Prognoza zbiorów kilku gatunków owoców na dzień 3 lipca

Prognoza zbiorów kilku gatunków owoców na dzień 3 lipca 2009 roku
Przebieg pogody w miesiącu czerwcu miał duży wpływ na poziom zbiorów, zwłaszcza
owoców truskawki. Obfite opady deszczu prawie w całym kraju spowodowały nadmierne
gnicie owoców na roślinach, zwłaszcza odmiany Senga-Sengana. Zamiast 180-200 tys. ton
prognozowanych w czerwcu, zbiory mogą wynieść najwyżej 150 tys. ton. Szacuję, że
produkcja mrożonek może się wahać od 50-60 tys. ton. To zmniejszenie produkcji może
wpłynąć na istotny wzrost ceny mrożonek.
Pierwsze owoce maliny pojawiły się na rynku w trzeciej dekadzie miesiąca czerwca. Opady
deszczu i wysoka temperatura wpłynęła na rozwój chorób powodujących gnicie owoców. Do
końca czerwca straty z tego powodu były niewielkie. Jeśli warunki pogodowe nadal będą
korzystne dla rozwoju chorób i gnicia owoców, zbiory mogą być poniżej 85 tys. ton.
Przebieg pogody nie miał większego wpływu na wielkość zbiorów owoców porzeczek. Obfite
opady deszczu i wysokie temperatury wpływały dodatnio na wzrost jagód. Są one bardzo
duże, zwłaszcza u porzeczki czarnej. Podtrzymuję moją prognozę z czerwca, czyli około 100
tys. ton. Dotyczy to także owoców agrestu, około 14 tys. ton i borówki wysokiej, 9-10 tys. ton
oraz aronii około 45 tys. ton.
Podtrzymuję także moją czerwcową prognozę zbiorów jabłek – 2,5 mln ton. Wprawdzie w
miesiącu czerwcu burze gradowe uszkodziły zawiązki owoców w wielu sadach całego kraju,
ale z kolei ciągłe opady deszczu przy wysokiej temperaturze bardzo korzystnie wpływają na
wzrost jabłek. Jak na tę porę roku są one bardzo duże. Większy przyrost masy owoców może
nie tylko wyrównać straty spowodowane gradobiciem. Jest wielce prawdopodobne, że zbiory
jabłek będą powyżej 2,5 mln ton.
Korzystny na wzrost owoców przebieg pogody miał także wpływ na rozwój parcha jabłoni.
Można się spodziewać stosunkowo dużego obniżenia jakości owoców. Obniżenie jakości
jabłek spowodowane parchem jabłoni a przede wszystkim opadem gradu, zapowiada w tym
roku większy udział jabłek przemysłowych, nawet na poziomie 50% zbiorów wszystkich
jabłek.
Przy okazji prognozowania zbiorów owoców ważnych dla przetwórstwa przedstawię także
prognozę cen skupu owoców przemysłowych. Poziom proponowanych cen oparłem o
aktualne ceny koncentratów i mrożonek przy kursie powyżej 4 zł/eur.
Dla jabłek około 0,22-0,25 zł/kg, przy kosztach produkcji 0,25-0,30 zł/kg. Za owoce
truskawki do produkcji mrożonek co najmniej 1,5 zł/kg, przy kosztach około 2 zł/kg.
Bulwersujące nie tylko dla producentów owoców truskawki były niskie ceny (0,70-0,80 zł/kg)
owoców z szypułką do produkcji koncentratów. Zakłady przetwórcze, które oferowały takie
ceny dały do zrozumienia, że niepotrzebna jest produkcja tego typu owoców truskawki w
naszym kraju. Taka „polityka” cen powoduje ograniczenie produkcji i destabilizację rynku
truskawkowego.
Ceny skupu za owoce maliny do produkcji mrożonek mogą się wahać od 4 do 5 zł/kg, przy
kosztach produkcji 2,5-3,0 zł/kg. Nadmiar opadów deszczu w lipcu i gnicie owoców wpłynie
na poziom produkcji i ceny skupu owoców. Ceny za owoce do produkcji soków i koncentratu
mogą się wahać od 2,0 do 2,5 zł/kg. Korzystnych dla producenta cen można się spodziewać u
wielu odmian porzeczki czarnej. Mogą się wahać od 2,5-3,0 zł/kg, przy kosztach produkcji
1,4-1,6 zł/kg. Także w tym roku mogą być niskie ceny skupu wiśni, głównie z powodu
nadprodukcji owoców w całej Europie. Za owoce dobrej jakości do produkcji mrożonek cena
skupu może wynieść co najmniej 1,5 zł/kg, gwarantując opłacalną produkcję mrożonek, a
producentom owoców powodować istotne straty. Koszty produkcji owoców wahają się od
2,0-2,2 zł/kg.
Analizując relacje cen skupu owoców przemysłowych oraz ceny zbytu za mrożonki czy
koncentrat jabłkowy, nietrudno zauważyć, że ceny płacone producentom zapewniają
opłacalną produkcję przetworów, a w wielu wypadkach nie pokrywają kosztów produkcji
owoców. Jest to ważny sygnał dla naszego przetwórstwa owocowego. Jeśli takie relacje będą
także w najbliższych latach, należy się spodziewać istotnego spadku produkcji owoców
przemysłowych większości gatunków.
Nadal jestem przeciwny protestom czy blokadom zakładów za strony producentów owoców.
W razie bardzo niskich cen skupu, głównie z powodu spadku popytu na przetworzone owoce,
proponuję wstrzymanie zbioru owoców. Jeśli nie opłaca się produkcja koncentratów czy
mrożonek, to po co rozwijać produkcję owoców. Można się także spodziewać ograniczenia
czy nawet zaniechania produkcji niektórych przetworów owocowych.
Lublin, 6 lipiec 2009
Prof. dr hab. Eberhard Makosz