Kalendarz żydowski Elementy kalendarza Dzień – ruchomy, w zależności od pory roku i położenia geograficznego, trwa od zachodu słońca do zachodu słońca dnia następnego Tydzień – trwa siedem dni od niedzieli do soboty, nazwy 6 zwykłych dni tygodnia to liczebniki porządkowe ( dzień pierwszy, dzień drugi ,…), ostatni 7. dzień to święto Szabat (שבת, odpoczynek Miesiąc – księżycowy, trwa 29 lub 30 dni, aktualne nazwy miesięcy są pochodzenia babilońskiego Szabat SZABAT to pierwsze i najważniejsze święto dla Żydów. Zaczyna się w piątek wieczorem, kończy w sobotę wieczorem. Cały ten czas to czas, kiedy nie wykonuje się żadnej pracy, spędza się go na modlitwie, odpoczynku z rodziną, rozmowach, spotkaniach z przyjaciółmi. Żydzi starannie się przygotowują do szabasu, gotując smaczne potrawy, zakładając najlepsze ubrania. Świętowanie zaczyna się 18 minut przed zachodem słońca – kobiety ZAPALAJĄ 2 ŚWIECE i odmawiają błogosławieństwo. Cała rodzina je razem w szabas trzy posiłki:Wieczorem, w piątek, kolację, podczas której podaje się między innymi CHAŁĘ (czyli słodki chleb/ bułkę drożdżową, zaplecioną jak warkocz) i ryby. Tiszri (wrzesień/ październik ŚWIĘTA Rosz ha-Szana, nazywany Dniem Sądu w niebie otwierane są księgi i każde stworzenie jest oceniane. Tego dnia dmie się w róg barani szofar, który symbolizuje trąbę, która zabrzmi na końcu czasów w Dniu Sądu. Jom Kippur, czyli Dzień Pojednania. najświętszy dzień roku żydowskiego. Sukkot Święto Szałasów (Namiotów) należy do świąt radosnych i upamiętnia mieszkanie w szałasach i podczas ucieczki Izraelitów z Egiptu i wędrówki do Kanaanu. Sukkot trwa siedem dni, a święto zamyka dzień ósmy tzw. Simchat Tora ("Radość Tory"), w którym obnoszone są w radosnej procesji zwoje Tory siedmiokrotnie wokół świątyni. Cheszwan październik l istopad) Drugi miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego, a ósmy kalendarza religijnego. Przypada na miesiące październik-listopad w kalendarzu gregoriańskim. Liczy 30 dni w roku zwykłym a 29 w przestępnym. Przedrostek mar oznacza gorzki i bywa dodawany by zaznaczyć, że w tym miesiącu nie mają miejsca żadne święta. Kislew (listopad/grudzień 25. dnia miesiąca kislew przypada Święto Chanuka Święto Światła Świętuje się cud, jaki został dokonany przez Boga - fakt, że mały pojemnik oliwy dawał światło w Świątyni aż do czasu wytłoczenia nowej porcji. Na pamiątkę tego cudu zapala się w domach światła w ośmioramiennej chanukiji Tradycyjnie w Chanukę je się potrawy smażone na oleju - racuchy, placki, pączki i naleśniki. Tewet (grudzień /styczeń) Czwarty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego, a dziesiąty kalendarza religijnego. Przypada na miesiące grudzieństyczeń w kalendarzu gregoriańskim. Liczy 29 dni. Na miesiąc tewet przypadają następujące wydarzenia religijne: 2 lub 3 tewet – koniec Chanuki 10 tewet – Post Tewet W 10 dniu miesiąca tewet (Asara Be Tewet) obowiązuje post trwający pół dnia (od świtu do wieczora, czyli od alot haszachar - godzinę przed wschodem słońca), podczas gdy w Tiszwa Be Aw -całodniowy, to znaczy od wieczora do wieczora. Post ten nie dotyczy również mycia i ubrania. Szwat (styczeń/luty Piąty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego, a jedenasty kalendarza religijnego. Przypada na miesiące styczeń-luty w kalendarzu gregoriańskim Liczy 30 dni. Na miesiąc szwat przypadają następujące wydarzenia religijne: 15 szwat – Tu bi- Szwat (Nowy rok drzew) 30 szwat – Dzień