Makroelementy i Mikroelementy

Makroelementy
C- podst. pierw. org., różne
kombinacje przestrz.
połączeń at. C stanowią
szkielet budowy zw. org.
H- z C daje węglowodory, H
i jego jony biorą udział w
przebiegu proc. żyć. jak
fotosynteza i oddychanie
O- z H tworzy wodę, z C i H
tworzy cząst.
węglowodanów i tłuszczów
wł., kw. org., alkoh.,
aldehydy, ketony. O cząst.
wydzielany podczas
fotosyntezy, w oddych. tlen.
stanowi ost. akcept.
elektronów w łańc. oddech.
N- składnik aminokwasów
oraz zasad azot. będących
składnikiem kw. nuklein. i
ukł. przen. energii,
występuje też w
fosfolipidach błon komórk. i
barwnikach. Niedobór u
roślin powoduje brak
zdolności do syntezy
chlorofilu co prowadzi do
szybkiego zahamowania
wzrostu, ograniczenia
kwitnienia i żółknięcia liści
P- w kw. nuklein., ukł.
przenośn. energii,
fosfolipidach; w płynach
ustrój. w post. jonów i
kościach w formie soli u
człowieka i zwierząt. U
roślin w dojrz. nasionach w
zw. chem. fitynie,
uważanym za gł. zw. zapas.
P. Niedobór ogranicza
syntezę ATP, przez co
hamuje przebieg fotosyntezy
i oddech. Objawem jest
spowolniony rozwój pędów i
korzeni, żółkn. brzegów liści
ich ziel.nieb. zabarwienie.,
karłowacenie i obumieranie
liści
S- niezbędna do budowy 2
aminokwasów białk., jeden z
nich cysteina uczestniczy w
tworzeniu III rzęd. struktury
białek, wchodzi też w skład
aktywnej części
oksydoreduktaz. Jej
obecność w wytworach
naskórka ma korzystny
wpływ na ich własną.
mechanizmy, w olejkach
rośl., niedobór hamuje
syntezę chlorofilu
Ca- składnik soli o istotnym
znaczeniu dla budowy
szkieletu otwornic, gąbek,
skorupiaków, mięczaków
oraz kręgowców. Jony
pełnią ważną rolę w mech.
skurczu mięsni, procesie
krzepnięcia krwi,
zmniejszają
przepuszczalność błon kom.,
pobudliwość nerwów i
mięsni, zwiększają lepkość
cytoplazmy. Niedobór
powoduje nieprawidłowy
wzrost korzeni, młod. pędów
i liści ulegających
zniekształceniu
Mg- skadnik chlorofilu i
kości. Jony są aktywatorem
enzymów fotosyntezy i
oddech., zapewniają
prawidłową współpracę obu
podjedn. rybosomów. Z
jonami Ca mają taki wpływ
jak one na przepuszcz. błony
kom. itd. Niedobór zwiększa
ryzyko białaczki limf.,
zawału i miażdżycy
K i Na- jony zwiększają
przepuszcz. błon kom.,
pobudliwość nerwów i
mięśni, zmniejszają lepkość
cytoplazmy, biorą udział w
polaryzacji elektr. bł.
komórk. U roślin więcej K
niż Na w tkank. merystem.,
korzystny wpływ na
otwieranie aparatów szpark.,
tempo metabolizmu i proc.
wzrost. U człowieka w płyn.
ustrojowych więcej Na niż
K, w komórkach K.
Niedobór najbardziej hamuje
fotosyntezę, wzrost roślin,
powstają żółte plamy na
brzegach liści, zasychają,
łodyga wiotczeje.
Cl- jony zapewniają
równowagę jonowa w
ustroju. HCl ułatwia
trawienie u wielu zwierząt,
jony przenikając do
erytrocytów ułatw. uwaln.
CO2 przeniesionego z krwią
do narządu oddech.
Si- nie występuje
powszechnie, krzemionka
jako materiał budulcowy
okrzemek, promienic,
wzmacnia ściany naczyń
skrzypów
Mikroelementy
Fe- składnik zw. org.
wiążących i transport. tlen
we krwi, jak hemoglobina,
chlorokruoryna, również w
mioglobinie wiążącej tlen w
mięśniach poprzez. prążk.,
składnik enzymów
oksydored. Niedobór
prowadzi do anemii
Cu- skł. hemocyjaniny wiąż.
i trans. tlen przez krew
skorupiaków i mięczaków,
oraz enzymów oksydored.
Bierze udział w wytwarzaniu
hemoglobiny. Niedobór
zaburza gosp. Fe
Mn- w enz. oksydored. Jony
to aktywatory enzymów
fotosyntetezy. Niedobór –
zniekształcenia kości
Mo- rola w wiązaniu N
atmosf. przez bakterie
brodawk.
B- potrzebny do
prawidłowego wzrostu
łagiewki pyłk. Niedobór
hamuje podziały komórek.
Zn- sładnik insuliny, udział
w syntezie białek i auksyn,
składnik enzymów, jak
anhydraza węglanowa.
Niedobór wywołuje zmiany
w skórze i we włosach
Co- składnik witaminy B12,
niezbędny w procesach
krwiotwórczych w szpiku?
J- składnik hormonów
tarczycy
F- składnik szkliwa zębów i
kości, niedobór- podatność
na próchnicę