Rośliny przyprawowe w kuchni

Bazylia pospolita
Bazylia jest to jednoroczna roślina o mocno
aromatycznej woni, silnie rozgałęziona
łodyga, wysokość do 50 cm, liście owalne,
kruche, naprzeciwległe ,zielone .
Największe zastosowanie ma bazylia jako
aromatyczna przyprawa kuchenna
ułatwiająca trawienie, poprawiająca smak
wielu potraw zwłaszcza z pomidorów, ale
także jest stosowana w potrawach mięsnych
i rybnych, farszach, pasztetach, sosach,
sałatkach i zupach.
Cząber ogrodowy
Cząber to roślina jednoroczna ,
wyrastająca do wysokości 30-40 cm, pędy
silnie rozgałęzione, drobne wąskie,
ciemnozielone ,naprzeciwległe liście.
Ziele o specyficznym korzennym,
aromatycznym zapachu i gorzko
korzennym smaku, podobnym do
pieprzu.
W kuchni jest składnikiem mieszanek
ziołowych służących jako przyprawa do
mięs, zapiekanek, potraw z ziemniaków,
roślin strączkowych, sosów, gotowanej
kapusty, potraw z grzybów, ogórków
kiszonych i konserwowych. Cząber jest
składnikiem pieprzu ziołowego.
Majeranek
Roślina o wysokości do 50 cm, w Polsce
uprawiany jako roślina jednoroczna
wys. 30 cm. Roślina pokryta włoskami
nadającymi jej popielatego koloru.
Przyprawa często stosowana w naszej
kuchni do żurku, kołdunów, pasztetów,
mielonego mięsa, grochówki i wielu
innych potraw. Majeranek jest ważną
rośliną dla przemysłu spożywczego i
kosmetycznego.
Hyzop lekarski
Jest to półkrzew wys. do 50-60cm, liście
drobne, lancetowate, kwiaty zebrane są
w pozorne okółki w pachwinach liści,
mają pięciopłatkowy kielich,
niebieskoliliową, różową lub białą
koronę.
W kuchni stosuje się go do peklowania
mięsa, przyprawiania pieczeni przede
wszystkim cielęcej, zup ziemniaczanej i
fasolowej, marynat. Świeże liście nadają
się do przyprawiania sałatek z ogórków
i pomidorów oraz są doskonałym
dodatkiem do twarogu.
Estragon (Bylica estragon)
Bylina wytwarzająca liczne rozłogi. Wys.
120-150 cm, liście wąskie, zwisające,
drobne, niepozorne kwiaty są skupione
w kulistych koszyczkach kwiatowych w
kolorze początkowo biało-żółtym,
potem czerwonawym – kwitnie od lipca
do września.
W kuchni młode pędy używa się jako
przyprawę do sałatek, sosów, ryb,
potraw mięsnych. W bardzo prosty
sposób można przyrządzić aromatyczną
przyprawę do sałatek; wystarczy włożyć
gałązkę świeżego estragonu do butelki
octu i zamknąć szczelnie a po kilku
dobach będzie gotowa do użytku.
Lebiodka pospolita (oregano)
Bylina z silnie rozgałęzionym kłączem,
wysokość do 60-80 cm. Liście okrągłe,
naprzeciwległe, owłosione, od spodu
lekko zabarwione na kolor czerwony; w
lipcu i sierpniu ukazują się różowe
baldachogrona.
Kulinarnie główna przeprawa kuchni
włoskiej, meksykańskiej i hiszpańskiej.
Oregano jest niezbędną przyprawą do
pizzy, służy też jako przyprawa do
sałatek, sosu pomidorowego, zupy
pomidorowej, warzyw, potraw z jaj i
sera. Lebiodką przyprawia się mięso
pieczone i z rusztu. Lebiodka
harmonizuje z bazylią i pieprzem.
Lubczyk ogrodowy (maggi)
Jest to bylina osiągająca 2m wys. część
podziemna kłącze z wyrastającymi z
niego korzeniami, owoce płaskie,
eliptyczne rozłupnie, liście podwójnie
pierzastodzielne.
W kuchni przyprawę stosuje się do
sosów, rosołu, pieczonego mięsa, zup,
warzyw, potraw z ryżu, kasz, drobiu i
ryb. W mieszankach przyprawowych
harmonizuje z pietruszką,
szczypiorkiem pieprzem i rozmarynem
Lawenda wąskolistna
Jest to krzewinka wysokości do 60 cm,
dolne partie roślin drewnieją, liście
wąskie, lancetowate, roślina pokryta
kutnerem, który nadaje jej niebieskawą
barwę, kwitnie od przełomu czerwca i
lipca do późnej jesieni na niebiesko.
Anglicy cenią lawendę jako dodatek do
duszonego mięsa zajęczego i króliczego.
Z racji swojego odświeżającego zapachu,
a także możliwości insektobójczych
(mole) saszetki z lawendą wkładano od
wieków między ubranie w szafie.
Melisa lekarska
Opis: bylina, wysokość 80 cm, liście
naprzeciwległe, ząbkowane, owłosione, na
szczytach pędów i w kątach liści, drobne,
białe kwiaty, chętnie odwiedzane przez
pszczoły. Część podziemna – płytko
umieszczone kłącze. Roślina wydziela
przyjemny cytrynowy zapach.
Melisa jest również przyprawą stosowaną na
surowo (ziele i liście) do surówek
warzywnych, ziołowych sosów,
chłodników, a także różnych napojów
owocowych.
Mięta pieprzowa
Opis: bylina, wysokość w zależności od
warunków uprawy 30-90 cm. Liście
owalne ułożone naprzeciwlegle.
Kwiatostany w kształcie kłosa, liliowe,
chętnie odwiedzane przez pszczoły.
Liście mają zastosowanie jako dodatek do
farszów, marynat do mięs, zup
jarzynowych, duszonej kapusty,
marchwi, grochu i sosów. W starym
zielniku taką znajdziemy o niej opinię:
,,Mięty ziele na wszystkie choroby
żołądkowe pomocne jest.”
Szałwia lekarska
Opis: Krzewinka, w warunkach
naturalnych dorasta do wys. 2m, u nas
do 60 om. W krajach, w których jest
uprawiana istnieje wiele odmian o różnej
sile wzrostu, pokroju i kolorze kwiatów.
Liście lancetowate pokryte kutnerem.
W kuchni jest używana do przyprawiania
tłustych potraw mięsnych, farszów,
pasztetów i ryb. We Francji produkuje
się wino szałwiowe. Olejek stosowany
jest w przemyśle perfumeryjnym i
spożywczym.
Tymianek pospolity
Opis: krzewinka wysokości do 30
cm, liście lancetowate
o podwiniętych brzegach.
Jako przyprawa jest niezastąpionym
dodatkiem do potraw tłustych,
poprawia smak zupy fasolowej,
grochowej, sosów i sałatek
ziemniaczanych.
Autorzy
 Dominika Świderska
 Magdalena Szcześniak