pieniądz

SYSYTEM FINANSOWY
GOSPODARKI
Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych
Katedra Systemów Finansowych Gospodarki
Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego
Dr Radosław Winiarski
PIENIĄDZ
Funkcje:





pośrednik wymiany,
środek płatniczy,
środek przetrzymywania majątku,
miernik wartości;
pieniądz światowy
PIENIĄDZ
Cechy:



rzadkość,
trwałość,
podzielność;
PIENIĄDZ




naturalny,
kredytowy,
dekretowy,
współczesny (?)



gotówkowy
bezgotówkowy
elektroniczny
Rodzaje:
PIENIĄDZ
Pieniądz elektroniczny:
wartość pieniężna stanowiąca elektroniczny odpowiednik
znaków pieniężnych
wartość pieniężna przechowywana elektronicznie, w tym
magnetycznie, wydawana, z obowiązkiem jej wykupu, w celu
dokonywania transakcji płatniczych, akceptowana przez podmioty
inne niż wyłącznie wydawca pieniądza elektronicznego

jest przechowywana na elektronicznych nośnikach informacji,
jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki
pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość,
jest przyjmowana jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż
wydający ją do dyspozycji,
na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na środki pieniężne,

jest wyrażona w jednostkach pieniężnych;



PIENIĄDZ
Wartość pieniądza:
Pieniądz pełnowartościowy
wartość nominalna = wartość substancjalna
Pieniądz nadwartościowy
wartość nominalna < wartość substancjalna
Pieniądz podwartościowy
wartość nominalna > wartość substancjalna
PIENIĄDZ
Wartość pieniądza (prawa):


Pieniądz nadwartościowy podlega
tezauryzacji,
Pieniądz gorszy wypiera pieniądz lepszy;
PIENIĄDZ
Podaż pieniądza w Polsce:
M1, M2, M3
PIENIĄDZ
Agregaty monetarne - stany w mln zł
1 000 000,0
900 000,0
800 000,0
700 000,0
600 000,0
500 000,0
400 000,0
300 000,0
200 000,0
100 000,0
0,0
EB
M1
M2
EB
kwi 13
lut 12
gru 10
paź 09
sie 08
cze 07
kwi 06
lut 05
gru 03
paź 02
sie 01
cze 00
kwi 99
lut 98
gru 96
M3
Źródło: NBP
sie 13
123 828,8
531 124,1
928 358,8
949 987,6
PIENIĄDZ
Udział pieniądza gotówkowego w obiegu w podaży pieniądza (M3)
Źródło: NBP
cze 13
wrz 12
gru 11
mar 11
cze 10
wrz 09
gru 08
mar 08
cze 07
wrz 06
gru 05
mar 05
cze 04
wrz 03
gru 02
mar 02
cze 01
wrz 00
gru 99
mar 99
cze 98
wrz 97
gru 96
20,00%
18,00%
16,00%
14,00%
12,00%
10,00%
8,00%
6,00%
4,00%
2,00%
0,00%
PIENIĄDZ
Mechanizm kreacji pieniądza:
Efekt mnożnikowy (mnożnik kreacji pieniądza)
PKB wynosi 1,98 biliona j.p. Wyemitowana przez BC gotówka stanowiąca aktywa
uczestników rynku finansowego wynosi 50 mld j.p. Środki ulokowane przez banki
komercyjne w BC (rachunki bieżące oraz rezerwowy) wynoszą 37 mld j.p. Banki
komercyjne zobligowane są do odprowadzenia od każdego depozytu od instytucji
niefinansowej w wysokości 100 j.p. do BC na rachunek rezerwowy 3,5 j.p. Wzrost
podaży pieniądza o 100 j.p. spowoduje wzrost pieniądza gotówkowego o 10
jednostek. Jaka jest podaż pieniądza w gospodarce? Skomentuj stopień monetyzacji
gospodarki.
PIENIĄDZ
-
-
-
Spadek skłonności do utrzymywania
gotówki,
Wzrost stopnia monetyzacji gospodarki,
Zmiany w poziomie depozytów
gospodarstw domowych i przedsiębiorstw;
Zajęcia 2
Proszę:
- przeczytać w pozycji prof. M.Górskiego „Rynkowy System Finansowy” rozdziały 1. oraz
5.3.
- rozwiązać powyższe zadanie (slajd 11);
- na podstawie danych na stronie nbp – statystyka i sprawozdawczość – statystyka
monetarna i finansowa proszę sporządzić wykres przedstawiający agregaty pieniężne (M0,
M1, M2, M3) oraz zastanowić się nad ich interpretacją (zależności);
- przeczytać w pozycji prof. M.Górskiego „Rynkowy System Finansowy” w cz. 3 klasyfikację
rynków finansowych oraz podrozdziały dotyczące rynku kapitałowego i pieniężnego.