Honorowi Dawcy Krwi

HONOROWI DAWCY KRWI – KANCELARIA PREMIERA
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
5 kwietnia w godzinach 9.00 – 13.00 na terenie KPRM będzie możliwość honorowego oddania krwi w ramach
akcji „Honorowi Dawcy Krwi – Kancelaria Premiera”.
Tę pracowniczą inicjatywę, popieraną przez Kierownictwo KPRM, będziemy realizować wspólnie z Regionalnym
Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie. Decyzję o organizacji akcji podjęliśmy
po przeprowadzeniu ankiety umieszczonej na portalu Kancelarii.
Do udziału w akcji zapraszamy pracowników KPRM, RCB, COAR oraz
(funkcjonariusze nie na służbie, wejście po okazaniu legitymacji służbowej BOR) .
funkcjonariuszy
BOR
JAK WYGLĄDA PROCEDURA ODDAWANIA KRWI?
1. Rejestracja
Po przybyciu do punktu poboru krwi wypełniamy kwestionariusz. Konieczny jest dokument tożsamości ze
zdjęciem, numerem PESEL i adresem zamieszkania.
2. Wstępne badania laboratoryjne
Badanie poziomu hemoglobiny / morfologia.
Grupa krwi - u pierwszorazowych dawców
3. Badanie lekarskie

ocena informacji zawartych w wypełnionym kwestionariuszu dla dawców krwi

wywiad lekarski

badanie przedmiotowe uwzględniające wyniki pomocniczych badań diagnostycznych

kwalifikacja do oddania krwi
4. Oddanie krwi – donacja 450 ml krwi w czasie ok. 5 - 8 min.
Podczas donacji pobierane będą również próbki Twojej krwi do badań pozwalających zdiagnozować, czy nie
jesteś nosicielem niektórych chorób zakaźnych. Nie wymaga to dodatkowego nakłuwania żyły, gdyż do badań
wykorzystuje się krew pobieraną do worka. Badania te obejmują: test kiłowy, antygen HBs, DNA-HBV,
przeciwciała anty-HCV, RNA HCV, przeciwciała anty-HIV oraz RNA HIV. Jeśli badania coś wykryją RCKiK
powiadomi Cię o tym!
5. Krótka regeneracja sił 
PAMIĘTAJ, ŻE:
Oddawanie krwi nie wiąże się z żadnym ryzykiem, jest bezpieczne i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.
Krew jest pobierana przy użyciu sprzętu jednorazowego użytku przez profesjonalny personel medyczny,
a ponadto:

ratuje życie i zdrowie drugiego człowieka,

daje możliwość wykonania badań laboratoryjnych krwi i odebrania wyników,

dawca otrzymuje „posiłek regeneracyjny” (8 tabliczek czekolady),

dawca, możne otrzymać zaświadczenie, które upoważnia do zwolnienia od pracy w dniu, w którym
oddaje krew – zgodnie z przepisami krwiodawca powinien uprzedzić przełożonego o możliwości
zwolnienia,

dawca ma możliwość odliczenia wartości oddanej krwi od podatku jako darowiznę,

dawca otrzymuje legitymację Honorowego Dawcy Krwi,

dawca otrzymuje legitymację programu lojalnościowego Każda Kropla Jest Cenna.
KANDYDAT NA DAWCĘ KRWI LUB DAWCA KRWI POWINIEN:
•
w ciągu doby poprzedzającej oddanie krwi wypić ok. 2 l płynów (woda mineralna, soki),
•
być wyspanym,
•
spożyć lekki posiłek (np. pieczywo, chuda wędlina, ser biały, dżem),
•
w dniu oddania krwi wykluczyć z diety tłuszcze pochodzenia zwierzęcego: mleko, masło, kiełbasę,
pasztet, śmietanę, rosół, tłuste mięso oraz jajka orzeszki ziemne i ciasta kremowe,
•
ograniczyć palenie papierosów,
•
nie zgłaszać się do oddania krwi jeśli jest przeziębiony lub przyjmuje leki,
•
nie przychodzić do oddania krwi po spożyciu alkoholu.
Pełna lista wyłączeń czasowych i stałych znajduje się na stronie RCKiK oraz na kolejnych stronach.
W razie pytań zapraszamy do zapoznania się z informacjami na stronie RCKiK oraz kontaktu
z koordynującym akcję Szymonem Zawiłło z SPRM (22 694 6590, [email protected])
lub Agnieszką Majewską z BKO (22 694 6587, [email protected]).
ZAPRASZAMY!
CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA
INFORMACJE OGÓLNE











