spd saltek - Inexim sp. z oo
advertisement
Przepięcia pod kontrolą... Przykłady instalacji SPD SALTEK w sieciach 230/400 V AC Przykłady instalacji SPD SALTEK w sieciach 230/400 V AC Wprowadzenie Od lat sześćdziesiątych XX wieku EMC (kompatybilność elektromagnetyczna) stała się terminem obejmującym nie tylko bezpieczeństwo urządzeń i komponentów, ale także ich użytkowników. Dotyczy to między innymi odporności maszyn i urządzeń na różnego typu zakłócenia elektromagnetyczne, w tym impulsowe przepięcia i zakłócenia o wysokiej częstotliwości. Zwiększenie odporności systemów jest dziś jednym z podstawowych obowiązków dostawcy. Prawidłowo zaprojektowany i zainstalowany system ochrony przeciwprzepięciowej firmy SALTEK pomoże spełnić najwyższe wymagania bezpieczeństwa urządzeń w odniesieniu do kompatybilności elektromagnetycznej. Poziom obecnej technologii zapewnia dobrą ochronę sprzętu elektronicznego i elektrycznego przed skutkami przepięć impulsowych. Tę technologię stanowią ograniczniki przepięć, które chronią nie tylko przed destrukcyjnym wpływem impulsu o dużej energii, ale także przed skutkami zakłóceń o wysokiej częstotliwości. Niechroniona instalacja elektryczna, komputer i sieć teletechniczna stwarzają poważne zagrożenie dla ich użytkowników. Instalacja ochrony przeciwprzepięciowej chroni przede wszystkim przed wystąpieniem możliwych szkód. Wydatek poniesiony na ochronę przed przepięciami to tylko ułamek kosztów wszystkich urządzeń i niewielka kwota w porównaniu z wysokością strat wyrządzonych przez wystąpienie awarii lub uszkodzenie urządzeń. Zabezpieczenia przeciwprzepięciowe SALTEK są zgodne z międzynarodowymi standardami. Przepięcia Typy przepięć Podział przepięć według czasu trwania: Krótkotrwała zmiana napięcia – przepięcie przejściowe: przepięcie o krótkim czasie trwania, nieprzekraczającym kilku tysięcznych sekundy, oscylacyjne lub nieoscylacyjne, zwykle silnie tłumione, trwające setki mikrosekund (patrz rys. 1a) – to przepięcie można skutecznie eliminować za pomocą SPD. Długotrwała zmiana napięcia – przepięcie tymczasowe: przepięcie przy przemysłowej częstotliwości o relatywnie długim okresie trwania – czas trwania w milisekundach lub dłużej (patrz rys. 1b) – tego typu przepięcia nie mogą być wyeliminowane za pomocą SPD. przepięcie przejściowe przepięcie tymczasowe przepięcie od pioruna Rys. 1a Rys. 1b przepięcie łączeniowe a) b) 230 V 50 Hz Krótkotrwałe zmiany napięcia, tj. przepięcia przejściowe, według pochodzenia dzielimy na: • przepięcia poprzeczne: przepięcie pomiędzy przewodami roboczymi (L1–L2, L–N w instalacji nn, a–b w instalacji słaboprądowej); przyczyną tych przepięć są zjawiska łączeniowe – np. przyłączanie nieliniowego obciążenia (jak np. silnik, lodówka). Te przepięcia są szczególnie niebezpieczne dla urządzeń elektronicznych, sprzętu komputerowego itp. L L Rys. 2. N N przepięcie poprzeczne przepięcie poprzeczne • przepięcia podłużne: przepięcia pomiędzy przewodem roboczym a uziemieniem (L–PE, N–PE w nn, a/b–PE w słaboprądowej); przyczyną tych przepięć są zjawiska atmosferyczne – np. uderzenie pioruna. Te przepięcia są szczególnie niebezpieczne dla urządzeń, których konstrukcja jest uziemiona (przebicie izolacji). L L N N Rys. 3. przepięcie podłużne przepięcie podłużne W zależności od typu przepięć występujących w sieciach zasilających należy dobrać odpowiedni SPD. Parametry fal przepięciowych Rys. 4. Fala przepięciowa 10/350 μs symuluje uderzenie pioruna i służy do testowania SPD typu 1 i 1+2. Fala przepięciowa 8/20 μs symuluje przepięcie technologiczne i służy do testowania SPD typu 2 i typu 3. 8/20 s 50 i (kA) Rys. 5. 25 t (s) Porównanie energii fal przepięciowych 10/350 μs i 8/20 μs ochronnik prądu piorunowego SPD typu 1 50 10/350 s Isn (kA) Rys. 6. 25 15 8/20 s 7,5 8 1020 80 100 200 ochrona przepięciowa SPD typu 2 ochrona przepięciowa SPD typu 3 300 t (s) 350 Ochrona urządzeń przed przepięciami Zasadą ochrony przed przepięciami jest połączenie pojedynczych przewodzących części do wspólnego potencjału. Warunkiem jest zapewnienie skutecznego wyrównania potencjału w całym obiekcie. Można to zrealizować tylko wtedy, gdy w całym obiekcie jest wykonane dokładne połączenie i jest ono podłączone do uziemienia. Jeżeli budynki są wyposażone w zewnętrzną ochronę odgromową (piorunochron), do uziemienia należy podłączyć zwody pionowe instalacji odgromowej oraz przewód ochronny systemu zasilania. Jest to dokładnie pokazane w następnym rozdziale. Sieć zasilająca – zasady podłączenia SPD SPD w sieciach zasilających podłącza się na dwa sposoby – sposób x+0 i sposób x+1. Sposób podłączenia x+0 ma dla zasilania trójfazowego oznaczenie 3+0 (TN-C) albo 4+0 (TN-S), a dla zasilania jednofazowego 1+0 (TN-C) albo 2+0 (TN-S). Ten sposób pozwala wyeliminować przepięcia podłużne. Sposób podłączenia x+1 ma dla zasilania trójfazowego oznaczenie 3+1, a dla jednofazowego – 1+1. Ten sposób jest stosowany w sieciach TN-C, aby wyeliminować przepięcia poprzeczne. System TN-S L1 F1 SPD typu 1 lub 1 + 2 SPD typu 2 LPZ 1 SPD typu 2 LPZ 2 podrozdzielnia (1) główna rozdzielnia 16 A 16 A 63 A RCD L2 L3 SPD typu 3 LPZ 2 podrozdzielnia (2) urządzenie końcowe urządzenia końcowe LPZ 0 N PE *F3 *F4 lokalna szyna wyrównania potencjałów lokalna szyna wyrównania potencjałów Rys. 7. zewnętrzna instalacja odgromowa *F2 główna szyna wyrównania potencjałów * dobezpieczenie SPD – patrz s. 7 SPD typu 1, ewentualnie SPD typu 1+2, instaluje się na wejściu instalacji (zwykle w rozdzielnicy głównej). Ten SPD jest przenaczony przede wszystkim do ograniczenia przepięcia atmosferycznego i zamontowany w sposób x+0, tj. wszystkie przewody robocze (L1, L2, L3, N) są uziemione (PE). SPD typu 2 instaluje się w podrodzielniach. W tych sieciach SPD może być połączony w sposób x+0 (eliminacja przepięć atmosferycznych podłużnych) albo w sposób x+1 (zmniejszenie przepięć technologicznych). W sieci zasilającej TN-S instaluje się SPD typu 2 w sposób x+1 lub x+0, w zależności od typu przepięć przeważających w sieci. Oznacza to, że w instalacjach przemysłowych, gdzie pojawia się wiele przepięć łączeniowych, montujemy SPD typu 2 w sposób x+1, podczas gdy np. w budynkach administracyjnych i mieszkalnych korzystniej jest zamontować SPD typu 2 w sposób x+0. SPD typu 3 montujemy zawsze tam, gdzie występuje technologia, którą ma chronić. System TN-C-S L1 F1 SPD typu 1 albo 1 + 2 SPD typu 2 LPZ 1 główna rozdzielnia SPD typu 2 LPZ 2 podrozdzielnia (1) SPD typu 3 LPZ 2 podrozdzielnia (2) 16 A RCD L2 L3 urządzenie końcowe 16 A 63 A N PE *F3 *F2 *F4 Rys. 8. zewnętrzna instalacja odgromowa PEN urządzenia końcowe LPZ 0 główna szyna wyrównania potencjałów lokalna szyna wyrównania potencjałów lokalna szyna wyrównania potencjałów * dobezpieczenie SPD – patrz s. 7 W sieci zasilającej TN-C-S SPD jest zamontowany przed punktem rozdziału przewodu PEN na N i PE w sposób x+0. Za punktem rozdziału SPD typu 2 może być zainstalowany w sposób x+1 albo x+0, z tym że typ połączenia SPD, który jest odpowiedni dla danej sytuacji, dobieramy według tych samych zasad, jak w sieci TN-S. System TN-C L1 L2 L3 F1 SPD typu 1 albo 1+2 SPD typu 2 LPZ 1 główna rozdzielnia podrozdzielnia (1) *F2 *F3 SPD typu 3 LPZ 2 16 A 16 A 63 A urządzenie końcowe zewnętrzna instalacja odgromowa Rys. 9. PEN główna szyna lokalna szyna wyrównywania potencjałów wyrównywania potencjałów urządzenia końcowe LPZ 0 * dobezpieczenie SPD – patrz s. 7 W sieci zasilającej typu TN-C SPD może