Analizowanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy

Analizowanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy - 2015 r.
W 2015 roku inspektorzy pracy ogółem zbadali okoliczności i przyczyny 35 zdarzeń
wypadkowych, w tym 34 wypadki przy pracy, w których poszkodowane zostały 42 osoby (9
osób śmiertelnie i 19 ciężko) oraz 1 zdarzenie potencjalnie wypadkowe.
Spośród 42 poszkodowanych 5 osób (11,9%) zatrudnionych było na podstawie umów
cywilnoprawnych. Mężczyźni stanowili 92,9% ogółu poszkodowanych – 39 osób.
Wypadki zbiorowe stanowiły 14,7% ogólnej liczby zbadanych wypadków przy pracy,
a poszkodowani w tych wypadkach 30,9% ogółu poszkodowanych.
Poszkodowani w wypadach śmiertelnych stanowili 21,4%, a w wypadkach ciężkich 45,2%
wszystkich poszkodowanych.
W zaistniałych wypadkach przy pracy lekkich obrażeń ciała doznało 33,3% ogółu
poszkodowanych.
W stosunku do roku poprzedniego nastąpił spadek o 2,9% liczby zbadanych wypadków przy
pracy oraz wzrost o 2,4% liczby poszkodowanych w tych wypadkach. Ilość zbadanych
wypadków zbiorowych wzrosła o 25% a liczba poszkodowanych w tych wypadkach o 30%.
Liczba wypadków śmiertelnych pozostała na tym samym poziomie, a liczba
poszkodowanych w wypadkach ciężkich wzrosła o prawie 12%.
Według formy własności podmiotu, wypadki miały miejsce w zakładach:
- prywatnych krajowych – 27 wypadków, gdzie poszkodowane zostały 32 osoby, w
tym: 9 osób poniosło śmierć, a 15 doznało ciężkich uszkodzeń ciała,
- własność prywatna mieszana – 3 wypadki, w których było 4 lekko poszkodowanych,
- własność komunalna – 2 wypadki, w którym 4 osoby zostały poszkodowane, spośród
których 2 osoby doznały ciężkich uszkodzeń ciała.
- prywatnych zagranicznych – 2 wypadki i 2 osoby lekko poszkodowane.
Dominującą formą własności zakładów, w których doszło do wypadków jest własność
prywatna krajowa – 79,4%. W zakładach sektora prywatnego zaistniało 94,1% ogółu
wypadków.
W ogólnej liczbie zbadanych wypadków przy pracy największy udział miały następujące
sekcje gospodarki narodowej:
- przetwórstwo przemysłowe – 15 poszkodowanych – 35,7%, w tym 3 osoby zmarły,
a 8 osób doznało ciężkich uszkodzeń ciała,
- budownictwo – 13 poszkodowanych – 31%, w tym: 3 osoby poniosły śmierć, a 6 osób
doznało ciężkich uszkodzeń ciała
Liczba wypadków w zakładach wg branż
% ogółu poszkodowanych
budownictwo
przetwórstwo
przemysłowe
0,0
5,0
10,0
rok 2011
15,0
rok 2012
20,0
25,0
rok 2013
30,0
35,0
rok 2014
40,0
45,0
50,0
rok 2015
Wypadki przy pracy miały miejsce w zakładach:
- o zatrudnieniu do 9 pracowników – 10 wypadków (29,4%), gdzie śmierć poniosły 3
osoby, a 5 doznało ciężkich obrażeń ciała,
- o zatrudnieniu powyżej 250 osób – 10 wypadków (29,4%), gdzie 1 osoba poniosła
śmierć, a 6 doznało ciężkich obrażeń ciała.
- o zatrudnieniu od 50 do 249 osób – 9 wypadków (26,5%), w których 2 osoby poniosły
śmierć, a 3 doznały ciężkich obrażeń ciała,
- o zatrudnieniu od 10 do 49 pracowników – 5 wypadków (14,7%), w których śmierć
poniosło 5 osób, a 3 doznały ciężkich obrażeń ciała,
Najwięcej poszkodowanych w śmiertelnych wypadkach przy pracy - 33,3%, to pracownicy
małych firm zatrudniających 9 i mniej pracowników oraz firm zatrudniających od 50 do 249
pracowników - 33,3%, natomiast 31,6% poszkodowanych w wypadkach ciężkich to
pracownicy firm dużych, zatrudniających powyżej 250 pracowników.
