LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Z GEOGRAFII – SEMESTR IV 1. Mapa fizyczna świata – wykaz obiektów geograficznych: Morza Zatoki Półwyspy Wyspy Cieśniny Przylądki Niziny Wyżyny Góry Rzeki Jeziora Morza Zatoki Półwyspy Wyspy Niziny Wyżyny Góry Kotliny Pustynie Rzeki Jeziora Morza Zatoki Półwyspy Wyspy Cieśniny Przylądki Wyżyny Góry Kotliny Pustynie Rzeki Jeziora OCEANY Spokojny (Pacyfik), Atlantycki, Indyjski, Arktyczny KONTYNENTY Europa Śródziemne, Jońskie, Tyrreńskie, Egejskie, Adriatyckie, Czarne, Północne, Bałtyckie, Norweskie, Barentsa Biskajska, Botnicka, Fińska Bałkański, Peloponez, Krym, Apeniński, Iberyjski, Bretoński, Jutlandzki, Skandynawski, Kolski Cypr, Kreta, Sycylia, Sardynia, Korsyka, Baleary, Wielka Brytania, Irlandia, Islandia, Svalbard, Ziemia Franciszka Józefa, Nowa Ziemia Bosfor, Gibraltarska, Kanał La Manche, Skagerrak, Kattegat Roca, Północny Francuska, Niemiecka, Polska, Węgierska, Wschodnioeuropejska, Nadkaspijska Masyw Centralny, Wołyńska, Środkoworosyjska, Nadwołżańska Dynarskie, Apeniny, Alpy, Pireneje, Sudety, Karpaty, Skandynawskie, Ural Loara, Ren, Dunaj, Dniepr, Don, Wołga, Kama, Ural, Peczora, Ładoga, Onega, Bodeńskie, Balaton Azja Karskie, Wschodniosyberyjskie, Beringa, Ochockie, Japońskie, Wschodniochińskie, Południowochińskie, Filipińskie, Andamańskie, Jawajskie, Banda, Arabskie, Kaspijskie Bengalska, Perska Kamczatka, Koreański, Indochiński, Malajski, Indyjski, Arabski, Azja Mniejsza Ziemia Północna, Nowosyberyjskie, Sachalin, Japońskie, Tajwan, Filipiny, Sumatra, Jawa, Borneo, Celebes, Cejlon Zachodniosyberyjska, Indusu, Gangesu, Chińska Środkowosyberyjska, Irańska, Tybetańska Kaukaz, Zagros, Hindukusz, Pamir, Kunlun, Himalaje, Tienszan, Sajany, Ałtaj, Wielki Chingan Kaszgarska Wielki Nefud, Rub al Chali, Takla Makan, Gobi Ob, Irtysz, Jenisej, Lena, Kołyma, Amur, Huang He, Jangcy, Mekong, Brahmaputra, Ganges, Indus, Syr-daria, Amu-daria, Tygrys, Eufrat Bajkał, Bałchasz, Aralskie Afryka Czerwone Adeńska, Gwinejska Somalijski Madagaskar, Kanaryjskie Kanał Mozambicki Igielny Abisyńska, Wschodnioafrykańska Atlas, Smocze Czadu, Konga Sahara, Namib, Kalahari Niger, Kongo, Zambezi, Oranje, Limpopo, Nil Wiktorii, Tanganika, Malawi (Niasa) Morza Zatoki Półwyspy Wyspy Niziny Wyżyny Góry Rzeki Jeziora Wyspy Cieśniny Przylądki Niziny Wyżyny Góry Pustynie Rzeki Jeziora Morza Zatoki Półwyspy Wyspy Niziny Góry Pustynie Rzeki Morza Półwyspy Wyżyny Ameryka Północna Baffina, Sargassowe, Karaibskie Hudsona, Meksykańska Labrador, Floryda, Jukatan, Kalifornijski, Alaska Grenlandia, Ziemia Baffina, Nowa Funlandia, Bahamy, Kuba, Haiti, Jamajka Atlantycka, Zatokowa Wielkie Równiny Appalachy, Kordyliery, Skaliste Jukon, Mackenzie, Św. Wawrzyńca, Missisipi, Rio Grande, Kolorado Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Winnipeg, Górne, Michigan, Huron, Erie, Ontario