informacyjna PIP: Przeciążenie układu mięśniowo

advertisement
Kampania
Mniej dźwigaj!
Kampania kontrolno – informacyjna PIP:
Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego –
zagrożenia jakie stwarzają ręczne prace transportowe
Główny Inspektorat Pracy
Opole, 26 września 2007 r.
1
Dlaczego dolegliwości
mięśniowo – szkieletowe?
2
Rozmiar problemu
 Dolegliwości mięśniowo – szkieletowe są
najbardziej rozpowszechnionym problemem
zdrowotnym związanym z pracą w Europie.
 39% pracowników z nowych państw U.E. skarży się
na bóle kręgosłupa, a 36% na bóle mięśniowe.
 W krajach dawnej 15 - tki proporcje te są
o 14 – 15 pkt. procentowych niższe.
The Fourth Working Conditions Survey, European Fundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 2005.
3
Dwie drogi powstawania urazów
 Urazy kumulacyjne (powstające w wyniku
wielokrotnego i/lub długotrwałego dźwigania
nawet niewielkich ciężarów w ciągu zmian
roboczych).
 Urazy ostre (powstające w wyniku przekroczenia
normy podnoszenia ciężarów lub wypadku przy
pracy).
4
Skutki zdrowotne
Ręczne prace transportowe wymagają dużego
wysiłku fizycznego i stwarzają poważne zagrożenie
wypadkowe. W ich trakcie dochodzi bowiem do:
 Skręcenia stawów,
 Zerwania ścięgien,
więzadeł,
 Złamania kości,
 Uszkodzenia nerwów,
 Zapalenia mięśni.
5
Skutki zdrowotne c.d.
 Najbardziej narażone na urazy są
części ciała takie jak: odcinek
lędźwiowy kręgosłupa, kręgosłup
szyjny, ramiona, nadgarstki, stopy
i dłonie.
 W przebiegu dolegliwości mięśniowo-szkieletowych
dominuje ból i dyskomfort (cierpienie), czasem nawet
bez innych objawów potwierdzających wystąpienie
schorzenia.
6
Skutki dla pracowników
 Pogorszenie stanu zdrowia,
 Mniejsza wydajność i zagrożenie
utratą pracy,
 Zagrożenie bytu materialnego pracownika
i jego rodziny,
 Życie z ciągłym bólem - mniejsza radość życia,
 Niepełnosprawność - stygmatyzacja i poczucie, że jest się
obciążeniem dla pracodawcy, rodziny, społeczeństwa,
 W ostateczności odtrącenie i pozostawienie samemu sobie.
7
Skutki dla pracodawcy
 Zmniejszenie wydajności pracy cierpiących
pracowników,
 Częstsze nieobecności pracowników w pracy,
 Koszty zwolnień chorobowych,
 Kłopoty organizacyjne – brak wykwalifikowanego
personelu,
 Koszty szkolenia nowych pracowników,
 Koszty wypadków przy pracy,
 Strata czasu - utrata zysków.
8
Skutki dla społeczeństwa
 Koszty dodatkowej opieki zdrowotnej nad cierpiącymi
pracownikami,
 Koszty odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy,
 Koszty rent z tytułu niepełnosprawności i chorób
zawodowych,
 Utrata zdolnych do pracy i wykwalifikowanych członków
społeczeństwa - niewykorzystanie ich potencjału,
wiedzy, umiejętności zawodowych – tzw.: przerwanie
ciągłości społecznej,
 Koszty readaptacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
9
Pracownicy z grup ryzyka
 Pracownicy budowlani
 Górnicy
 Pracownicy załadunku
i rozładunku
 Pracownicy branży
hotelarskiej i
gastronomicznej
 Cieśle
 Operatorzy maszyn
 Rzemieślnicy
 Pracownicy branży
rolniczej, leśnej, rybackiej
 Krawcy
 Pracownicy handlu
 Sekretarki, maszynistki,
operatorzy komputerów.
 Pielęgniarki
 Kierowcy
10
Przeciwdziałanie chorobom
układu mięśniowoszkieletowego
11
Rodzaj obciążenia
Ryzyko urazów rośnie, jeżeli przenoszony ciężar:
 jest za ciężki,
 jest za duży,
 jest trudny do utrzymania,
 jest nie wyważony, chwiejny lub niestabilny,
 jest trudny do objęcia,
 ogranicza pole widzenia pracownika – zwiększa
możliwość obrażeń na skutek potknięcia, upadku lub
kolizji.
