BALNEOKOSMETOLOGIA Starzenie się skóry i możliwości jej rewitalizacji w nowoczesnych terapiach kosmetycznych Skin ageing and means of its revitalisation in latest beauty therapies Старение кожи и возможности ее оживления при помощи современной косметической терапии Alicja Szymańska-Paszczuk Z Wydziału Pedagogiki i Promocji Zdrowia Wyższej Szkoły Informatyki w Łodzi Streszczenie Jednym z ważniejszych problemów XXI wieku jest starzejące się społeczeństwo. W strukturze naszego społeczeństwa, zwiększa się ilość ludzi w podeszłym wieku w stosunku do nowo narodzonych. W związku z zaistniałą sytuacją, aby poprawić jakość życia i wizerunek ludzi starszych, szczególnie szybkiemu rozwojowi ulegają takie dziedziny życia jak: gerontologia, medycyna estetyczna i kosmetologia. Celem tej pracy jest przeanalizowanie jakie zmiany zachodzą w starzejącej się skórze i jakie powstają nowości technologiczne, które mogłyby pomóc eliminować symptomy starzenia poprzez rewitalizację i pobudzenie procesów naprawczych. Słowa kluczowe: gerontologia, medycyna estetyczna, kosmetologia Summary One of the most serious issues of the 21st century is the ageing society. The ratio of elderly people to the newborns is much higher than in the past and it is constantly rising. This results in a growing demand for developing studies in gerontology, cosmetology and aesthetic medicine, whose main purpose would be to improve the quality of life and image of the elderly. The main objectives of this research are: to analyse changes and processes which take place in ageing skin, and to present technological novelties which could help eliminate ageing symptoms through revitalisation and stimulation of repair processes in the skin. Key words: gerontology, cosmetology and aesthetic medicine Резюме Единственно важной проблемой ХХІ века является старение общества. В структуре нашего общества увеличивается количество людей преклонного возраста в отношении к новорожденным. В этой связи для улучшения качества жизни и внешнего вида стареющих людей исключительно быстро развиваются такие отрасли медицины, как геронтология, эстетическая медицина и косметология. Целью нашей работы было проведение анализа изменений в стареющей коже и современных технологических возможностей, которые могли бы помочь ликвидировать симптомы старения путем оживления и стимуляции процессов восстановления. 132 Acta Balneologica | kwiecień–czerwiec 2012 REWITALIZACJA SKÓRY W NOWOCZESNYCH TERAPIACH KOSMETYCZNYCH Ключевые слова: геронтология, эстетическая медицина, косметология, восстановление Acta Balneol. Tom LIV Nr 2 (128), str. 132-137 Wstęp Starzenie się skóry to proces nieuchronny, związany z postępującym wraz z wiekiem starzeniem się organizmu. Starzenie się skóry to proces długotrwały zaczynający się około 30. roku życia. Pojawiają się pierwsze zmarszczki mimiczne, jednak są one drobne i nie stanowią poważnego defektu kosmetycznego. Dopiero po 40. roku życia proces starzenia się skóry przyspiesza, skóra zaczyna coraz bardziej wiotczeć i marszczyć się. Tego procesu nie można zatrzymać. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji można opóźnić starzenie się skóry lub wyraźnie złagodzić jego przebieg. Dobranie właściwej terapii kosmetycznej anty aging tylko wówczas przyniesie właściwy efekt, jeśli będziemy wiedzieć jakie zmiany zachodzą w starzejącej się skórze po 40 roku życia. Na podstawie badań i obserwacji zidentyfikowano następujące procesy (1): • zmniejszenie grubości skóry i tkanki podskórnej, spłaszczenie warstwy brodawkowatej skóry właściwej – prowadzi do kruchości naczyń • przedłużenie cyklu powstawania nowych komórek powoduje procesy: • spadku produkcji ceramidów, co powoduje powstawanie zmarszczek płytkich • degradacji