Dział programu: Substancje i ich przemiany

advertisement
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy
Rok szkolny 2014/2015
Dział programu: Substancje i ich przemiany
Ocena dopuszczająca
[1]
Ocena dostateczna
[1 + 2]
Ocena dobra
[1 + 2 + 3]
Ocena bardzo dobra
[1 + 2 + 3 + 4]
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
– wyjaśnia, dlaczego chemia jest
– zalicza chemię do nauk przyrodniczych
– podaje zastosowania wybranych
– wyjaśnia, na czym polega
nauką przydatną ludziom
– stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące
elementów
sprzętu
lub
szkła
destylacja
– omawia, czym się zajmuje
w pracowni chemicznej
laboratoryjnego
– definiuje pojęcie patyna
chemia
– omawia sposób podziału chemii – identyfikuje substancje
– nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu
– opisuje pomiar gęstości
na organiczną i nieorganiczną
laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie
na podstawie podanych właściwości – wykazuje zależność między
– wyjaśnia, czym się różni ciało
– opisuje właściwości substancji, będących
– podaje sposób rozdzielenia
rozwojem cywilizacji
fizyczne
głównymi składnikami produktów, stosowanych
wskazanej
mieszaniny
a występowaniem zagrożeń,
od substancji
–
opisuje
właściwości
substancji
na co dzień
– wskazuje różnice między
np. podaje przykłady dziedzin
– wymienia i wyjaśnia podstawowe właściwościami fizycznymi
– odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych
życia, których rozwój powoduje
sposoby
– przeprowadza proste obliczenia
składników mieszaniny,
negatywne skutki
rozdzielania mieszanin
z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość – sporządza mieszaninę
które umożliwiają jej rozdzielenie dla środowiska przyrodniczego
– planuje rozdzielanie
– dzieli substancje chemiczne na proste i złożone,
– wskazuje wśród różnych substancji
mieszanin
na pierwiastki i związki chemiczne
mieszaninę i związek chemiczny
– definiuje stopy
– definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek
– wyjaśnia różnicę między
– podaje przykłady zjawisk
fizycznych i reakcji
chemiczny
mieszaniną a związkiem
chemicznych zachodzących
– posługuje się symbolami chemicznymi
chemicznym
w otoczeniu człowieka
pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, – formułuje obserwacje
– proponuje sposoby
do doświadczenia
Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg)
zabezpieczenia produktów
– wyjaśnia potrzebę wprowadzenia zawierających żelazo przed
– podaje przykłady związków chemicznych
symboliki
– klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale
rdzewieniem
chemicznej
i niemetale
– rozpoznaje pierwiastki i związki – odszukuje w układzie okresowym
chemiczne
– podaje przykłady pierwiastków chemicznych
pierwiastków podane pierwiastki
–
wyjaśnia różnicę między
(metali i niemetali)
chemiczne
pierwiastkiem
– odróżnia metale i niemetale na podstawie
–
opisuje doświadczenie
a związkiem chemicznym
ich właściwości
wykonywane na lekcji
– opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja)
– zapisuje słownie przebieg różnych
– definiuje pojęcie mieszanina substancji
rodzajów reakcji chemicznych
– opisuje cechy mieszanin jednorodnych
i niejednorodnych
– podaje przykłady mieszanin
– opisuje proste metody rozdzielania mieszanin
na składniki
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy
Rok szkolny 2014/2015
Dział programu: Wewnętrzna budowa materii
Ocena dopuszczająca
[1]
Ocena dostateczna
[1 + 2]
Uczeń:
– omawia poglądy na temat budowy
– definiuje pojęcie materia oraz opisuje ziarnistą
materii
budowę materii
– wyjaśnia zjawisko dyfuzji
– opisuje, czym różni się atom od cząsteczki
– podaje założenia teorii