być zamontowany tylko w sposób x+0. Dla SPD typu 3, który wykonany jest w układzie połączeń x+1, z przewodu PEN zawsze należy podłączyć oddzielnie przewód N (niebieski) i przewód PE (żółto-zielony), jak pokazano na rysunku 9. System TT F1 LPZ 1 SPD typu 2 SPD typu 3 LPZ 2 podrozdzielnia (1) główna rozdzielnica 16 A 16 A 63 A urządzenie końcowe zewnętrzna instalacja odgromowa Rys. 10. PE *F2 *F3 główna szyna lokalna szyna wyrównywania potencjałów wyrównywania potencjałów urządzenia końcowe L1 L2 L3 N SPD typu 1 albo 1+2 RCD LPZ 0 * dobezpieczenie SPD – patrz s. 7 W przypadku sieci zasilającej TT, w której ze źródła prowadzą tylko przewody robocze L1, L2, L3 i N, we wszystkich stopniach SPD należy zawsze instalować układ połączeń x+1. Zasady dobezpieczania SPD Sposób dobezpieczania SPD zależy od tego, czy jest dobierany według zasady pierwszeństwa ochrony, co występuje w większości instalacji, czy zgodnie z zasadą pierwszeństwa zasilania. a) zasada pierwszeństwa ochrony – w tym przypadku SPD dobezpiecza się tylko wtedy, gdy wartość bezpiecznika zasilania (bezpiecznik F1) jest wyższa niż wartość danego SPD wymieniona w katalogu (bezpiecznik F2). Ogranicznik zawsze ma podaną wartość w katalogu producenta (pole – maksymalne zabezpieczenie nadprądowe). Przykład zabezpieczenia nadprądowego dla SPD INX-B+C 25 (FM) w różnych sieciach zasilających Katalogowa wartość maksymalnego zabezpieczenia nadprądowego dla INX-B+C 25 (FM) wynosi 250 A, dla połączenia „V” – 125 A. TN-C L1 L2 L3 F1 > 250 A L1 F1 ≤ 125 A Imax = 125 A L2 L3 PEN PEN F2 = 250 A INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A F1 > 250 A → F2 F1 ≤ 250 A → F2 F1 > 125 A F1 ≤ 125 A × INX-B+C 25 SPD T1T2 čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A 250 A čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A INX-B+C 25 SPD T1T2 čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A TN-C-S L1 F1 > 250 A L1 L2 L3 N PE PEN F1 ≤ 125 A Imax = 125 A L2 L3 N PE PEN F2 > 250 A FLP-B+C MAXI V SPD T1 T2 FLP-B+C MAXI V SPD T1 T2 FLP-B+C MAXI V SPD T1 T2 červená – porucha red – defect červená – porucha red – defect červená – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: F1 > 250 A → F2 F1 ≤ 250 A → F2 F1 > 125 A F1 ≤ 125 A × 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV FLP-B+C MAXI V SPD T1 T2 červená – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 250 A 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A FLP-B+C MAXI V SPD T1 T2 červená – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A FLP-B+C MAXI V SPD T1 T2 červená – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A TN-S L1 F1 > 250 A L1 L2 L3 F1 ≤ 125 A L2 L3 N PE N PE F2 > 250 A INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 čce rven a – porucha red – defect čce rven a – porucha red – defect čce rven a – porucha red – defect čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV F1 > 250 A → F2 F1 ≤ 250 A → F2 F1 > 125 A F1 ≤ 125 A × 250 A INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 INX-B+C 25 SPD T1T2 čce rven a – porucha red – defect čce rven a – porucha red – defect čce rven a – porucha red – defect čce rven a – porucha red – defect U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A U c: I imp : In: I max : U p: 260 V~ 25 kA 30 kA 60 kA < 1,5 kV 250 A PE červená porucha red defect červená porucha red defect INX -B+C 12,5 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 PE L3 PE PE defect L2 červená porucha L1 defect PEN červená porucha červená porucha red defect INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 SPD T1 T2 červená porucha red defect červená porucha red defect INX -B+C 12,5 L2 INX -B+C 12,5 červená porucha red defect SPD T1 T2 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 červená porucha red defect červená porucha red defect INX -B+C 12,5 červená porucha red defect červená porucha red defect INX -B+C 12,5 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 SPD T1 T2 červená porucha red defect červená porucha red defect SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 červená porucha red defect červená porucha red defect INX -B+C 12,5 L2 SPD T1 T2 červená porucha red defect PEN SPD T1 T2 červená porucha red defect INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 L1 defect INX -B+C 12,5 červená porucha red defect SPD T1 T2 INX -B+C 12, 5 L1 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 červená porucha N defect červená porucha červená porucha red defect červená porucha red defect červená porucha red def ect SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 L3 INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 L3 defect F2’ INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 červená porucha defect L2 INX -B+C 12,5 defect červená porucha L1 SPD T1 T2 defect červená porucha červená porucha PEN INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 L1 L2 L3 N F2 ' ≥ 160 A → F2 F2 ' < 160 A→ F2 ' SPD T1 T2 N INX -B+C 12,5 SPD T1 T2 INX -B+C 12,5 L3 L1 SPD T1 T2 červená poru cha red defect červená poru cha red defect PEN PEN L1 L2 L3 L1 L2 L3 SPD T1 T2 F2 = 160 A L2 PE L1 L2 L2 L3 N PE L3 F1 > 160 A L1 PE L2 F2 ' ≥ 160 A → F2 F2 ' < 160 A→ F2 ' N L3 L1 F2 = 160 A F2’ L2 PEN L3 L3 N PE L1 PEN L2 N L1 L2 L2 L3 L3 F1 > 160 A L1 PEN L2 F2 ' ≥ 160 A → F2 F2 ' < 160 A→ F2 ' L1 L1 L3 L2 F2’ L3 L2 L1 L1 PEN PEN L1 PEN F2 = 160 A L2 PEN L3 L1 L1 L1 L2 L3 L2 L1 F1 > 160 A L3 L1 INX -B+C 12,5 b) zasada pierwszeństwa zasilania – w tym przypadku zawsze występuje zabezpieczenie nadprądowe SPD, tzn. zawsze stosowane są bezpieczniki F1 i F2. Wartość zabezpieczenia SPD (bezpiecznik F2) w tym przypadku musi być obliczona zgodnie z zasadą zachowania selektywności zabezpieczeń, przy czym nie może być ona wyższa niż wartość podana w katalogu producenta. Jeżeli z obliczeń wynika wyższa wartość niż w katalogu, wówczas wartość zabezpieczenia SPD jest równa wartości w katalogu producenta. Jeżeli wartość zabezpieczenia SPD wyjdzie niższa niż wartości podane w katalogu, wówczas jest ona równa wartości obliczonej, jak przedstawiono w poniższym przykładzie. Przykład zabezpieczenia nadprądowego dla SPD INX-B+C 12,5 w różnych sieciach zasilających Katalogowa wartość maksymalnego zabezpieczenia nadprądowego dla INX-B+C 12,5 wynosi F2 = 160 A. F2’ – obliczona wartość zabezpieczenia nadprądowego SPD. TN-C L2 L3 F1 PEN F2’ L3 PEN TN-C-S L2 L3 F1 PEN F2’ N PE L3 PEN TN-S L2 L3 N PE F1 F2’ N Dobór SPD typu 1 Jeżeli LPL jest nieznany, to przyjmuje się najgorszy przypadek LPL Maksymalny prąd Liczba odpowiedni przewodów dla LPL (n) Tab. 1. Przy doborze SPD typu 1 opieramy się na związku pomiędzy poziomem ochrony przed piorunem (LPL) a klasą instalacji odgromowej (LPS). Jaką minimalną wartość prądu piorunowego na biegun względem klasyfikacji obiektu do klasy ochrony przed piorunem LPL ma mieć SPD typu 1, pokazano w tabeli 1. Układ sieci TT TN-C IT IT bez przewodu z przewodem neutralnego neutralnym TN-S Rodzaj połączenia Rodzaj połączenia CT1 CT1 CT2 CT2 L-PE N-PE L-N N-PE L-PEN L-PE N-PE L-N 5 N/A N/A N/A 20,0 20,0 4 25,0 25,0 100,0 25,0 N/A N/A 3 N/A N/A N/A 33,3 33,3 2 50,0 50,0 100,0 50,0 N/A N/A N/A 5 N/A N/A N/A N/A 15,0 15,0 4 18,8 18,8 75,0 18,8 N/A N/A 3 N/A N/A N/A N/A 25,0 25,0 2 37,5 37,5 75,0 37,5 N/A N/A N/A 5 N/A N/A N/A N/A 10,0 10,0 4 12,5 12,5 50,0 12,5 N/A N/A 3 N/A N/A N/A N/A 16,7 16,7 2 25,0 25,0 50,0 25,0 N/A N/A N/A N-PE Rodzaj połączenia CT1 CT2 L-PE L-N