jąder komórkowych podczas keratynizacji, co prowadzi do niedoboru MNF • warstwa rogowa staje się 4 razy grubsza, szorstka i szaroziemista. W skórze tej rozwija się łojotokowe rogowacenie starcze i pojawiają się brodawki starcze • keratyna warstwy rogowej nie spełnia swojej funkcji wiązania wody i powoduje to brak elastyczności skóry • w starzejącej się skórze dochodzi do zaniku warstwy ziarnistej i kolczystej oraz ograniczenia aktywności warstwy twórczej naskórka • występowanie plam soczewicowatych starczych i wątrobowych na skutek spadku ilości czynnych enzymatycznie melanocytów, które wykazują tendencję do gromadzenia się w jednym miejscu co uniemożliwia prawidłową ochronę przed UV • spadek aktywności gruczołów łojowych i potowych powoduje uszkodzenie płaszcza hydrolipidowego skóry, a więc prowadzi do uszkodzenia bariery ograniczającej TEWL • następuje zmiana w tkance elastycznej, która stanowi składową ścian naczyń krwionośnych, powoduje to, że zdolność do obkurczania się naczyń maleje, światło ich staje się szersze – powstają teleangiektazje i wenektazje • zmniejszenie liczby naczyń włosowatych oraz pogrubienie ich ścian powoduje niedostateczne ukrwienie skóry, spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi oraz zahamowanie procesów dyfuzji i osmozy, co prowadzi do spadku podaży tlenu w skórze właściwej i naskórku, co powoduje niedobory energetyczne w komórkach skóry i wystąpienie złogów • zmniejszenie ilości i aktywności fibroblastów • spadek ilości nowo syntetyzowanych glikozaminoglikanów, których głównym zadaniem jest wiązanie wody w skórze właściwej, przez co skóra staje się niedostatecznie nawilżona i sprężysta • następuje zbijanie się włókien elastylowych w bezpostaciową masę – powstaje proces elastozy • pofałdowanie pasm kolagenowych i rozdzielenie ich elementami tkanki łącznej • spadek ilości komórek Langerhansa powoduje osłabienie systemu immunologicznego skóry, wzrasta podatność na podrażnienia i zmiany nowotworowe • stopniowy zanik podściółki tłuszczowej przyczynia się do ścieńczenia skóry jako całości. Skóra starzejąca się wymaga intensywnego nawilżania i odżywiania oraz złuszczania warstwy rogowej. Często mówi się, że skóra jest zwierciadłem duszy, czyli w pełni odzwierciedla stan naszego zdrowia. Większość zmian skórnych wieku dojrzałego związana jest ze starzeniem, najczęściej wywołanym bezpośrednio przez czynniki środowiskowe, głównie przez promieniowanie UV. W okresie starzenia skóra charakteryzuje się następującymi cechami: jest sucha, szorstka, pomarszczona, często pokryta przebarwieniami i teleangiektazjami. U kobiet w tym okresie bardzo często występuje cellulit, który jest bezpośrednio związany ze zmianami hormonalnymi w okresie menopauzy, jak i stosowania HTZ. W okresie tym nadmiar estrogenów sprawia, że komórki tłuszczowe wykazują skłonność do gromadzenia tłuszczu w organizmie. Estrogeny powodują także wzrost przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych i zatrzymanie wody w tkankach, a więc są odpowiedzialne za powstawanie obrzęków. Kolejnym czynnikiem powodującym występowanie celullitu jest nieprawidłowa dieta, bogata w tłuszcze zwierzęce, która prowadzi do zwięk- Acta Balneologica | kwiecień–czerwiec 2012 133 Alicja Szymańska-Paszczuk szenia objętości komórek tłuszczowych i zwężenia światła naczyń krwionośnych otaczających te komórki. Nabrzmiałe komórki tłuszczowe powodują ucisk na ściany naczyń krwionośnych. Zaburzenia krążenia krwi utrudniają zaopatrzenie tkanki w tlen i składniki odżywcze oraz usuwania zbędnych toksycznych produktów przemiany materii. Niedostateczne dotlenienie komórek tłuszczowych prowadzi do zaburzeń ich metabolizmu. Sytuacja zaczyna przypominać samonakręcającą się spiralę, gdyż