Powrót
12
Rodzaj wykonywanego zadania
Ryzyko urazów rośnie, jeżeli podnoszenie ciężaru:
 jest zbyt męczące – wykonywane zbyt często
lub zbyt długo,
 wymaga zginania lub skręcania tułowia,
 wymaga utrzymywania ramion ponad głową,
 wymaga powtarzania ciągle tych samych czynności.
Powrót
13
Czynniki indywidualne
Na ryzyko urazów wpływają także:
 brak doświadczenia pracowników przy ręcznych
pracach transportowych (pracownicy nowozatrudnieni
lub młodociani),
 złe nawyki lub brak wiedzy na temat wykonywanej pracy
i związanych z nią zagrożeń (brak szkoleń bhp),
 możliwości fizyczne pracownika (niewielka masa ciała,
niewielka siła mięśni i mniejsza wydolność organizmu - kobiety),
 przebyte w przeszłości choroby układu mięśniowo-szkieletowego,
 staż pracy w zawodzie (urazy kumulacyjne),
 wiek (naturalne starzenie się układów organizmu,
w tym mięśniowo-szkieletowego),
 otyłość,
 palenie tytoniu.
Powrót
14
Miejsce pracy
Ryzyko urazu rośnie, jeżeli w miejscu pracy:
 brak jest dostatecznej przestrzeni na ręczne przemieszczanie
ciężarów (► konieczność manewrowania ciężarem ► utrata
stabilności ciężaru ► niebezpieczne, nagłe zmiany pozycji ciała
podczas przenoszenia),
 droga transportowa jest nierówna, śliska,
 wysoka temperatura zwiększa potliwość dłoni utrudniając
utrzymanie ciężaru,
 niska temperatura utrudnia krążenie krwi i usuwanie toksycznych
produktów przemiany materii z mięśni (► szybsze zmęczenie),
 niedostateczne oświetlenie zmusza pracowników do przyjmowania
skręconych lub pochylonych pozycji w celu dokładniejszej
obserwacji wykonywanych czynności,
 duży hałas odwraca uwagę od wykonywanych czynności oraz
powoduje napięcie psychiczne.
Powrót
15
Czynniki fizyczne
Ryzyko urazu zwiększają:
 używanie znacznej siły w czasie pracy
 powtarzalność ruchów
 niewygodne, statyczne pozycje ciała (praca na kolanach,
w pochyleniu, długotrwałe utrzymywanie ciężaru w pozycji
stojącej lub ponad głową)
 miejscowy ucisk ładunków, sprzętu lub narzędzi na ciało
 wibracje.
Powrót
16
Europejskie podejście do zapobiegania dolegliwościom
mięśniowo-szkieletowym w miejscu pracy
Zgodnie z nim należy:
• [1] Unikać planowania i zlecania prac mogących powodować
schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego,
• [2] Eliminować ryzyko powstawania urazów u źródła
(np.: automatyzacja procesu produkcji, ergonomiczne
stanowiska pracy),
• [3] Przystosowywać pracę i stanowiska pracy do
pracowników, a nie odwrotnie (np.: czas pracy, wysokość
stołów i blatów roboczych)
• [4] Przystosowywać zakłady i procesy pracy do
zachodzących w świecie zmian technicznych
i technologicznych (zakup nowych maszyn, nowych
technologii).
17
Europejskie podejście c.d.
Zgodnie z nim należy:
• [5] W pierwszej kolejności wprowadzać środki ochrony
zbiorowej, a dopiero potem środki ochrony indywidualnej
pracowników,
• [6] Oceniać ryzyko w sytuacjach, w których nie udało się
usunąć ręcznych prac transportowych,
• [7] Odpowiednio instruować pracowników o pozostałych
zagrożeniach i sposobach zapobiegania im,
• [8] Zatrzymywać pracowników w pracy (zapewniać im
rehabilitację oraz ponownie włączać do aktywności
zawodowej po jej zakończeniu).
18
Prewencja:
Ręczne prace
transportowe zgodnie
z przepisami i zasadami
19
Ręczne prace transportowe
 wymagają dużego wysiłku fizycznego,
 stwarzają poważne zagrożenia wypadkowe,
Podczas wykonywania ręcznych prac
transportowych najbardziej narażonymi
na urazy częściami ciała są:
• kręgosłup,
• ramiona,
• nadgarstki,
• stopy i dłonie.