N-PE N/A N/A N/A N/A N/A 25,0 100,0 66,7 33,3 N/A N/A N/A 50,0 100,0 N/A N/A N/A N/A N/A 18,8 75,0 50,0 25,0 N/A N/A N/A 37,5 75,0 N/A N/A N/A N/A N/A 12,5 50,0 33,3 16,7 N/A N/A N/A 25,0 50,0 limp (kA) 1 albo nieznana 200 kA N/A N/A 80,0 limp (kA) 2 150 kA 60,0 limp (kA) 3 lub 4 100 kA 40,0 Wyjaśnienie: CT1 – połączenie SPD w sposób x+0; CT2 – połączenie SPD w sposób x+1. CT1 – TN-C CT1 – TN-S CT2 Wybór SPD na wejściu instalacji do obiektu Sytuacja Rozwiązanie Obiekt jest wyposażony w instalację odgromową, ewentualnie w uziemioną antenę albo metalowy dach itp. SPD typu 1 SPD typu 2 Obiekt jest wyposażony w linię napowietrzną SPD typu 1 SPD typu 2 W pobliżu jest obiekt z uziemionymi częściami metalowymi albo z instalacją odgromową SPD typu 1 SPD typu 2 Przy wyborze SPD typu 1 na wejściu instalacji opieramy się na tabeli dla doboru SPD typu 1 (patrz tabela 1.). Jednocześnie trzeba wziąć pod uwagę konkretną sytuację, ponieważ chociaż według powyższej tabeli wyjdzie, że prąd impulsowy SPD typu 1 może być np. 12,5 kA fali 10/350 μs, ale obiekt jest zasilany linią napowietrzną, zatem prawdopodobieństwo uderzenia pioruna w linię napowietrzną jest wysokie i SPD typu 1 byłby niedowymiarowany. Warianty użycia SPD są pokazane w poniższych przykładach. Domy jednorodzinne 1. Jednorodzinny dom szeregowy albo wolno stojący z instalacją odgromową lub bez i z linią napowietrzną na słupach: T3 T3 DA - 275 A CZ - 275 A T2 T3 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS DA - 275 A T1 T2 CZ - 275 A T1 T2 TN-C – INX-B+C25 TNC FM TN-C-S – INX-B+C25 TNC FM TN-S – INX-B+C25 TNS FM TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-S – INX-B+C 12,5 TNS T1 T2 T3 TN-C – INX-B+C25 TNC FM TN-C-S – INX-B+C25 TNC FM TN-S – INX-B+C25 TNS FM 10 T2 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS 2. Jednorodzinny dom wolno stojący z instalacją odgromową lub bez i z przyłączem kablowym: T3 T3 DA - 275 A CZ - 275 A T2 T3 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS T3 DA - 275 A CZ - 275 A T1 T2 T2 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS T1 T2 TN-C – INX-B+C25 TNC FM TN-C-S – INX-B+C25 TNC FM TN-S – INX-B+C25 TNS FM TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-S – INX-B+C 12,5 TNS TN-C – INX-B+C25 TNC FM TN-C-S – INX-B+C25 TNC FM TN-S – INX-B+C25 TNS FM T1 T2 3. Jednorodzinny dom szeregowy bez instalacji odgromowej, z przyłączem kablowym: T3 T3 DA - 275 A CZ - 275 A T2 T3 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS T3 DA - 275 A TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-S – INX-B+C 12,5 TNS CZ - 275 A TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-S – INX-B+C 12,5 TNS T1 T2 T1 T2 11 T2 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS Zabudowa szeregowa 4. Jednorodzinne domy w zabudowie szeregowej ze wspólną instalacją odgromową i z linią napowietrzną: DA - 275 A CZ - 275 A T3 T3 T2 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS TN-C – INX -B+C25 TNC FM TN-C-S – INX -B+C25 TNC FM TN-S – INX -B+C25 TNS FM TT1 T2 5. Jednorodzinne domy w zabudowie szeregowej ze wspólną instalacją odgromową i przyłączem kablowym: DA - 275 A CZ - 275 A T3 T3 T2 TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-S – INX-B+C 12,5 TNS T1 T2 12 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C40 TNC TN-S – INX-C 40 TT 3+1 albo INX-C 40 TNS Budynki mieszkalne 6. Budynki mieszkalne z przyłączem kablowym, bez możliwości instalacji SPD typu 1 w części pomiarowej: TN-C – INX-B+C 12,5 TN-C – INX-B+C 12,5 TN-C-S – INX-B+C 12,5 TN-C-S – INX-B+C 12,5 TN-S – INX-B+C 12,5 TN TN-S – INX-B+C 12,5 TN T1 T2 T1 T2 TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-C-S – INX-B+C 12,5 TNC TN-S – INX-B+C 12,5 TNS TN-S – INX-B+C 12,5 TNS T1 T2 T1 T2 DA - 275 A DA - 275 A TN-C – INX-B+C25 TNC FM TN-C – –INX-B+C 2525 TNC FMFM TN-C-S INX-B+C TNC TN-C-S INX-B+C TNCFMFM TN-S – –INX-B+C 2525TNS TN-S – INX-B+C25 TNS FM T3 T3 CZ - 275 A CZ - 275 A T3 T1 T2 T3 T1 T2 7. Budynki mieszkalne z przyłączem kablowym, z możliwością instalacji SPD typu 1 w części pomiarowej: TN-C – INX - C 40 TN-C – INX - C 40 TN-C-S – INX-C 40 TN-C-S – INX-C TN-S – INX-C 4040 TT 1+1 TN-S – INX-C 40 TT40 1+1 albo INX-C TN albo INX-C 40 TN T2 T2 TN-C – INX-C RO TNC TN-C – INX-C RO40 TNC – INX-C TNC TN-C-S – INX-C TNC TN-C-S TN-S – INX-C 40 40 TT 3+1 TN-S – INX-C 40 TT40 3+1 albo INX-C TNS albo INX-C 40 TNS T2 T2 DA - 275 A DA - 275 A TN-C – INX-B+C25 TNC FM TN-C – –INX-B+C 2525 TNC FMFM TN-C-S INX-B+C TNC TN-C-S INX-B+C TNC TN-S – –INX-B+C 2525TNS FMFM TN-S – INX-B+C25 TNS FM T3 T3 CZ - 275 A CZ - 275 A T3 T3 T1 T2 T1 T2 13 8. Budynek administracyjny: TN-C – INX-C 40 TNC (FM) TN-C-S – INX-C 40 TNC (FM) TN-S – INX-C 40 TT 3+1 (FM) albo INX-C 40 TNS (FM) albo DA - 275 A CZ - 275 A T2 T3 T3 TN-C – INX -B+C25 TNC FM TN-C-S – INX -B+C25 TNC FM TN-S – INX -B+C25 TNS FM TN-C – INX-C 40 TNC (FM) TN-C-S – INX-C 40 TNC (FM) TN-S – INX-C 40 TT 3+1 (FM) albo INX-C 40 TNS (FM) T1 T2 T2 14 9. Obiekt przemysłowy: lub i TN-C – 3 x INX-B 50 TN-C-S – 3 x INX-B 50 TN-S – 4 x INX-B 50 TN-C – INX-B+C25 TNC (FM) TN-C-S – INX-B+C25 TNC (FM) TN-S – INX-B+C25 TNS (FM) T1 T1 T2 10. Budynki przemysłowe o szczególnym znaczeniu: TN-C – 3 x INX-B 50 (FM) TN-C-S – 3 x INX-B 50 (FM) TN-S – 4 x INX-B 50 (FM) T1 15 TN-C - INX-C 40 TNC (FM) TN-C-S - INX-C 40 TNC (FM) TNS - INX - C 40 TNS (FM) T2 11. Kompleks administracyjno-przemysłowy: T3 DA - 275 A albo TN-S – DA-275 DF16 TN-C – INX -C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TNS CZ - 275 A T3 TN-S – DA-275 DF25 T2 T3 TN-C – INX-C 40 TNC TN-C-S – INX-C 40 TNC TN-S – INX-C 40 TNS T2 TN-C – INX -B+C25 TNC FM TN-C-S – INX -B+C25 TNC FM TN-S – INX -B+C25 TNS FM T1 T2 16 T3 TN-S – INX -C 40 TT 3+1 T T2 TN-S – DA-275 DF25 T3 TN-S – DA-275 DF16 TN-S – INX-C 40 TT 3+1 T3 T T2 TN-C – 3 x INX-B 50 (FM) TN-C-S – 3 x INX-B 50 (FM) TN-S – 4 x INX-B 50 (FM) T1 TN-S – INX-B+C 12,5 TT 3+1 T1 T2 TN-S – INX -C 40 TT 3+1 T T2 TN-S – INX-D 20 3+1 TN-S – INX-D 20 3+1 T T3 17 T T3 12. Budynek z instalacją odgromową i klimatyzacją albo z instalacją podgrzewania rynien: TN-C – INX-B+C 12,5 TN-C-S – INX-B+C 12,5 TN-S – INX-B+C 12,5 TN T1 T2 albo DA - 275 A TN-C – INX -B+C25 TNC (FM) TN-C-S – INX -B+C25 TNC (FM) TN-S – INX -B+C25 TNS (FM) CZ - 275 A T3 T3 T1 T2 13. Budynek z zasilaniem jednofazowym i z instalacją odgromową (LPL I): przewód dwużyłowy przewód trójżyłowy TN -S – 2 x INX-A35 TN-C – 1 x INX-B 50 (FM) TN-C-S – 1 x INX-B 50 (FM) T1 T1 18 Redukcja przepięć za pomocą stref LPZ Zasada redukcji przepięć według stref polega na stopniowym obniżaniu poziomu przepięcia do wartości bezpiecznej, która nie uszkodzi sprzętu albo technologii. W celu uzyskania bezpiecznej wartości napięcia, cały obiekt został podzielony na strefy i przy przechodzeniu z jednej strefy do drugiej instaluje się SPD. LPZ 0A LPZ 1 LPZ 0A LPZ 2 LPZ 3 LPZ 3 LPZ 2 LPZ 3 LPZ 3 LPZ 3 LPZ 0B LPZ 0B LPZ 2 LPZ 3 LPZ 3 LPZ 1 SPD typu 1 albo 1 + 2 SPD typu 2 LPZ 1 SPD typ 2 LPZ 2 podrozdzielnia (1) główna rozdzielnia SPD typu 3 LPZ 2 podrozdzielnia (2) 16 A 16 A 63 A urządzenie końcowe N zewnętrzna ochrona odgromowa PEN PE *F3 *F2 główna szyna wyrównania potencjałów *F4 lokalna szyna wyrównania potencjałów 19 lokalna szyna wyrównania potencjałów * dobezpieczenie SPD – patrz s. 7 urządzenia końcowe L1 L2 L3 F1 RCD LPZ 0 Zasady montażu ograniczników przepięć Zasada nr 1 – długość przewodów przyłączeniowych Przy instalacji