w odpowiedzi na małe dotlenienie komórki tłuszczowe pęcznieją i powiększają się jeszcze bardziej. Uciskają jeszcze mocniej na ściany naczyń krwionośnych, a to z kolei prowadzi do zwiększenia produkcji prostaglandyn, powodują one dodatkowo zahamowanie procesu lipolizy i są odpowiedzialne za zwiększenie przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych, a to prowadzi do obrzęku. Utrudnienie przepływu limfy przez powiększone adypocyty nie pozwala na usunięcie przesączonej wody. Ograniczony przepływ limfy powoduje gromadzenie w tkankach skóry toksyn np. wolnych rodników i złogów. Złogi te gromadzą się w tkankach na skutek stresu, toksycznych składników odżywek, walki z drobnoustrojami, mikroskopijnych uszkodzeń skóry. Pozbycie się tych złogów z organizmu wymaga wody i obecności komórek żernych – fagocytarnych. Pochłaniają one szkodliwe substancje i powodują przeniesienie ich naczyniami limfatycznymi do węzłów chłonnych. Przy niewłaściwym odżywianiu tkanek makrofagi pozostają w węzłach ze swoim ładunkiem. Do usunięcia ich potrzeba jeszcze więcej wody. Gromadzenie jej utrudnia odżywianie tkanek – koło się zamyka. Dynamicznie rozwijająca się w ciągu ostatnich kilkunastu lat medycyna przeciwstarzeniowa zajmuje się tym, aby żyjąc dłużej być w dobrej formie fizycznej, psychicznej i móc cieszyć się dobrą kondycją wieku dojrzałego. Medycyna anty aging to nowa specjalność lekarska, której celem jest działanie na rzecz poprawy stanu zdrowia już u zdrowych młodych ludzi oraz zapobieganiu chorobom ściśle związanym ze starzeniem organizmu oraz chorób uwarunkowanych genetycznie. Uzupełnieniem medycyny przeciwstarzeniowej są nowe metody stosowane w kosmetologii, oparte na nowoczesnych rozwiązaniach technologicznych, które działają profilaktycznie oraz skutecznie likwidują objawy starzenia się skóry. Oxybrazja jest to metoda złuszczania naskórka wykonywana pod ciśnieniem oraz rozproszonych kropli NaCl. Na skutek złuszczania rogowej warstwy skóry przyrasta grubość skóry właściwej, poprawia się metabolizm komórkowy – stymulowane są keratynocyty warstwy 134 rozrodczej skóry do podziału. Zostaje uaktywniony drenaż limfatyczny co sprzyja eliminacji nadmiaru toksyn i nagromadzonych płynów, natomiast rozproszone krople soli fizjologicznej poprawiają nawilżenie. Wzmożona stymulacja odnowy sprzyja redukcji zmarszczek i poprawie ogólnej kondycji skóry (2). Fale radiowe są falami elektromagnetycznymi wytwarzanymi przez prąd wielkiej częstotliwości (3). Promieniowanie elektromagnetyczne o częstotliwościach radiowych absorbowane w tkankach głębiej położonych powoduje wzrost temperatury 5-7°C (uzyskujemy temperaturę 41-47°C). Takie rozgrzanie tkanek powoduje różne reakcje fizjologiczne i reakcje związane z termoregulacją. Jest to rozgrzanie tkanek kontrolowane, a co za tym idzie bezpieczne. Fale radiowe wykorzystywane są w kosmetologii i medycynie estetycznej do niechirurgicznego i bezinwazyjnego odmładzania skóry oraz do usuwania nadmiaru tkanki tłuszczowej i redukcji cellulitu. Po serii zabiegów uzyskujemy: 1. Twarz: • poprawę napięcia policzków • poprawę owalu twarzy • spłycenie zmarszczek – złagodzenia fałdów nosowo-wargowych, spłycenie zmarszczek wokół oczu • wzmocnienie odporności skóry 2. Ciało: • redukcję tkanki tłuszczowej • redukcję celulitu • ujędrnienie ciała np. zwiotczenia powłok brzusznych, obwisłych ramion (4). Mezoterapia bezigłowa – jest to nowoczesny, nieinwazyjny system odmładzania skóry oraz redukcji cellulitu i tkanki tłuszczowej. Stanowi alternatywę dla mezoterapii igłowej. Polega ona na transporcie substancji czynnych w głąb skóry właściwej za pomocą: • pola elektrycznego – zjawisko elektroporacji • fal ultradźwiękowych Elektroporacja jest to proces