Szacunki zbiorów owoców opracowane przez Ekspertów w ramach prac Zespołu KUPS ds. Monitorowania i Prognozowania Rynku Owoców i Warzyw Prof. dr hab. Kazimierz Kubiak - Wstępna prognoza zbiorów w Polsce (akt. na 26 czerwca 2007 rok) Warunki pogodowe. O tegorocznych zbiorach owoców zadecydowały duże spadki temperatur na początku III dekady kwietnia i I dekady maja. Według GUS spadki temperatur w tym drugim okresie sięgały od –70C do -90C a lokalnie nawet do –120C. Spowodowały one zmarznięcie pąków kwiatowych i zawiązków wielu gatunków owoców, w tym głównie owoców z drzew. Warunki wegetacji roślin sadowniczych w okresie miesiąca czerwca nie były na ogół korzystne. Przeważały okresy niedoboru wilgoci, przy jednoczesnym występowaniu lokalnego jej nadmiaru w wyniku opadów burzowych. Lokalnie występowały szkody na plantacjach wyrządzone przez opady gradu i silne wichury. Tab.1. Szacunki strat przymrozkowych w zbiorach owoców w procentach. Gatunki owoców Rzeczoznawcy terenowi GUS Szacunki autora ekspertyzy (31.05.2007r) Wiśnie, czereśnie 70 50 Jabłonie, grusze, śliwy Ponad 60 70 Porzeczki czarne i kolorowe 42-46 50 Truskawki 35 10 Agrest i maliny 25-30 7 Źródło: Szacunki autora opracowania, i wg GUS. Województwa o największym spadku temperatur. Według GUS najwyższe spadki temperatur wystąpiły w siedmiu województwach: mazowieckim, wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, podkarpackim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i podlaskim. Tab. 2. Skala zbiorów owoców w województwach o największym spadku temperatur w 2007 roku w ogólnokrajowych zbiorach 2006 r. Gatunki owoców % zbiorów krajowych Owoce ogółem 51,2 Owoce z drzew 59,1 - jabłka 80,2 - śliwki 56,2 - wiśnie 62,5 Owoce jagodowe ogółem 35,7 - truskawki 32,0 - maliny 16,4 - porzeczki 27,7 - agrest 33,3 Źródło: dane GUS. Szacunki zbiorów ważniejszych gatunków owoców w 2007 r. Tab. 3. Zbiory ważniejszych gatunków owoców w 2006 r. I prognoza w 2007 r. Gatunki owoców Zbiory w tys. t 2006 2007(prognoza) Jabłonie 2305 700 Śliwy 94 28 Wiśnie 195 98 Truskawki 174 157 Maliny 52 49 Porzeczki ogółem 194 97 Porzeczki czarne 141 50 Porzeczki kolorowe 53 47 Agrest 16 14 Aronia 39 41 Źródło: Zbiory w 2006r wg GUS, prognoza 2007r wg autora opracowania. 2007:2006 30 30 50 90 94 50 35 89 88 105 Jabłonie. Straty w zbiorach jabłek szacuje się na 70% zbiorów ubiegłorocznych. Największe spadki temperatur wystąpiły w głównych rejonach upraw jabłek, w których w 2006r zebrano 80% jabłek. Śliwy. Przemarznięcie kwiatostanów śliw było podobne jak jabłoni (70%). Ich produkcja koncentruje się także w rejonach o najwyższych spadkach temperatur (56%). Wiśnie. Straty przymrozkowe wiśni szacuje się na poziomie 50% zbiorów ubiegłorocznych. Maliny. Straty w zbiorach malin, których 76% uprawia się w województwie lubelskim, szacuje się zaledwie na 6%. Jest to spowodowane głównie późniejszym okresem ich kwitnienia ( po okresie przymrozkowym). Truskawki. Szacowane straty wyniosą około 10% zbiorów ubiegłorocznych i dotyczą głównie upraw przyspieszonych, pod folią. Porzeczki czarne i kolorowe. Szacuje się, że zbiory porzeczek czarnych będą około 65% mniejsze niż w roku ubiegłym, porzeczek kolorowych mniejsze o około 10%. Agrest. Zbiory