SPD należy mieć świadomość, że oprócz zdolności odprowadzania prądu przez ogranicznik, drugim istotnym elementem jest napięciowy poziom ochrony Up. W zależności od typu i miejsca instalacji ogranicznik musi zapewnić obniżenie napięcia na jego zaciskach poniżej wartości dopuszczalnej. Napięcie Up i spadki napięć na przewodach przyłączeniowych nie mogą przekroczyć napięcia Uw. U1 a OCP UW SPD Rys. 11. Up b U2 Na rysunku 11. zobrazowano, że całkowity napięciowy poziom ochrony (napięcie na urządzeniu) jest składową Up ogranicznika oraz spadków napięć na przewodach przyłączeniowych. Suma tych napięć nie może być większa niż napięcie Uw, które może wytrzymać urządzenie końcowe: Uw > Up + ΔU1 + ΔU2 gdzie: Uw – napięcie wytrzymywane przez urządzenie końcowe, Up – napięciowy poziom ochrony, ΔU1, ΔU2 – spadek napięcia na przewodach przyłączeniowych. Impedancja przewodów przyłączeniowych dla wysokich częstotliwości wynosi ok. 1 μH/m. Spadek napięcia na przewodzie dany jest wzorem: ΔU = L · di/dt Przy prądzie udarowym nachylenie czoła impulsu wynosi 1 kV/μs, co daje nam spadek napięcia 1000 V na każdy metr przewodów przyłączeniowych, który dodaje się do poziomu ochrony napięciowej ogranicznika. Dlatego też konieczne jest, żeby długość przewodów przyłączeniowych była możliwie jak najkrótsza – najlepiej, aby nie przekraczała 0,5 m, jak zostało to pokazane na rysunkach 12. i 13., dla dwóch sposobów podłączenia ogranicznika. Przy łącznej długości przewodów poniżej 0,5 m spadek napięcia nie przekroczy 500 V. b c a+ b ≤ 0,5 m Rys. 13. Rys. 12. a c ≤ 0,5 m 20 Na poniższych rysunkach przedstawiono przykłady, w jaki sposób można zachować minimalną wymaganą długość przewodów L ≤ 0,5 przy montażu SPD. Instalacja SPD nieprawidłowa – zbyt długie przewody przyłączeniowe Zmiana miejsca montażu SPD – prawidłowa długość przewodów przyłączeniowych Na lewym zdjęciu montaż SPD nie spełnia wymogu – za długie przewody przyłączeniowe, na prawym zdjęciu zmieniono miejsce montażu ogranicznika i zachowano prawidłową długość przewodów 21 Zasada nr 2 – umieszczenie ogranicznika w rozdzielnicy Ogranicznik powinien być zamontowany na wejściu instalacji, aby przepięcie przychodzące mogło zostać jak najszybciej odprowadzone przez ogranicznik do uziemienia i nie przechodziło przez inne aparaty w rozdzielnicy. Dlatego też przewody, przez które przechodzi przepięcie, powinny być możliwie najkrótsze, żeby zminimalizować ryzyko zaindukowania napięcia w przewodach chronionych. Sposoby montażu przedstawiono na rysunku 14. b) c) d) Rys. 14. a) EBB Na poniższym zdjęciu przedstawiono praktyczną realizację rozwiązania „c” z rysunku 14. Instalacja SPD wykonana nieprawidłowo – zbyt długie przewody przyłączeniowe Zmiana miejsca montażu SPD – prawidłowa długość przewodów przyłączeniowych 22 Montaż SPD nie spełnia zasad – zbyt długie przewody przyłączeniowe oraz złe podłączenie SPD w sieci TNS. Poprzez zmianę lokalizacji montażu ogranicznika i wyłącznika oraz montaż dodatkowego ogranicznika do ochrony przewodu N – jak na rysunku po prawej stronie – osiągamy prawidłowo zabezpieczoną instalację przy zachowaniu odpowiednich długości przewodów przyłączeniowych. +1 Zasada nr 3 – pętle Powierzchnia pętli utworzonej przez przewody L, N i PE musi być jak najmniejsza. Pozwala to zminimalizować wartość przepięć indukowanych w pętli oraz zmniejszyć wpływ przepięć na urządzenia w rozdzielnicy. Zasadę minimalizacji powierzchni pętli przedstawiono na poniższych rysunkach. Obrót ogranicznika o 180° i zmiana podłączeń w rozdzielnicy pozwalają spełnić wymagania normy IEC 61643-12/2008 (PKN-CLC/TS 61643-12:2007) dotyczące pętli 23 Zmiana miejsca instalacji pozwala uniknąć pętli oraz zachować właściwą długość przewodów przyłączeniowych Rys. 15. Zasada nr 4 – prowadzenie przewodów w rozdzielnicy Przewody w rozdzielnicy należy prowadzić w taki sposób, aby przewody chronione były oddzielone od przewodów niechronionych. Odległość pomiędzy równolegle ułożonymi przewodami powinna być możliwie jak największa (min. 30 cm), dzięki czemu przepięcia nie będą indukowały się w przewodach chronionych. Jeśli nie można zachować minimalnej odległości, należy zastosować metalową przegrodę, jak pokazano na rysunku 15. < 30 cm > 30 cm < 30 cm przewód niechroniony przewód niechroniony przewód niechroniony przewód chroniony przewód chroniony przegroda przewód chroniony W przypadku, kiedy konieczne jest skrzyżowanie przewodów chronionych i niechronionych, należy zadbać o to, by przewody przechodziły pod kątem prostym, dzięki czemu niepożądane impulsy nie będą przenikać do przewodów chronionych, co pokazano na rysunku 16. Rys. 16. przewód niechroniony 90° przewód niechroniony przewód chroniony przewód chroniony 24 Koordynacja ograniczników SALTEK – zasady W celu zapewnienia właściwej pracy ograniczników należy zachować odpowiednie odległości pomiędzy kolejnymi stopniami ochrony. Ogólne zasady koordynacji przedstawiono na poniższych rysunkach. L ≥ 10 m typu 2 typu 3 Rys. 17. typu 1 L≥5m L < 10 m typu 2 typu 3 Rys. 18. typu 1 L<5m Jeśli z różnych przyczyn nie można zachować odległości koordynacyjnych, wówczas można zastosować impedancję koordynacyjną (dławik) RTO. Dobierając impedancję należy uwzględnić wartość płynącego prądu oraz dobranego zabezpieczenia. L<5m RTO RTO typu 2 typu 3 Rys. 19. typu 1 L < 10 m Stosowanie impedancji sprzęgających często stwarza problemy (chociażby z powodu ograniczonej wartości prądu), dlatego wprowadzono skoordynowane ograniczniki typu 1 i typu 2. 25 W przypadku zastosowania jako SPD typu 1 ogranicznika INX-B50 FM oraz jako SPD typu 2 INX-C 40, odległość między nimi nie musi być większa niż 10 m, ponieważ urządzenia te są skoordynowane i mogą być montowane obok siebie (rys. 20.). 0 m < L < 10 m Rys. 20. typu 1 INX-B50 FM L≥5m typu 2 typu 3 INX-C 40* * w zależności od rodzaju sieci W przypadku zastosowania jako SPD typu 1 np. INX-B+C 25 FM, który jest ogranicznikiem typu 1+2 obniżającym napięcie Up < 1,5 kV, kiedy odległość pomiędzy nim a kolejnym stopniem ochrony będzie większa niż 10 m, wówczas należy zastosować ogranicznik typu 2, np. INX-C 40 (rys. 21.). Jeśli odległość pomiędzy INX-B+C 25 FM i kolejnym stopniem ochrony nie przekracza 10 m, wówczas nie ma potrzeby stosowania SPD typu 2. L ≥ 10 m Rys. 21. typu 1+2 INX-B +C 25 FM* L≥5m typu 2 typu 3 INX-C 40* * w zależności od rodzaju sieci L≥5m Ta sama zasada obowiązuje, gdy zamiast SPD typu 1+2 zastosujemy SPD typu 2 (rys. 22.). L ≥ 10 m Rys. 22. typu 2 INX-C 40* L≥5m typu 2 typu 3 INX-C 40* * w zależności od rodzaju sieci L≥5m 26 Należy wziąć pod uwagę sytuację, kiedy odległość od rozdzielnicy głównej do podrozdzielnicy zasilającej, np. urządzenia technologiczne, jest znaczna – ponad 50 m. Wówczas wartości przepięć mogą przekraczać wartość, którą jest zdolny odprowadzić SPD typu 2 oraz może pojawić się większa różnica potencjałów. Dlatego też należy w miejsce SPD typu 2 zastosować SPD typu 1+2, którego prąd wyładowczy In = 30 kA (8/20 μs), a standardowy SPD typu 2 ma In = 20 kA (8/20 μs). Taki ogranicznik będzie funkcjonował jako mocniejszy typu 2 (rys. 23–24 i rys. 25–26). typu 2 typu 1 INX-B 50 typu 1+2 INX-B 50 INX-C 40 TT1+1 INX-B+C 12,5 TT1+1 L > 100 m Rys. 25. Rys. 24. typu 1 L > 50 m typu 1 L > 100 m typu 1 typu 2 typu 1+2 Rys. 26. Rys. 23. L > 50 m INX-B 50 INX-B 50 V INX-C 40 TT1+1 INX-B+C 25 TN FM Odległości SPD i urządzeń W celu ochrony urządzenia końcowego należy zadbać, by ogranicznik