3.-rosliny-runa-lesnego

Złoć żółta
Pospolity w Polsce gatunek byliny z rodziny liliowatych. Roślina wytwarza jeden
liść odziomkowy szerokości 7-8 mm. Łodyżka długości 10-30 cm zwieńczona jest
w kwietniu-maju baldachogronem złożonym z 1-10 kwiatów. Pod kwiatostanem
wyrastają dwa niewielkie, lancetowate liście. Kwiaty są żółte, zielonkawo
prążkowane na zewnątrz. Zaraz po przekwitnięciu i dojrzeniu nasion pęd
nadziemny ginie. Pozostaje tylko część podziemna, którą jest jest mała cebulka
Zawilec gajowy
Zawilce rosną w cienistych lasach (szczególnie liściastych) i zaroślach, gdzie tworzą
swoiste białe dywany. Kwitnienie zawilca gajowego przypada na marzec do maja,
czyli rozpoczyna kwitnienie kiedy drzewa jeszcze nie wypuściły liści. Takie wczesne
wykształcenie liści, łodyg i kwiatów umożliwiają zapasy energii zgromadzone w
kłączu podczas poprzedniego sezonu wegetacyjnego. Kwiaty białe, pojedyncze,
podczas deszczu i na noc zamykają się, zwisając na szypułkach. Wszystkie części
rośliny są trujące.
Miodunka ćma
Byliny wyrastające do 30 cm wysokości. Całe silnie szczeciniasto owłosione. Liście
odziomkowe- sercowato jajowate, ogonkowe, łodygowe- znacznie mniejsze,
siedzące. Kwiaty- początkowo czerwone, potem niebieskofioletowe. Kwitną od
marca do maja. Występują w lasach liściastych i w zaroślach. Surowiec. Ziele
miodunki zawiera śluzy, alantoinę, związki mineralne, saponiny i inne; jest
stosowane przy chorobach dróg oddechowych i mechanicznych uszkodzeniach
płuc, np. pyłami węgla.
Pierwiosnka lekarska
Roślina posiada krótkie kłącze o licznych korzeniach. Wiosną wytwarza gęstą rozetę liści
odziomkowych kształtu jajowatego lub jajowato owalnego, przechodzących w nasadzie w
oskrzydlony ogonek. Blaszka liściowa jest silnie pomarszczona, od spodu owłosiona o brzegach
pofałdowanych i piłkowanych. W okresie kwitnienia roślina wytwarza wniesioną łodygę
kwiatostanową (głąbik kwiatowy), na szczycie której znajduje się baldachowaty kwiatostan.
Owocem jest torebka zawierająca drobne, ciemnobrunatne nasiona. Pierwiosnek lekarski podlega
częściowej ochronie gatunkowej. Roślina preferująca stanowiska słoneczne, o glebie próchniczej.
Niekiedy uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna.
Knieć błotna
Knieć błotna, czyli kaczeniec, to popularna, w pełni mrozoodporna bylina z rodziny
jaskrowatych. W Polsce występuje dziko na bagnistych łąkach, brzegach strumieni,
a nawet rowów, w miejscach okresowo zalewanych. Błyszczące, sercowate liście
mają kolor ciemnozielony. Liście odziomkowe tworzą przyziemną rozetę, a
łodygowe są dosyć drobne. Kwiaty średnicy około 4 cm, o lśniących płatkach,
występują na końcach pędów. Knieć błotna rośnie powoli i można ją sadzić w
zbiornikach wodnych dowolnej wielkości. Cechują ją właściwości lecznicze, ale jest
także trująca.
Łuskiewnik różowy
Pasożytnicza bylina leśna z grubym, rozgałęzionym kłączem, okrytym białymi,
dętymi łuskami. Łodygi mięsiste, wysokości do 25 cm, także okryte bladymi
łuskami. Kwiaty różowe, grzbieciste, zebrane w grono szczytowe, jednostronne,
zwisłe. Cała roślina barwy jasno- do ciemnoróżowej. Występowanie: w Polsce na
całym obszarze, w górach po regiel dolny. Rośnie głównie w wilgotnych lasach
liściastych. Pasożytuje na korzeniach drzew i krzewów liściastych : leszczynie,
topoli i olszy, rzadziej na buku. W Tatrach pasożytuje na świerkach. Kwitnie
w kwietniu i maju
Śledziennica skrętolistna
Drobna, jasnozielona roślina wieloletnia z długimi, pełzającymi kłączami. Łodyga
trójkątna, łamliwa, wysokości 8-10 cm, w górze rozgałęziona i zakończona
wielkokwiatowym podbaldachem. Najwyższe liście pod kwiatami- żółtozielone.
Kwiaty drobne, żółte, bez płatków korony. Kwitnie od marca do maja. Owocem jest
torebka. Pospolity gatunek wilgotnych, zacienionych lasów nizinnych i górskich.
Kwiaty zapylane przez owady i ślimaki. Roślina używana dawniej w medycynie
ludowej.
Gwiazdnica wielkokwiatowa
Bylina wysokości do 30 cm, o cienkim, czołgającym się kłączu i o 4-kanciastej
łodydze. Liścia siedzące, naprzeciwległe, równowąskolancetowate. Kwiaty białe, o
rozciętych do połowy płatkach, dwukrotnie dłuższych od kielicha, zebrane w skąpo
kwiatowe wierzchotki dwuramienne. Występowanie: Europa, północna Afryka, Azja
Mniejsza, Syberia. W Polsce na całym obszarze, w Karpatach na pogórzach. Rośnie
w lasach liściastych i mieszanych, nadrzecznych olszynach, w zaroślach, na glebach
gliniastych i próchniczych. Kwitnie od kwietnia do czerwca.