Kiedy i gdzie będzie akcja Honorowi Dawcy Krwi – Kancelaria Premiera?
o 5 kwietnia od 9:00 w sali numer 7 (parter przy wejściu A). Ostatnia osoba może zgłosić
się o 13:00.
Czy przysługuje mi zwolnienie z pracy w dniu oddania krwi?
o Honorowemu Dawcy Krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu oddania krwi i na czas
okresowego badania lekarskiego z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (do godziny 24:00
w dniu oddania krwi); w przypadku wykonywania szczególnie niebezpiecznych zawodów
lekarz może wydać zwolnienie na całą dobę. Dokumentem poświadczającym fakt oddania krwi
jest wystawione zaświadczenie. Pracodawcę należy jednak uprzedzić o planowanej
nieobecności. Można to zrobić w dowolnej formie (osobiście, telefonicznie, mailem itd.). Takie
zwolnienie jest wpisywane jako Nieobecność Usprawiedliwiona.
Czy oddanie krwi spowoduje przymus oddawania krwi w przyszłości?
o Nie. Ani jednorazowe, ani wielokrotne oddawanie krwi nie powoduje, iż trzeba to powtarzać
już do końca życia. Organizm nie produkuje więcej krwi, niż potrzebuje. Jednorazowe oddanie
krwi wywiera taki sam wpływ na jej produkcję jak: krwawienie z nosa, skaleczenie w palec,
czy miesiączka.
Jeśli badania wykryją u mnie zakażenie, to czy zostanę zawiadomiony?
o Tak. Jeżeli wyniki testów markerów zakaźnych są dodatnie, dawca jest o tym powiadamiany
osobiście przez lekarza, otrzymuje przy tym wyniki badań i skierowanie do lekarza specjalisty.
Czy można otrzymać wyniki wykonanych badań?
o Wszystkie wyniki badań wykonanych przy okazji oddania krwi dawca może bezpłatnie odebrać
w kilka dni po pobraniu (także wyniki badań wirusologicznych i odczynu kiłowego).
Jakie badania są wykonywane u krwiodawców?
o Przy każdym oddaniu krwi u krwiodawcy wykonuje się rutynowo następujące badania:
 poziom hemoglobiny,
 test kiłowy,
 antygen HBs, DNA-HBV, przeciwciała anty-HCV, RNA HCV, przeciwciała anty-HIV oraz RNA
HIV,
 grupę krwi układu ABO,
 grupę krwi układu Rh, a przy kolejnych donacjach również inne układy grupowe,
 przeciwciała.
U osób systematycznie oddających krew dodatkowo raz w roku oznacza się morfologię krwi
i wzór odsetkowy krwinek białych (tzw. rozmaz).
Czy jeżeli nie znam swojej grupy krwi mogę oddać krew?
o Tak - cenna jest każda grupa krwi, a ośrodek dokonujący pobrania tak czy inaczej oznaczy
grupę krwi dawcy.
Czy wszystkie grupy krwi są pożądane?
o Wszystkie grupy krwi są potrzebne, bo istnieją biorcy o różnych grupach.
Jak często mogę oddawać krew?
o Krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż
4 razy w roku od kobiet, przy czym przerwa pomiędzy kolejnymi donacjami nie może być
krótsza niż 8 tygodni
Czy oddawanie krwi uzależnia?
o Żadne badania naukowe nie potwierdziły szkodliwości długotrwałego i regularnego oddawania
krwi.
Czy oddawanie krwi jest bezpieczne i nie szkodzi zdrowiu?
o Oddawanie krwi jest bezpiecznym procesem. Na wszystkich etapach oddawania krwi używa
się wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku, w związku z czym, nie grozi Ci zakażenie
czynnikami chorobotwórczymi przenoszonymi drogą krwi. Oddawanie krwi nie szkodzi również
zdrowiu. Jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenie, że oddanie krwi może spowodować
jakiekolwiek niedogodności u krwiodawcy, wówczas taka osoba nie może oddać krwi – jest
czasowo lub na stałe dyskwalifikowana przez lekarza. Takiej sytuacji może zapobiegać
ankieta, w której potencjalni krwiodawcy odpowiadają na pytania odnośnie swojego stanu
zdrowia – trzeba ją jednak uczciwie wypełnić.
KTO MOŻE BYĆ DAWCĄ KRWI?