20
Organizacja transportu ręcznego
Wymaga zastosowania metod, które powinny:
 Wyeliminować nadmierne obciążenia układu mięśniowo – szkieletowego,
 Ograniczyć długotrwały wysiłek (należy stosować przerwy
w pracy i odpoczynek),
 Ograniczyć do minimum odległości ręcznego przemieszczania
przedmiotów.
 Wykluczyć przemieszczanie przedmiotów, jeżeli:
 przemieszczanie ma być wykonywane tylko za pomoc skrętu tułowia
pracownika,
 istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego
przedmiotu,
 ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji,
 pochylenie pracownika przekracza 45 °.
21
Prawidłowe usytuowanie ciała i ładunku
Kobiety, podnoszące ładunek, powinny:
 przyklęknąć na jedno kolano
tak, żeby jak najściślej
przylegało ono do ładunku,
przy czym stopa drugiej nogi
powinna znajdować się około
30 cm od ładunku,
 uchwycić z obu stron ładunek
w taki sposób, żeby nie
wysunął się z rąk, podnosić
ładunek przez prostowanie
nóg, przy czym grzbiet
powinien być cały czas
wyprostowany.
22
Prawidłowe usytuowanie ciała i ładunku
Mężczyźni, podnoszący ładunek, powinni:
 Podejść jak najbliżej do ładunku
i jeżeli jest to możliwe, okraczyć go,
przy czym stopy powinny być lekko
rozwarte,
 Przykucnąć obok podnoszonego
ciężaru,
 Wyprostować grzbiet i mocno
uchwycić ładunek, tak aby nie
wysunął się z rąk,
 Podnosić ładunek przez
prostowanie nóg, trzymając go jak
najbliżej tułowia, przy czym grzbiet
powinien być cały czas
wyprostowany.
23
Prawidłowe usytuowanie ciała i ładunku
Częsty błąd: „pałąkowe plecy”
Prawidłowo: wyprostowane
plecy, podnoszenie za pomocą
pracy mięśni nóg
24
Przedmioty nieporęczne i niestabilne,
ze zmiennym środkiem ciężkości
Przy transporcie należy stosować następujące zasady:
 Przedmioty nieporęczne lub trudne do utrzymania powinny być
przemieszczane przy użyciu sprzętu pomocniczego.
 Przedmioty, których środek ciężkości znajduje się powyżej połowy
ich wysokości, nie powinny być przenoszone ręcznie.
 W przypadku przenoszenia przedmiotu trzymanego w odległości
większej niż 30 cm od tułowia – należy zmniejszyć o połowę
dopuszczalną masę ładunku przypadającego na jednego pracownika
lub zapewnić wykonanie tego transportu przez co najmniej
2 pracowników.
25
Przedmioty nieporęczne i niestabilne,
ze zmiennym środkiem ciężkości (cd.)
Przy transporcie należy stosować następujące zasady:
 Ostre krawędzie oraz wystające elementy przemieszczanych
przedmiotów powinny być osłonięte.
 Opakowania przedmiotów powinny być wytrzymałe, niestwarzające
swoim kształtem lub krawędziami potencjalnych zagrożeń
wypadkowych.
 Balony szklane z kwasami lub z cieczami żrącymi powinny być
transportowane na specjalnie przystosowanych do tego celu
wózkach.
26
Dobre praktyki
27
Obowiązki pracodawcy
Pracodawcy, którzy zatrudniają pracowników przy ręcznych
pracach transportowych, obowiązani są m.in.:
 Szkolić pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
 Zapewnić pracownikom badania lekarskie, wstępne i okresowe,
 Podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych
zagrożeń,
 Informować pracowników o ryzyku zawodowym, wymaganiach
ergonomii i środkach bezpieczeństwa, w szczególności tych, które
zapobiegają urazom kręgosłupa,
 Zapewnić pracownikom dodatkowe informacje dotyczące
przemieszczanych przedmiotów oraz materiałów, w szczególności:
żrących, wybuchowych, palących, trujących, pylących.
28
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Zostały określone z uwzględnieniem
następujących czynników:
 Płci pracownika,
 Wieku pracownika,
 Odległości, na którą wykonywane
są prace transportowe,
 Charakteru pracy,
 Charakteru drogi.
29
Rozporządzenie
Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 14 marca 2000 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
przy ręcznych pracach transportowych
(Dz.U. nr 26 poz. 313 z późn. zm.)
