SCAN Program do automatycznych pomiarów temperaturowych, mossbauerowskich Program TER&MOS.exe został napisany w języku BORLAND PASCAL 7.0 Służy głównie do przeprowadzania serii pomiarów temperaturowych z wykorzystaniem regulatora TERMOS-1 i przelicznika MOSIEK. Dzięki przyjętej koncepcji interpretera komend jest on bardzo elastyczny i znajduje zastosowanie we wszelkich pracach z tymi urządzeniami. 1. Zasada działania Algorytm pracy programu zapisany jest w oddzielnym pliku dyskowym przy pomocy dwu- lub czteroliterowych komend z parametrami. Określają one 4 podstawowe czynności wykonywane przez program : T:łańcuch_znaków M:łańcuch_znaków WAIT łancuch_znaków SAVE łańcuch_znaków wysłanie lańcucha znaków do TERMOSA wyslanie łańcucha znaków do MOŚKA odczekanie czasu zadanego łańcuchem znaków zapisanie danych mossbauerowskich do pliku o zadanej łańcuchem znaków nazwie Łańcuchy znaków wysylane do MOŚKA lub TERMOSA są to po prostu komendy rozumiane i wykonywane przez te urządzenia, np. Dla MOŚKA : Clear, Run, Stop, Write Dla TERMOSA : STL 120, LGA 119.5, HGA 120.5, SLO 3.5, RUN Czas czekania określa się w minutach z rozdzielczością do 1/18 sekundy. Np. komenda WAIT 15.5 powoduje odczekanie 15 minut 30 sekund Nazwy plików podawane jako parametr komendy SAVE muszą spełniać kryteria systemu DOS. Mogą zawierać nazwy dysków i katalogów. Niewłaściwe nazwy oraz błędy operacji zapisu plików ( brak miejsca na dysku, blokada zapisu, etc. ) spowodują utratę danych, ale nie spowodują zatrzymania procesu interpertacji komend. Oznacza to, że pomiar będzie prowadzony dalej, lecz danych z niego nie będzie. Podobnie rzecz się przedstawia przy łańcuchach znaków wysyłanych do MOŚKA i TERMOSA : błędne komendy będą wysłane z wszelkimi ich konsekwencjami. W interesie użytkownika jest zatem dokładne zapoznanie się z instrukcjami obsługi urządzeń i systemem operacyjnym DOS, używanie niezawodnego komputera oraz staranne przygotowanie i zaprogramowanie eksperymentu. 2. Przykład programu skanującego temperaturę T:KEL T:SLO 3 - temperatura w Kelvinach - szybkość zmian 3°K/min PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com T:STL 90 T:LGA 89.5 T:HGA 90.5 T:RUN M:Clear M:y - setpoint = 90°K - dolny próg bramki 89.50°K - górny próg bramki 90.50°K - start najazdu temperatury - zerowanie danych w MOŚKU - potwierdzenie zerowania danych WAIT 30 M:Run WAIT 45 M:Write SAVE dane.1 T:STL 80 T:LGA 79.5 T:HGA 80.5 T:RUN M:Clear M:y WAIT 20 - odczekanie, aż temperatura narośnie - uruchomienie zliczania danych - odczekanie czasu pomiaru - ściągnięcie danych z MOŚKA - zapisanie danych na dysk - nowy setpoint - nowe nastawy bramki temperaturowej M:Run WAIT 45 M:Write SAVE dane.2 - uruchomienie zliczania danych - odczekanie czasu pomiaru - ściągnięcie danych z MOŚKA - zapisanie danych na dysk - start najazdu temperatury - zerowanie danych w MOŚKU - potwierdzenie zerowania danych - odczekanie, aż temperatura narośnie 3. Obsługa programu skanującego Program skanujący uruchamia się komendą SCAN. Jest to nazwa pliku batchowego, który przed uruchomieniem właściwego programu TER&MOS przechodzi do roboczego katalogu, gdzie będą zapisywane dane pomiarowe. Menu główne zawiera następujące pozycje rozwijane do podmenu : File / Load - ładowanie pliku z danymi mossbauerowskimi w celu ich obejrzenia File / Save - zapis danych mossbauerowskich do pliku dyskowego File / Edit - edycja pliku z danymi mossbauerowskimi File / Dos - chwilowe wyjście do systemu DOS bez usuwania programu z pamięci File / eXit - zakończenie pracy z programem Data / Fold - złożenie widma mossbauerowskiego Data / Scan - przeglądanie wykresu przy pomocy ruchomego markera Data / Zoom - powiększanie fragmentów wykresu historii temperatury Data / Vconst - określanie obszarów danych do wyliczania efektu przy pomiarach ze stałą prędkością Mosiek / Moss_1 ..... Moss_8 - wybór MOŚKA do sterowania ręcznego PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Termos / Setup - ręczne sterowanie TERMOSEM Termos / History - odczytanie z TERMOSA historii temperatury Program / Load Program / Run Program / Stop Status - załadowanie pliku z komendami do pracy automatycznej - uruchomienie interpretacji komend - zatrzymanie zatrzymanie interpretacji komend - wyświetlanie na bieżąco stanu TERMOSA i postępów w interpretacji komend Opcja Status włącza się samoczynnie, jeśli przez 14 sekund żaden klawisz nie został naciśnięty, ani nie była użyta myszka. Interpretacja komend może zachodzić tylko wtedy, gdy Status jest włączony. 4. Jak rozpocząć pracę automatyczną ? - przygotować plik z komendami - uruchomić program skanujący SCAN - załadować plik z komendami Program / Load - wybrać MOŚKA, który będzie uczestniczył w pomiarze Moss_1 ..... Moss_8 - określić rodzaj prędkości wibratora Sinus / Line / Const - uruchomić interpretację komend Program / Run W trakcie pracy automatycznej można używać wszystkich poleceń z menu programu, aczkolwiek może to być niebezpieczne dla jakości pomiaru ( np. przypadkowe zatrzymanie MOŚKA, zmiana setpointu ). Dopuszczalne jest chwilowe wyjście do systemu DOS ( File / Dos ), lecz nie wolno zapomnieć o powrocie do programu poleceniem systemowym EXIT ! W przeciwnym wypadku interpretacja komend zostanie zatrzymana i pomiar nie będzie kontynuowany. Program skanujący zawiera z pewnością jakieś błędy i niedociągnięcia. Autor będzie wdzięczny za wszelkie uwagi i sugestie, jakie nasuną się użytkownikom. INTERNETowy adres do korespondencji : [email protected] tel. 0-12 617-29-10, 0-12 266-94-74, 0-606 579-197 Nowe, ulepszone wersje będą rozsyłane bezpłatnie. PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com