zachodzący w błonie komórkowej pod wpływem wysoko napięciowych pól elektrycznych (5). Pod wpływem krótkotrwałego, trwającego milisekundy działania pola elektrycznego następuje odwracalna zmiana – czasowa destabilizacja w strukturze błony komórkowej, w której powstają pory. Jest to proces bezpieczny, gdyż nie uszkadza błon komórkowych, a pozwala na wprowadzenie do poszczególnych komórek cząsteczek preparatów kosmetycznych. Następuje także pobudzenie komórki do pinocytozy. Jest to forma pochłaniania przez komórkę rozpuszczonych substancji czynnych do swego wnętrza. Podczas pinocytozy Acta Balneologica | kwiecień–czerwiec 2012 REWITALIZACJA SKÓRY W NOWOCZESNYCH TERAPIACH KOSMETYCZNYCH pobierane są np. drobiny białek lub inne wielocząsteczkowe substancje rozpuszczalne w wodzie. Małe kropelki płynu zostają uwięzione w mikrofałdach błony komórkowej, z której odrywają się od strony cytoplazmy drobne pęcherzyki. Płynna zawartość pęcherzyków przenika powoli do cytoplazmy, podczas gdy pęcherzyki zmniejszają się stopniowo aby w końcu zniknąć. Dzięki temu cząsteczki preparatów kosmetycznych działają nawet po zakończeniu zabiegu co skutecznie przedłuża jego efekt. Wykorzystanie ultradźwięków w tym zabiegu poprawia przepuszczalność przez błony komórkowe i wpływa na zwiększenie wchłaniania preparatów kosmetycznych w skórę. Dotyczy to nawet związków wielkocząsteczkowych, które w innych warunkach nie penetrują w głąb skóry. Skojarzone działanie elektroporacji i ultradźwięków zwiększa ilość, głębokość i równomierność wprowadzania substancji aktywnych w głąb skóry. Jest to metoda, która gwarantuje szybkie i widoczne rezultaty w redukcji zmarszczek. Efekty po zabiegu: • wyraźne efekty liftingujące • redukcja zmarszczek i bruzd • poprawa kolorytu i struktury skóry • pobudzenie procesów naprawczych w skórze. Laser frakcyjny to innowacyjny sposób na poprawę jakości i jędrności skóry (6). Sama nazwa (frakcyjny z ang. fractional – częściowy, ułamkowy) odnosi się do specyfiki lasera. Chodzi mianowicie o wiązkę światła, która skierowana na skórę obejmuje tylko niewielką jej część tworząc stosunkowo głębokie punkty pomiędzy którymi pozostawiona zostaje nienaruszona tkanka. Uszkodzone w ten sposób włókna kolagenowe zmuszają skórę do regeneracji. Zazwyczaj wykonuje się około 3-5 zabiegów w odstępach co 4-6 tygodni. Odnowa skóry związana z przebudową kolagenu trwa kilka tygodni. Dlatego efekty przeprowadzanych zabiegów nie są natychmiastowe, ale różnica jest widoczna po pierwszym zabiegu. Efekty przeprowadzonego cyklu zabiegów są widoczne po kilku tygodniach w postaci wygładzenia i ujędrnienia skóry. Przebudowa kolagenu trwa przez kilka następnych miesięcy (6-12), a uzyskane efekty utrzymują się przez 2 lata. Laser frakcyjny to naturalna metoda poprawy wizerunku skóry. Opiera się na aktywacji naturalnych procesów zachodzących w skórze i nie jest związana z podawaniem żadnych zewnętrznych preparatów. Najlepszymi zabiegami anty aging są zabiegi skojarzone czyli łączenie różnych metod zabiegowych. Metody te dobierane są indywidualnie do potrzeb pacjentów w taki sposób, aby uzyskać jak najlepszy efekt np. abrazji na mokro z mezoterapią igłową. Abrazja na mokro jest jednym z najłagodniejszych zabiegów złuszczających. W metodzie tej wykorzystywane jest urządzenie które łączy 5 funkcji: ścieranie, rozpuszczanie, działanie antyseptyczne, nawilżanie i biolifting. Usuwanie warstwy zrogowaciałej naskórka następuje poprzez rotację wodno-powietrzną silnie nawilżonych cząstek krzemianów. Po zabiegu zauważalne jest głębokie nawilżenie skóry, a stymulacja układu nerwowo-mięśniowego poprawia kondycję tkanki skórnej i aktywuje zachodzące w niej procesy biochemiczne (7). Ostatnio coraz częściej stosuje się