Czy przyjmowanie specjalistycznego leku dyskwalifikuje mnie, jako dawcę?
o Lek może spowodować dyskwalifikację ze względu na przyczynę jego przyjmowania.
Czy przyjmując leki hormonalne/tabletki antykoncepcyjne mogę być dawcą?
o Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych nie dyskwalifikuje dawcy, podobnie jak
np. witamin. Jednak żelazną zasadą jest informowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych
medykamentach - on bowiem podejmuje decyzję o dopuszczeniu (bądź nie) do oddania krwi.
Czy, jeśli biorę środki wspomagające wysiłek fizyczny (np. trening na siłowni), mogę oddawać krew?
o W przypadku przyjmowania suplementów diety zawierających kreatynę, należy mieć na
uwadze, że kreatynina jest przetwarzana w organizmie ludzkim na kreatyninę, która dla
pacjentów np. z niewydolnością nerek jest toksyną, co może stanowić przeciwwskazanie do
oddawania krwi. W przypadku zażywania anabolików nie można oddawać krwi. Zawsze
informuj lekarza o tym, jakie środki przyjmujesz, dla ułatwienia możesz zabrać ze sobą ulotkę
lub opakowanie.
Przyjmowałem zastrzyki przeciwzakrzepowe. Czy to mnie dyskwalifikuje jako dawcę?
o Tak czasowo, teoretycznie po 2 tygodniach można oddać krew ale ostateczną decyzję
podejmuje lekarz w danym punkcie pobierania.
Czy można zostać dawcą krwi, jeśli przyjmuje się jakieś leki?
o Przez cały okres stosowania leków (innych niż witaminy, doustne środki antykoncepcyjne oraz
leki hormonalne stosowane w okresie menopauzy) oraz przez pewien czas po zaprzestaniu ich
przyjmowania nie należy oddawać krwi. Zawsze należy zapytać lekarza badającego dawców,
jaki czas trzeba odczekać po odstawieniu leku, gdyż leki mają różny okres działania.
Czy po szczepieniach ochronnych można oddawać krew?
o Przez pewien czas po szczepieniach ochronnych nie można oddawać krwi:
 przez 4 tygodnie – po szczepieniu przeciwko BCG, chorobie Heinego-Medina (szczepionka
doustna), odrze, różyczce, żółtej febrze, nagminnym zapaleniu ślinianek przyusznych,
przyjęciu szczepionki z żywymi atenuowanymi zarazkami duru brzusznego i cholery,
 przez 1 tydzień – po szczepieniu przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
(jeżeli nie było kontaktu z osobą chorą),
 przez 48 godzin – po przyjęciu szczepionki z inaktywowanymi wirusami, bakteriami lub
riketsjami cholery, duru brzusznego, krztuśca (kokluszu), duru plamistego, grypy,
nagminnego porażenia dziecięcego,
 przez 48 godzin – po szczepieniu przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A,
(jeżeli nie było kontaktu z osobą chorą),
 przez 48 godzin – po szczepieniu przeciwko wściekliźnie, kleszczowemu zapaleniu
mózgu. W razie ryzyka zakażenia okres dyskwalifikacji wynosi 12 miesięcy,
 przez 3 miesiące po uodparnianiu surowicami odzwierzęcymi.
Ile czasu trzeba odczekać po zabiegu biopsji?
o Sześć miesięcy.
Czy po przebytym zabiegu transplantacji mogę zostać krwiodawcą?
o W przypadku transplantacji tkanek, np. skóry – tak. Przeszczep rogówki lub opony twardej
dyskwalifikuje ze względu na niebezpieczeństwo zarażenia chorobą wywołaną przez priony
(infekcyjne cząsteczki białka), przeszczep narządów dyskwalifikuje ze względu na konieczność
przyjmowania leków immunosupresyjnych.
Jak długo trzeba czekać z oddaniem krwi po oparzeniach?
o Jeżeli w leczeniu były stosowane antybiotyki, to należy odczekać dwa tygodnie od zakończenia
kuracji. Jeżeli leczenie odbywało się bez antybiotyków, po zagojeniu się ran lekarz ocenia
sytuację i sam decyduje o dopuszczeniu do donacji.
Ile czasu trzeba odczekać po pogryzieniu przez psa?
o Należy odczekać pół roku. Jeżeli zwierzę nie było szczepione na wściekliznę lub nie można
tego ustalić, należy skontaktować się z lekarzem.
Czy niepełnosprawni mogą oddawać krew?
o To zależy od rodzaju oraz przyczyny niepełnosprawności, np. osoby niedowidzące, słabo
słyszące mogą oddawać krew jeżeli są w stanie samodzielnie, bez udziału osób trzecich
wypełnić kwestionariusz dla krwiodawcy oraz udzielić odpowiedzi na pytania związanie
z wywiadem lekarskim.
Przetoczono mi krew metodą autotransfuzji, czy mogę jeszcze oddać krew?
o Tak, jednak autotransfuzja jest związana z zabiegami operacyjnymi, zatem należy odczekać
6 miesięcy.
Mam alergię pokarmową (jestem uczulony na produkty mleczne), ale nie biorę na stałe żadnych leków.
Czy w takim przypadku mogę zostać krwiodawcą?
o Tak, w przypadku stosowania wyłącznie diety, bez przyjmowania leków.








