Prawo pracy – ćwiczenia (IV) mgr Ilona Szwedziak – Bork [email protected] WZ UW PROCES REKRUTACYJNY JAKICH INFORMACJI MOŻE WYMAGAĆ NASZ POTENCJALNY PRACODAWCA? PROCES REKRUTACYJNY • Informacje, których może żądać pracodawca od kandydatów na pracowników oraz nowo zatrudnionych pracowników (art. 221KP § 1) : imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia PROCES REKRUTACYJNY • Ww. dane mogą zostać ujawnione w następujących dokumentach: 1) wypełniony kwestionariusz osobowy, 2) świadectwa pracy z poprzednich miejsc zatrudnienia, 3) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, 4) orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań́ do pracy na określonym stanowisku, 5) inne dokumenty jeżeli obowiązek ich przedłużenia wynika z odrębnych przepisów, 6) w przypadku osoby ubiegającej się ̨ o zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego – świadectwo gimnazjum PROCES REKRUTACYJNY NA ILE PRACODAWCA MOŻE SPRAWDZAĆ KANDYDATA? PROCES REKRUTACYJNY • (przyszły) pracodawca może poddać kandydata sprawdzeniu przydatności do pracy (rozmowa kwalifikacyjna, testy) • pracodawca może też wystąpić do KRK celem sprawdzenia niekaralności kandydata PROCES REKRUTACYJNY A O CO PRACODAWCA PYTAĆ NIE POWINIEN? PROCES REKRUTACYJNY • Od kandydata na pracownika przyszły pracodawca nie może żądać innych danych niż wymienione w art.221 § 1 KP, chyba że obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów • Nie może zatem pytać pracownika np. o wyznawaną religię, poglądy polityczne, orientacje seksualną czy … chęć posiadania potomstwa REKRUTACJA … I CO DALEJ? Po zakończeniu procesu naboru pracodawca może żądać od osoby już zatrudnionej oprócz ww. danych podania (art. 221 §2 KP): 1) numeru PESEL, 2) imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, 3)innych danych, o ile podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy np. numer rachunku bankowego, przynależność do NFZ. Powyższe dane pracownik przedkłada w formie oświadczenia. Pracodawca ma jednak prawo żądać ich udokumentowania. REKRUTACJA … I CO DALEJ? Obowiązki pracodawcy związane z przyjęciem pracownika: • Należy dokonać przede wszystkim wyboru rodzaju umowy o pracę oraz innych formalności, do których należy: 1) skierowanie pracownika na wstępne badania lekarskie w celu ustalenia braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku, 2) zawarcia umowy o pracę w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. • Pracodawca, zatrudniając pracownika w ramach stosunku pracy, powinien określić, jaka umowa jest zawierana. Nawiązanie stosunku pracy • Stosunek pracy może być nawiązany przez: zawarcie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę Nawiązanie stosunku pracy • Sposób zawarcia umowy o pracę: • CZYM SĄ OGŁOSZENIA W UP LUB W PRASIE? zaproszenie do negocjacji • złożenie oferty i jej przyjęcie • dopuszczenie do pracy osoby, która wyraziła gotowość jej podjęcia; wola podjęcia pracy może być wyrażona przez każde zachowanie ujawniające chęć jej podjęcia • CO TO JEST REGUŁĄ? Zgodnie z art. 29 § 1 KP regułą są negocjacje. • Umowa o pracę może być zawarta przez przedstawiciela. Nawiązanie stosunku pracy W JAKIEJ FORMIE POWINNA ZOSTAĆ ZAWARTA UMOWĘ? • na piśmie • art. 29 § 2 KP: Umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej. Nawiązanie stosunku pracy CO, JEŚLI NIE ZAWARŁ NA PIŚMIE? CECHY STOSUNKU PRACY • Cechy stosunku pracy podporządkowanie pracownika kierownictwu pracodawcy, odpłatność wykonywanej pracy, wykonywanie pracy osobiście przez pracownika, powtarzalność czynności w określonych odcinkach czasowych, ryzyko ekonomiczne, socjalne i gospodarcze procesu