mezoterapię igłową z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego. Jest to metoda, która polega na wprowadzaniu autologicznych czynników wzrostu. Metoda ta stymuluje syntezę DNA, pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny, regulując jednocześnie działanie kolagenozy. W tym zabiegu wykorzystana jest własna krew pacjenta pobrana z żyły, a następnie odwirowana. Otrzymane płytki krwi skoncentrowane w osoczu podaje się pacjentowi metodą mezoterapii igłowej (śródskórnej). Po zabiegu zauważalna jest poprawa kolorytu skóry, jej homogeniczności i struktury, poprawa jędrności w granicach 30%. Mezoterapia igłowa z zastosowaniem kwasu polimlekowego, który jest w rozcieńczeniu 8-10 ml podawany w formie zastrzyków głęboko śródskórnych lub podskórnych. Po 3-4 tygodniach pojawia się przyrost włókien kolagenowych i skóra staje się grubsza. Przy dużej wiotkości skóry wymagane jest wykonanie kilku zabiegów (8). Jednym z zabiegów modelujących sylwetkę, który pomaga w likwidacji tkanki tłuszczowej jest lipoterapia. Jest to metoda stosowana wyłącznie w gabinetach lekarskich. W ramach lipoterapii wykonuje się zabiegi: • lipoliza laserowa – w zabiegu tym lekarz wykonuje znieczulenie miejscowe, a następnie wykonuje kilka nacięć w skórze by wprowadzić 2-4 mm sondę emitującą strumień wiązki laserowej uszkadzającej adypocyty. Mimo iż zabieg odznacza się niską inwazyjnością, jednak po jego wykonaniu wskazana jest rekonwalescencja. • lipoliza w formie zastrzyków podskórnych – do wstrzykiwania stosuje się receptury fosfatydylcholiny i deoksycholanu sodu. Związki te powodują zmiany w komórce wywołując jej biologiczne starzenie, a wreszcie apoptozę czyli śmierć tej komórki. Za efekt kliniczny odpowiada zjawisko adypocytolizy komórek tłuszczowych czyli ich rozpływny rozpad, a uszkadzanie struktur Acta Balneologica | kwiecień–czerwiec 2012 135 Alicja Szymańska-Paszczuk międzykomórkowych indukuje apoptozę. Towarzyszy temu wyraźny stan zapalny co powoduje powstanie nowego kolagenu, a tym samym poprawia się ogólny stan skóry. Efekty narastają progresywnie w miarę niszczenia tkanki tłuszczowej. Zabiegi wykonujemy seryjnie (9). Kolejnym zabiegiem, który przywraca witalność skóry jest endermologia. Polega ona na mechanicznym masażu ciała za pomocą głowic wyposażonych w elektronicznie sterowane rolki, w których wytwarzane jest podciśnienie. W skórze poddanej zabiegowi zostają pobudzone procesy mitotyczne – fibroblasty zwiększają produkcję kolagenu i elastyny, zostają pobudzone procesy metaboliczne. Adypocyty ulegają częściowej destrukcji oraz zostaje przyspieszony obieg krwi i limfy, co ułatwia usunięcie toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Pacjent podczas tego zabiegu ma na sobie specjalny elastyczny kostium, który pomaga w przesuwaniu rolek, zabezpiecza ciało przed zbyt mocnym zasysaniem zmniejszając ból i zabezpiecza przed wystąpieniem wybroczyn. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod zwalczania wszystkich, nawet najbardziej zaawansowanych stopni cellulitu. Endermologia może być również zastosowana w zabiegach rehabilitacyjnych, przy leczeniu blizn, zastojów żylnych i bólów mięśniowych. Endermologia to także zabieg na twarz, szyję i dekolt, często określany jako endermolift. W zabiegu tym rolki głowicy poruszają się z regulowaną częstotliwością, a ich ruch jest wymuszany przez podciśnienie regulowane na kilku poziomach. Najniższa częstotliwość 4Hz jest używana w drenażu, częstotliwość 8Hz wygładza zmarszczki, a częstotliwość 16Hz pomaga w regeneracji skóry dojrzałej i profiluje kontur twarzy (10). Coraz częściej zabiegi anty aging wspierane są przez zabiegi balneologiczne i spa. Balneologia jest to dziedzina wiedzy medycznej wykorzystująca