Liczba wypadków w zakładach wg wielkości zakładu
Najliczniejszą grupę poszkodowanych stanowili:
- robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy – 21 osób (50%),
- operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń – 6 osób (14,3%).
- pracownicy zatrudnieni przy pracach prostych – 6 osób (14,3%).
W ogólnej liczbie poszkodowanych w wypadkach przy pracy największy udział (26,2%) miały
osoby w wieku 30-39 lat.
Do najczęściej powtarzających się zdarzeń, które doprowadziły do zaistnienia wypadków
przy pracy były:
- uszkodzenie, rozerwanie, pęknięcie, ześlizgnięcie, upadek, załamanie się czynnika
materialnego – 31% poszkodowanych,
- utrata kontroli nad maszyną, środkami transportu, transportowanym ładunkiem – 14,3%
poszkodowanych,
Do wypadków dochodziło najczęściej podczas:
- obsługiwania maszyn – 26,2% poszkodowanych,
- operowania przedmiotami – 21,4% poszkodowanych,
- prac narzędziami ręcznymi – 19,1% poszkodowanych.
Skutkami zdarzeń wypadkowych dla organizmu ludzkiego były:
- złamania kości – 23,8% poszkodowanych,
- amputacje urazowe (utrata części ciała) – dotyczyły 23,8% poszkodowanych,
- liczne urazy - dotyczyły 21,4% poszkodowanych.
Najczęstsze umiejscowienia urazów to:
 kończyny górne – 30,9% poszkodowanych,
 całe ciało i jego różne części – 26,2% poszkodowanych,
 kończyny dolne – 4,3% poszkodowanych.
Poszkodowani w wypadkach wg stażu pracy
Przyczyny wypadków przy pracy (na podstawie gałęzi T.O.L.)
Wśród przyczyn wypadków przy pracy zgłoszonych do inspekcji pracy i zbadanych należy
wymienić:
- czynnik organizacyjny – 105 przyczyn (45,2%), a więc: brak nadzoru, brak instrukcji
prowadzenia procesu technologicznego, brak instruktażu stanowiskowego, tolerowanie,
przez osoby sprawujące nadzór, odstępstw od przepisów i zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy,
- czynnik ludzki – 89 przyczyn (38,4%), a więc: brak nadzoru, brak instrukcji
prowadzenia procesu technologicznego, brak instruktażu stanowiskowego,
tolerowanie, przez osoby sprawujące nadzór, odstępstw od przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy,
-
przyczyny techniczne – 38 przyczyn (16,4%), a więc: brak urządzeń
zabezpieczających,
niewłaściwa
konstrukcja
urządzeń
zabezpieczających,
niewłaściwa stateczność czynnika materialnego.
Struktura przyczyn wypadków śmiertelnych (w %)
W roku 2015 inspektor pracy zbadał 1 zdarzenie potencjalnie wypadkowe. Do zdarzenia
doszło w czasie realizacji prac remontowych absorbera instalacji odsiarczania spalin, które
wewnątrz zbiornika wykonywał zespół w składzie 6 osób. Pracownicy mechanicznie tj. przy
użyciu elektronarzędzi (szlifierek tarczowych) doczyszczali metalowe elementy obrotowego
podgrzewacza spalin, wymieniali na nowe skorodowane i uszkodzone stalowe płyty
podgrzewacza poprzez ich wycięcie (wypalenie), a następnie wspawanie nowych arkuszy
dociętej blachy. W pewnym momencie nastąpiło uruchomienie alarmów świetlnych i
akustycznych mierników wielogazowych, poziom dwutlenku siarki SO2 wyniósł 10 ppm.