Matki W żydowskim kalendarzu religijnym dzień półświąteczny przypadający 15 szwat. Wyznacza koniec zimy i początek pory opadów. Dziś w Izraelu jest to dzień sadzenia drzew przez dzieci i młodzież. Nisan (marzec/kwiecień) Pesach- Święto Wiosny lub Przaśników – jedno z najważniejszych i najstarszych świąt w tradycji judaizmu. To wielkie święto wolności, obchodzone na pamiątkę wyjścia Żydów z niewoli egipskiej pod wodzą Mojżesza, symbolizuje zapowiedź odkupienia świata w chwili przyjścia Mesjasza. Przygotowania do Pesach trwają przez wiele dni. Łączy się to z koniecznością wykoszerowania całego gospodarstwa domowego: kuchni, naczyń, garnków i spiżarni, aby uczynić je zdatnymi do przygotowania i świętowania Pesach. Podstawowym pożywieniem jest maca, cienkie podpłomyki zagniecione z mąki i wody. Wieczerza, do której zasiadają wszyscy członkowie rodziny, nazywa się seder. Trwa ona wiele godzin do późna w nocy, kończy się życzeniem – „Przyszłego roku w Jerozolimie”, co podkreśla odwieczną tęsknotę i chęć powrotu do ojczyzny. Adar (luty/marzec) Purim Jest to najradośniejsze święto w tradycji żydowskiej. Świętuje się je na pamiątkę uniknięcia przez Żydów mieszkających w Suzie zagłady, jaką obmyślił i zaplanował Haman, dostojnik na dworze króla Persji. Stałym obyczajem dawanie jałmużny ubogim oraz obdarowywanie przyjaciół i sąsiadów drobnymi prezentami - zazwyczaj są to słodycze, owoce lub alkohol. Do potraw, które kojarzą się z tym świętem należą hamantasze (uszy Hamana, kieszenie Hamana) trójkątne ciastka drożdżowe z nadzieniem makowym, bakaliowym lub z powidłami. Do obchodów Purim należy czytanie w synagodze tekstu Megilat Ester (Zwoju Estery), Ijar (kwiecień/maj) Ijar (hebr: – (איירósmy miesiąc w żydowskim kalendarzu cywilnym, a drugi w kalendarzu religijnym. Przypada na miesiące kwiecieńmaj w kalendarzu gregoriańskim. Liczy 29 dni. Na miesiąc ijar przypadają następujące wydarzenia: 18 Ijar – Lag Ba Omer 5 ijar – Święto Niepodległości Izraela Siwan (maj/czerwiec) Siwan (hebr: – (סיוןdziewiąty miesiąc żydowskiegokalendarza cywilnego, a trzeci kalendarza religijnego. Przypada na miesiące maj-czerwiec w kalendarzu gregoriańskim. Na miesiąc siwan przypadają następujące wydarzenia religijne: 6-7 siwan – Szawuot (Święto Tygodni) obchodzone na pamiątkę przekazania Mojżeszowi 10 Przykazań Tamuz (czerwiec/lipiec) Dziesiąty miesiąc w żydowskim kalendarzu cywilnym, a czwarty w kalendarzu religijnym. przypada na miesiące czerwiec-lipiec w kalendarzu gregoriańskim Liczy 29 dni. Na tamuz przypadają następujące wydarzenia religijne: 17 tamuz – Post Tamuz Aw (lipiec sierpień) Tisza be Aw (hebr. – תשעה באבdziewiąty dzień miesiąca aw) – to święto upamiętniające rocznicę zburzenia Pierwszej i Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Według kalendarza żydowskiego, przypada ono w lipcu lub w pierwszej połowie sierpniaJest to święto żałoby, w trakcie którego obowiązuje ścisły, całodobowy post trwający od zmierzchu do wieczora dnia następnego. 15 Aw (Tu BeAw) to "żydowskie walentynki", bardzo radosne święto; Elul ( sierpień/ wrzesień) Dwunasty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego, a szósty kalendarza religijnego. Przypada na miesiące sierpieńwrzesień w kalendarzu gregoriańskim. Liczy 29 dni. Na miesiąc elul nie przypadają znaczące wydarzenia religijne Przygotowanie do Nowego Roku AUTORZY : UCZNIOWIE KLASY VA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 46 W BYTOMIU