Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy Rok szkolny 2014/2015 Dział programu: Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego chemia jest – zalicza chemię do nauk przyrodniczych – podaje zastosowania wybranych – wyjaśnia, na czym polega nauką przydatną ludziom – stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące elementów sprzętu lub szkła destylacja – omawia, czym się zajmuje w pracowni chemicznej laboratoryjnego – definiuje pojęcie patyna chemia – omawia sposób podziału chemii – identyfikuje substancje – nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu – opisuje pomiar gęstości na organiczną i nieorganiczną laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie na podstawie podanych właściwości – wykazuje zależność między – wyjaśnia, czym się różni ciało – opisuje właściwości substancji, będących – podaje sposób rozdzielenia rozwojem cywilizacji fizyczne głównymi składnikami produktów, stosowanych wskazanej mieszaniny a występowaniem zagrożeń, od substancji – opisuje właściwości substancji na co dzień – wskazuje różnice między np. podaje przykłady dziedzin – wymienia i wyjaśnia podstawowe właściwościami fizycznymi – odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych życia, których rozwój powoduje sposoby – przeprowadza proste obliczenia składników mieszaniny, negatywne skutki rozdzielania mieszanin z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość – sporządza mieszaninę które umożliwiają jej rozdzielenie dla środowiska przyrodniczego – planuje rozdzielanie – dzieli substancje chemiczne na proste i złożone, – wskazuje wśród różnych substancji mieszanin na pierwiastki i związki chemiczne mieszaninę i związek chemiczny – definiuje stopy – definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek – wyjaśnia różnicę między – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemiczny mieszaniną a związkiem chemicznych zachodzących – posługuje się symbolami chemicznymi chemicznym w otoczeniu człowieka pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, – formułuje obserwacje – proponuje sposoby do doświadczenia Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg) zabezpieczenia produktów – wyjaśnia potrzebę wprowadzenia zawierających żelazo przed – podaje przykłady związków chemicznych symboliki – klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale rdzewieniem chemicznej i niemetale – rozpoznaje pierwiastki i związki – odszukuje w układzie okresowym chemiczne – podaje przykłady pierwiastków chemicznych pierwiastków podane pierwiastki – wyjaśnia różnicę między (metali i niemetali) chemiczne pierwiastkiem – odróżnia metale i niemetale na podstawie – opisuje doświadczenie a związkiem chemicznym ich właściwości wykonywane na lekcji – opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja) – zapisuje słownie przebieg różnych – definiuje pojęcie mieszanina substancji rodzajów reakcji chemicznych – opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych – podaje przykłady mieszanin – opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy Rok szkolny 2014/2015 Dział programu: Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Uczeń: – omawia poglądy na temat budowy – definiuje pojęcie materia oraz opisuje ziarnistą materii budowę materii – wyjaśnia zjawisko dyfuzji – opisuje, czym różni się atom od cząsteczki – podaje założenia teorii – definiuje pojęcia jednostka masy atomowej, atomistycznomasa atomowa, masa cząsteczkowa -cząsteczkowej budowy materii – oblicza masę cząsteczkową prostych związków – oblicza masy cząsteczkowe chemicznych – definiuje pojęcie pierwiastek – opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemiczny chemicznego (jądro: protony i neutrony, elektrony) – wymienia rodzaje izotopów – definiuje pojęcie elektrony walencyjne – wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru – wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba masowa – ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów – podaje sytuacje w których w atomie danego pierwiastka chemicznego, stosuje się izotopy gdy znane są liczby atomowa i masowa – korzysta z układu okresowego – definiuje pojęcie izotop oraz dokonuje podziału pierwiastków izotopów chemicznych – wymienia dziedziny życia, w których stosuje się – wykorzystuje informacje odczytane izotopy z układu okresowego pierwiastków – opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych chemicznych – podaje prawo okresowości – podaje maksymalną liczbę – podaje, kto jest twórcą układu okresowego elektronów na poszczególnych pierwiastków chemicznych powłokach (K, L, M) – odczytuje z układu okresowego podstawowe – zapisuje konfiguracje elektronowe