Ameryka Południowa Ziemia Ognista, Galapagos Drake’a Horn Amazonki, La Platy Brazylijska, Gujańska, Patagońska Andy Atakama Orinoko, Amazonka, Paragwaj, Parana Titicaca Australia i Oceania Koralowe, Tasmana Wielka Zatoka Australijska, Karpentaria Jork Nowa Gwinea, Tasmania, Nowa Zelandia Wielki Basen Artezyjski Wielkie Góry Wododziałowe Wielka Pustynia Piaszczysta, Wielka Pustynia Wiktorii Darling, Murray Antarktyda Weddella Antarktyczny Płaskowyż Polarny 2. Hydrosfera: - zasoby hydrosfery, obieg wody w przyrodzie i jego elementy - oceany i morza na Ziemi: właściwości wody morskiej, zróżnicowanie temperatury i zasolenia wód morskich na Ziemi z uwzględnieniem przyczyn, ruchy wody morskiej (falowanie, prądy morskie, pływy, upwelling, fale tsunami, zjawisko El Nino) - rzeki i rodzaje ustrojów rzecznych wraz z przykładami - typy genetyczne jezior: cechy i przykłady - bagna i torfowiska - lodowce górskie: budowa lodowca górskiego, warunki powstawania, przebieg granicy wiecznego śniegu na Ziemi, typy lodowców górskich - lądolody - wody podziemne - rodzaje źródeł 3. Litosfera – procesy wewnętrzne: - budowa wnętrza Ziemi oraz budowa skorupy ziemskiej - minerały i skały: podstawowe pojęcia (minerał, skała), podział skał, warunki i procesy powstawania - dzieje Ziemi: tabela stratygraficzna, najważniejsze wydarzenia z poszczególnych er, okresów i epok w dziejach Ziemi - tektonika płyt litosfery: rozmieszczenie płyt tektonicznych na Ziemi, zjawiska spredingu, subdukcji i kolizji płyt - deformacje tektoniczne - ruchy górotwórcze i typy gór - plutonizm i formy plutoniczne - wulkanizm: budowa stożka wulkanicznego, typy wulkanów i ich cechy, rozmieszczenie zjawisk wulkanicznych na Ziemi - trzęsienia ziemi i ich rozmieszczenie na świecie - ruchy epejrogeniczne i izostatyczne - formy ukształtowania powierzchni Ziemi i dna oceanicznego 4. Litosfera – procesy zewnętrzne: - wietrzenie: rodzaje i przebieg - ruchy masowe i ich przebieg: odpadanie, obrywanie, osuwanie, spełzywanie, spływy błotne - zjawiska krasowe: przebieg krasowienia, formy krasowe - działalność rzeki w odcinku górnym, środkowym i dolnym, rodzaje ujść rzecznych - działalność lądolodów i lodowców górskich, formy polodowcowe - działalność wiatru: deflacja, korazja, powstawanie grzybów skalnych, rodzaje wydm, rodzaje pustyń - działalność morza: formy wybrzeży i ich cechy (plaża, klif), proces abrazji, typy wybrzeży morskich 5. Pedosfera i biosfera: - przebieg procesu glebotwórczego - poziomy glebowe - typy gleb, profile glebowe - gleby strefowe i astrefowe, rozmieszczenie poszczególnych typów gleb na Ziemi - strefy klimatyczno-roślinno-glebowe na Ziemi: cechy i rozmieszczenie - świat zwierząt: krainy zoogeograficzne na Ziemi - rozmieszczenie, charakterystyczne gatunki zwierząt mgr Łukasz Drewienkiewicz