30
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Mężczyźni
Praca stała
Praca dorywcza
31
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Mężczyźni
32
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Mężczyźni
Praca stała
Praca dorywcza
33
Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 10 września 1996 r.
w sprawie wykazu prac szczególnie
uciążliwych lub szkodliwych
dla zdrowia kobiet
(Dz.U. Nr 114, poz. 545 z późn. zm.)
34
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Kobiety
Praca stała
Praca dorywcza
35
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Kobiety w ciąży
Praca stała
Praca dorywcza
36
Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 24 sierpnia 2004 r.
w sprawie wykazu prac wzbronionych
młodocianym i warunków ich
zatrudniania przy niektórych z tych prac
(Dz.U. Nr 200, poz. 2047 z późn. zm.)
37
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Młodociani - dziewczęta
Praca stała
Praca dorywcza
38
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Młodociani - chłopcy
Praca stała
Praca dorywcza
39
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Podsumowanie
Praca
Młodociani
16 – 18 lat
Mężczyźni
Kobiety
Dziewczęta
Chłopcy
Kobiety
w ciąży
Kobiety
Mężczyźni
Przenoszenie
zespołowe
Stała
8 kg
12 kg
3 kg
12 kg
30 kg
max. 25 kg/
1 os.
Dorywcza
(max. 4 x
godz.)
14 kg
20 kg
5 kg
20
50 kg
max. 42 kg/
1 os.
40
Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
Podsumowanie
Niedopuszczalne jest:
Ręczne przenoszenie przedmiotów
o masie przekraczającej 30 kg
na wysokość powyżej 4 m
lub odległość przekraczającą 25 m
Oburęczne przemieszczanie przedmiotów, jeżeli siła
potrzebna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu
przekracza
300 N
przy pchaniu
200 N
przy ciągnięciu
Zespołowe przemieszczanie przedmiotów
o masie przekraczającej 500 kg
41
Dźwigania i przenoszenia ładunków nie powinno się
powierzać osobom:
 Głuchym,
 Niemym,
 O słabym wzroku,
Właściwym do oceny stanu
zdrowia pracownika jest lekarz
medycyny pracy orzekający
o braku przeciwwskazań do
zatrudnienia na zajmowanym
stanowisku.
 Umysłowo upośledzonym,
 O poważnych schorzeniach serca,
 Cierpiącym na dolegliwości,
mięśniowo-szkieletowe, przepuklinę, dyskopatię.
42
Część informacyjna:
Sektor handlu detalicznego
i wielkopowierzchniowego
43
Czynniki ryzyka w sektorze handlu
Cechy związane
z przemieszczaniem ładunku
Inne cechy
 niestabilność ładunku,
 niskie/ wysokie temperatury,
 nieproporcjonalna waga
w stosunku do objętości,
 brak przestrzeni na zajęcie
wygodnej/bezpiecznej pozycji
podczas przenoszenia ładunku,
 nierówne rozmieszczenie masy,
 nierówne, wąskie, śliskie drogi
transportowe,
 trudności w chwytaniu
(brak uchwytów),
 wysokie regały (składowanie
towarów wymuszające unoszenie
ramion i ciężarów powyżej głowy),
 ostra, śliska lub brudna
powierzchnia ładunku.
 brak wiedzy, doświadczenia
zawodowego, płeć, choroby.
44
Zarządzanie ryzykiem w sektorze handlu
CO?
JAK?
1. ETAP
Wyszukiwanie
sytuacji ryzyka
i ich analiza
Czy pracownicy są narażeni na:
 długotrwałe siedzące/
stojące/bolące pozycje ciała?
 ręczne przemieszczanie
towarów?
 składowanie towarów
wymuszające unoszenie
ramion powyżej głowy?
 obserwacja miejsc pracy,
 zbieranie informacji od pracowników, od zarządu,
od zespołu ds. BHP działającego na terenie danej
instytucji,
 analiza wypadków związanych z pracą.
2. ETAP
Poszukiwanie
rozwiązań
Na podstawie wyników uzyskanych
w pierwszym etapie, należy wybrać
odpowiednie środki zapobiegawcze
w celu poprawy sytuacji.
Wybór najbardziej odpowiedniego rozwiązania
zgodnie z u hierarchią:
- usunąć zagrożenia,
- zastąpić sytuacje niebezpieczne mniej
niebezpiecznymi,
- zwalczać zagrożenia u ich źródła, potem szkolić
pracowników.