przepięć zainstalowany był możliwie najbliżej chronionego urządzenia. Jeśli odległość pomiędzy kolejnymi stopniami ochrony lub pomiędzy ogranicznikiem a urządzeniem końcowym będzie zbyt duża, wówczas mogą powstać oscylacje napięcia, których wartość może dwukrotnie przekraczać poziom Up ogranicznika, co w konsekwencji może doprowadzić do uszkodzenia urządzenia. Jeśli odległość między ogranicznikiem a urządzeniem L ≤ 10 m, nie wystąpią oscylacje o dużej amplitudzie. Jeśli odległość będzie duża (L >> 10 m), należy zastosować kolejny SPD (rys. 27–30). typu 1+2 typu 1+2 INX-B+C 25 TN INX-B+C 25 TN L >10 m Rys. 29. typu 2 Rys. 28. L > 10 m INX-C 40 TT1+1 L >5 m typu 2 typu 2 INX-C 40 TT1+1 INX-C 40 TT 1+1 27 typu 3 INX-D 20 1+1 Rys. 30. Rys. 27. L >> 10 m Zachowanie odległości ochronnej pomiędzy ogranicznikiem a urządzeniem pozwala obniżyć napięcie indukowane przez prąd piorunowy lub przepięcia technologiczne. Odległość pomiędzy ogranicznikiem a urządzeniem nie powinna przekraczać 5 m. Jest to szczególnie istotne przy ochronie wrażliwych urządzeń, np. SAP, SSWiN, PLC i innych układów mikroprocesorowych, które są podatne na przepięcia łączeniowe. Są to impulsy o krótkim czasie trwania (w μs) i niewielkiej amplitudzie (setki woltów), które przechodząc przez urządzenia, niekoniecznie je zniszczą, ale mogą zakłócać pracę procesora lub modułów pamięci, a tym samym przyczynić się do nieprawidłowego działania sterownika. W takich przypadkach należy zastosować SPD typu 3 z filtrem, który pozwala rozwiązać ten problem. Przykład pokazano na poniższych rysunkach. L< 5m Rys. 31. L> 5m typu 1+2 typu 3 DA-275 DF 16 INX-B+C 25 TN Rys. 32. L> 5m typu 2 INX-C 40 TT 1+1 L< 5m typu 3 DA-275 DF 16 Gniazdka z SPD typu 3 Należy mieć świadomość, że istnieje wiele typów obwodów z gniazdami, występujących w różnych rozwiązaniach. Odległość ochronna SPD typu 3 w obwodach gniazdkowych wynosi maksymalnie 5 m (długości kabla), co pokazano na rysunku 33. Poprawne działanie ograniczników typu 3 będzie zapewnione tylko w przypadku, gdy będą one poprzedzone stopniem pierwszym i drugim (SPD typu 1 i SPD typu 2). <5m Rys. 33. <5m gniazdo ze zintegrowanym ogranicznikiem typu 3 Obwody gniazd, gdzie wszystkie gniazda mają zintegrowany SPD typu 3, lub jest zastosowany ogranicznik do montażu pod gniazdkiem (rys. 34.) są stosowane w miejscach, gdzie występuje wysokie zagrożenie przepięciami lub pracuje dużo udządzeń elektronicznych. Typowym miejscem zastosowania są np. laboratoria. 28 szereg gniazd ze zintegrowanym SPD typu 3 DA-275 A T3 DA-275 A DA-275 A T3 T3 DA-275 A T3 DA-275 A T3 SPD typu 3 do montażu pod gniazdkiem CZ-275 A T3 CZ-275 A CZ-275 A T3 T3 CZ-275 A T3 CZ-275 A Rys. 34. lub T3 W celu zmniejszenia liczby SPD typu 3, w obwodach gniazdek wykorzystuje się odległość ochrony dla ograniczników typu 3 – maks. 5 m. Wówczas nie jest konieczne stosowanie SPD typu 3 w każdym gniazdku. Stosuje się zasadę, że w obwodzie pierwsze gniazdko powinno być wyposażone w SPD typu 3, a w następnym wystarczy zachować powtórzenie SPD typu 3 co 5 m, jak pokazano na rysunku 35. Rysunek 36. przedstawia nieprawidłową instalację SPD typu 3 w gniazdkach. <5m DA-275 A <5m DA-275 A T3 DA-275 A T3 <5m <5m T3 <5m <5m DA-275 A DA-275 A T3 T3 W sytuacji instalacji, gdzie po drugiej stronie ściany przebiega np. zwód piorunowy lub niechroniony pion instalacji nn, nie można skorzystać z powyższej zasady o odległości ochronnej. Wymagana jest instalacja SPD typu 3 we wszystkich gniazdkach, co pokazano na rysunkach 37. i 38. 29 Rys. 35. <5m Rys. 36. <5m Jeśli w tej sytuacji któreś z gniazdek nie zostałoby wyposażone w SPD typu 3, wówczas prąd piorunowy lub przepięcie w instalacji nn może zaindukować się w gniazdku i uszkodzić podłączone do niego urządzenia. Rys. 37. <5m <5m DA-275 A <5m DA-275 A T3 <5m DA-275 A T3 DA-275 A T3 T3 np. zwód odgromowy Rys. 38. <5m DA-275 A <5m <5m <5m DA-275 A np. zwód odgromowy T3 DA-275 A T3 T3 W budynkach biurowych, gdzie występuje duża liczba obwodów z dużą liczbą gniazd, w celu ograniczenia liczby SPD typu 3 oprócz stosowania odległości ochronnej wykorzystuje się instalację SPD typu 3 „do gniazd”, jak pokazują to poniższe przykłady. Jeśli odległość pomiędzy grupami gniazd przekracza 5 m, wówczas konieczne jest zabezpieczenie pierwszego i ostatniego gniazda (rys. 39.). Rys. 39. >5m DA-275 A DA-275 A gniazdo„przejściowe” T3 T3 30 gniazdo końcowe W przypadku, gdy jest to końcowa grupa, wówczas wystarczy zainstalować SPD tylko w pierwszym ­gniazdku. Jeśli odległość między grupami gniazd jest mniejsza niż 5 m, wystarczy zastosować SPD typu 3 tylko w pierwszym gniazdku – nie ma konieczności instalacji w gniazdkach przejściowych, jak pokazano na ­rysunku 40. DA-275 A DA-275 A gniazdo „przejściowe” T3 gniazdo końcowe T3 Rys. 40. <5m W sytuacji, jeśli odległość między dwiema grupami gniazd jest mniejsza niż 5 m, ale po drugiej stronie ściany przechodzi zwód odgromowy lub niechroniona instalacja nn, wówczas w każdej grupie należy zainstalować w pierwszym i ostatnim gniazdku ogranicznik, co pokazano na poniższym rysunku. gniazdo „przejściowe” gniazdo końcowe <5m DA-275 A zwód odgromowy T3 Rys. 41. DA-275 A T3 Typy SPD ze względu na UP (napięciowy poziom ochrony) typu 2 typu 3 Up (L-N) ≤ 1,0 kV Up (L-N) ≤ 1,2 kV Up (L-N) ≤ 1,0 kV typu 1 typu 3 typu 1 typu 2 Up (L-N) ≤ 2,5 kV Up (L-N) ≤ 1,0 kV Up (L-N) ≤ 2,5 kV Up (L-N) ≤ 1,2 kV 31 Rys. 43. typu 3 Up (L-N) ≤ 1,5 kV Rys. 45. Rys. 42. typu 1+2 Rys. 44. Zasady instalacji i koordynacji SPD pokazane są na rysunkach 42–43 i 44–45. OGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ Ograniczniki przepięć typu 1 Iskiernikowe INX-B50 SPD typu 1 U n = 230 V AC I imp = 50 kA (10/350 µs) I n = 50 kA (8/20 µs) Wysokoodporny iskiernik do instalacji w rozdzielnicach nn, na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, do ochrony przed skutkami przepięć pochodzących od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów, w najbardziej wymagających obiektach przemysłowych, biurowych, elektroenergetycznych. INX-B 50 jest skoordynowany z typem 2 – INX-C 40 bez konieczności stosowania dławików. INX-B50 FM SPD typu 1 Wysokoodporny iskiernik do instalacji w rozdzielnicach nn, na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, do ochrony przed skutkami przepięć pochodzących od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów, w najbardziej wymagających obiektach przemysłowych, biurowych, elektroenergetycznych. INX-B 50 FM jest skoordynowany z typem 2 – INX-C 40 bez konieczności stosowania dławików. Wyposażony w styk zdalnej sygnalizacji. U n = 230 V AC I imp = 50 kA (10/350 µs) I n = 50 kA (8/20 µs) INX-A35 SPD typu 1 U n = 230 V AC I imp = 35 kA (10/350 µs) I n = 35 kA (8/20 µs) U p ≤ 4,0 kV Zamknięty, wysokowydajny iskiernik do instalacji w rozdzielnicach nn, na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń pioruna. W celu koordynacji z INX-C 40 wymagane zachowanie minimalnej odległości lub zastosowanie impedancji sprzęgającej. Iskiernikowe moduły N-PE INX-A50N FM SPD typu 1 U c = 255 V AC I imp = 50 kA (10/350 µs) I n = 50 kA (8/20 µs) I max = 100 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Iskiernik do instalacji pomiędzy N i PE, z wymiennym modułem, do instalacji w rozdzielnicach nn, na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, do ochrony przed przepięciami przy bezpośrednich i pośrednich uderzeniach pioruna. Do podłączenia SPD typu 1 w układzie 1+1. UWAGA! Przeznaczony do podłączenia wyłącznie między N i PE! INX-A100N FM SPD typu 1 U c = 255 V AC I imp = 100 kA (10/350 µs) I n = 100 kA (8/20 µs) I max = 100 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Iskiernik do instalacji pomiędzy N i PE, z wymiennym modułem, do instalacji w rozdzielnicach nn, na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, do ochrony przed przepięciami przy bezpośrednich i pośrednich uderzeniach pioruna. Do podłączenia SPD typu 1 w układzie 3+1. UWAGA! Przeznaczony do podłączenia wyłącznie między N i PE! 32 Ograniczniki typu 1+2 kombinowane INX-B+C 25 SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Posiada szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-C. Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych INX-B+C 25 TT1+1 SPD typu 1+2 kombinowany Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Posiada szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do jednofazowej sieci TT. Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych INX-B+C 25 TN SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Posiada szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-S. Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych INX-B+C 25 TNC Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV SPD typu 1+2 kombinowany Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Posiada szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-C. Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych INX-B+C 25 TT SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Posiada szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do trójfazowej sieci TT. Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych 33 Ograniczniki typu 1+2 kombinowane INX-B+C 25 TNS SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-S. Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych INX-B+C 25 FM SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych Zdalna sygnalizacja (FM) Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-C. INX-B+C 25 TT1+1 FM SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych Zdalna sygnalizacja (FM) Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do jednofazowej sieci TT. INX-B+C 25 TN FM SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych Zdalna sygnalizacja (FM) Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-S. INX-B+C 25 TNC FM SPD typu 1+2 kombinowany Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-C. Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych Zdalna sygnalizacja (FM) 34 Ograniczniki typu 1+2 kombinowane INX-B+C 25 TT FM SPD typu 1+2 kombinowany Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych Zdalna sygnalizacja (FM) Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do trójfazowej sieci TT. INX-B+C 25 TNS FM SPD typu 1+2 kombinowany Wysokowytrzymały ogranicznik typu 1+2 kombinowany, oparty na szeregowym połączeniu iskiernika i warystora. Przeznaczony do montażu na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych, do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od bezpośrednich i pośrednich uderzeń piorunów oraz przepięć łączeniowych. Ma szerokie zastosowanie do instalacji w budynkach biurowych, mieszkalnych, przemysłowych. W standardzie wyposażony w zdalną sygnalizację. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-S. Un = 230 V AC I imp = 25 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,5 kV Zerowy prąd upływu Brak prądów następczych Zdalna sygnalizacja (FM) Warystorowe ograniczniki typu 1 INX-B+C 12,5 (FM) Un = 230 V AC I imp = 12,5 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-B+C 12,5 TT1+1 (FM) Un = 230 V AC I imp = 12,5 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-B+C 12,5 TN (FM) Un = 230 V AC I imp = 12,5 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) 35 SPD typu 1 Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji w rozdzielnicach nn na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, i wyższych. Zapewnia skuteczną ochronę przed skutkami przepięć pochodzących od pośrednich uderzeń pioruna i przepięć łączeniowych. Nadaje się do ochrony obiektów klasy III i IV, do podrozdzielnic w dużych budynkach, klimatyzatorów lub rozdzielnic budynków niezasilanych z publicznej sieci nn. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-C. SPD typu 1 Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji w rozdzielnicach nn na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, i wyższych. Zapewnia skuteczną ochronę przed skutkami przepięć pochodzących od pośrednich uderzeń pioruna i przepięć łączeniowych. Nadaje się do ochrony obiektów klasy III i IV, do podrozdzielnic w dużych budynkach, klimatyzatorów lub rozdzielnic budynków niezasilanych z publicznej sieci nn. Przeznaczony do jednofazowej sieci TT. SPD typu 1 Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji w rozdzielnicach nn na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, i wyższych. Zapewnia skuteczną ochronę przed skutkami przepięć pochodzących od pośrednich uderzeń pioruna i przepięć łączeniowych. Nadaje się do ochrony obiektów klasy III i IV, do podrozdzielnic w dużych budynkach, klimatyzatorów lub rozdzielnic budynków niezasilanych z publicznej sieci nn. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-S. Warystorowe ograniczniki typu 1 INX-B+C 12,5 TNC (FM) Un = 230 V AC I imp = 12,5 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV SPD typu 1 Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji w rozdzielnicach nn na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, i wyższych. Zapewnia skuteczną ochronę przed skutkami przepięć pochodzących od pośrednich uderzeń pioruna i przepięć łączeniowych. Nadaje się do ochrony obiektów klasy III i IV, do podrozdzielnic w dużych budynkach, klimatyzatorów lub rozdzielnic budynków niezasilanych z publicznej sieci nn. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-C. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-B+C 12,5 TT (FM) Un = 230 V AC I imp = 12,5 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV SPD typu 1 Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji w rozdzielnicach nn na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1, i wyższych. Zapewnia skuteczną ochronę przed skutkami przepięć pochodzących od pośrednich uderzeń pioruna i przepięć łączeniowych. Nadaje się do ochrony obiektów klasy III i IV, do podrozdzielnic w dużych budynkach, klimatyzatorów lub rozdzielnic budynków niezasilanych z publicznej sieci nn. Przeznaczony do trójfazowej sieci TT. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-B+C 12,5 TNS (FM) Un = 230 V AC I imp = 12,5 kA (10/350 µs) I n = 30 kA (8/20 µs) I max = 60 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV SPD typu 1 Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji w rozdzielnicach nn na granicy stref LPZ i 0-LPZ 1, i wyższych. Zapewnia skuteczną ochronę przed skutkami przepięć pochodzących od pośrednich uderzeń pioruna i przepięć łączeniowych. Nadaje się do ochrony obiektów klasy III i IV, do podrozdzielnic w dużych budynkach, klimatyzatorów lub rozdzielnic budynków niezasilanych z publicznej sieci nn. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-S Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) Impedancje koordynujące RTO-xx Dławiki sprzęgające I L (xxx) = 16; 35; 63 A Un = 500 V AC L = 10 µH Impedajncja sprzęgająca, zapewniająca właściwą koordynację kolejnych stopni SPD, jeśli odległość pomiędzy SPD typu 1 i 2 jest poniżej 10 m oraz odległość pomiędzy SPD typu 2 i 3 jest poniżej 5 m. Znajduje zastosowanie tylko dla urządzeń, które nie są ze sobą skoordynowane. RTO-16 RTO-35 RTO-63 36 Ograniczniki przepięć typu 2 INX-C 40 (FM) SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach i przy urządzeniach technologicznych. Służy do ochrony przed skutkami przepięć łączeniowych. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-C. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-C 40 TT1+1 (FM) SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach i przy urządzeniach technologicznych. Służy do ochrony przed skutkami przepięć łączeniowych. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-S i TT. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-C 40 TN (FM) SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach i przy urządzeniach technologicznych. Służy do ochrony przed skutkami przepięć łączeniowych. Przeznaczony do jednofazowej sieci TN-S. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-C 40 TNC (FM) SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach i przy urządzeniach technologicznych. Służy do ochrony przed skutkami przepięć łączeniowych. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-C. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-C 40 TT (FM) SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach i przy urządzeniach technologicznych. Służy do ochrony przed skutkami przepięć łączeniowych. Przeznaczony do trójfazowej sieci TT. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) 37 Ograniczniki przepięć typu 2 INX-C 40 TNC (FM) SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach i przy urządzeniach technologicznych. Służy do ochrony przed skutkami przepięć łączeniowych. Przeznaczony do trójfazowej sieci TN-S. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-C 40 xxx (FM) – inne napięcia SPD typu 2 Uc (xxx) = 75; 150; 385; 440; 600 V AC I n = 15–20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-C 40B (FM) Warystorowy ogranicznik przepięć przeznaczony do instalacji nn, w szczególności w podrozdzielnicach. Zapewnia ochronę przed przepięciami pochodzącymi od pośrednich uderzeń piorunów i przepięciami łączeniowymi. Zapewnia ochronę urządzeniom technologicznym zasilanym napięciem innym niż sieciowe. Np. INX-C 40/600 przeznaczony jest do ochrony elektrowni wiatrowych i inwerterów fotowoltaicznych. SPD typu 2 Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 25 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) Przeznaczony do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od pośrednich uderzeń piorunów na obszarach o podwyższonej aktywności burzowej. Może być stosowany jako pierwszy stopień w instalacjach pomiarowych (oparty na szeregowym połączeniu iskiernika z warystorem). Do instalacji na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych. Zerowy prąd upływu INX-C 40B TT (FM) Un = 230 V AC I n = 20 kA (8/20 µs) I max = 25 kA (8/20 µs) U p ≤ 1,2 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) SPD typu 2 Przeznaczony do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od pośrednich uderzeń piorunów na obszarach o podwyższonej aktywności burzowej. Może być stosowany jako pierwszy stopień w instalacjach pomiarowych (oparty na szeregowym połączeniu iskiernika z warystorem). Do instalacji na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych. Zerowy prąd upływu INX-C 40B xxx (FM) – inne napięcia Uc (xxx) = 75; 130 V AC I n = 15–20 kA (8/20 µs) I max = 40 kA (8/20 µs) Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) Zerowy prąd upływu 38 SPD typu 2 Przeznaczony do ochrony przed przepięciami pochodzącymi od pośrednich uderzeń piorunów na obszarach o podwyższonej aktywności burzowej. Może być stosowany jako pierwszy stopień w instalacjach pomiarowych (oparty na szeregowym połączeniu iskiernika z warystorem). Do instalacji na granicy stref LPZ 0 i LPZ 1 lub wyższych. Ograniczniki przepięć typu 3 Na szynę DIN INX-D 20 1+1 (FM) U n = 230 V AC I n = 5 kA (8/20 µs) U OC = 10 kV U p ≤ 1,5 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) INX-D 20 3+1 (FM) U n = 230 V AC I n = 5 kA (8/20 µs) U OC = 10 kV U p ≤ 1,5 kV Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) SPD typu 3 Połączenie modułu iskiernika i warystora w układzie 1+1. Przeznaczony do instalacji w sieciach nn, na granicy stref LPZ 2 i LPZ 3, do ochrony instalacji i urządzeń przed przepięciami. Powinien być zainstalowany możliwie najbliżej urządzenia końcowego. SPD typu 3 Połączenie modułu iskiernika i warystora w układzie 3+1. Przeznaczony do instalacji w sieciach nn, na granicy stref LPZ 2 i LPZ 3, do ochrony instalacji i urządzeń przed przepięciami. Powinien być zainstalowany możliwie najbliżej urządzenia końcowego. INX-D 10 SPD typu 3 U n = 230 V AC I n = 5 kA (8/20 µs) U OC = 10 kV AC U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć przeznaczony do ochrony urządzeń elektrycznych i elektronicznych zasilanych z instalacji nn przed impulsami przepięć. Przeznaczony do wszystkich układów sieci (TN-S, TN-C, TT, IT). Optyczna sygnalizacja zadziałania INX-D 10 xxx SPD typu 3 – inne napięcia Ogranicznik przepięć przeznaczony do ochrony urządzeń elektrycznych i elektronicznych zasilanych z instalacji nn przed impulsami przepięć. U C (xxx) = 75; 130 V AC I n = 4–5 kA (8/20 µs) U OC = 8–10 kV AC Optyczna sygnalizacja zadziałania Gniazdka DA-275 SPD typu 3 U c = 275 VAC U p ≤ 1,5 kV Gniazdko ze zintegrowanym ogranicznikiem typu 3, do instalacji blisko chronionych urządzeń (na granicy stref LPZ 2 i LPZ 3). W ofercie: – gniazdka z ochroną, w wielu wykonaniach i układach, – adaptery do gniazdek z dodatkową ochroną linii telefonicznych, ISDN, Ethernet, linie antenowe, – wykonania gniazd do szaf RACK 19". Optyczna lub akustyczna sygnalizacja zadziałania 39 Ograniczniki przepięć typu 3 Z filtrem RFI DA-275 DF xxx (S) I L (xxx) = 2; 6; 10; 16; 25 A U n = 230 VAC U OC = 10 kV U p ≤ 1,5 kV SPD typu 3 Ogranicznik przepięć ze zintegrowanym filtrem RFI, zapewniający ochronę systemów kontroli zasilania przed przepięciem impulsowym oraz zakłóceniami harmonicznymi. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (S) DA-275 DF 25 bez sygnalizacji zdalnej DA-275 DFI xxx SPD typu 3 I L (xxx) = 1; 6; 10; 16 A U n = 230 VAC U OC = 3–10 kV U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć ze zintegrowanym filtrem RFI, zapewniający ochronę systemów kontroli zasilania przed przepięciem impulsowym oraz zakłóceniami harmonicznymi. DA-275 DF 25 SPD typu 3 I L = 25 A U n = 230 VAC U OC = 10 kV U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć ze zintegrowanym filtrem RFI, zapewniający ochronę systemów kontroli zasilania przed przepięciem impulsowym oraz zakłóceniami harmonicznymi. DA-400 DF 16 (S) I L = 16 A U n = 400 VAC U p ≤ 1,4 kV U OC = 10 kW SPD typu 3 Ogranicznik przepięć ze zintegrowanym filtrem RFI, zapewniający ochronę systemów kontroli zasilania przed przepięciem impulsowym oraz zakłóceniami harmonicznymi. Opcjonalnie zdalna sygnalizacja (FM) DA-275 BFG SPD typu 3 I L = 16 A U n = 230 VAC U OC = 10 kV U p ≤ 15 kV Ogranicznik przepięć ze zintegrowanym filtrem RFI, zapewniający ochronę systemów kontroli zasilania przed przepięciem impulsowym oraz zakłóceniami harmonicznymi 40 Ograniczniki przepięć typu 3 Do dodatkowego montażu CZ-275 A SPD typu 3 U n = 230 V AC I n = 3 kA (8/20 µs) U OC = 6 kV U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć do dodatkowego montażu, do ochrony urządzeń elektrycznych i elektronicznych przed przepięciami impuslowymi. CZ-275 A – sygnalizacja akustyczna DA-275 CZS SPD typu 3 U n = 230 V AC I n = 3 kA (8/20 µs) U OC = 6 kV U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć do dodatkowego montażu, do ochrony urządzeń elektrycznych i elektronicznych przed przepięciami impuslowymi. Zdalna sygnalizacja Bezpotencjałowy styk NC DA-275 A SPD typu 3 U n = 230 V AC I n = 2 kA (8/20 µs) U OC = 4 kV AC U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć do dodatkowego montażu przy wszelkiego typu urządzeniach elektrycznych lub elektronicznych, zasilanych z instalacji nn. Zaprojektowany do sieci jednofazowych. Przy montażu nie jest wymagane właściwe podłączenie przewodów L i N. Może być zastosowany w jednofazowych sieciach z transformatorem separacyjnym. Sygnalizacja akustyczna DA-275 S SPD typu 3 U n = 230 V AC I n = 2 kA (8/20 µs) U OC = 4 kV AC U p ≤ 1,5 kV Ogranicznik przepięć do dodatkowego montażu przy wszelkiego typu urządzeniach elektrycznych lub elektrocznych, zasilanych z instalacji nn. Zaprojektowany do sieci jednofazowych. Przy montażu nie jest wymagane właściwe podłączenie przewodów L i N. Może być zastosowany w jednofazowych sieciach z transformatorem separacyjnym. Zdalna sygnalizacja Zastosowania specjalne ISG-A100 I imp = 100 kA (10/350 µs) impedancja > 100 kΩ klasyfikacja – klasa H Iskiernik Przeznaczony do połączenia elementów instalacji odgromowej z innymi elementami metalowymi, gdzie nie jest to dozwolone. Zapewnia wyrównanie potencjałów poszczególnych instalacji. Przykłady zastosowań: – uziemienie instalacji zasilających i systemów telekomunikacyjnych, – separacja w celach pomiarowych i probierczych, – unikanie przenoszenia szkodliwych napięć (szczególnie w sieciach TT), – katodowa ochrona przed prądami błądzącymi. 41 Zastosowanie ograniczników przepięć SALTEK w rozdzielnicach nn Typ obiektu Obiekty przemysłowe, technologiczne, budynki biurowe i budownictwo mieszkaniowe System zasilania 3-faz. TN-C Główna rozdzielnica w budynku INX-B+C 25 TNC FM Podrozdzielnica Odległość > 10 m INX-C 40 TNC (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNC (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNC FM 3-faz. TN-S INX-B+C 25 TNS FM Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS FM 3-faz. TN-C-S INX-B+C 25 TNC FM Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 V TNS (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS FM Budownictwo wielorodzinne (z SPD w rozdzielnicach mieszkaniowych) 3-faz. TN-C INX-B+C 12,5 TNC (FM) 3-faz. TN-S INX-B+C 12,5 TNS (FM) 3-faz. TN-C-S Rozdzielenie w rozdzielnicy mieszkaniowej 2× INX-B+C 12,5 (FM) 1-faz. TN-S Budynki o specjalnych wymaganiach 3-faz. TN-C (obiekty zagrożone wybuchem, przemysł chemiczny, budynki o znaczeniu strategicznym) INX-B+C 12,5 TNC (FM) INX-B+C 25 FM 1-faz. TN-C 3× INX-B50 (FM) Odległość < 10 m 1× INX-C 40 TNC (FM) Przy podłączeniu urządzenia 3× INX-B50 (FM) + 1×INX-C 40 TNC (FM) Odległość >10 m INX-C 40 TNC (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNC (FM) Urządzenia końcowe Odległość > 5 m Ograniczniki przepięć na szynę DIN: INX-D 20 1+1 (FM) do 63 A INX-D 20 3+1 (FM) do 63 A INX- D 10 do 16 A Ograniczniki przepięć na szynę DIN z filtrem: DA-275 DFx (S) (x = 2, 6, 10, 16 A) DA-275 DF 25 do 25 A DA-275 DFIx (x = 1, 6, 10, 16 A) RACK-PROTECTOR zestawy gniazd do szafy 19’’ CZ-275 A, DA-275 CZS DA-275 A, DA-275 S Do dodatkowego montażu przy gniazdkach Gniazdka z ochroną przed przepięciami (ABB) XX-OVERDRIVE Adaptery do gniazdek Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNC FM 3-faz. TN-S 4× INX-B50 (FM) Odległość < 10 m 1× INX-C 40 TNS (FM) Z podłączeniem urządzenia 4× INX-B50 (FM) + 1× INX-C 40 TNS (FM) Odległość >10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS FM 3-faz. TN-C-S Rozdzielenie w rozdzielnicy głównej 3× INX-B50 (FM) Odległość < 10 m 1× INX-C 40 TNS Z podłączeniem urządzenia 3× INX-B50 (FM) + 1× INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS FM Urządzenia z zasilaniem 1-fazowym 1-faz. TN-C INX-B50 (FM) Odległość < 10 m INX-C 40 (FM) Odległość > 10 m INX-C 40 (FM) 1-faz. TN-S 2× INX-B50 (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 (FM) W zależności od typu sieci Odległość > 100 m INX-B+C 25 FM 1-faz TN-C 1x RTO-xx 1-faz TN-S 2x RTO-xx 3-faz TN-C 3x RTO-xx 3-faz TN-S 4x RTO-xx Odległość < 10 m INX-C 40 TN (FM) Odległość > 10 m INX-C 40 TN (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TN (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TN FM 1-faz. TN-C-S Rozejście w głównej rozdzielnicy INX-B50 (FM) Odległość < 10 m INX-C 40 TN (FM) Odległość > 10 m INX-C 40 TN (FM)) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TN (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TN FM 42 Odległość < 5 m przed ogranicznikiem przepięć należy zainstalować RTO-xx (xx – znamionowy prąd 16, 35 lub 63 A) Zastosowanie ograniczników przepięć SALTEK w rozdzielnicach nn Typ obiektu System zasilania Budynki wyposażone w ESE (aktywną ochronę odgromową) 3-faz. TN-C Główna rozdzielnica w budynku 3x INX-A35 Podrozdzielnica Urządzenia końcowe Odległość > 10 m INX-C 40 TNC (FM) Odległość > 5 m Ograniczniki przepięć na szynę DIN: INX-D 20 1+1 (FM) do 63 A INX-D 20 3+1 (FM) do 63 A INX- D 10 do 16 A Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNC (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNC FM 3x INX-B50 (FM) Odległość < 10m INX-C 40 TNC (FM) Ograniczniki przepięć na szynę DIN z filtrem: DA-275 DFx (S) (x = 2, 6, 10, 16 A) DA-275 DF 25 do 25 A DA-275 DFIx (x = 1, 6, 10, 16 A) Odległość > 10 m INX-C 40 TNC (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNC (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNC FM 3-faz. TN-S 4x INX-A35 RACK-PROTECTOR zestawy gniazd do szafy 19’’ Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) CZ-275 A, DA-275 CZS DA-275 A, DA-275 S do dodatkowego montażu przy gniazdkach Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS FM 4x INX-B50 (FM) Odległość < 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Gniazdka z ochroną przed przepięciami (ABB) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) XX-OVERDRIVE adaptery do gniazdek Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS FM 3-faz. TN-C-S 3x INX-A35 Odległość < 5 m przed ogranicznikiem przepięć należy zainstalować RTO-xx (xx – znamionowy prąd 16, 35 lub 63 A) w zależności od typu sieci Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS (FM) 3x INX-B50 (FM) 1-faz TN-C 1x RTO-xx 1-faz TN-S 2x RTO-xx 3-faz TN-C 3x RTO-xx 3-faz TN-S 4x RTO-xx Odległość < 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 10 m INX-C 40 TNS (FM) Odległość > 50 m INX-B+C 12,5 TNS (FM) Odległość > 100 m INX-B+C 25 TNS (FM) TN-C TN-S TT INX-B+C 25 INX-B+C 25 FM INX-B+C 12,5 INX-B+C 12,5 FM INX-B+C 25 TN INX-B+C 25 TN FM INX-B+C 12,5 TN INX-B+C 12,5 TN FM INX-B+C 25 TT1+1 INX-B+C 25 TT1+1 FM INX-B+C 12,5 TT1+1 INX-B+C 12,5 TT1+1 FM INX-B+C 25 TNC INX-B+C 25 TNC FM INX-B+C 12,5 TNC INX-B+C 12,5 TNC FM INX-B+C 25 TNS INX-B+C 25 TNS FM INX-B+C 12,5 TNS INX-B+C 12,5 TNS FM INX-B+C 25 TT INX-B+C 25 TT FM INX-B+C 12,5 TT INX-B+C 12,5 TT FM 43 44 45 46 47 48 INEXIM Sp. z o.o. 02-486 Warszawa, Al. Jerozolimskie 200, lok. 528 tel. 22 578 11 35 do 37, fax 22 578 11 38 www.inexim.pl
