Zwalczanie mszyc w tytoniu.

Jędrzej Pytkowski (Belchim Crop Protection) Zwalczanie mszyc w tytoniu. Jednymi z najgroźniejszych, polifagicznych szkodników, które spotyka się w przyrodzie są mszyce. Wyróżnia się obecnie około 3500 gatunków na całym świecie. W Polsce powszechnie występuje kilkaset gatunków przy czym tylko część z nich uznaje się za szkodniki powodujące szkody gospodarcze. W uprawach tytoniu gatunkiem najczęściej spotykanym jest mszyca brzoskwiniowo‐ziemniaczana (Myzus persicae). Jest to tzw. mszyca dwudomowa co oznacza, że do pełnego rozwoju wymaga dwóch żywicieli. Stadium zimującym tego szkodnika są jaja, które można spotkać na brzoskwiniach, śliwach i innych roślinach sadowniczych. Na tych roślinach wiosną żerują maksymalnie dwa pokolenia tego szkodnika. W obrębie drugiego pokolenia tworzą się formy uskrzydlone, które przelatują na innych żywicieli, w tym tytoń. W zależności od przebiegu pogody, szkodnik ten może wytworzyć od kilku do kilkunastu pokoleń do końca sezonu wegetacyjnego. Na roślinach tytoniu mszycę brzoskwiniowo‐ziemniaczaną można spotkać na liściach, na i w pąkach kwiatowych, na kwiatostanach czy nawet w torebkach nasiennych. Żerujące mszyce uszkadzają tkanki tytoniu powodując deformacje, zwijanie liści, co pośrednio przekłada się na straty w plonie handlowym. Rośliny na których występują kolonie mszyc zazwyczaj znajdują się w stresie wodnym, co powoduje więdnięcie i znacząco zmniejsza ich wigor. Ponadto w trakcie żerowania mszyce produkują spadź (rosa miodowa), co stanowi otwartą furtkę dla grzybów saprofitycznych. Mszyca brzoskwiniowo‐ziemniaczana jest również jednym z najgroźniejszych wektorów wirusa PVYNTN występującego na tytoniu (powoduje brunatną nekrozę nerwów liści). Podczas żerowania na roślinach chorych wirus dostaje się na kłujkę szkodnika. Po nalocie na zdrowe rośliny wystarczy już jedno nakłucie tylko jednej mszycy by cała roślina została zainfekowana. W jaki sposób sobie można radzić z mszycami na plantacjach tytoniu? Oprócz stosowania środków ochrony roślin przeznaczonych do walki z mszycami należy przede wszystkim zwrócić na owady pożyteczne. W przyrodzie powszechnie występują biedronki, złotooki czy bzygowate, które w różny sposób ograniczają populację mszyc. Przykładowo dorosła biedronkai dziennie pożera nawet kilkadziesiąt mszyc podczas gdy larwa złotooka w trakcie swojego rozwoju może zjeść do 400 mszyc. Podczas stosowania preparatów chemicznych należy wobec tego zatroszczyć się o populacje owadów pożytecznych, gdyż mogą one znacząco wzmocnić skuteczność działania środków chemicznych. Ponadto stosując preparaty nieselektywne ryzykujemy, że kolejne pokolenie mszyc, które się pojawi na plantacji będzie rozwijać się dużo bardziej dynamicznie ze względu na brak obecności wrogów naturalnych. Liczba mszyc/roślinę
90
Moment wykonania zabiegu 80
70
60
50
40
30
20
10
0
czas
Preparat nieselektywny
Preparat selektywny
Wyk.1. Przykładowy model rozwoju populacji mszyc na plantacji tytoniu przy jednoczesnej ochronie z wykorzystaniem preparatów selektywnych i nieselektywnych. Wśród preparatów chemicznych zarejestrowanych do ochrony tytoniu przed mszycami obecnie znajdują się trzy preparaty zawierający imidachlopryd: Confidor 200 SL, Imidor 200 SL oraz Kohinor 200 SL. Aplikacje tymi preparatami można wykonać w formie podlewania roślin na rozsadniku lub zaraz po wysadzeniu. Do grupy w/w preparatów w grudniu ubiegłego roku dołączył również insektycyd Teppeki 50 WG – preparat do stosowania nalistnego w trakcie sezonu wegetacyjnego. Substancją aktywną preparatu jest flonikamid, który należy do nowej grupy chemicznej zwanej karboksamidami. Preparat w roślinie wykazuje działanie systemiczne oraz translaminarne. Oznacza to, że substancja posiada zdolność transportu z wierzchniej na spodnią stronę liścia, co jest niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony przed mszycami. Po 60 minutach od aplikacji preparatu mszyce przestają żerować. Wykorzystując lupę entomologiczną można zaobserwować, że szkodniki pod wpływem działania Teppeki posiadają podwinięte pod ciało kłujki (rys. 1). Brak możliwości wkłucia się w tkanki roślin przez mszyce pośrednio wpływa również na ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób wirusowych na plantacji. Mszyce po 2‐5 dniach giną z głodu i odwodnienia. Preparat Teppeki 50 WG jest wysoce selektywny – oznacza to, że wykazuje minimalny wpływ na organizmy pożyteczne, które można spotkać na plantacjach tytoniu. Tym samym kolejne naloty mszyc można w łatwiejszy sposób zwalczyć łącząc ochronę chemiczną oraz wykorzystując obecność fauny pożytecznej. Teppeki 50 WG należy stosować w dawce 0,14 kg/ha zgodnie z sygnalizacją po wystąpieniu szkodnika do fazy pojawienia się kwiatostanu. W trakcie sezonu wegetacyjnego można wykonać maksymalnie 2 zabiegi. Rys.1. Mszyca pod wpływem działania Teppeki podwija kłujkę pod ciało i nie jest w stanie żerować.