Jestem chory na astmę. Czy mogę oddawać krew?
/ Mam nieaktywną astmę. Czy mogę oddawać
krew?
o Sama nieaktywna astma nie dyskwalifikuje honorowego dawcy krwi. Jednakże, jeśli jest to
choroba nawracająca lub aktywna – dyskwalifikuje dawcę na stałe ze względu na jego
bezpieczeństwo.
Czy chorując na nadciśnienie można zostać krwiodawcą?
o W trakcie leczenia nadciśnienia krwi nie należy oddawać, ponieważ szereg leków ma
niekorzystne działania na biorcę krwi. W okresie ustabilizowanego ciśnienia decyzja należy do
kwalifikującego lekarza.
Czy będąc alergikiem, mogę zostać dawcą krwi?
o Zazwyczaj lekka alergia nie dyskwalifikuje, jednak nie pobiera się krwi od alergików w okresie
występowania objawów ani w trakcie odczulania.
Czy są choroby, które nie pozwalają oddawać krwi?
o Niektóre choroby nie pozwalają na oddawanie krwi, ich przebycie jest równoznaczne
z dyskwalifikacją stałą. Do tych chorób należą:
 żółtaczka zakaźna (WZW B, WZW C, WZW A ) lub każda inna niewyjaśniona postać
żółtaczki,
 poważne aktywne lub przewlekłe choroby układu krążenia jak: wady serca, choroba
wieńcowa, zawał, stan po zawale serca, zaburzenia rytmu, zapalenia serca, niewydolność
krążenia oprócz wad wrodzonych całkowicie wyleczonych,
 przebycie poważnej choroby ośrodkowego układu nerwowego, w szczególności takiej jak
padaczka, organiczne schorzenia układu nerwowego, choroby psychiczne,
 nawracające omdlenia i napady drgawkowe poza drgawkami wieku dziecięcego (lub jeśli
przez 3 lata od zakończenia leczenia nie obserwuje się nawracających drgawek),
 choroby naczyń krwionośnych, takie jak: miażdżyca znacznego stopnia, stan po udarze
mózgu, choroby tętnic, nawracające zapalenia żył,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby układu oddechowego, np.: zapalenie
oskrzeli, czynna astma oskrzelowa, czynna gruźlica,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby układu pokarmowego, takie jak np.:
przewlekłe biegunki, ostre i przewlekłe choroby wątroby, stan po resekcji (usunięciu)
żołądka,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby układu moczowego,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby skóry, jak np.: łuszczyca, sklerodermia,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby gruczołów dokrewnych i zaburzenia
przemiany materii, jak np.: nadczynność i niedoczynność tarczycy (po operacji tarczycy
i w okresie przyjmowania hormonów), choroba Gravesa-Basedowa, choroba Cushinga itp.,
 cukrzyca,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby układowe, np. kolagenozy (LE),
 nowotwory złośliwe poza rakiem in situ, pod warunkiem całkowitego wyleczenia,
 aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby krwi i układu krwiotwórczego,
 kiła,
 choroby zakaźne, takie jak: HIV I/II, HTLV, malaria, babeszjoza, gorączka Chagasa
(Trypanosoma cruzi), leiszmanioza trzewna (Kala Azar), promienica, tularemia.
Czy mogę oddać krew, jeżeli ostatnio chorowałem?
o Nie, ponieważ nie pobiera się krwi od osób w okresie rekonwalescencji. Każdego kandydata na
dawcę bada personel medyczny.
Czy trzeba przejść jakieś badania żeby zostać krwiodawcą?
o Potencjalny dawca winien być zdrowy, a badania podstawowe wykonywane są u każdego
przed oddaniem krwi.
Czy będąc w ciąży można oddawać krew?
o Nie. Kobiety są zdyskwalifikowane czasowo jako krwiodawcy w czasie ciąży i okresu karmienia
piersią, a także przez 6 miesięcy po porodzie lub po zakończeniu ciąży, poza sytuacjami
wyjątkowymi po uzyskaniu zgody lekarza.
Czy każdy może być dawcą krwi?
o Krwiodawcą może zostać każda zdrowa osoba w wieku 18 – 65 lat, o wadze ciała powyżej
50 kg (ilość pobranej krwi, 450 ml, musi być mniejsza niż 10% ogólnej ilości krwi w
organizmie), jednakże osoby w wieku powyżej 65 lat, które dotychczas systematycznie
oddawały krew, nadal mogą ją oddawać, po corocznym uzyskaniu zgody lekarza w Centrum
Krwiodawstwa lub jego Oddziale Terenowym,
PROCES ODDAWANIA KRWI