informacje o pierwiastkach chemicznych – rysuje proste przykłady modeli – wymienia typy wiązań chemicznych atomów pierwiastków chemicznych – zapisuje wzory sumaryczne – podaje definicje wiązania kowalencyjnego i strukturalne wymaganych (atomowego), wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, wiązania jonowego cząsteczek – definiuje pojęcia jon, kation, anion – odczytuje ze wzoru chemicznego, – posługuje się symbolami pierwiastków z jakich pierwiastków chemicznych chemicznych i ilu atomów składa się cząsteczka lub kilka cząsteczek odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: Uczeń: – planuje doświadczenie – definiuje pojęcie masa potwierdzające atomowa jako średnia masa ziarnistość budowy materii atomowa danego – wyjaśnia różnice między pierwiastka chemicznego pierwiastkiem z uwzględnieniem jego a związkiem chemicznym na składu izotopowego podstawie założeń teorii – oblicza zawartość atomistyczno-cząsteczkowej procentową izotopów w budowy materii pierwiastku chemicznym – wyjaśnia związek między – oblicza masy cząsteczkowe podobieństwami właściwości związków chemicznych – wymienia zastosowania izotopów pierwiastków chemicznych – korzysta swobodnie z informacji zapisanych w tej samej grupie układu okresowego zawartych a budową ich atomów i liczbą w układzie okresowym elektronów walencyjnych pierwiastków chemicznych – uzasadnia i udowadnia – oblicza maksymalną liczbę doświadczalnie, elektronów że msubstr = mprod na powłokach – rozwiązuje trudniejsze – zapisuje konfiguracje zadania wykorzystujące elektronowe poznane prawa (zachowania – rysuje modele atomów masy, stałości składu związku – określa typ wiązania chemicznego) chemicznego – wskazuje podstawowe w podanym związku chemicznym różnice między wiązaniami – wyjaśnia, dlaczego gazy kowalencyjnym a jonowym szlachetne są bardzo mało oraz kowalencyjnym aktywne chemicznie na niespolaryzowanym podstawie budowy ich atomów a kowalencyjnym – wyjaśnia różnice między różnymi spolaryzowanym typami wiązań chemicznych Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek – definiuje pojęcie wartościowość – podaje wartościowość pierwiastków chemicznych w stanie wolnym – odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość pierwiastków chemicznych grup 1., 2. i 13. 17. – wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych – określa na podstawie wzoru liczbę pierwiastków w związku chemicznym – interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy), np. H2, 2 H, 2 H2 itp. – ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych – ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych – opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów – opisuje sposób powstawania jonów – określa rodzaj wiązania w prostych przykładach cząsteczek podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym (atomowym) i substancji o wiązaniu jonowym – odczytuje wartościowość pierwiastków chemicznych z układu okresowego pierwiastków – zapisuje wzory związków chemicznych na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych – podaje nazwę związku chemicznego na podstawie wzoru – określa wartościowość pierwiastków w związku chemicznym Rok szkolny 2014/2015 – opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych) dla wymaganych przykładów – zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów (wymagane przykłady) – opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego – wykorzystuje pojęcie wartościowości – określa możliwe wartościowości pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków – nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów i zapisuje wzory na podstawie ich nazw – zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych (o większym stopniu trudności) – zapisuje wzory cząsteczek korzystając z modeli – opisuje zależność właściwości związku chemicznego od występującego w nim wiązania chemicznego – porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, temperatury topnienia i wrzenia) – określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy Rok szkolny 2014/2015 Dział programu: Reakcje chemiczne Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: – opisuje różnicę w przebiegu – projektuje doświadczenia – definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja – projektuje doświadczenie zjawiska ilustrujące reakcję chemiczną chemiczna o podanym tytule fizycznego i reakcji chemicznej – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji i formułuje wnioski (rysuje schemat, zapisuje – projektuje doświadczenia chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka ilustrujące zjawisko fizyczne – wskazuje w podanych obserwacje i wnioski) i reakcję