3. ETAP
Wdrażanie
Zastosowanie rozwiązania w
praktyce i monitorowanie sytuacji
na potrzeby dalszego rozwoju.
 wdrożyć środki i zorganizować dalsze kroki
(informacje, instrukcje, szkolenia),
 sprawdzić, czy rozwiązanie jest stosowane,
 ocenić wdrożone środki (czy ich wdrożenie dało
oczekiwane wyniki, czy pojawiły się nowe
zagrożenia),
 jeśli sytuacja robocza zmieniła się, przeprowadzić
nową analizę ryzyka (wrócić do etapu 1).
45
Rodzaje działań zapobiegawczych w sektorze handlu
Typ działania
CO?
JAK?
Wyeliminowanie
ryzyka
Uniknięcie przemieszczania ręcznego
Całkowita mechanizacja lub automatyzacja pracy (taśmociągi
kasowe, stoły rolkowe, przenośniki, ruchome regały na kółkach, itd.).
Zmniejszenie
ryzyka
Ułatwienie
przemieszczania
ładunków
1. Grupowanie towarów w mniejsze jednostki załadunkowe
(pakunki, skrzynki).
2. Ułatwienie podnoszenia ładunków (podnośniki, wysięgniki,
chwytaki, uchwyty itd.).
3. Stosowanie wózków, specjalnie dostosowanego sprzętu
do przemieszczania, itd.
Dostosowanie
sposobu składowania
ładunków
1. Dostosowanie wysokości składowania towarów do wymiarów
pracowników.
2. Dostosowanie wysokości mebli do częstości korzystania
z ładunków i do ich ciężaru.
3. Zwiększenie dostępności: podesty, opuszczane/ podnoszone
platformy, pochylnie itd.
Usunięcie
konieczności
długotrwałego
przyjmowania
niewygodnej pozycji
1. Dostosowanie wymiarów stanowisk pracy do wymagań
ergonomii i wymiarów pracowników: ergonomiczne siedziska,
przestrzeń do pracy.
2. Przerwy na odpoczynek.
3. Praca przemienna.
Środki organizacyjne
Planowanie pracy, przerwy w pracy, przemienność czynności,
usprawniony rozdział zadań, poprawa fizycznych warunków pracy
(temperatura, oświetlenie), odzież robocza i ochronna, itp.
46
Przykłady dobrych praktyk w sektorze handlu
System rozładunku –
rampa i rolki
Wewnętrzny system
transportu - stół rolkowy
Wózek
widłowy
Regał podręczny
na kółkach
Wózek
paletowy
Pojemnik
z uchwytami
47
Przykłady dobrych praktyk w sektorze handlu c.d.
Towary rzadko używane
Towary często używane
Ciężkie towary
Towary rzadko używane
Źródło: HSE
W zależności od
warunków, od częstości
przemieszczania oraz od
danej osoby, konieczne
może być zmniejszenie
przedstawionych tu
ciężarów.
Więcej informacji o tym
modelu zamieszczono na
stronach:
www.handlingloads.eu
48
Lista kontrolna PIP dla sektora handlu
Ankieta specjalistyczna
„Przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym BHP w placówkach handlu
detalicznego”
Część 2 – bezpieczeństwo i higiena pracy
2
INFORMACJE OGÓLNE
Czy pracodawca zawiadomił na piśmie PIP o miejscu, rodzaju i zakresie
prowadzonej działalności?
Czy zostały wykonane wcześniej wydane decyzje IP?
1
SZKOLENIA BHP
Czy pracowników poddano wymaganym szkoleniom wstępnym?
2
Czy pracowników poddano wymaganym szkoleniom okresowym?
3
Czy pracodawca odbył szkolenie dla pracodawców?
1
BADANIA LEKARSKIE
Czy pracowników poddano profilaktycznym badaniom lekarskim?
1
DODATKOWE KWALIFIKACJE
Czy pracownicy posiadają wymagane dodatkowe uprawnienia kwalifikacyjne?
1
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
3
Czy pracodawca dokonał i udokumentował ocenę ryzyka zawodowego na
stanowiskach pracy?
Czy pracodawca poinformował pracowników o ryzyku, które wiąże się z
wykonywaną pracą?
Czy w zakładzie prowadzona jest rejestracja wypadków przy pracy?
1
CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE I UCIĄŻLIWE
Czy pracodawca przeprowadził badania i pomiary czynników szkodliwych?