Czy w czasie i po oddaniu krwi będzie mnie coś bolało?
o Zabieg pobrania krwi lub jej składników jest bezbolesny. Niektórzy mogą odczuwać chwilowy
dyskomfort podczas wprowadzania igły do żyły, nie trwa to jednak dłużej niż ułamek sekundy.
Po oddaniu krwi również nie powinno być żadnych przykrych doznań, pod warunkiem
zastosowania się do wskazań pielęgniarek, czyli np. odpowiednio długiego utrzymywania
opatrunku.
Od czego zależy i ile wynosi czas donacji?
o Najczęstszym rodzajem donacji jest pobranie krwi pełnej. Zabieg trwa ok. 10 minut.
Co będzie, jeśli przyjdę „na kacu”?
o Wypicie alkoholu kilka, czy kilkanaście godzin przed oddaniem krwi powoduje, że ludzie czują
się źle po oddaniu krwi, ponieważ alkohol w znacznym stopniu rozszerza naczynia krwionośne.
W tych przypadkach krew pozostaje w obwodowych naczyniach krwionośnych i mózg
pozostaje niedotleniony. Należy mieć również na uwadze, iż biorcami krwi i jej składników są
osoby chore, wymagające leczenia operacyjnego, o obniżonej odporności, w czasie
chemioterapii etc., którym mogą zaszkodzić nawet śladowe ilości alkoholu w krwi dawcy.
Czy przed oddaniem krwi można palić papierosy?
o Wypalenie papierosa tuż przed oddaniem krwi często powoduje złe samopoczucie po oddaniu
krwi – jest to efekt działania nikotyny, która wywołuje dodatkowe niedotlenienie.
Co będzie, jeśli zemdleję podczas oddawania krwi?
o Większość ludzi szybko adaptuje się do utraty krwi, ale niektórzy mogą mieć z tym trudności
i czuć się niezbyt komfortowo dłużej niż kilka minut. Jeśli poczujesz się źle, powiedz komuś,
kto jest akurat obok ciebie, że oddałeś krew i czujesz się słabo. Połóż się, jeśli to możliwe
z nogami ułożonymi wyżej lub zrób skłon tak, aby twoja głowa znalazła się między kolanami.
Jeżeli się położysz - wstawaj bardzo powoli. Jeśli nadal będziesz się źle czuć, znowu się połóż.
Czy można się zarazić żółtaczką podczas oddawania krwi?
o NIE. Wszystkie czynności podczas oddawania krwi wykonuje się sprzętem jednorazowego
użytku i nie ma możliwości zakażenia się jakąkolwiek chorobą.
Czy po spożyciu alkoholu, paleniu marihuany można oddać krew?
o Nie można oddawać krwi będąc pod wpływem alkoholu, narkotyków oraz w stanie
nadmiernego pobudzenia nerwowego.
Jak dużo czasu trzeba mieć, żeby oddać krew?
o Cały proces zajmuje około godziny. Zaczyna się od rejestracji, wypełnienia formularza
i wstępnego badania. Wtedy dopiero, po przejściu badań, można oddawać krew, co zajmuje
około 10 minut. Po oddaniu krwi jesteśmy proszeni do spędzenia paru chwil w wygodnym
fotelu, aby odpocząć.
Czy zgłaszając się do oddania krwi trzeba być na czczo? Co można zjeść?
o Krew przetłuszczona (lipemiczna) nie nadaje się do celów leczniczych, dlatego każdy
krwiodawca w dniu poprzedzającym oddanie krwi powinien spożyć lekkostrawną kolację
a w dniu donacji, rano, zjeść lekkie śniadanie oraz pić dużo płynów.
PO ZABIEGU