do diagnostyki, leczenia, rehabilitacji i profilaktyki naturalne surowce lecznicze tj. wody mineralne, gazy lecznicze, peloidy i walory klimatyczne. Zabiegi spa są to wszystkie zabiegi wykonywane w odnowie biologicznej za pomocą wody. Nazwa spa pochodzi od łacińskiego słowa sanus per aquam – do zdrowia za przyczyną wody. Obydwie formy zabiegów oferowane są przez lecznictwo uzdrowiskowe. Zabiegi te pobudzają mechanizmy adaptacyjne i uruchamiają rezerwy czynnościowe organizmu. Wyniki rehabilitacyjne uzyskane przy użyciu tych metod są trwalsze, utrzymują się dłużej (11). Zabiegów zapobiegających starzeniu i wspie- 136 rających inne kuracje odmładzające jest dużo, oto niektóre z nich, z których pacjenci najczęściej korzystają. Kąpiel perełkowa polega na kąpieli w wodzie, do której za pomocą specjalnych dysz wprowadzane jest powietrze pod ciśnieniem od 2 do 4 atm. Kąpiel odbywa się w wannie, która wyposażona jest w liczne otwory, przez które wydostaje się powietrze tworząc w wodzie drobne pęcherzyki. Do kąpieli może być wykorzystywana woda źródlana, mineralna lub z dodatkiem olejków eterycznych. Woda ma temperaturę od 35-37°C. Wytwarzane pęcherzyki pozytywnie wpływają na kondycję skóry, układ krążenia i układ nerwowy człowieka. Bicze szkockie jest to zabieg, który odbywa się w łaźni, wykonywany na całe ciało lub na wybrane partie. Bicze szkockie polegają na polewaniu ciała strumieniem wody pod ciśnieniem, która może być skupiona, lub wachlarzowa. Cykl powtarzany jest dwa razy i w jego trakcie przez 1-2 minut polewa się ciało wodą o temperaturze 40°C, a następnie przez około 30 sekund o temperaturze 20°C, lub niższej. Bicze szkockie mają szerokie działanie. Hydromasaż i zmienna temperatura wody pozytywnie wpływają na reumatyczne choroby stawów i mięśni. Zabieg biczowania wodą oddziałuje na układ nerwowy, poprawia krążenie, oddychanie oraz przemianę materii. Bicze szkockie wybierane są także w leczeniu cellulitu i podczas odchudzania, ponieważ regenerują tkanki. Krioterapia ogólnoustrojowa (całego ciała) wykorzystuje w procesie leczenia niskie temperatury. Czynnikiem schładzającym cały organizm jest zimne powietrze o temperaturze od -110 do -160°C Zabieg w kriokomorze trwa od 2 do 3 minut. U dorosłego człowieka, krótki, bardzo intensywny wpływ krańcowo niskich temperatur uruchamia reakcję hormonalną powodującą wzrost przemiany tkankowej i podwyższenie ciepłoty tkanek. Krioterapia ogólnoustrojowa powoduje znieczulenie i uruchamia wewnętrzną reakcję przeciwbólową. Wpływ niskich temperatur na rozluźnienie mięśni szkieletowych tłumaczy się zmniejszonym napływem do rdzenia kręgowego bodźców bólowych. Istotne jest też, że w obrębie kończyn zachodzi reakcja otwierania lub zamykania przetok tętniczo-żylnych pod wpływem niskich temperatur. Wszystko to stwarza m.in. komfortowe warunki do postępowania rehabilitacyjnego, które można zintensyfikować i przedłużyć. Zastosowanie ogólnoustrojowe temperatur kriogenicznych wywołuje szczególną formę termoregulacji, której skutki są nie- Acta Balneologica | kwiecień–czerwiec 2012 REWITALIZACJA SKÓRY W NOWOCZESNYCH TERAPIACH KOSMETYCZNYCH zwykle korzystne miejscowo, a ich suma daje efektywny sposób odnowy biologicznej. Thalassoterapia jest to zabieg leczniczo-upiększający. Samo pojęcie pochodzi z języka greckiego i oznacza leczenie wykorzystujące wodę morską, która jest bogata w cenne mikroelementy. Do zabiegu wykorzystuje się algi morskie, lecznicze błota z dna morskiego z dodatkiem ekstraktów roślinnych. Thalassoterapia oczyszcza organizm, wzmacnia go i odmładza. Zabieg polega na podgrzaniu wody morskiej, tak aby jej temperatura była taka sama lub troszkę wyższa od temperatury ciała pacjenta, dzięki czemu skóra w łatwiejszy i szybszy sposób wchłania cenne sole mineralne, oligoelementy oraz witaminy. Ciało może być również owijane ekstraktami z alg, zarówno na ciepło jak i na zimno. Popularne są też okłady ze sproszkowanej masy algowej. Thalassoterapia pobudza siły witalne, wzmaga działanie systemu odpornościowego, odstresowuje, jak również pomaga osobom z problemem bezsenności. Zabieg odchudza, relaksuje oraz pobudza naturalną odnowę sił organizmu. Fango to błoto zawierające w swoim składzie składniki mineralne. Jest ono wydobywane ze źródeł termicznych. Zabiegi, w których wykorzystywane jest fango przeprowadzane są w formie gorących, ciepłych lub zimnych okładów. Błoto to pobudza przepływ krwi oraz wzmacnia układ odpornościowy. Fango posiada właściwości, które rozluźniają napięte mięśnie, co wpływa na poprawę samopoczucia. Zabiegi parafinowe stosowane są w zabiegach rehabilitacyjnych i kosmetycznych. Parafina jest węglowodorem nienasyconym, otrzymywanym w procesie destylacji ropy naftowej. Posiada dużą pojemność cieplną, tzn. pochłania duże ilości ciepła i bardzo wolno je oddaje. Może być stosowana w zabiegach na twarz lub ciało. Parafina ma następujące działanie na organizm: rozluźnia mięśnie, zmniejsza ich bolesność, poprawia ruchomość stawów, nawilża i odżywia skórę, poprawia wchłanianie substancji aktywnych w skórę, redukuje tkankę tłuszczową i cellulit. Na długość życia mają wpływ następujące czynniki: prawidłowa masa ciała, dieta z ograniczeniem nasyconych kwasów tłuszczowych, picie odpowiedniej ilości wody, zwiększona aktywność fizyczna, poprawna sylwetka i zdrowy tryb życia to najważniejsze czynniki zapobiegające starzeniu się organizmu. Dbając o skórę i przeciwdziałając jej starzeniu, powinno się mieć zawsze na uwadze procesy wewnętrzne organizmu. Znajomość przyczyn i przebiegu starzenia się wewnętrznego jest bardzo ważna w zrozumieniu zmian dotyczących skóry. W dzisiejszych czasach, kiedy ludzie żyją coraz dłużej, większą uwagę zwraca się na poprawę jakości życia ludzi starszych i ich wyglądu. Należy pamiętać, że dobór odpowiedniej kuracji anty aging jest indywidualny, poprzedzony dokładnym badaniem lekarskim i badaniami diagnostycznymi. Młody wygląd skóry to nie tylko działania pielęgnacyjne, ale przede wszystkim szeroko rozumiany zdrowy tryb życia na co dzień. Piśmiennictwo: 1. S. Jurkowska: Produkty kosmetyczne, Ekoprzem Sp. z o.o., Dąbrowa Górnicza 2004. 2. B. Zegarska: Oxybrazja, Bezpieczeństwo i skuteczność, Beauty Forum, 3/2011. 3. D. Gawłowska-Mazurek: Technologia w służbie piękna, Beauty Forum, 1-2/2011. 4. H. Podbielska: Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Elektroporacja. Praca zbiorowa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2011. 5. M.B. Brown, G.P.Martin, S.A. Jones I.: Dermal and transdermal drug delivery systems: current and future prospects. Drug Deliv., 2006; 13(3). 6. A. Gaczek: Laserowe metody frakcyjne, Nowoczesna Klinika, 2009. 7. K. Komender-Spira: Abrazja na mokro nowa metoda złuszczania, Beauty Forum, 1-2/2011. 8. I. Tilszer: Dążenie do ideału, Beauty Forum, 3/2011. 9. E. Kowalska-Olędzka: Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska. Zabiegi lipolizy lekarskiej. Praca zbiorowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2011. 10. Firma Polmax: Endermologie TM – naturalny zabieg na ciało i na twarz, Beauty Forum, 1-2/2001. 11. I. Ponikowska, D. Ferson: Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa, Medi Press, Warszawa 2009. Adres do korespondencji: Alicja Szymańska Paszczuk Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 93-008 Łódź, ul. Rzgowska 17a e-mail: [email protected] Artykuł nadesłano: 19.01.2012 Zaakceptowano do druku: 15.03.2012 Acta Balneologica | kwiecień–czerwiec 2012 137