MIESZKAŃCY TONI WODNEJ Rośliny wodne dzielą się na szereg
advertisement
MIESZKAŃCY TONI WODNEJ Rośliny wodne dzielą się na szereg grup systematycznych i ekologicznych m.in.: planktonowe glony (zielenice, okrzemki), swobodnie pływające po powierzchni wody – pleustonowia (rzęsa, spirodela wielokorzeniowa, salwinię pływającą), rośliny zakorzenione w dnie: (rogatek sztywny, wywłócznik, okrężnica, rdestnice, grzybienie białe), część roślin jest połączonych z podłożem tylko przez pewien okres życia. Ciekawostką jest pływacz zwyczajny, roślina owadożerna. Środowisko wodne pozwala na uproszczenie budowy roślin wodnych w porównaniu do lądowych, a może się to przejawiać brakiem tkanek wzmacniających, korzeni, tkanek wzmacniających i przewodzących. Najbardziej zredukowana budowa cechuje gatunki z roślin rzęsowatych, ale spotyka się także heterofilię polegającą na zróżnicowaniu liści podwodnych i pływających po powierzchni np. strzałka wodna ma liście trojakiego rodzaju, podwodne wiotkie i wstęgowate, pływające po powierzchni o kształcie eliptycznym i nadwodne strzałkowate. Salwinia pływająca to drobna pływająca paproć to pędach do 10 cm długości. Liście po 3 w okółku: 2 pływające i jeden jako pęczek nitkowatych wyrostków. W nasadzie podwodnego liścia znajdują się kuliste twory (sporokarpia) z zarodnikami. Jesienią opadają one na dno, wiosną wypływają na powierzchnię, a z zarodników wyrastają nowe rośliny. Kotewka orzech wodny to roślina jednoroczna, zakorzeniona, liście pływające zebrane w rozetkę, owocem jest orzech z 4 kolcami. Dojrzałe orzechy opadają na dno zbiornika i kiełkują po przezimowaniu. Gatunek wymierający, dawne stanowiska czasem w udaje się odtwarzać dzięki zabiegom konserwatorskim. Toń wodną cechuje niesłychana wręcz różnorodność fauny bezkręgowców. Zamieszkują je m in.: larwy ważek, jętek, widelnic, chruścików, muchówek, drobne skorupiaki (wioślarki), wodne pluskwiaki i chrząszcze, małże i ślimaki, pijawki, nieliczne pajęczaki i wiele innych. Oznacza to, że owo muliste dno i resztki roślin wodnych na nim spoczywające są pełne życia. Ponad nim możesz zobaczyć jeszcze wiele naszych rodzimych ryb zarówno wody stojącej (lin, karaś), w młodych starorzeczach Sanu także ryby wód wolno płynących dużych rzek (słonecznica, kiełb) oraz eurybionty jako te, które mogą żyć w różnych typach środowisk (płoć, okoń). Spośród ryb bardzo charakterystycznym mieszkańcem starorzeczy Sanu jest różanka, która jest najmniejszą rybą karpiowatą żyjącą w naszym kraju. Jeżeli wiosną lub latem usiądziesz na brzegu zbiornika o piaszczystym w tym miejscu dnie i zobaczysz niewielką ławicę, która co chwila błyska srebrzystymi łuskami z nasłonecznionej części wody, to mogą być nimi różanki. Odbywają one w tedy okres godowy jako jedyna nasza ryba składając ikrę do małży, zatem będą to także te niewielkie rybki, które o tej porze roku możesz zobaczyć w pobliżu skójek bądź szczeżui. Ryba jest objęta ochroną, ale jeżeli zdarzyłoby Ci się mieć okazję przyjrzeć jej się z bliska to możesz ją poznać po wysokim tułowiu, drobnej łusce, ciemnej kresce od połowy ciała do ogona w połowie wysokości. Dodatkowo w okresie lęgowym samiec ma bladoróżowy (w wodzie purpurowy) odblask, a samicy z okolicy odbytu wyrasta kilkucentymetrowe pokładełko (rurka) którym składa ikrę do małży. Różanki wybrały małże jako bezpieczny przechowalnik ikry do wylęgnięcia się larw, ale ponieważ jeden małż zmieści jedynie kilkadziesiąt ziaren ikry, ryby musiały wydłużyć okres godowy do kilku miesięcy. Inne ryby składają na dnie bądź roślinach kilka czasem kilkadziesiąt tysięcy ziaren ikry na raz. Rybka ta jest wrażliwa na niedotlenienie wody i nie jest w stanie się rozmnażać bez małży, przez co jest gatunkiem bardzo wrażliwym na zmiany środowiskowe. Należy do ryb dolin spokojnie płynących rzek, chociaż preferuje wody wręcz stojące, ale jeżeli zdarzy się, że niewielki zbiornik zostaje odcięty od rzeki wałami stado traci kontakt z innymi przedstawicielami gatunku. Zatracając wymianę genów rozpoczyna chów wsobny, który jest karą śmierci dla stada. Ujednolicenie genów w stadzie powoduje wykluwanie się ryb ze zbyt małymi płetwami, bez ogonów lub innymi niekorzystnymi zmianami genetycznymi. W Starorzeczach Sanu populacje różanki są liczne, więc wydaje się, że jeżeli tylko zachowamy dobry stan środowiska – czystość wody to przyszłość populacji jest raczej stabilna. SALWINIA PŁYWAJĄCA FOT. RAFAŁ KRAWCZYK KOTEWKA ORZECH WODNY FOT RAFAŁ KRAWCZYK RÓŻANKA SAMIEC AUTOR KATARZYNA MRÓZ RDEST ZIEMNOWODNY FOT. RAFAŁ KRAWCZYK PŁYWACZ ZWYCZAJNY FOT. RAFAŁ KRAWCZYK ŻABIŚCIEK PŁYWAJĄCY FOT. RAFAŁ KRAWCZYK GRZYBIENIE BIAŁE FOT. RAFAŁ KRAWCZYK