chemiczną – opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy, przykładach reakcję chemiczną – wykonuje doświadczenia z – podaje przykłady zjawisk wymiany i zjawisko fizyczne działu Reakcje chemiczne fizycznych i reakcji chemicznych – podaje przykłady różnych – definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej – przewiduje wyniki niektórych zachodzących w otoczeniu – wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej człowieka typów reakcji chemicznych doświadczeń na podstawie – zapisuje słownie przebieg reakcji – podaje przykłady reakcji egzo– określa typy reakcji chemicznych posiadanej wiedzy chemicznej i endoenergetycznych – wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom – identyfikuje substancje – wskazuje w zapisie słownym – przedstawia modelowy schemat przebiegu reakcji chemicznej chemicznym na podstawie schematów substraty i produkty, pierwiastki równania reakcji chemicznej – rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych reakcji chemicznych i związki chemiczne – rozwiązuje zadania na podstawie – zapisuje i odczytuje równania – podaje treść prawa zachowania masy – podaje treść prawa stałości składu związku reakcji chemicznych o dużym – definiuje pojęcia reakcje egzo- prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku i endoenergetyczne chemicznego stopniu trudności – przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem – wyjaśnia znaczenie współczynnika chemicznego – wykonuje obliczenia – dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznego i indeksu prawa zachowania masy i prawa stałości składu stechiometryczne stechiometrycznych stechiometrycznego związku chemicznego – wyjaśnia pojęcie równania reakcji – definiuje pojęcia równanie reakcji chemicznej, chemicznej współczynnik stechiometryczny – odczytuje równania reakcji – dobiera współczynniki w prostych przykładach chemicznych równań reakcji chemicznych – zapisuje równania reakcji – zapisuje proste przykłady równań reakcji chemicznych chemicznych dobiera współczynniki w – odczytuje proste równania reakcji chemicznych równaniach reakcji chemicznych Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy Rok szkolny 2014/2015 Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej - ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Dział programu: Substancje i ich przemiany Uczeń: zna pojęcie stopu oraz klasyfikuje je do mieszanin jednorodnych wymienia stopy: duraluminium, brąz, mosiądz, stal podaje różnice w właściwościach między stopami i metalami z których się składają wyjaśnia, dlaczego częściej stosujemy stopy, niż metale z których powstały wyjaśnia a czym polega powstawanie patyny opisuje sposób pomiaru gęstości cieczy opisuje zasadę rozdziału w metodach chromatograficznych opisuje sposób rozdzielania na składniki bardziej złożonych mieszanin z wykorzystaniem metod spoza podstawy programowej (destylacja, chromatografia) Dział programu: Wewnętrzna budowa materii Uczeń: opisuje historię odkrycia budowy atomu (model Thompsona,Rutherforda, Bohra) oblicza maksymalną liczbę elektronów na powłoce definiuje pojęcie promieniotwórczość określa, na czym polega promieniotwórczość naturalna i sztuczna definiuje pojęcie reakcja łańcuchowa wymienia ważniejsze zagrożenia związane z promieniotwórczością wyjaśnia pojęcie okres półtrwania (okres połowicznego rozpadu) rozwiązuje zadania związane z pojęciami okres półtrwania i średnia masa atomowa charakteryzuje rodzaje promieniowania wyjaśnia, na czym polegają przemiany α, β oblicza masę izotopu oblicza średnią masę atomową pierwiastka chemicznego obliczanie zawartości procentowej izotopów w pierwiastku chemicznym opisuje historię przyporządkowania pierwiastków chemicznych opisuje wiązania koordynacyjne i metaliczne identyfikuje pierwiastki chemiczne na podstawie niepełnych informacji o ich położeniu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz ich właściwości dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wiedzy o jednostce masy atomowej i cząsteczkowej dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej Wymagania edukacyjne z chemii w klasie I gimnazjum Publiczne Gimnazjum nr 1 im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy Rok szkolny 2014/2015 Dział programu: Reakcje chemiczne Uczeń: definiuje pojęcia indeks stechiometryczny i współczynnik stechiometryczny opisuje na czym polega reakcja utleniania-redukcji definiuje pojęcia utleniacz i reduktor wskazuje w zapisanym przebiegu reakcji chemicznej proces utleniania, proces redukcji, utleniacz i reduktor projektuje i wykonuje doświadczenie otrzymywania miedzi w reakcji tlenku miedzi(II) z wodorem lub reakcji tlenku miedzi(II) z węglem