choroby tarczycy u dzieci

CHOROBY TARCZYCY U DZIECI
Choroby tarczycy u dzieci mogą mieć wpływ zarówno na ich rozwój fizyczny, jak i umysłowy,
a w dalszej kolejności oddziaływać na umiejętności społeczne i proces uczenia się. Jedynie
wczesna diagnoza i zastosowanie skutecznego leczenia stwarzają szansę na prawidłowy
rozwój dziecka.1
Choroby tarczycy bywają często dziedziczone, dlatego w przypadku rodziców, którzy sami
walczą z zaburzeniami czynności gruczołu tarczowego, szczególnie istotne jest uważne
obserwowanie dziecka przez cały okres dorastania.2 Dzieci mogą już urodzić się
z nieprawidłowo funkcjonującą tarczycą, lub (jak u osób dorosłych) problemy te mogą się
u nich rozwinąć później, np. w wyniku zbyt małej ilości jodu w diecie, przebiegu choroby
autoimmunologicznej (np. zapalenia tarczycy typu Hashimoto lub choroby GravesaBasedowa), czy też po uszkodzeniu gruczołu tarczowego.
Niedoczynność tarczycy u dzieci
O wrodzonej niedoczynności tarczycy mówimy, gdy tarczyca noworodka nie jest w stanie
wytworzyć wystarczającej ilości hormonów. W rzadkich przypadkach, dziecko może urodzić
się nawet bez tarczycy, co przejawia się różnymi nieprawidłowościami fizycznymi, np.
powiększeniem języka.3
Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) jest
Objawy wrodzonej niedoczynności
trudna do rozpoznania w chwili urodzenia, ze
tarczycy:
względu na brak nasilonych objawów. W razie
braku
odpowiedniego
leczenia
dziecka
 przedłużająca się żółtaczka
z wrodzoną niedoczynnością tarczycy, pojawią
noworodka
 wydłużony czas snu w ciągu doby
się
u
niego
zaburzenia
rozwoju
 obniżone łaknienie
psychomotorycznego,
osłabienie
napięcia
 obniżone napięcie mięśniowe
mięśniowego, brak apetytu, powiększony
 gruby, duży język
obwód brzucha, zaparcia, bradykardia, oraz
 zachrypnięty płacz
opóźnienie wzrostu z opóźnieniem zarastania
 spowolniona perystaltyka jelit /
ciemiączek i wyrzynania zębów. Wdrożenie
zaparcia
prawidłowej terapii umożliwia dziecku normalny
 obniżona temperatura ciała.
rozwój psychofizyczny. Dlatego w Polsce
uruchomiono program profilaktyczny, polegający na prowadzeniu rutynowych badań
przesiewowych w kierunku niedoczynności tarczycy u wszystkich dzieci po porodzie przed
wypisem ze szpitala. Badanie polega na ocenie stężenia jednego z hormonów (TSH) we krwi
noworodka, w 3. dobie życia.
Jeżeli niedoczynność tarczycy rozwinie się u dziecka powyżej 2. roku życia, przebiega już
zwykle bez cech niedorozwoju umysłowego, ale z osłabieniem jego wzrostu, zahamowaniem
dojrzewania płciowego, a także z trudnościami w przyswajaniu wiedzy / nauce szkolnej.
EUT20105MR11
Najczęstszą przyczyną nabytej hipotyreozy u dzieci i nastolatków jest zapalenie tarczycy
typu Hashimoto, gdy układ immunologiczny organizmu atakuje własny gruczoł tarczowy,
zaburzając produkcję wytwarzanych przez niego hormonów.2 Objawy niedoczynności
tarczycy u dzieci mogą się różnić w zależności od wieku, w którym się rozpoczęły,
np. u noworodków wydłuża się okres, kiedy ich skóra ma lekko żółtawy odcień, u nieco
starszych dzieci może wystąpić zahamowanie wzrostu kości i zębów, a u młodzieży w wieku
szkolnym często pojawiają się problemy w nauce i opóźnione dojrzewanie płciowe.1,4
Hipotyreoza pojawiająca się u dziewczynek po okresie pokwitania bywa też przyczyną
częstych, obfitych miesiączek, które mogą prowadzić do niedokrwistości (anemii).5
Niedoczynność tarczycy u dzieci jest zwykle diagnozowana na podstawie wykonanych
badań krwi. Celem leczenia hipotyreozy dzieci jest zastąpienie brakujących hormonów
tarczycy.