Ziarnopłon wiosenny
Jest to pospolita roślina wieloletnia o łodydze płożącej i podnoszącej się; kwitnie
wczesną wiosną, w marcu i w kwietniu; rośnie w lasach, parkach, sadach,
zaroślach drzewiastych nadrzecznych, rzadziej na otwartych przestrzeniach;
korzenie posiadają spichrzowe (magazynujące), wałeczkowate bulwki,
wypełnione materiałami zapasowymi. Kwiaty są żółte, 3-działkowe, z 8-12
płatkami. Liście sercowate, lśniące, brzegiem karbowane. Owocem jest
niełupka.
Podbiał pospolity
Jest wieloletnią rośliną z rodziny astrowatych osiągającą 10-25 cm wys. o
pełzającym kłączu, z długimi rozłogami. Pędy kwiatowe pokryte purpurowofioletowymi łuskami, zakończone są złocistożółtym koszyczkiem kwiatostanowym.
Kwitną od kwietnia do maja tuż przed pojawieniem się liści. Podbiał nie ma
dużych wymagań glebowych, dobrze rośnie na wilgotnych, gliniastych glebach, w
nasłonecznionych miejscach. Rozmnaża się przez podział podziemnych pędów
wiosną lub jesienią.
Jaskier polny
Jaskier polny zwany też odłogowym jest gatunkiem roślin jednorocznych lub
dwuletnich z rodziny jaskrowatych. Pędy tego chwastu dochodzą do wysokości
20-60 cm. Kwitnie od maja do czerwca. Jest rośliną trującą gdyż zawiera
ranunkulinę. Jest to chwast zbożowy. Jaskier polny to roślina narażona na
wyginięcie. Występuje zarówno na niżu oraz na pogórzu. Jaskier polny spotyka
się na polach, miedzach, ugorach. Występuje głównie na glebach gliniastych
i wapiennych.
Czosnek niedźwiedzi
Czosnek niedźwiedzi osiąga wysokość 20–50 cm. Rośnie kępami, czasami tworzy
duże, zwarte łany. Cała roślina wydziela charakterystyczny czosnkowy zapach, który
zawdzięcza wytwarzanych w komórkach siarczkom merkaptanu. Bylina, geofit
cebulowy. Kwitnie od kwietnia do maja. Kwiaty zapylane są przez trzmiele i muchy.
Nasiona dojrzewają już w czerwcu lub lipcu, jednak kiełkować mogą dopiero po
kilkunastu miesiącach. Roślina leśna. Rośnie w wilgotnych i cienistych lasach
liściastych, szczególnie buczynach – optymalne warunki stwarza mu zbiorowisko
żyznej buczyny karpackiej, gdzie może występować łanami.
Gajowiec żółty
Bylina o czterokanciastej, nieco płożącej się łodydze, długości do 70 cm. Łodyga
ulistniona nakrzyżlegle. Kwiaty żółte, wargowe, długości 1-2 cm. Kwitnie w kwietniu
i maju. Owocem jest rozłupka. Pospolity gatunek żyznych siedlisk leśnych całego
kraju, charakterystyczne dla buczyn. Gatunek nieco przypomina wyglądem pokrzywę,
ale nie ma włosków parzących.
Śnieżyczka przebiśnieg
Wczesnowiosenna bylina cebulowa wysokości do 30 cm. Okwiat biały, długości do
3 cm, w dwóch okółkach różnej wielkości, wewnętrzne działki krótsze, z zielonymi
plamkami. Kwitnie od lutego do kwietnia. Wczesnym latem części nadziemne
obumierają, a roślina przechodzi stan spoczynku w postaci cebuli. Nielicznie
występuje w żyznych lasach liściastych, głównie na południu kraju. Podlega
ochronie ścisłe. Roślina uprawiana w ogrodach jako ozdobna.
Marzanka wonna
Bylina o wysokości 30-60 cm, o pojedynczej, 4-kanciastej łodydze. Liście po
osiem w okółku, zielone, cienkie, lancetowate, szorstkie. Kwiaty drobne,
średnicy do 5 mm, białe. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Owocami są kuliste
rozłupki. Roślina żyznych, wilgotnych lasów liściastych nizinnych i regla dolnego.
Podlega ochronie częściowej. Roślina lecznicza.
Szczawik zajęczy
Drobna, delikatnie owłosiona bylina o pełzającym kłączu tuż pod powierzchnią
gleby, bez pędów nadziemnych. Liście i szypułki kwiatowe wyrastają z kłącza;
osiągają wysokość do 20 cm. Liście w różyczce, złożone, trójlistkowe,
jasnozielone, spodem purpurowe, składają się pod wpływem dotknięcia. Kwiaty
drobne, białe. Owocem jest torebka. Pospolity gatunek zacienionych, żyznych
lasów liściastych. Rozwija się na martwym, butwiejącym drewnie. Roślina trująca,
zawiera kwas szczawiowy i szczawiany.
Koniec =)
Wykonali: Szymek Gac
Andrzej Zimny