie obsadę lampy. 18. Za pomocą śrubokrętu (szczelinowego lub krzyżowego) dokręcić ponownie śruby przytrzymujące obsadę lampy. 19. Włożyć na miejsce baterię (patrz część 7.2.1 na stronie 115). 20. Za pomocą śrubokrętu lub monety zamocować tylną osłonę urządzenia. 21. Ostrożnie postawić przyrząd. 22. Ponownie włączyć zasilanie. 23. Wyzerować historię lampy, patrz część 6.7.5 na stronie 107. 119 Konserwacja 120 Część 8 Wykrywanie i usuwanie usterek Problem/wyświetlana treść Prawdopodobna przyczyna Działanie Uwaga! Proszę włożyć osłonę światła. Pomiary z kuwetami posiadającymi kody kreskowe zazwyczaj wymagają osłony światła Włożyć osłonę światła. Wciśnij OK. Absorbancja > 3,5! Mierzona absorbancja przekracza 3,5 Rozcieńczyć próbkę i powtórzyć pomiar Stężenie za wysokie! Wyliczone stężenie jest wyższe niż 999999 Rozcieńczyć próbkę i powtórzyć pomiar Błąd Nr kontr.kodu kreskowego? Proszę uaktualnić dane programu! Odchylenie zapisanych danych Aktualizacja danych Błąd Program niedostępny. Proszę uaktualnić dane programu! Badana kuweta nie ma kodu paskowego Błąd Wyczyścić kuwetę Kuweta jest zabrudzona lub znajdują się w niej nierozpuszczone cząstki Wyczyścić kuwetę, pozwolić cząstkom na osadzenie Błąd Samokontrola zatrzymana. Proszę sprawdzić lampę. Proszę zamknąć pokrywę. Błąd [xx] Test samokontroli zatrzymuje się podczas uruchomienia przyrządu Sprawdzić lampę i w razie potrzeby wymienić. Zamknąć pokrywę. Nacisnąć Rozpocznij ponownie. Błąd Samokontrola zatrzymana. Proszę wyjąć kuwetę Test samokontroli zatrzymuje się podczas uruchomienia przyrządu Wyjąć kuwetę. Wciśnij OK. Błąd Samokontrola zatrzymana. Błąd urządzeń. Błąd [x] Błąd elektroniki Proszę skontaktować się z producentem bądź przedstawicielem handlowym i podać numer błędu Aktualizacja danych Wyjąć kuwetę. Zamknąć pokrywę. Nacisnąć Start. Zaleca się przeprowadzenie pełnej kontroli systemu Proszę wyjąć kuwetę. Proszę zamknąć pokrywę. Urządzenie wymaga nowej pełnej kontroli systemu. Wynik ujemny! Obliczony wynik jest ujemny Sprawdzić stężenie próbki Brak wyniku! Błąd bazy danych testu lub bazy danych użytkownika Sprawdzić oprogramowanie Proszę skontaktować się z producentem bądź przedstawicielem sprzedawcy Powyżej zakr. pomiarowego Zmierzona absorbancja przekracza zakres kalibracji badania Rozcieńczyć próbkę i powtórzyć pomiar Proszę sprawdzić lampę. Wydajność lampy jest za mała Sprawdzić lampę i w razie potrzeby wymienić Zbyt dużo światła z otoczenia! Przenieść urządzenie w zacienione miejsce lub zamknąć pokrywę! Czujniki urządzenia wykryły zbyt dużo światła z otoczenia. Zmniejszyć natężenie światła otoczenia. (Unikać bezpośredniej ekspozycji na światło słoneczne) Zamknąć pokrywę. Poniżej zakresu pomiarowego Zmierzona absorbancja jest niższa od zakresu kalibracji badania W miarę możliwości zbadać przy niższym zakresie pomiarowym lub użyć kuwety o dłuższej drodze optycznej Niestabilne warunki oświetlenia! Zmienne warunki oświetlenia podczas pomiaru Zamknąć pokrywę lub założyć osłonę ochronną na przedział kuwety (2) Jeśli wynik pełnej kontroli systemu jest negatywny, skontaktować się z producentem lub dystrybutorem. 121 Wykrywanie i usuwanie usterek 122 Część 9 Części zamienne Opis Nr kat. Akumulator litowy LZV551 Lampa wolframowa LZV565 Adapter kuwety / naczynka pomiarowego 10 mm (A) LZV583 Adapter 1-calowej kuwety / naczynka pomiarowego (C) LZV584 Osłona światła LZV646 Adapter przelewowego naczynka pomiarowego (B) LZV585 Zestaw adapterów kuwet (adaptery A, B, i C) LZV647 Zasilacz podłączany do sieci elektrycznej LZV798 Osłona ochronna i uchwyt na adaptery LZV642 Osłona przeciw kurzowi HYH019 USB-Memory Stick LZV568 Kabel do interfejsu USB (1 m) LZV567 Klawiatura USB (układ klawiatury: US) LZV582 Skaner kodu kreskowego USB (skaner ręczny) LZV566 