Pracownicy, którzy prowadzili prace w narażeniu na pyły oraz dymy i ich składniki, w
stężeniach przekraczających normatyw higieniczny, zostali przewiezieni do szpitala, a po
przeprowadzeniu badań zostali wypisani, w stanie dobrym. Obserwacja w kierunku zatrucia
tlenkiem węgla - negatywna.
W wyniku dokonanych ustaleń w związku z badaniem okoliczności i przyczyn zdarzenia
inspektor pracy wydał 9 decyzji nakazowych i 2 wnioski pokontrolne, ukarał pracodawcę oraz
2 osoby kierujące pracą innych osób mandatami na łączną kwotę w wysokości 4 200zł.
Po zbadaniu okoliczności i przyczyn zgłoszonych wypadków przy pracy – w celu
wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości i zapobieżenia powstawaniu ich w przyszłej
działalności zakładów – inspektorzy pracy wydali: 3 decyzje ustne oraz 53 decyzje na piśmie,
w tym 8 decyzji wstrzymania prac, 3 decyzje wstrzymania eksploatacji maszyn i 1 decyzję
dotyczącą ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Ponadto inspektorzy pracy skierowali
do pracodawców 44 wnioski pokontrolne celem uregulowania innych nieprawidłowości
stwierdzonych podczas badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy w tym w
dokumentacji powypadkowej sporządzonej przez pracodawcę.
Do końca okresu sprawozdawczego zrealizowano Pracodawcy zrealizowali 44 decyzje
(78,6%) oraz 43 wnioski pokontrolne ((97,7%).
W wyniku realizacji decyzji nakazowych oraz wniosków zawartych w wystąpieniach
nastąpiła poprawa warunków pracy dla 3929 pracowników (likwidacja zagrożeń
wypadkowych).
W stosunku do 24 osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości mające
znamiona wykroczeń przeciwko prawom pracownika, zastosowano mandaty karne na łączną
kwotę – 39 500 zł (średnio: 1 645,83 zł) oraz skierowano do sądu 2 wnioski o ukaranie
W jednym przypadku sąd w I instancji orzekł grzywnę w wysokości 2 000zł, a w drugim
przypadku sprawa jest w toku.
Zagadnienia wypadkowości przy pracy na terenie województwa świętokrzyskiego były
przedmiotem działań prewencyjno-promocyjnych. Powyższe działania wyrażały się przede
wszystkim:
- w przekazaniu pism informacyjno-prewencyjnych do 932 adresatów. Ich
treścią były, oparte na wynikach przeprowadzonych kontroli, informacje o
okolicznościach i przyczynach zaistniałych wypadków przy pracy, popełnianych
nieprawidłowościach, które do-prowadziły do zdarzeń wypadkowych. Wszytko po to,
aby w zakładach prowadzących zbliżoną działalność produkcyjną, czy usługową
uniknąć podobnych zdarzeń wypadkowych. Tego rodzaju pisma przekazywane były
także do organizacji związkowych i stowarzyszeń pracodawców,
- w udzieleniu 480 porad prawnych dotyczących procedur postępowania
powypadkowego, kwalifikacji zdarzenia urazowego, udokumentowania cech
charakterystycznych dla wypadku przy pracy, zagadnień związanych z
odszkodowaniami.
Przedstawione w niniejszym opracowaniu dane pozwalają na wytypowanie głównych
czynników wpływających na stan warunki pracy i poziom wypadkowość w województwie
świętokrzyskim.
Analogicznie jak w poprzednich latach należą do nich:
-
brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające,
tolerowanie, przez osoby sprawujące nadzór, odstępstw od przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy,
-
-
brak środków ochrony zbiorowej,
brak instrukcji posługiwania się czynnikiem materialnym,
brak lub niewłaściwe przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
brak nadzoru,
niewłaściwe zachowanie się pracowników: nieprzestrzeganie przepisów bhp,
lekceważenie zagrożenia, brawura, ryzykanctwo, wykonywanie czynności nie
wchodzącej w zakres obowiązków pracownika, nieznajomość zagrożenia, również
(zwłaszcza na budowach) alkohol