1
2
2
3
4
5
1
2
3
NIE
Badane zagadnienie
TAK
Nr.
NIE DOTYCZY
Odpowiedź
Więcej na:
www.pip.gov.pl
Czy wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych mieszczą się w granicach
dopuszczalnych norm?
Czy pracodawca przydzielił pracownikom odpowiednie środki ochrony
indywidualnej?
Czy pracownicy stosują środki ochrony indywidualnej zgodnie
z przeznaczeniem?
Czy w zakładzie przestrzegane są przepisy dotyczące odzieży i obuwia
roboczego?
OBIEKTY I POMIESZCZENIA PRACY
Czy budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się
pomieszczenia pracy wykonana została w oparciu o projekt budowlany
pozytywnie zaopiniowany przez rzeczoznawcę ds. bhp i ergonomii?
Czy obiekty i pomieszczenia pracy spełniają wymagania pod względem
wysokości, powierzchni i kubatury w zależności od wykonywanej technologii,
rodzaju prac, liczby pracowników i czasu ich przebywania?
Czy użytkowane elementy obiektów i pomieszczeń pracy, zwłaszcza drogi,
schody, pochylnie, pomosty, rampy i przejścia komunikacyjne są we właściwym
stanie technicznym?
49
Materiały informacyjne dla sektora handlu
Więcej na:
www.pip.gov.pl
50
Podsumowanie:
Jak przygotować się
do kampanii?
51
Rady dla pracodawcy
Upewnij się, że w Twoim zakładzie:
 Ręczne prace transportowe zostały wyeliminowane tam gdzie to
było możliwe (zastosowano dźwigi, taśmociągi, podnośniki, wózki
transportowe, platformy, uchwyty),
 Inspektor bhp przeprowadził ocenę ryzyka zawodowego
uwzględniającą pozostałe ręczne prace transportowe,
 Pracownicy zostali poinformowani o ryzyku resztkowym,
 Pracownicy poddawani są wstępnym, okresowym i kontrolnym
badaniom lekarskim uwzględniającym stan narządu ruchu,
 Szkolenia bhp pracowników obejmują swoim zakresem przepisy
i zasady dot. prawidłowego podnoszenia i przenoszenia ciężarów,
 Instrukcje dot. sposobu wykonywania ręcznych prac transportowych
są dostępne dla pracowników,
52
Rady dla pracodawcy c.d.
Upewnij się, że w Twoim zakładzie:
 Osoby odpowiedzialne za nadzór nad pracownikami zlecają im
prace zgodne z normami podnoszenia i przenoszenia ciężarów,
a pracownicy korzystają z przysługujących im przerw w pracy
i prawa do odpoczynku dobowego,
 Zużyte lub niesprawne urządzenia transportowe są wymieniane
na nowe (z odpowiednim wyprzedzeniem sporządza się plany
zakupów),
 Prowadzi się monitoring stanu zdrowia pracowników, a pracownicy
cierpiący na dolegliwości mięśniowo-szkieletowe wynikające ze
sposobu wykonywania pracy lub wypadku mają zapewnioną opiekę
lekarską oraz mogą pracować na innym stanowisku lub przy innej
pracy w Twojej firmie.
53
Rady dla pracodawcy c.d.
Upewnij się, że w Twoim zakładzie:
 W celu uniknięcia wypadków i urazów mięśniowo-szkieletowych
współpracuje się z dostawcami i wykonawcami (wymaga się od nich
stosowania takich samych standardów bhp).
 Skieruj pracowników nadzoru, przedstawicieli pracowników
liniowych, inspektorów bhp, członków zakładowej organizacji
związkowej na szkolenie w Okręgowym Inspektoracie Pracy.
 Jeśli potrzebujesz porady lub konsultacji, zwróć się do
zakładowego inspektora bhp, przedstawiciela firmy tej samej branży,
lekarza medycyny pracy lub najbliższego Okręgowego Inspektoratu
Pracy PIP.
54
Rady dla pracowników - wprowadzenie
Podczas wykonywania ręcznych prac transportowych
wcześniej upewnij się, że:
 Wiesz, dokąd chcesz przenieś dany przedmiot.
 Miejsce pracy jest wolne od przeszkód.
 Drzwi są otwarte, a na drodze transportu nie ma niczego,
co mogłoby spowodować wypadek.
 Przedmiot można chwycić w sposób pewny i wygodny.
 Jeżeli przedmiot jest transportowany przez więcej osób, wszystkie
wiedzą co będą robić, zanim rozpoczną pracę.
55
Rady dla pracowników – pchanie i ciągnięcie
Podczas pchania lub ciągnięcia:
 Wykorzystuj wagę swojego ciała.
 Jeśli pchasz – pochyl się do przodu.
 Jeśli ciągniesz – odchylaj się do tyłu.
 Unikaj przekrzywiania, skręcania i wyginania pleców.
 Zanim rozpoczniesz sprawdź, czy droga transportowa jest twarda
i bez zanieczyszczeń.
 Urządzenie transportowe jest sprawne, ma uchwyt dla rąk
i obracające się kółka.
56
Rady dla pracowników – poszukiwanie rozwiązań
Jeśli doświadczasz dolegliwości
mięśniowo-szkieletowych związanych z pracą:
 Porozmawiaj ze swoim przełożonym.
 Porozmawiaj z zakładowym inspektorem bhp
lub członkiem związku zawodowego.
 Zasięgnij porady lekarza.
 Zgłoś sytuację inspektorowi pracy
Państwowej Inspekcji Pracy.
57
Rady dla specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy
DMŚ można skutecznie zapobiegać poprzez
przestrzeganie istniejących przepisów prawa
►Prewencja
Dlatego dbaj, aby w Twoim zakładzie:
 Przestrzegało się przepisów dot. norm podnoszenia
i przenoszenia ciężarów, także w odniesieniu do kobiet
i pracowników młodocianych.
 Programy wstępnych i okresowych szkoleń bhp
obejmowały przepisy dot. ręcznych prac transportowych
oraz zasady zapobiegania DMŚ.
58
Rady dla specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy
 Ocena ryzyka zawodowego DMŚ była przeprowadzona
kompleksowo i poza obciążeniem uwzględniała
także wibracje, niskie temperatury, organizację
pracy, doświadczenie zawodowe i stan zdrowia
pracowników.
 Pracownicy byli poinformowani o ryzyku zawodowym.
 Pracownicy mieli świadomość korzyści płynących ze
stosowania przepisów i dobrych praktyk (► ochrona
własnego zdrowia, ► utrzymanie pracy, ► zapewnienie
rodzinie środków na utrzymanie, ► zachowanie
sprawności do późnego wieku, ► możliwość cieszenia
się życiem pozazawodowym, ► jednym słowem:
zawodowy profesjonalizm).
59
Rady dla specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy
W ramach prewencji zaproponuj:
 Wyeliminowanie lub ograniczanie pracy w niewygodnych
pozycjach.
 Wyeliminowanie lub ograniczanie używania dużej siły.
 Wyeliminowanie lub ograniczanie wykonywania
powtarzalnych czynności.
 Zastosowanie narzędzi elektrycznych i sprzętu pomocniczego
(patrz: dobre praktyki).
 Zastosowanie ergonomicznych narzędzi i uchwytów.
 Stosowanie przerw w pracy, zapewnienie pracownikom miejsc
do odpoczynku, przekazywanie zadań między pracownikami,
zlecanie pracownikom także innych prac niż ręczne prace
transportowe.
60
Rady dla specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy
W ramach prewencji zaproponuj:
 Konsultacje z pracownikami w zakresie doświadczania
przez nich DMŚ i potrzebnych zmian.
 Rozszerzenie zakresu profilaktycznej opieki lekarskiej.
 Udzielanie pracownikom urlopów zdrowotnych.
 Uczestnictwo lekarza medycyny pracy i/lub rehabilitanta
w zakładowych szkoleniach bhp.
 Dofinansowanie pracownikom aktywności sportowej.
 Wykorzystanie potencjału, wiedzy i doświadczenia
pracowników po urazach na innym stanowisku w waszej
firmie.
61
Rady dla specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy
Jeśli potrzebujesz wsparcia, informacji lub porady
prawnej, technicznej lub organizacyjnej zgłoś się do:




Stowarzyszenia zawodowego.
Innej firmy tej samej branży.
Organizacji związkowej.
Centralnego Instytutu Ochrony Pracy –
Państwowego Instytutu Badawczego
w Warszawie.
 Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi.
 Najbliższego Okręgowego Inspektoratu Pracy.
62
Dziękuję za uwagę
Więcej informacji na stronach:
www.pip.gov.pl
www.mniejdzwigaj.pl
www.handlingloads.eu
63
Download