– definiuje pojęcia jednostka masy atomowej,
atomistycznomasa atomowa, masa cząsteczkowa
-cząsteczkowej budowy materii
– oblicza masę cząsteczkową prostych związków
– oblicza masy cząsteczkowe
chemicznych
– definiuje pojęcie pierwiastek
– opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemiczny
chemicznego (jądro: protony i neutrony, elektrony) – wymienia rodzaje izotopów
– definiuje pojęcie elektrony walencyjne
– wyjaśnia różnice w budowie
atomów izotopów wodoru
– wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba masowa
– ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów
– podaje sytuacje w których
w atomie danego pierwiastka chemicznego,
stosuje się izotopy
gdy znane są liczby atomowa i masowa
– korzysta z układu okresowego
– definiuje pojęcie izotop oraz dokonuje podziału
pierwiastków
izotopów
chemicznych
– wymienia dziedziny życia, w których stosuje się
– wykorzystuje informacje odczytane
izotopy
z układu okresowego pierwiastków
– opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych
chemicznych
– podaje prawo okresowości
– podaje maksymalną liczbę
– podaje, kto jest twórcą układu okresowego
elektronów na poszczególnych
pierwiastków chemicznych
powłokach (K, L, M)
– odczytuje z układu okresowego podstawowe
– zapisuje konfiguracje elektronowe
informacje o pierwiastkach chemicznych
– rysuje proste przykłady modeli
– wymienia typy wiązań chemicznych
atomów pierwiastków chemicznych
– zapisuje wzory sumaryczne
– podaje definicje wiązania kowalencyjnego
i strukturalne wymaganych
(atomowego), wiązania kowalencyjnego
spolaryzowanego, wiązania jonowego
cząsteczek
– definiuje pojęcia jon, kation, anion
– odczytuje ze wzoru chemicznego,
– posługuje się symbolami pierwiastków
z jakich pierwiastków chemicznych
chemicznych
i ilu atomów składa się cząsteczka
lub kilka cząsteczek

odróżnia wzór sumaryczny od wzoru
strukturalnego
Ocena dobra
[1 + 2 + 3]
Ocena bardzo dobra
[1 + 2 + 3 + 4]
Uczeń:
Uczeń:
– planuje doświadczenie
– definiuje pojęcie masa
potwierdzające
atomowa jako średnia masa
ziarnistość budowy materii
atomowa danego
– wyjaśnia różnice między
pierwiastka chemicznego
pierwiastkiem
z uwzględnieniem jego
a związkiem chemicznym na
składu izotopowego
podstawie założeń teorii
– oblicza zawartość
atomistyczno-cząsteczkowej
procentową izotopów w
budowy materii
pierwiastku chemicznym
– wyjaśnia związek między
– oblicza masy cząsteczkowe
podobieństwami właściwości
związków chemicznych
– wymienia zastosowania izotopów pierwiastków chemicznych
– korzysta swobodnie z informacji zapisanych w tej samej
grupie układu okresowego
zawartych
a budową ich atomów i liczbą
w układzie okresowym
elektronów walencyjnych
pierwiastków
chemicznych
– uzasadnia i udowadnia
– oblicza maksymalną liczbę
doświadczalnie,
elektronów
że msubstr = mprod
na powłokach
– rozwiązuje trudniejsze
– zapisuje konfiguracje
zadania wykorzystujące
elektronowe
poznane prawa (zachowania
– rysuje modele atomów
masy, stałości składu związku
– określa typ wiązania
chemicznego)
chemicznego
– wskazuje podstawowe
w podanym związku chemicznym
różnice między wiązaniami
– wyjaśnia, dlaczego gazy
kowalencyjnym a jonowym
szlachetne są bardzo mało
oraz kowalencyjnym
aktywne chemicznie na
niespolaryzowanym
podstawie budowy ich atomów a kowalencyjnym
– wyjaśnia różnice między różnymi spolaryzowanym
typami
wiązań chemicznych
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy
– zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne
cząsteczek
– definiuje pojęcie wartościowość
– podaje wartościowość pierwiastków chemicznych
w stanie wolnym
– odczytuje z układu okresowego maksymalną
wartościowość pierwiastków chemicznych grup 1.,
2. i 13. 17.
– wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych
na podstawie wzorów sumarycznych
– zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny
cząsteczki związku dwupierwiastkowego
na podstawie wartościowości pierwiastków
chemicznych
– określa na podstawie wzoru liczbę pierwiastków
w związku chemicznym
– interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo
proste zapisy), np. H2, 2 H, 2 H2 itp.
– ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę
dla prostych dwupierwiastkowych związków
chemicznych
– ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny
dla prostych dwupierwiastkowych związków
chemicznych
– opisuje rolę elektronów
walencyjnych
w łączeniu się atomów
– opisuje sposób powstawania
jonów
– określa rodzaj wiązania w prostych
przykładach cząsteczek
podaje przykłady substancji
o wiązaniu kowalencyjnym
(atomowym) i substancji
o wiązaniu jonowym
– odczytuje wartościowość
pierwiastków chemicznych z układu
okresowego pierwiastków
– zapisuje wzory związków
chemicznych na podstawie podanej
wartościowości lub nazwy
pierwiastków chemicznych
– podaje nazwę związku
chemicznego na podstawie wzoru
– określa wartościowość
pierwiastków w związku
chemicznym
Rok szkolny 2014/2015
– opisuje powstawanie wiązań
atomowych (kowalencyjnych)
dla wymaganych przykładów
– zapisuje elektronowo
mechanizm powstawania jonów
(wymagane przykłady)
– opisuje mechanizm
powstawania wiązania jonowego
– wykorzystuje pojęcie
wartościowości
– określa możliwe wartościowości
pierwiastka chemicznego
na podstawie jego położenia
w układzie okresowym
pierwiastków
– nazywa związki chemiczne
na podstawie wzorów i zapisuje
wzory na podstawie ich nazw
– zapisuje i odczytuje równania
reakcji chemicznych (o większym
stopniu trudności)
– zapisuje wzory cząsteczek
korzystając z modeli
– opisuje zależność
właściwości związku
chemicznego od
występującego w nim
wiązania chemicznego
– porównuje właściwości
związków kowalencyjnych
i jonowych (stan skupienia,
temperatury topnienia
i wrzenia)
– określa, co wpływa
na aktywność chemiczną
pierwiastka
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy
Rok szkolny 2014/2015
Dział programu: Reakcje chemiczne
Ocena dopuszczająca
[1]
Ocena dostateczna
[1 + 2]
Ocena dobra
[1 + 2 + 3]
Ocena bardzo dobra
[1 + 2 + 3 + 4]
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
– opisuje różnicę w przebiegu
– projektuje doświadczenia
– definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja
– projektuje doświadczenie
zjawiska
ilustrujące
reakcję
chemiczną
chemiczna
o podanym tytule
fizycznego i reakcji chemicznej
– podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji
i
formułuje
wnioski
(rysuje schemat, zapisuje
– projektuje doświadczenia
chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka ilustrujące zjawisko fizyczne
– wskazuje w podanych
obserwacje i wnioski)
i
reakcję
chemiczną
– opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy,
przykładach reakcję chemiczną
– wykonuje doświadczenia z
– podaje przykłady zjawisk
wymiany
i
zjawisko
fizyczne
działu Reakcje chemiczne
fizycznych i reakcji chemicznych
– podaje przykłady różnych
– definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej
– przewiduje wyniki niektórych
zachodzących w otoczeniu
– wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej człowieka
typów reakcji chemicznych
doświadczeń na podstawie
– zapisuje słownie przebieg reakcji – podaje przykłady reakcji egzo– określa typy reakcji chemicznych
posiadanej wiedzy
chemicznej
i
endoenergetycznych
– wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom
–
identyfikuje substancje
– wskazuje w zapisie słownym
–
przedstawia
modelowy
schemat
przebiegu
reakcji
chemicznej
chemicznym