agrestu mogą być o około 12% niższe niż w roku ubiegłym. Aronia. Zbiory aronii będą wyższe o, około 5%, co spowodowane jest późniejszym okresem kwitnienia tego gatunku. Jakość owoców. Przy dalszym korzystnym przebiegu pogody jakość owoców może być lepsza niż w ubiegłych sezonach. Drzewa i krzewy owocowe bez nadmiaru owoców będą w stanie lepiej „wyżywić” uratowane przed przymrozkami nieliczne owoce. Z racji łagodnej zimy oczekiwano w nowym sezonie wegetacyjnym zwiększenie się populacji chorób i szkodników. Na plantacjach chronionych to przewidywania nie sprawdziły się. Szacunek podaży owoców do przemysłu i konsumpcji. Istnieją obiektywne trudności w szacowaniu podaży owoców przeznaczonej do przemysłu i konsumpcji z racji spodziewanego nasilenia się konkurencji cenowej w skutek zwiększenia podaży i nieznanej jeszcze końcowej oceny jakości owoców. Przypuszczać należy, że wobec niewielkiej podaży owoców, wystąpią trudności w kompletowaniu handlowych partii owoców dla konsumpcji i producenci z konieczności sprzedawać je będą do przemysłu. Niska podaż i wyższe ceny owoców ograniczą niewątpliwie popyt ze strony konsumentów. W rezultacie spodziewać się należy, że w bieżącym sezonie nie ulegną zmianie istotne proporcje w odbiorze owoców przemysł przetwórczy i rynek konsumpcyjny. Załącznik 1. Prognoza zbiorów owoców w 2007 r. w Polsce Jabłonie Nr szacunku 3 Termin szacunku Powierzchnia w tys. ha Koniec czerwca 162,0 Śliwy Zbiory owoców z tys. ton 700,0 Powierzchnia w tys. ha 21,1 Wiśnie Zbiory w tys. ton 28,0 Powierzchnia w tys. ha 36,0 Zbiory w tys. ton 98 Załącznik 2. Prognoza zbiorów owoców z plantacji roślin jagodowych w 2007 r. w Polsce Nr szacun ku Termin szacunku 3 Koniec czerwca Truskawki Pow. w tys. ha Zbiory w tys. ton 55,0 157,0 Maliny Pow. w tys. ha 17,0 Porzeczki czarne Zbiory w tys. ton Pow. w tys. ha Zbiory w tys. ton 149,0 34,0 50,0 Porzeczki kolorowe Pow. Zbiory w tys. w tys. ha ton 9,0 48,0 Agrest Pow. w tys. ha 3,0 Zbior yw tys. ton 14,0 Prof. dr hab. Augustyn Mika (Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Skierniewice) - Wstępna prognoza zbiorów w Polsce (akt. na 26 czerwca 2007roku ) Przewidywane zbiory owoców z drzew, wyrażone w %, w stosunku do roku ubiegłego Jabłka 30 – 40 % Gruszki 20% Śliwki 10% Wiśnie 50 – 60 % Czereśnie 5% Morele, brzoskwinie, orzechy wł. – ślady (700 – 920 tyś. ton) (12 tyś. ton) (9,5 tyś. ton) (97,5 – 117 tyś. ton) (19 tyś. ton) Przewidywane zbiory owoców z krzewów i roślin jagodowych Truskawki Maliny Porzeczki czarne Porzeczki czerwone Agrest Aronia Borówka wysoka 80% (155 tyś. ton) 110% (58 tyś. ton) 50% (70 tyś. ton) 80 % (42 tyś. ton) 100% (16 tyś. ton) 110% (43 tyś. ton) 110% Aronia Pow. w tys. ha 4,8 Zbio ry w tys. ton 41,0 Prof. dr hab. Eberhard Makosz - Wstępna prognoza zbiorów w Polsce (akt. na 26 czerwca 2007) Gatunek Zbiory w 2006 r. w tys. ton Prognoza na 2007 r. w tys. ton % do roku 2006 Jabłka 2 305 1 000 – 1 200 43 - 52 Gruszki 59 35 – 40 59 – 68 Śliwki 94 30 – 40 32 – 43 Wiśnie 195 100 – 115 51 – 59 Czereśnie 38 10 – 15 26 – 39 Truskawka 194 90 – 100 46 – 52 Malina 53 40 – 45 75 – 85 Agrest 16 7–9 44 – 56 Porzeczki 195 85 – 100 44 – 51 W tym czarna 140 65 – 70 46 – 50 Razem 3 149 1 397 1 664 44 - 53