produkcyjnego, wykonywanie pracy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę RODZAJE UMÓW O PRACĘ • Kodeks pracy wymienia następujące rodzaje umów o pracę: umowę na czas nieokreślony umowę na czas określony umowę na okres próbny UMOWA NA CZAS NIEOKREŚLONY • zatrudnienie tradycyjne • spełnia następujące warunki: forma zatrudnienia – stosunek pracy rodzaj umowy – na czas nieokreślony wymiar czasu pracy – pełen etat miejsce zatrudnienia – siedziba pracodawcy lub inne stałe miejsce wykonywania pracy regularność pracy – stałe godziny (sztywny rozkład czasu pracy) • pod kierownictwem pracodawcy UMOWA NA CZAS OKREŚLONY I • Umowa terminowa: Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. (art.251§1 KP) Uwaga: uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1. (art.251§2 KP) UMOWA NA CZAS OKREŚLONY II • Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres, o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż liczba umów określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 251 §3 KP). • Ale … od powyższego istnieją wyjątki … vide: §4 • Stosuje się wszystkie przepisy i reguły, które dotyczą umowy na czas nieokreślony (np. okresy wypowiedzenia, wymiar urlopu itd.). UMOWA NA OKRES PRÓBNY • umowa ta może poprzedzać każdy rodzaj umowy o pracę, jej zawarcie jest pozostawione wyłącznie woli stron stosunku pracy; • prawo nie nakłada obowiązku jej zawarcia, umowa trwa przez ściśle określony czas (max. 3 miesiące), • CEL? sprawdzenie kwalifikacji pracownika, • nie jest dopuszczalne przedłużanie umowy poza kodeksowy, maksymalny termin jej obowiązywania, ale … art. 25 § 3 KP • łatwość rozwiązania umowy – z reguły z nadejściem umówionego terminu, • krótkie okresy wypowiedzenia umowy UMOWA NA ZASTĘPSTWO • Umowa na zastępstwo –szczególna odmiana umowy na czas określony • Umowa na czas zastępstwa nieobecnego pracownika może być stosowana, gdy zachodzi konieczność zastąpienia pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy • Cechą charakterystyczną jest sposób określenia terminu końcowego umowy, którym jest termin powrotu do pracy nieobecnego pracownika • art. 177 § 31 KP • Termin końcowy może być określony przez wskazanie okoliczności, której zaistnienie spowoduje rozwiązanie umowy np.: powrót pracownika do pracy po okresie choroby. • Warunki zatrudnienia określone w umowie o pracę na zastępstwo mogą się różnić od warunków zatrudnienia zastępowanego pracownika. POWOŁANIE • odrębna podstawa nawiązania stosunku pracy • akt, na mocy którego powierza się danej osobie określone przez prawo stanowisko kierownicze lub inne samodzielne oraz nawiązuje stosunek pracy • art. 68 1 § KP – w przypadkach wskazanych w odrębnych przepisach szczególnych • może być poprzedzone konkursem • zastosowanie znajdują przepisy dotyczące umowy na czas nieokreślony WYBÓR • jedna z form powierzenia kandydatowi określonych funkcji w drodze decyzji organu kolegialnego • art. 73 KP • musi być zgoda pracownika • np. osoby zajmujące kierownicze stanowiska w organach samorządowych, społecznych, politycznych MIANOWANIE • akt formalny jednostronny • musi być uprzednia zgoda pracownika • art. 76 KP - w przypadkach wskazanych w odrębnych przepisach szczególnych • zakres: szeroko rozumiana służba publiczna • najszerzej w administracji publicznej • ale także: w sądownictwie, prokuraturze, PAN, szkolnictwie wyższym, służbie celnej, dyplomatycznej • należy spełnić określone warunki SPÓŁDZIELCZA UMOWA O PRACĘ • członek spółdzielni jest zobowiązany pozostawać ze spółdzielnią w stosunku pracy • Regulacja: ustawa Prawo spółdzielcze z 1982 r. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!