WYKŁAD XIII A. Charakterystyka stanu ciekłego. B. Rozszerzalność i pojemność cieplna. Ciecze jako magazyny i wymienniki ciepła. C. Ciekłe kryształy. Ekrany ciekłokrystaliczne (LCD). D. Nowe selektywne rozpuszczalniki. E. Ciecze jonowe (ionic liquids). Ciało stałe: uporządkowanie bliskoi dalekozasięgowe Ciecz: uporządkowanie bliskolecz nie dalekozasięgowe Gaz: brak uporządkowania Opis bardzo trudny; nasze zrozumienie stanu ciekłego dość słabe, w krótkiej skali czasowej ciecz zachowuje się jak ciało stałe, w długiej skali czasowej – jak gaz; podobieństwo do szkieł i żeli Waga: wiele procesów biologicznych zachodzi w środowisku wodnym Ciecze jako wymienniki ciepła (ciepło właściwe cp J/(kg K)). Rtec 139.5 Aceton 2152 Brom 473.6 Heksan 2263 Chloroform 974.2 Gliceryna 2400 Kwas siarkowy 1402 Etanol 2442 Benzen 1739 D2O 4209 Kwas octowy 2050 H2O (25 oC) 4175.4 Benzyna 2100 H2O (100 oC) 4212.3 Lepkość cieczy (mPa s) Ciekly hel (3 K) 0.04 Glikol 16.1 Ciekly azot (70 K) 0.20 Gliceryna (30 oC) 629 Woda (100 oC) 0.28 Gliceryna (25 oC) 945 Metanol 0.54 Szklo (1000 oC) 10000 Woda (25 oC) 0.89 Gliceryna (0 oC) 12110 Etanol 1.08 Gliceryna (-20 oC) 135000 Rtec 1.52 Szklo (600 oC) 2.5 x 109 Woda (0 oC) 1.79 Smola 5 x 1013 Ciekłe kryształy. Wystepuja w waskim zakresie temperatur miedzy zwykla ciecza a cialem stalym Smektyczne (soap) Nematyczne (thread) Cholesterolowe (chiralne) http://liqcryst.chemie.uni-hamburg.de/ SDS, srodek powierzchniowo czynny MHPOBC, pierwszy AFElectric LQ MBBA, pierwszy uklad nematyczny w RT Ekrany ciekłokrystaliczne (LCD) i ciecze anizotropowe. LQ sa materialami “soft”, latwo manipulowalnymi zewnetrzymi polami (E, M lub EM), wykazuja efekty elektro-, magneto- i opto-optyczne 5-CB lub PCB, typowy uklad w wyswietlnikach (1986), osadzony na ITO (Nowe) selektywne rozpuszczalniki. DMF – selektywny rozpuszczalnik acetylenu, diolefin, i weglowodorow aromatycznych, uzywany np. do usuwania sladow acetylenu z produktow crackingu oraz z etylenu i propylenu Mieszanina monomerow A, B, C Selektywne rozpuszczalniki polimery o roznym skladzie w zaleznosci od rozpuszczalnika Mieszanina polimerow Selektywne rozpuszczalniki Rozdzial polimerow Ciecze jonowe (ionic liquids). Sole organiczne o temperaturze topnienia z przedzialu ok. 0 – 100 oC, pochodne imidazolu i pirydyny, ale takze tetraalkiloammoniowe i fosfoniowe -Rozpuszczaja wiele zwiazkow zarowno organicznych jak i nieorganicznych -Wykazuja dobra trwalosc termiczna -Maja bardzo male cisnienie pary (niemierzalne) i nie sa palne -Ich wlasciwosci moga byc dofitowane w szerokim zakresie zmiennosci -Sa uzywane jako rozpuszczalnik do wielu reakcji chemicznych w tym katalitycznych, i do rozdzialu -Jako elektrolit w elektrochemii 1-Ethyl-3-methylimidazolium bis(pentafluoroethylsulfonyl)imide, C10H11F10N3O4S2, tmelt = -1 oC 1-Butyl-4-methylpyridinium hexafluorophosphate, C10H16F6NP, tmelt = 45 oC Angew. Chem. Int. Ed. 2000, 39, 3772; Chem. Rev. 1999, 99, 2071; Chem. Commun. 2001, 2399