Zestaw przelewowy 5940400 Zestaw kuwet / naczyń pomiarowych — kuwety / naczynia pomiarowe 1-calowe kwadratowe, para dopasowana klasy OS (10 mL) 2495402 Hach Data Trans (oprogramowanie do komputera PC, służące do transmisji danych) LZY274 Certyfikowany zestaw filtrów testowych do samodzielnych kontroli (6 precyzyjnych filtrów szklanych z wartościami docelowymi) LZV537 123 Części zamienne 124 Część 10 Informacje kontaktowe HACH Company World Headquarters P.O. Box 389 Loveland, Colorado 80539-0389 U.S.A. Tel (800) 227-HACH (800) -227-4224 (U.S.A. only) Fax (970) 669-2932 [email protected] www.hach.com Repair Service in the United States: HACH Company Ames Service 100 Dayton Avenue Ames, Iowa 50010 Tel (800) 227-4224 (U.S.A. only) Fax (515) 232-3835 Repair Service in Canada: Hach Sales & Service Canada Ltd. 1313 Border Street, Unit 34 Winnipeg, Manitoba R3H 0X4 Tel (800) 665-7635 (Canada only) Tel (204) 632-5598 Fax (204) 694-5134 [email protected] Repair Service in Latin America, the Caribbean, the Far East, Indian Subcontinent, Africa, Europe, or the Middle East: Hach Company World Headquarters, P.O. Box 389 Loveland, Colorado, 80539-0389 U.S.A. Tel +001 (970) 669-3050 Fax +001 (970) 669-2932 [email protected] HACH LANGE GMBH Willstätterstraße 11 D-40549 Düsseldorf Tel. +49 (0)2 11 52 88-320 Fax +49 (0)2 11 52 88-210 [email protected] www.hach-lange.de HACH LANGE LTD Pacific Way Salford GB-Manchester, M50 1DL Tel. +44 (0)161 872 14 87 Fax +44 (0)161 848 73 24 [email protected] www.hach-lange.co.uk HACH LANGE LTD Unit 1, Chestnut Road Western Industrial Estate IRL-Dublin 12 Tel. +353(0)1 460 2522 Fax +353(0)1 450 9337 [email protected] www.hach-lange.ie HACH LANGE GMBH Hütteldorfer Str. 299/Top 6 A-1140 Wien Tel. +43 (0)1 912 16 92 Fax +43 (0)1 912 16 92-99 [email protected] www.hach-lange.at HACH LANGE GMBH Rorschacherstrasse 30a CH-9424 Rheineck Tel. +41 (0)848 55 66 99 Fax +41 (0)71 886 91 66 [email protected] www.hach-lange.ch HACH LANGE FRANCE S.A.S. 8, mail Barthélémy Thimonnier Lognes F-77437 Marne-La-Vallée cedex 2 Tél. +33 (0) 820 20 14 14 Fax +33 (0)1 69 67 34 99 [email protected] www.hach-lange.fr HACH LANGE NV/SA Motstraat 54 B-2800 Mechelen Tel. +32 (0)15 42 35 00 Fax +32 (0)15 41 61 20 [email protected] www.hach-lange.be DR. LANGE NEDERLAND B.V. Laan van Westroijen 2a NL-4003 AZ Tiel Tel. +31(0)344 63 11 30 Fax +31(0)344 63 11 50 [email protected] www.hach-lange.nl HACH LANGE APS Åkandevej 21 DK-2700 Brønshøj Tel. +45 36 77 29 11 Fax +45 36 77 49 11 [email protected] www.hach-lange.dk HACH LANGE AB Vinthundsvägen 159A SE-128 62 Sköndal Tel. +46 (0)8 7 98 05 00 Fax +46 (0)8 7 98 05 30 [email protected] www.hach-lange.se HACH LANGE S.R.L. Via Rossini, 1/A I-20020 Lainate (MI) Tel. +39 02 93 575 400 Fax +39 02 93 575 401 [email protected] www.hach-lange.it HACH LANGE SPAIN S.L.U. Edificio Seminario C/Larrauri, 1C- 2ª Pl. E-48160 Derio/Bizkaia Tel. +34 94 657 33 88 Fax +34 94 657 33 97 [email protected] www.hach-lange.es HACH LANGE LDA Av. do Forte nº8 Fracção M P-2790-072 Carnaxide Tel. +351 214 253 420 Fax +351 214 253 429 [email protected] www.hach-lange.pt HACH LANGE SP. ZO.O. ul. Krakowska 119 PL-50-428 Wrocław Tel. +48 801 022 442 Zamówienia: +48 717 177 707 Doradztwo: +48 717 177 777 Fax +48 717 177 778 [email protected] www.hach-lange.pl HACH LANGE S.R.O. Zastrčená 1278/8 CZ-141 00 Praha 4 - Chodov Tel. +420 272 12 45 45 Fax +420 272 12 45 46 [email protected] www.hach-lange.cz HACH LANGE S.R.O. Roľnícka 21 SK-831 07 Bratislava – Vajnory Tel. +421 (0)2 4820 9091 Fax +421 (0)2 4820 9093 [email protected] www.hach-lange.sk HACH LANGE KFT. Vöröskereszt utca. 8-10. H-1222 Budapest XXII. ker. Tel. +36 1 225 7783 Fax +36 1 225 7784 [email protected] www.hach-lange.hu HACH LANGE S.R.L. Str. Căminului nr. 3, et. 1, ap. 1, Sector 2 RO-021741 Bucureşti Tel. +40 (0) 21 205 30 03 Fax +40 (0) 21 205 30 17 [email protected] www.hach-lange.ro HACH LANGE 8, Kr. Sarafov str. BG-1164 Sofia Tel. +359 (0)2 963 44 54 Fax +359 (0)2 866 15 26 [email protected] www.hach-lange.bg HACH LANGE SU ANALİZ SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ. Ilkbahar mah. Galip Erdem Cad. 616 Sok. No:9 TR-Oran-Çankaya/ANKARA Tel. +90312 490 83 00 Fax +90312 491 99 03 [email protected] www.hach-lange.com.tr 125 HACH LANGE D.O.O. Fajfarjeva 15 SI-1230 Domžale Tel. +386 (0)59 051 000 Fax +386 (0)59 051 010 [email protected] www.hach-lange.si HACH LANGE OOO Finlyandsky prospekt, 4A Business Zentrum “Petrovsky fort”, R.803 RU-194044, Sankt-Petersburg Tel. +7 (812) 458 56 00 Fax. +7 (812) 458 56 00 [email protected] www.hach-lange.com 126 ΗΑCH LANGE E.Π.Ε. Αυλίδος 27 GR-115 27 Αθήνα Τηλ. +30 210 7777038 Fax +30 210 7777976 [email protected] www.hach-lange.gr HACH LANGE D.O.O. Ivana Severa bb HR-42 000 Varaždin Tel. +385 (0) 42 305 086 Fax +385 (0) 42 305 087 [email protected] www.hach-lange.hr HACH LANGE MAROC SARLAU Villa 14 – Rue 2 Casa Plaisance Quartier Racine Extension MA-Casablanca 20000 Tél. +212 (0)522 97 95 75 Fax +212 (0)522 36 89 34 [email protected] www.hach-lange.ma Część 11 Gwarancja, odpowiedzialność i zażalenia Producent gwarantuje, że ten produkt jest pozbawiony wad materiałowych i produkcyjnych i zobowiązuje się do naprawy lub wymiany wszelkich wadliwych części na własny koszt. Gwarancja obowiązuje przez 24 miesiące. Jeżeli w ciągu 6 miesięcy od daty nabycia zawarty zostanie kontrakt serwisowy, okres gwarancyjny zostanie wydłużony do 60 miesięcy. Z wyłączeniem dalszych roszczeń dostawca jest odpowiedzialny za wszelkie wady, w tym za brak zapewnianych właściwości urządzenia, wobec czego wszystkie części, co do których można stwierdzić, że przestały być użyteczne lub mogą być używane wyłącznie ze znacznymi ograniczeniami na skutek czynników zaistniałych przed przeniesieniem ryzyka, a w szczególności na skutek wad projektu, niskiej jakości materiałów lub wadliwego wykończenia, zostaną naprawione lub wymienione na koszt dostawcy. O wykryciu takich uszkodzeń należy bezzwłocznie poinformować dostawcę w formie pisemnej, nie później niż 7 dni od momentu wykrycia uszkodzenia. Jeżeli klient nie powiadomi dostawcy w terminie, przyjmuje się, że produkt został przyjęty przez klienta, niezależnie od istniejącej wady. Producent ani dostawca nie ponoszą żadnej dalszej odpowiedzialności za jakiekolwiek straty bezpośrednie lub pośrednie. Jeżeli podczas okresu gwarancyjnego określone przez dostawcę prace serwisowe i konserwacyjne przy urządzeniu mają być przeprowadzane przez klienta (konserwacja) lub przez dostawcę (serwis), a nie zostaną one przeprowadzone zgodnie z wymaganiami, roszczenia za szkody spowodowane niezastosowaniem się do tych wymagań nie będą uznawane. Nie będą uznawane jakiekolwiek dalsze roszczenia, w szczególności roszczenia za szkody wynikowe. Niniejsza gwarancja nie obejmuje zużycia i szkód spowodowanych niewłaściwym transportem, wadliwą instalacją lub nieprawidłowym użytkowaniem. 127 Gwarancja, odpowiedzialność i zażalenia 128 Indeks A Aktualizacja ..................................57, 61, 62, 100, 101 Aktualizacja ręczna .................................................. 51 Aktualizacja testów .................................................. 51 Aplikacja ................................................................... 62 B Backup urządzenia ........................................ 108, 109 C Czas i interwał .................................................... 96, 97 Czyszczenie Spektrofotometr ............................................... 111 Wyświetlacz ..................................................... 111 D Dane ........................................................................ 38 usuwanie ..................................................... 38, 40 wysyłanie ........................................................... 38 wywoływanie ...................................................... 38 zapisywanie ....................................................... 38 Dane podstawowe ............................................. 44, 55 Dane zapisane ......................................................... 38 Data i czas ............................................................... 30 Długość fali ........................................................ 91, 93 Dodawanie wzorca ............................................. 45, 86 Dopasowanie wzorca ......................................... 45, 48 Dowolne programowanie ...........76, 77, 79, 82, 83, 84 Drukowanie danych ................................................. 35 E Edytowanie testów ................................................... 51 Ekran dotykowy ........................................................ 27 G Gwarancja .............................................................. 125 H HACH Data Trans .............................................. 35, 39 Hasło ........................................................................ 36 aktywowanie ...................................................... 36 I ID operatora ............................................................. 28 tworzenie ........................................................... 28 usuwanie ........................................................... 29 ID próbki ................................................................... 30 tworzenie ........................................................... 30 usuwanie ........................................................... 30 Informacje o przyrządzie ........................................ 100 Informacje o zagrożeniach ......................................... 9 Internet ............................................... 61, 62, 100, 101 J Język ........................................................................ 25 K Klawiatura alfanumeryczna ...................................... 27 Komputer PC i drukarka ..................................... 33, 35 Konserwacja .......................................................... 111 Kontrola absorbancji .............................................. 103 Kontrola długości fali .............................................. 101 Kontrola optyki ............................... 101, 102, 103, 104 Kontrola światła rozproszonego ............................. 102 Kontrola systemu ............... 25, 28, 99, 101, 102, 103, ........................................................ 104, 106, 107, 108 Kontrola wyjścia ..................................................... 106 Kuwety/naczynka pomiarowe ................................ 111 L Lampa VIS Historia lampy .................................................. 106 Kontrola lampy Lampa, patrz Lampa VIS LCW 906 .................................................................. 62 Lista zabezpieczeń .................................................. 36 M Menu główne ............................................................ 28 N Nazwa ...................................................................... 57 O Odczyt skanu Przebiegu czasu ................................ 97 Odpowiedzialność .................................................. 125 Okres serwisowy .................................................... 107 Oprogramowanie ............................... 61, 62, 100, 101 Oznaczanie .............................................................. 98 P Pojedyncza długość fali ............................... 67, 70, 91 Proces pomiaru ............................................ 57, 58, 76 Program ............................................................. 61, 65 Program kody kreskowe .......................................... 53 Programy Hach Lange ........ 44, 45, 47, 48, 49, 51, 52 wysyłanie danych .............................................. 45 Programy kodów kreskowych ...................... 54, 55, 56 edycja ................................................................ 56 Programy użytkownika ............................................. 65 Przebieg czasu ........................................................ 96 Przebieg czasu (wyłącznie DR 2800) .......... 96, 98, 99 Przeliczenie absorbancji .................................... 93, 94 R Rejestr danych ......................................................... 38 Rozdzielczość stężenia .......................... 91, 92, 93, 95 Rozpakowanie urządzenia ....................................... 13 S Samokontrola ........................................................... 25 Sekwencja pomiaru .................................................. 77 Serwis fabryczny .................................................... 106 Skala i jednostki ................................................. 96, 97 Ślepa próba .............................................................. 56 Ślepa próba odczynników .................................. 45, 49 Specyfikacja ............................................................... 7 Sygnały dźwiękowe .................................................. 31 U Ulubione ....................................................... 52, 83, 85 edytowanie ........................................................ 84 usuwanie ..................................................... 84, 85 wywoływanie ...................................................... 85 Ustawienia długości fali ............................................ 96 129 Indeks Ustawienia drukarki .................................................. 33 Ustawienia filtra ........................................................ 39 Ustawienia kalibracji ................................................ 70 Ustawienia przyrządu .......................45, 56, 91, 93, 96 W Wersja ................................................................ 57, 58 Widok tabeli ............................................................. 96 Wiele długości fal ................................... 70, 93, 94, 95 Wiele długości fali ........................................ 68, 93, 95 Wsp.rozcieńcz. ............................................. 45, 47, 55 Współczynnik stężenia ........................... 91, 92, 93, 95 Wyślij dane ............................................. 39, 45, 55, 96 Wyświetlacz ..................................................... 27, 111 Wyświetlacz i dźwięk ............................................... 31 130 Wywołaj dane ...................................45, 56, 91, 93, 96 Wzór ................................................................... 57, 58 Wzór chemiczny ...............................45, 48, 54, 55, 56 Wzór kalibracji .......................................................... 79 Z Zapisane programy .................................................. 51 Zapisywanie jako program użytkownika 45, 56, 91, 93 Zasady zachowania bezpieczeństwa ......................... 9 Zażalenia ............................................................... 125 Zegar ................................... 31, 45, 55, 57, 59, 91, 93 Zestaw weryfikacyjny ............................................. 104 Złącza ...................................................................... 33 Zmienne ....................................................... 57, 59, 82