Nadczynność tarczycy u dzieci
Zdecydowana większość przypadków nadczynności tarczycy (hipertyreozy) u dzieci ma
miejsce w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa. Istnieje tendencja do jej częstszego
występowania u nastolatków i u dziewcząt.1 Zaburzenie to bywa jednak trudne do
rozpoznania, ponieważ rozwija się powoli. Choroba objawia się zmianami w zachowaniu,
problemami w nauce, drażliwością (nerwowością) i drżeniem rąk, bezsennością z potrzebą
wstawania w ciągu nocy, a także utratą masy ciała (mimo zwiększonego apetytu),
przebiegającą czasem z biegunką. Może mieć miejsce powiększenie gruczołu tarczowego
i specyficzny wyraz twarzy (wrażenie "wytrzeszczonych" oczu).1
Celem leczenia dzieci z nadczynnością tarczycy jest obniżenie poziomu hormonów tego
gruczołu, obecnych we krwi. Stosowane są leki przeciwtarczycowe. Jeśli zostaną
zaobserwowane działania niepożądane (skutki uboczne) stosowania tych leków, dziecko
poddaje się zabiegowi chirurgicznemu.1 Leczenie nadczynności tarczycy u dzieci jest równie
skuteczne jak u dorosłych. W wieku dziecięcym nie stosuje się jedynie terapii jodem
radioaktywnym, ponieważ nie są znane długofalowe skutki takiego postępowania u dzieci
i nastolatków.
Choroby tarczycy, w tym hipertyreoza, mają u młodych dziewcząt wpływ na czas wystąpienia
pierwszej menstruacji.6 Niektóre dziewczynki z nadczynnością tarczycy zaczynają
miesiączkować znacznie za wcześnie, czasami nawet przed 9. rokiem życia. Z kolei po
osiągnięciu dojrzałości płciowej nadczynność tarczycy często sprawia, że krwawienia
miesięczne są skąpe, występują rzadko lub nie ma ich wcale.
Więcej informacji na temat chorób tarczycy i Tygodnia Walki z Chorobami Tarczycy można
znaleźć na stronie internetowej: www.tarczyca.pl oraz www.thyroidweek.com.
Kontakt dla mediów:
Joanna Kontkiewicz-Studzińska, Solski Burson–Marsteller
tel. 22 242 86 32, tel. kom. 696 834 806 ; e-mail: [email protected]
Partnerzy:
Patronat mediowy:
REFERENCJE:
1
Bettendorf M: “Thyroid disorders in children from birth to adolescence”
Eur J Nucl Med Mo Imaging. 2002;29 Suppl 2:S439-46
2
“Thyroid Disease in Children”; http://www.mydr.com.au/kids-teens-health/thyroid-disease-in-children (03.2010)
3
Brown R i wsp. “Congenital Hypothyroidism”; The Hormone Foundation. 2009
4
Lee PA;”The effects of manipulation of puberty on growth” Horm Res. 2003;60:60-7
5
Dangal G; “Menstrual Disorders in Adolescents”; Internet Journal of Gynecology and Obstetrics; 2005;4;
http://www.ispub.com/ostia/index.php?xmlFilePath=journals/ijgo/vol4n1/menstrual.xml (listopad 2008)
6
Doufas AG, Mastorakos G; “The hypothalamic-pituitary-thyroid axis and the female reproductive system”
Ann N Y Acad Sci. 2000;900:65-76.