Czy mogę odpisać krew od podatku?
o Honorowemu Dawcy Krwi przysługuje ulga podatkowa, w wysokości uzależnionej od ilości
oddanej krwi; krwiodawca ma możliwość odliczenia od dochodu kwot darowizn (tu: pobranej
krwi i jej składników), w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty
stanowiącej 6% dochodu, przekazanych na cele krwiodawstwa realizowanego przez
Honorowych Dawców Krwi (aktualnie jest to 130 zł za litr pobranej krwi).
Kogo określa się honorowym krwiodawcą?
o Osobie, która oddała bezpłatnie krew i została zarejestrowana w jednostce organizacyjnej
publicznej służby krwi, przysługuje tytuł Honorowego Dawcy Krwi. Krwiodawca może uzyskać
legitymację Honorowego Dawcy Krwi.
Komu i na jakich zasadach przysługują bezpłatne leki?
o Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi przysługuje:
 bezpłatne (do wysokości limitu finansowania) zaopatrzenie w leki objęte wykazem leków
refundowanych oraz wykazem leków, które można stosować w związku z oddawaniem
krwi (preparaty witaminowe, kwasu foliowego i żelaza) – na podstawie recepty i po
okazaniu legitymacji Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi,
 korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością, które co do zasady
powinny zostać udzielone w dniu zgłoszenia,
 korzystanie z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach poza kolejnością.




Kto jest uprawniony do otrzymania odznak Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi?
o Odznaka honorowa "Zasłużony Honorowy Dawca Krwi", nadawana jest honorowemu dawcy
krwi:
 kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą
tej objętości ilość innych jej składników,
 mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 6 litrów krwi lub
odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników.
Jakie są zalecenia na okres po zabiegu?
o po oddaniu krwi zastosuj się do poleceń personelu (odpocznij kilkanaście minut, skorzystaj
z posiłku, wypij słodką kawę, herbatę lub czekoladę),
o możesz skorzystać z dnia wolnego, jaki przysługuje Ci w dniu oddania krwi,
o unikaj nadmiernego obciążenia ręki, z której pobrano krew,
o jedz regularnie posiłki: pamiętaj, aby dieta była bogatsza w węglowodany tego dnia, jedz
czekoladę,
o dużo odpoczywaj,
o unikaj szybkiej zmiany pozycji z leżącej na stojącą, najpierw usiądź, dopiero po chwili
wstawaj,
o staraj się nie wykonywać obciążających prac domowych,
o przez 48 godzin unikaj wysiłku fizycznego.
Co robić, jeśli na ręce pojawiło się zasinienie?
o W miejscu zasinienia należy przykładać zimne okłady.
Ile krwi jest pobierane – czy nie będę potem osłabiony ?
o 1 jednostka donacji to około 450 ml krwi, średnio w ciele dorosłego człowieka jest 5 - 6 litrów
krwi. Ubytek ten u większości ludzi nie powoduje żadnych odczuć. Nieliczni krwiodawcy mogą
doświadczać chwilowych zawrotów głowy, lecz krótki odpoczynek pozwala organizmowi
szybko wrócić do normy.
Źródło: Kampania Ministerstwa Zdrowia „Twoja Krew Moje Życie” w ramach Programu polityki zdrowotnej
„Zapewnienie samowystarczalności Rzeczypospolitej Polskiej w krew i jej składniki na lata 2015-2020”
KTO NIE MOŻE ODDAĆ KRWI?
DYSKWALIFIKACJA CZASOWA:
 okres miesiączkowania i do 3-ech dni po zakończeniu
 7 dni po zabiegu usunięcia zęba, leczeniu przewodowym i innych drobnych zabiegach chirurgicznych
 do następnego dnia po leczeniu zęba i wizycie u higienistki stomatologicznej
 6 miesięcy w przypadku większych operacji i innych zabiegów medycznych wykonywanych sprzętem
wielokrotnego użytku i przebiegających z naruszeniem skóry lub błon śluzowych
 6 miesięcy po wykonaniu tatuażu, zakładaniu kolczyków, itp.
 6 miesięcy od zabiegu akupunktury (chyba, że została wykonana igłami do akupunktury
jednorazowego użytku przez wykwalifikowanego lekarza)
 6 miesięcy od kontaktu z obcą krwią (kontakt śluzówki z krwią lub ukłucie igłą)
 6 miesięcy od zabiegu endoskopii z użyciem fiberoendoskopu, (np. gastroskopia, kolonoskopia,
artroskopia)
 czas do pełnego wyleczenia w przypadku ostrych chorób (np. układu pokarmowego, moczowego,
oddechowego)
 okres, gdy wartość ciśnienia tętniczego nie mieści się w granicach 90/60 – 180/100 mm Hg, tętno
miarowe 50 - 100/min.
 2 lata po wyleczeniu gruźlicy i otrzymaniu od lekarza ftyzjatry zaświadczenia o wyleczeniu
 choroby zapalne i uczuleniowe skóry, ostre stany uczuleniowe i okres odczulania, zaostrzenie
przewlekłej choroby alergicznej
 1 rok od zakończenia leczenia na rzeżączkę
 6 miesięcy od powrotu z krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS (np. Afryka Środkowa
i Zachodnia, Tajlandia)
 wystąpienie
objawów
sugerujących
chorobę
AIDS
takich
jak:
– przewlekłe powiększenie węzłów chłonnych (zwłaszcza szyjnych, karkowych, nadobojczykowych i
pachowych)
– nocne poty
– gorączka o niewyjaśnionej przyczynie
– niewyjaśniona utrata wagi ciała
– przewlekła biegunka
 nietypowe zmiany skórne powodują dyskwalifikację do czasu wyjaśnienia ich przyczyny
 6 miesięcy od powrotu z rejonów, gdzie endemicznie występują choroby tropikalne jeśli nie wystąpiły
w tym okresie objawy choroby (osoby powracające z terenów zagrożonych: cholerą, żółtą febrą,
chorobą Chagasa)
 12 miesięcy od powrotu z rejonów, gdzie endemicznie występuje malaria, jeśli nie wystąpiły w tym
okresie objawy choroby (4 miesiące pod warunkiem negatywnych wyników badań wykonanych
metodami immunologicznymi lub biologii molekularnej)
 przebywanie co najmniej 24 godziny na terenach, na których stwierdzono przypadki występowania
chorób przenoszonych drogą przetoczenia krwi:
Wirus
Zachodniego
Nilu (odroczenie:
28
dni
od
powrotu,
120
dni
po
przechorowaniu)
Malaria (dyskwalifikacja na okres 12 miesięcy od powrotu)
Gorączka denga (dyskwalifikacja na okres 28 dni od powrotu). Po przechorowaniu gorączki denga - w postaci
klasycznej odroczenie na 6 m-ce
Gorączka Chikunguna (odroczenie na 28 dni od powrotu)
Wirus ZIKA (odroczenie: 28 dni od powrotu, 120 dni po przechorowaniu)





