na podstawie schematów
substraty i produkty, pierwiastki
równania reakcji chemicznej
– rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych
reakcji chemicznych
i związki chemiczne
– rozwiązuje zadania na podstawie – zapisuje i odczytuje równania
– podaje treść prawa zachowania masy
– podaje treść prawa stałości składu związku
reakcji chemicznych o dużym
– definiuje pojęcia reakcje egzo- prawa zachowania masy i prawa
stałości składu związku
i endoenergetyczne
chemicznego
stopniu trudności
– przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem – wyjaśnia znaczenie współczynnika chemicznego
– wykonuje obliczenia
– dokonuje prostych obliczeń
stechiometrycznego i indeksu
prawa zachowania masy i prawa stałości składu
stechiometryczne
stechiometrycznych
stechiometrycznego
związku chemicznego
– wyjaśnia pojęcie równania reakcji
– definiuje pojęcia równanie reakcji chemicznej,
chemicznej
współczynnik stechiometryczny
– odczytuje równania reakcji
– dobiera współczynniki w prostych przykładach
chemicznych
równań reakcji chemicznych
–
zapisuje równania reakcji
– zapisuje proste przykłady równań reakcji
chemicznych
chemicznych
dobiera współczynniki w
– odczytuje proste równania reakcji chemicznych
równaniach reakcji chemicznych
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy
Rok szkolny 2014/2015
Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej
- ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej.
Dział programu: Substancje i ich przemiany
Uczeń:
 zna pojęcie stopu oraz klasyfikuje je do mieszanin jednorodnych
 wymienia stopy: duraluminium, brąz, mosiądz, stal
 podaje różnice w właściwościach między stopami i metalami z których się składają
 wyjaśnia, dlaczego częściej stosujemy stopy, niż metale z których powstały
 wyjaśnia a czym polega powstawanie patyny
 opisuje sposób pomiaru gęstości cieczy
 opisuje zasadę rozdziału w metodach chromatograficznych
 opisuje sposób rozdzielania na składniki bardziej złożonych mieszanin z wykorzystaniem metod spoza podstawy programowej (destylacja, chromatografia)
Dział programu: Wewnętrzna budowa materii
Uczeń:
 opisuje historię odkrycia budowy atomu (model Thompsona,Rutherforda, Bohra)
 oblicza maksymalną liczbę elektronów na powłoce
 definiuje pojęcie promieniotwórczość
 określa, na czym polega promieniotwórczość naturalna i sztuczna
 definiuje pojęcie reakcja łańcuchowa
 wymienia ważniejsze zagrożenia związane z promieniotwórczością
 wyjaśnia pojęcie okres półtrwania (okres połowicznego rozpadu)
 rozwiązuje zadania związane z pojęciami okres półtrwania i średnia masa atomowa
 charakteryzuje rodzaje promieniowania
 wyjaśnia, na czym polegają przemiany α, β
 oblicza masę izotopu
 oblicza średnią masę atomową pierwiastka chemicznego
 obliczanie zawartości procentowej izotopów w pierwiastku chemicznym
 opisuje historię przyporządkowania pierwiastków chemicznych
 opisuje wiązania koordynacyjne i metaliczne
 identyfikuje pierwiastki chemiczne na podstawie niepełnych informacji o ich położeniu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz ich właściwości
 dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wiedzy o jednostce masy atomowej i cząsteczkowej
 dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy
Rok szkolny 2014/2015
Dział programu: Reakcje chemiczne
Uczeń:
 definiuje pojęcia indeks stechiometryczny i współczynnik stechiometryczny
 opisuje na czym polega reakcja utleniania-redukcji
 definiuje pojęcia utleniacz i reduktor
 wskazuje w zapisanym przebiegu reakcji chemicznej proces utleniania, proces redukcji, utleniacz i reduktor
 projektuje i wykonuje doświadczenie otrzymywania miedzi w reakcji tlenku miedzi(II) z wodorem lub reakcji tlenku miedzi(II) z węglem
Download