przebywanie na obszarach endemicznego występowania malarii nieprzerwanie przez 6 miesięcy
dyskwalifikuje dawcę. Warunkiem zakwalifikowania jest uzyskanie negatywnych wyników badań
wykonanych metodami immunologicznymi lub biologii molekularnej; badania muszą być wykonane nie
wcześniej niż 4. miesiące po powrocie z terenów endemicznego występowania
2 lata od potwierdzonego wyleczenia Brucelozy i gorączki Q
po zakończeniu leczenia i braku objawów malarii (pod warunkiem, że badania immunologiczne lub
metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne)
2 lata po przebyciu gorączki reumatycznej, jeśli nie wystąpiła przewlekła choroba serca
2 lata od potwierdzonego wyleczenia zapalenia szpiku
5 lat od całkowitego wyleczenia kłębuszkowego zapalenia nerek
6 miesięcy od całkowitego wyleczenia z toksoplazmozy
6 miesięcy od wyleczenia mononukleozy zakaźnej
120 dni od dnia wyleczenia zakażenia wirusem zachodniego Nilu.
6 miesięcy po porodzie lub po zakończeniu ciąży
6 miesięcy po przetoczeniu krwi i jej składników
6 miesięcy po przeszczepie ludzkich komórek i tkanek
co najmniej 2 tygodnie po przebyciu choroby zakaźnej i uzyskaniu prawidłowych wyników badań
klinicznych i laboratoryjnych
2 tygodnie po przebyciu grypy, zakażenia grypopochodnego i gorączce powyżej 38 oC
2 tygodnie po zaprzestaniu przyjmowania antybiotyków
kontakt z chorobami zakaźnymi dyskwalifikuje na czas równy inkubacji danej choroby (zwykle
4 tygodnie)
bliski kontakt w warunkach domowych z chorym na wirusowe zapalenie wątroby dyskwalifikuje na
okres 6 miesięcy
okres pozbawienia wolności i 6 miesięcy po odbytej karze więzienia
po
szczepieniach
okresowo
na
czas
uzależniony
od
rodzaju
szczepionki:
– 4 tygodnie od szczepienia szczepionkami z osłabionymi bakteriami i wirusami przeciw BCG, odrze,
różyczce, żółtej febrze, nagminnemu zapaleniu ślinianek przyusznych, nagminnemu porażeniu
dziecięcemu, durowi brzusznemu, cholerze
– 48 godzin od szczepienia szczepionkami z zabitymi bakteriami, riketsjami, wirusami przeciw
cholerze, durowi brzusznemu, krztuścowi, durowi plamistemu, nagminnemu porażeniu dziecięcemu
– 48 godzin od szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (bez kontaktu z
chorobą)
– 1 tydzień po wirusowym zapaleniu wątroby typu B (bez kontaktu z chorobą)
– 3 miesiące po biernym uodparnianiu surowicami odzwierzęcymi
– 48 godzin od przyjęcia anatoksyny błonicowej i tężcowej
– 48 godzin od przyjęcia szczepionki przeciw wściekliźnie i kleszczowemu zapaleniu mózgu, a 1 rok
w przypadku ryzyka zakażenia
Przyjmowanie leków może wskazywać na istnienie choroby powodującej dyskwalifikację, dlatego
należy wyjaśnić przyczynę stosowanego leczenia.
Okres przyjmowania leków z wyjątkiem witamin, doustnych leków antykoncepcyjnych oraz leków
hormonalnych stosowanych w okresie menopauzy.

W przypadku przyjmowania innych leków, aby oddać krew należy uzyskać zgodę lekarza (np.
zażywanie aspiryny lub leków zawierających kwas acetylosalicylowy dyskwalifikuje przez 3 dni od
ostatniego zażycia).
DYSKWALIFIKACJA STAŁA:

poważne
choroby
układu
krążenia
aktualne
lub
przebyte,
między
innymi:
– wady serca (poza wadami wrodzonymi całkowicie wyleczonymi)
– choroba niedokrwienna mięśnia sercowego
– stan po zawale mięśnia sercowego
– zaburzenia rytmu serca
– niewydolność krążenia
– miażdżyca znacznego stopnia
– choroby pochodzenia naczyniowo-mózgowego (np. stan po udarze mózgu)
 poważne choroby układu pokarmowego (w tym schorzenia wątroby), oddechowego, moczowego,
nerwowego (szczególnie padaczka, nawracające choroby psychiczne, organiczne schorzenia układu
nerwowego oraz przewlekłe choroby OUN – ośrodkowego układu nerwowego)
 poważne choroby skóry (w tym łuszczyca)
 choroby krwi i układu krwiotwórczego, zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie
 choroby metaboliczne i układu endokrynnego np. cukrzyca, choroby tarczycy, nadnerczy itp.
 choroby układowe np. kolagenozy
 nowotwory złośliwe
 choroby zakaźne:
– WZW
typu
B,
WZW
typu
C,
wirusowe
zapalenie
wątroby
w
wywiadzie
– żółtaczka pokarmowa i każda żółtaczka o niejasnej etiologii
– babeszjoza
– kala Azar (leiszmanioza trzewna)
– trypanosoma Crusi (gorączka Chagasa)
– promienica
– tularemia
– HLTV I/II – retrowirus uważany m.in. za czynnik wywołujący białaczkę/chłoniaka z komórek T u
dorosłych – występuje endemicznie w południowej Japonii i basenie Morza Karaibskiego
 nosicielstwo wirusa HIV oraz zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)
 przebywanie na obszarach endemicznego występowania malarii nieprzerwanie przez 6 miesięcy jeżeli
wynik badań w kierunku malarii przeprowadzonych 4 miesiące po powrocie jest dodatni
 przynależność do grup, które ze względu na swoje zachowania seksualne są szczególnie narażone na
zakażenia poważnymi chorobami, mogącymi przenosić się drogą krwi w tym:
– narkomani
– osoby uprawiające prostytucję
– osoby często zmieniające partnerów seksualnych
 osoby mające partnerów seksualnych z wyżej wymienionych grup
 lekozależność, alkoholizm
 choroba Creutzfelda-Jakoba u osoby lub w rodzinie
 kiła
 przebycie przeszczepu rogówki, opony twardej, leczenie w latach 1958-1986 hormonem wzrostu
uzyskanym z ludzkich przysadek
 leczenie bezpłodności w latach 1965-1985 zastrzykami hormonów
 przebywanie o okresie od 01.01.1980 r. do 31.12.1996 r. łącznie przez 6 m-cy lub dłużej w Wielkiej
Brytanii, Francji, Irlandii
 transfuzje krwi lub jej składników wykonane na terenie Wielkiej Brytanii, Francji, Irlandii po
01.01.1980 r.
 zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychotropowych
 każdy przypadek stosowania domięśniowo lub dożylnie leków, które nie zostały przepisane przez
lekarza
Źródło: Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie