Tabela nr 11: Podział ludności ze względu na płeć i wiek

SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
2
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA
I PODSTAWOWE DANE O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO.
Struktura ludności według płci i wieku daje podstawę do prognozowania wielu społecznoekonomicznych konsekwencji na dziś oraz bliższą i dalszą przyszłość. Analiza w tego obszaru
stanowi naturalną przesłankę do budowy strategii rozwiązywania problemów społecznych jak i
do budowy strategii rozwoju powiatu. Wiedza demograficzna jest podstawą do kreowania wizji
rozwoju społeczności lokalnej, daje możliwość określenia zapotrzebowania na miejsca w
szkołach, na nowe miejsca pracy, na rozwój infrastruktury w obszarze pomocy społecznej, a
także oszacowania przyszłej liczby nowych małżeństw i związanych z tym potrzeb
mieszkaniowych, miejsc w żłobkach czy przedszkolach.
Niniejszy rozdział składa się z dwóch części, w pierwszej opisane jest położenie
geograficzne Powiatu Lublinieckiego. Najbliższe sąsiedztwo bowiem może być wykorzystane do
budowy partnerstwa w rozwoju społeczności lokalnych. Część druga przedstawia społeczeństwo
Powiatu Lublinieckiego w danych demograficznych.
2.1. Położenie geograficzne Powiatu Lublinieckiego.
Województwo Śląskie, na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14.03.2001 r.(Dz. U.
Nr 34, poz.311) zostało podzielone na następujące podregiony:
-
podregion częstochowski
-
podregion bielsko – bialski
-
podregion centralny śląski
-
podregion rybnicko –jastrzębski
Powiat lubliniecki usytuowany jest w podregionie centralnym śląskim, wśród takich powiatów
jak:
-
będziński
-
bieruńsko – lędziński
-
gliwicki
-
mikołowski
-
pszczyński
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
10
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
-
tarnogórski
-
zawierciański.
Obszar powiatu lublinieckiego wchodzi w skład wyżyny śląskiej, zasięgiem swym obejmuje,
w ogólnym ujęciu terytorialnym tereny ograniczone górnymi biegami rzek Małej Panwi i
Liswarty. Około 50% powierzchni całkowitej powiatu zajmują lasy.
Powiat Lubliniecki graniczy z 4 powiatami województwa śląskiego: od północy z kłobuckim
(25 km od granicy), od północnego wschodu z częstochowskim (27 km), od wschodu z
myszkowskim (20 km), od południa z tarnogórskim (43 km) oraz 3 należącymi do województwa
opolskiego: od południowego zachodu ze strzeleckim (30 km) i opolskim (6 km), i od
północnego zachodu oleskim (30 km). Całkowita długość granic powiatu wynosi około 180 km,
zaś powierzchnia powiatu wynosi 822 km², co stanowi około 11% całego obszaru województwa i
plasuje się na 5 miejscu pod względem wielkości.
W skład powiatu wchodzi 8 gmin:
-
1 miejska – Lubliniec,
-
1 miejsko – wiejska – Woźniki,
-
6 wiejskich – Pawonków, Ciasna, Kochanowice, Koszęcin, Herby, Boronów.
Na terenie powiatu znajdują się 2 miasta oraz 96 miejscowości wiejskich.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
11
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Rys. 2 : Mapa Powiatu Lublinieckiego z podziałem na gminy
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
12
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
2.2. Społeczność Powiatu Lublinieckiego w danych demograficznych.
Problemy ludnościowe stanowią
przedmiot badawczy demografii, która zajmuje się
analizą rozwoju, stanu i struktury ludności. „ Struktura ludności według płci i wieku stanowi
podstawę większości analiz demograficznych, determinuje ona bowiem w poważnym stopniu
kształtowanie się przyszłych trendów w zakresie rodności i nierodności.”1
Podstawowa struktura demograficzna jaką jest struktura ludności według płci i wieku ma
decydujące znaczenie dla procesów planowania społecznego, pozwala na ustalenie zasobów
pracy a także przesądza o rodzaju i skali potrzeb społecznych. Stosowanymi miernikami
pozwalającymi badać strukturę ludności według płci są: udziały kobiet i mężczyzn w ogólnej
liczbie ludności, współczynniki feminizacji, wyrażające stosunek liczby kobiet do liczby
mężczyzn oraz współczynniki maskulinizacji, wyrażające stosunek liczby mężczyzn do liczby
kobiet.² Wiedza demograficzna stanowi naturalną przesłankę do budowania strategii
rozwiązywania problemów społecznych bowiem pozwala poznać jak kształtują się trendy
ludnościowe określonej populacji.
Opracowanie demografii Powiatu Lublinieckiego zostało oparte na danych zawartych w
Tablicach bilansowych - stan na dzień 31.12.2003 r. - udostępnionych w Wojewódzkim Urzędzie
Statystycznym w Katowicach. Dane te nie zostały jeszcze opublikowane.
Porównując dane dotyczące liczby ludności Powiatu Lublinieckiego w latach 2000, 2002, 2003
można stwierdzić, że systematycznie liczba ludności zmniejsza się: 2000r - 80.525, 2002 r.77.056, 2003 r. – 76.828. To niekorzystne zjawisko demograficzne stanowi sygnał do podjęcia
długoplanowych działań w celu zahamowania spadku ludności w naszym powiecie.
W badaniach struktury ludności według wieku stosuje się grupowanie związane z potrzebami
badawczymi. Podstawowa struktura demograficzna ludności w powiecie lublinieckim, tj. według
płci i wieku, jest przedstawiona w poniższych tabelach.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
13
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 1: Zbiorowość mieszkańców powiatu lublinieckiego ze względu na płeć
PŁEĆ
LICZBA
BEZWZGLĘDNA
%
KOBIETY
38.947
50,69%
MĘŻCZYŹNI
37.881
49,31%
RAZEM
76.828
100%
Źródło: Tablice bilansowe 2003, Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Ludność Powiatu Lublinieckiego na dzień 31.12.2003 r. liczy ogółem 76.828.
Analiza danych zawartych w tabeli Nr 1 wskazuje na niewielką przewagę kobiet nad
mężczyznami. W Powiecie Lublinieckim współczynnik feminizacji (liczba kobiet nad
mężczyznami) wynosi 102,8 i jest najwyższy w porównaniu z rokiem 2000 i 2002 : 2000 –
101,1; 2002 – 102,6. W Województwie Śląskim współczynnik feminizacji na dzień 31.12.2003
wynosi 106,7, zaś w roku 2002 – 106,4. W podregionie centralnym śląskim współczynnik ten
wynosi 106,9.Odnosząc się do powyższych danych można stwierdzić, że współczynnik
feminizacji w Powiecie Lublinieckim jest znacznie niższy w Województwie Śląskim czy też
podregionie centralno - śląskim.
Poniższa tabela przedstawia współczynnik feminizacji w poszczególnych gminach
naszego powiatu.
Tabela nr 2: Zbiorowość mieszkańców gmin powiatu lublinieckiego – współczynnik feminizacji
OGÓŁEM
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
LICZBA
KOBIET NA 100
MĘŻCZYZN
BORONÓW
3.266
1.647
1.619
101,7
CIASNA
8.023
4.058
3.965
102,3
HERBY
6.924
3.465
3.459
100,1
KOSZĘCIN
11.489
5.799
5.690
101,9
KOCHANOWICE
6.720
3.432
3.288
104,3
LUBLINIEC
24.372
12.475
11.897
104,8
PAWONKÓW
6.458
3.252
3.206
101,4
WOŹNIKI
9.576
4.819
4.757
101,3
RAZEM
76.828
38.947
37.881
102,8
wyszczególnienie
Źródło: Tablice bilansowe 2003, Główny Urząd Statystyczny, Katowice
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
14
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Analiza danych zawartych w tabeli Nr 2 wskazuje, że w gminach Powiatu Lublinieckiego
występuje przewaga kobiet nad mężczyznami. Najniższy współczynnik feminizacji odnotować
można w Gminie Herby – 100,1; Miasto-Gmina Woźniki – 101,3; Gminie Pawonków – 101,4.
Największą przewagą kobiet nad mężczyznami cechuje się Miasto Lubliniec – 104,8; Gmina
Kochanowice 104,3 oraz Gmina Ciasna 102,3.
Podstawową i najpełniejszą charakterystyką struktury ludności według wieku są mierniki
struktury przedstawiające udział ludności określonych grup wieku w ogólnej liczbie ludności.
Wyróżnia się zazwyczaj trzy etapy analizy zmian struktury wieku ludności:
-
analizę zmian struktury wieku dziecięcego (problem żłobków, przedszkoli, miejsc w
szkołach),
-
analizę zmian struktury wieku produkcyjnego lub struktury wieku rozrodczego,
-
analizę zmian struktury wieku ludności starczej tzn. będącej w wieku 60 i więcej lat.1
3 J. Z. Holzer: Demografia. Warszawa 1980
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
15
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 3: Podział ludności Powiatu Lublinieckiego ze względu na płeć i wiek w 2003 r.
Ogółem
Wyszczególnienie
0-4
5-9
10 - 14
15 - 19
20 – 24
25 – 29
30 – 34
35 – 39
40 – 44
45 – 49
50 – 54
55 – 59
60 – 64
65 – 69
70 – 74
75 – 79
80 – 84
80 lat i więcej
Razem
Mężczyźni
Kobiety
LB
%
LB
%
LB
%
3.725
4.349
5.608
6.674
6.157
5.980
5.380
5.754
5.822
5.797
5.112
3.450
3.809
3.237
2.606
1.786
1.016
566
76.828
4,8%
5,7%
7,3%
8,7%
8,0%
7,8%
7,0%
7,5%
7,6%
7,5%
6,7%
4,5%
5,0%
4,2%
3,4%
2,3%
1,3%
0,7%
100%
1.963
2.235
2.919
3.471
3.074
3.058
2.779
2.956
3.015
2.895
2.560
1.631
1.789
1.473
1.110
573
248
132
37.881
5,2%
5,9%
7,7%
9,2%
8,1%
8,1%
7,3%
7,8%
8,0%
7,6%
6,8%
4,3%
4,7%
3,9%
3,0%
1,5%
0,6%
0,3%
100%
1.762
2.114
2.689
3.203
3.083
2.922
2.601
2.798
2.807
2.902
2.552
1.819
2.020
1.764
1.496
1.213
768
434
38.947
4,5%
5,4%
6,9%
8,2%
7,9%
7,5%
6,7%
7,2%
7,2%
7,6%
6,6%
4,7%
5,1%
4,5%
3,8%
3,1%
2,0%
1,1%
100%
Źródło: Tablice bilansowe 2003, Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Analiza tabeli Nr 3 wskazuje, że najwyższy odsetek populacji powiatu mieści się w
przedziale wiekowym od 15 do 29 lat, z przewagą mężczyzn nad kobietami. W dalszej kolejności
mieści się ludność w przedziale wiekowym od 25 do 49 lat również z przewagą mężczyzn nad
kobietami. Równowaga płci występuje w populacji w przedziale wiekowym 45 do 49 lat, przy
czym w przedziale wiekowym 50 do 54 lat zaznacza się niewielka przewaga mężczyzn nad
kobietami. W przedziale wiekowym 55 do 59 lat zaznacza się tendencja przewagi kobiet nad
mężczyznami i wzrasta wraz z wiekiem. Najwyższy wskaźnik feminizacji występuje w populacji
w przedziale wiekowym 75 do 79 lat.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
16
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 4: Podział ludności ze względu na płeć i wiek w 2003 roku
OGÓŁEM
WYSZCZEGÓLNIENIE
Powiat Lubliniecki
Boronów
Ciasna
Herby
Koszęcin
Kochanowice
Lubliniec
Pawonków
Woźniki
LB
%
76.828
3.266
8.023
6.924
11.489
6.720
24.372
6.458
9.576
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
MĘŻCZYŹNI
0-17 lat
LB
%
9.174
367
983
852
1.374
846
2.790
829
1.133
12,0%
11,2%
12,6%
12,3%
12,0%
12,6%
11,3%
12,9%
11,9%
KOBIETY
0-17 lat
LB
%
8.439
365
914
724
1.249
837
2.515
758
1.077
11,1%
11,2%
11,4%
10,5%
10,1%
12,5%
10,2%
11,8%
11,2%
Źródło: Tablice bilansowe 2003 Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Analiza danych w tabeli Nr 4 wskazuje, że najliczniejszą grupą ludności w przedziale
wiekowym 0-17 lat stanowi populacja Gminy Kochanowice –25,1%, w dalszej kolejności plasuje
się Gmina Pawonków – 24,7%, Miasto-Gmina Woźniki – 23,1%. Najniższy odsetek ludności w
omawianym przedziale wiekowym zaznacza się w Lublińcu – 21,5%.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
17
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 5: Podział ludności Powiatu Lublinieckiego ze wzgledu na wiek – wiek przedprodukcyjny
0 – 17 lat, w 2003 r.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Boronów w tym:
M
K
Ciasna w tym:
M
K
Herby w tym:
M
K
Koszęcin w tym:
M
K
Kochanowice w tym:
M
K
Lubliniec w tym:
M
K
Pawonków w tym:
M
K
Woźniki w tym:
M
K
LICZBA BEZWZGLĘDNA
(N = 17,613)
732
367
365
1897
983
914
1576
852
724
2623
1374
1249
1683
846
937
5305
2790
2515
1587
829
758
2210
1133
1077
17613
%
4,2 %
10,8 %
9,0 %
14,8 %
9,6 %
30,1 %
9,0 %
12,5 %
100 %
Źródło: Tablice bilansowe 2003, Główny Urząd Statystyczny, Katowice.
Ogółem w Powiecie Lublinieckim ludność w przedziale wiekowym 0-17 zamyka się w
liczbie 17.613, co stanowi 23% ogółu populacji, z tego mężczyźni stanowią przewagę – 12% zaś
odsetek kobiet wynosi 11,1%. Najwyższy odsetek ludności w tym przedziale wiekowym
zaznacza się w mieście Lubliniec – 30,1 %, gminie Koszęcin – 14,8 %, zaś najniższy w gminie
Boronów – 4,2 %.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
18
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 6: Podział ludności ze względu na płeć i wiek, w 2003 roku.
OGÓŁEM
WYSZCZEGÓLNIENIE
Powiat Lubliniecki
Boronów
Ciasna
Herby
Koszęcin
Kochanowice
Lubliniec
Pawonków
Woźniki
LB
%
76.828
3.266
8.023
6.924
11.489
6.720
24.372
6.458
9.576
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
MĘŻCZYŹNI
18-64 lat
LB
%
25.171
1.097
2.564
2.305
3.766
2.151
8.083
2.059
3.146
32,8
33,6%
32,0%
33,3%
33,0%
32,0%
33,2%
32,0%
32,2%
KOBIETY
18-59 lat
LB
%
22.813
956
2.312
2.086
3.393
1.942
7.489
1.852
2.783
30,0%
30,0%
29,0%
30,1%
30,0%
29,0%
32,2%
29,0%
28,5%
Źródło: Tablice bilansowe 2003 Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Analiza powyższej tabeli wskazuje, że mieszkańcy Powiatu Lublinieckiego w przedziale
wiekowym 18 – 64 lat mężczyźni, 18 – 59 lat kobiety stanowią 62,8% ogółu populacji przy czym
przewagę stanowią mężczyźni – 32,8%, nad kobietami – 30,05%. Największy odsetek osób w
tym przedziale wiekowym przypada w Mieście Lubliniec – 66,1%, dalej w Gminie Boronów –
63,6% i Gminie Herby – 63,4%. Najniższy odsetek populacji w wieku produkcyjnym notuje się
w Mieście-Gminie Woźniki – 60,7%, kolejne miejsce zajmuje Gmina Pawonków – 61%.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
19
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 7: Podział ludności Powiatu Lublinieckiego ze względu na wiek – wiek produkcyjny
mężczyźni 18 – 64, kobiety 18 – 59, z podziałem na gminy w 2003 r.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Boronów w tym:
M
K
Ciasna w tym:
LICZBA BEZWZGLĘDNA
(N = 47,984)
2053
1097
956
4876
M
K
2564
2312
Herby w tym:
4391
M
K
2305
2086
Koszęcin w tym:
7159
M
K
3766
3393
Kochanowice w tym:
4093
M
K
2151
1942
Lubliniec w tym:
15572
M
K
8083
7489
Pawonków w tym:
3911
M
K
2059
1852
Woźniki w tym:
5929
M
K
3146
2783
Razem w tym:
47,984
%
4,3 %
10,2 %
9,2 %
15 %
8,5 %
32,4 %
8,1 %
12,3 %
100 %
M
25,171
K
22,813
Źródło: Tablice bilansowe 2004 Główny Urząd Statystyczny, Katowice.
Analiza powyższej tabeli wskazuje, że najwyższy odsetek populacji Powiatu
Lublinieckiego w wieku produkcyjnym zaznacza się w gminie Lubliniec – 32,4 %, dalej w
gminie Koszęcin – 15 %, najniższy zaś w gminie Boronów – 4,3 %.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
20
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 8: Podział ludności ze względu na płęć i wiek - 65 lat i więcej mężczyźni, 60 lat i więcej
kobiety z podziałem na gminy w 2003 roku.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Powiat Lubliniecki
Boronów
Ciasna
Herby
Koszęcin
Kochanowice
Lubliniec
Pawonków
Woźniki
LUDNOŚĆ
OGÓŁEM
LB
%
76.828
3.266
8.023
6.924
11.489
6.720
24.372
6.458
9.576
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
MĘŻCZYŹNI
65 lat i więcej
LB
%
3.536
155
418
302
550
291
1.024
318
478
4,6%
4,7%
5,2%
4,4%
4,8%
4,3%
4,2%
5,0%
5,0%
KOBIETY
60 lat i więcej
LB
%
7.695
326
832
655
1.157
653
2.471
642
959
10,0%
10,0%
10,4%
9,5%
10,7%
9,7%
10,1%
10,1%
10,0%
Źródło: Tablice bilansowe 2003 Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Analiza powyższej tabeli wskazuje, że w populacji Powiatu Lublinieckiego osoby w
wieku poprodukcyjnym stanowią 14,6%. Najwyższy wskaźnik tej grupy ludności w odniesieniu
do ogółu zaznacza się w Gminie Ciasna – 15,6%, w Gminie Koszęcin – 15,5%, w Gminie
Pawonków – 15,1%, w Gminie Boronów odsetek ten jest zbliżony do powiatu. Najniższy odsetek
osób w wieku poprodukcyjnym zaznacza się w Gminie Herby – 13,9%.
W omawianej grupie wiekowej wskaźnik feminizacji jest bardzo wysoki. W skali całego
powiatu odsetek kobiet równy jest 10, zaś odsetek mężczyzn 4,6. Podobnie przedstawia się
sytuacja w poszczególnych gminach.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
21
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 9: Podział ludności ze względu na wiek – wiek poprodukcyjny mężczyźni – 65 lat i więcej,
kobiety – 60 lat i więcej, z podziałem na gminy w 2003 r.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Boronów w tym:
M
K
Ciasna w tym:
M
K
Herby w tym:
M
K
Koszęcin w tym:
M
K
Kochanowice w tym:
M
K
Lubliniec w tym:
M
K
Pawonków w tym:
M
K
Woźniki w tym:
M
K
Razem w tym:
M
K
LICZBA BEZWZGLĘDNA
N = 11.231
%
481
155
326
1250
4,3 %
11,1 %
418
832
957
8,5 %
302
655
1.707
15,2 %
550
1157
944
8,4 %
291
653
3495
31,2 %
1024
2471
960
8,5 %
318
642
1437
12,8 %
478
959
11.231
100 %
3536
7695
Źródło: Tablice bilansowe 2004 Główny Urząd Statystyczny, Katowice.
Analiza danych wskazuje, że najliczniejszą grupę populacji w wieku poprodukcyjnym
stanowią mieszkańcy gminy Lubliniec – 31,2 % w stosunku do ogółu ludności Powiatu
Lublinieckiego, następnie mieszkańcy gminy Koszęcin – 15,2%, natomiast najniższy odsetek tej
grupy zaznacza się w gminie Boronów – 4,3 %.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
22
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 10 : Podział ludności powiatu ze względu na płeć i wiek: przedprodukcyjny, produkcyjny
i poprodukcyjny w 2003 roku.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Wiek przedprodukcyjny
0 – 17
Wiek produkcyjny
18 – 64 lata mężczyźni
18 – 59 lat kobiety
Wiek poprodukcyjny
65 lat i więcej mężczyźni
60 lat i więcej kobiety
MĘŻCZYŹNI
(N = 37.881)
LB
%
KOBIETY
(N = 38.947)
LB
%
OGÓŁEM
(N = 76.828)
LB
%
9.174
24,2%
8.439
22,0%
17.613
23,0%
25.171
66,4%
22.813
59,0%
47.984
62,4%
3.536
9,3%
7.695
20,0%
11.231
15,0%
Źródło: Tablice bilansowe 2003 Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Analiza danych wskazuje, że najliczniejszą grupę populacji Powiatu Lublinieckiego
stanowią osoby w wieku produkcyjnym – 62,4%. W porównaniu z rokiem 2000 – 61,4% w roku
2002 – 61,8% rysuje się tendencja niewielkiego wzrostu tej grupy ludności.
Ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowi 23% populacji, w porównaniu z rokiem
2000 – 24,6%, w 2002 – 23,9% rysuje się tendencja zmniejszania się ludności w przedziale
wiekowym 0-17 lat.
Ludność powiatu w wieku poprodukcyjnym stanowi 15% ogółu populacji, co w
porównaniu z latami: 2000 – 14%, 2002 – 14,29% ulega zwiększeniu.
Dane zawarte w powyższej tabeli wyraźnie wskazują, że zbiorowość zamieszkująca
Powiat Lubliniecki jest, starzejącą się populacją demograficzną, gdzie liczba ludności w wieku
przedprodukcyjnym przewyższa liczbę mieszkańców w wieku poprodukcyjnym o 16%. Łącznie
dwie kategorie wieku: przedprodukcyjna i produkcyjna stanowi 85% ogółu mieszkańców.
Patrząc z demograficznego punktu widzenia, można uznać, że jest to typ populacji regresywnej.
Wskaźniki ruchu naturalnego ludności najwyraźniej to potwierdzają.
Struktura płciowa ludności z podziałem na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i
poprodukcyjny w poszczególnych gminach obrazują tabele Nr 4,6,8.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
23
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 11: Podział ludności ze względu na płeć i wiek: aktywności i bierności zawodowej
WIEK
MĘŻCZYŹNI
N = 37.881
LB
%
KOBIETY
N = 38.947
LB
%
Wiek przedprodukcyjny i
poprodukcyjny
0 – 17 lat
12.710 33,6%
16.134
powyżej 65 lat mężczyźni
powyżej 60 lat kobiety
Wiek produkcyjny
18 – 64 lata mężczyźni
25.171 66,4%
22.813
18 – 59 lat kobiety
Źródło: Tablice bilansowe 2003 Główny Urząd Statystyczny, Katowice
OGÓŁEM
N = 76.828
LB
%
41,0%
28.884
37,6%
59,0%
47.984
62,4%
Analiza powyższych danych wskazuje, że 37,6% ogółu populacji stanowią osoby bierne
zawodowo. W porównaniu z rokiem 2000 – 38,6%, 2002 – 38,2% rysuje się tendencja spadkowa
tej grupy ludności. Porównując liczbę ludności w wieku aktywności zawodowej w roku 2000 –
61,4%, 2002 – 61,8% rysuje się tendencja wzrostu liczebności populacji.
Z powyżej przedstawionych danych wynika, że proporcje pomiędzy liczbą odsetka
ludności w wieku bierności zawodowej a osób w wieku aktywności wynoszą 1 : 2 i są
niekorzystne z powodu wysokiego odsetka ludności w wieku bierności zawodowej.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
24
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Tabela nr 12: Ruch naturalny i wędrówkowy ludności Powiatu Lublinieckiego w 2003 r.
L.p. WYSZCZEGÓLNIENIE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Stan ludności ogółem
Małżeństwa
Urodzenia żywe
Zgony : ogółem
w tym niemowląt
Przyrost naturalny
Migracje ludności na pobyt
stały:
- napływ
w ruchu
wewnętrznym
z zagranicy
- odpływ
w ruchu
wewnętrznym
za granicę
OGÓŁEM
W LICZBACH
BEZWZGLĘDNYCH
NA 1000
LUDNOŚCI
76.828
428
662
727
4
- 65
5,58‰
8,63‰
9,47‰
6,04‰
-0,85‰
737
31
9,61‰
0,40‰
657
248
8,56‰
3,23‰
7.
Saldo migracji stałej
- 137
- 1,79‰
8.
Saldo migracji zewnętrznej
-217
- 2,83‰
Źródło: Tablice bilansowe 2003 Główny Urząd Statystyczny, Katowice
Przedstawione dane statystyczne dotyczące przyrostu naturalnego w Powiecie
Lublinieckim wskazują na bardzo niekorzystne zjawisko ujemnego przyrostu naturalnego: 0.85‰. Dla porównania w roku 2000 przyrost naturalny był ujemny i wynosił: - 0.11, zaś w roku
2002 był dodatni i wynosił: 0.37‰.
W poszczególnych gminach powiatu przyrost naturalny poza Gminami Kochanowice,
Koszęcin również jest ujemny. Najniższy przyrost naturalny zaznacza się w gminie Boronów.
Poniżej szczegółowe dane: (źródło: Tablice bilansowe stan 31.12.2003, ruch naturalny i
.wędrówkowy ludności w 2003 roku).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Miasto Lubliniec –
-1.08‰
Gmina Boronów –
-3.34‰
Gmina Ciasna –
-1.37‰
Gmina Herby –
- 0.58‰
Gmina Kochanowice –
0.30‰
Gmina Koszęcin –
0.09‰
Gmina Pawonków –
- 1.07‰
Miasto-Gmina Woźniki – -0.93‰
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
25
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Analiza tabeli Nr 9 wskazuje ujemne saldo migracji zewnętrznej : - 217. Dla porównania
w roku 2002 wynosiło: - 206, a więc w roku 2003 liczba osób wyjeżdżających z kraju za granicę
wzrosła.
Spadek przyrostu naturalnego w powiecie wiąże się ze wzrostem liczby zgonów
oraz spadkiem urodzeń żywych. W roku 2003 odnotowano 737 zgonów, dla porównania z
rokiem 2000 (717) o 20 więcej, i z rokiem 2002 (720) o 17 więcej. Urodzenia żywe w
roku 2003 wynoszą 662 to jest o 46 mniej w porównaniu z rokiem 2000 (708) i o 38
mniej niż w roku 2002 (700).
Analizując powyższą tabelę należy zwrócić uwagę na wzrost w 2003r. liczby
zawartych małżeństw (428) w porównaniu z latami ubiegłymi: 2000 – 401, 2002 -378.
Pomimo wzrostu liczby zawartych małżeństw notuje się spadek urodzeń żywych. Dane te
wskazują na konsumpcyjny styl życia młodych ludzi i stanowią przesłanki do
polityki ludnościowej i polityki prorodzinnej.
Porównując przyrost naturalny na terenie Powiatu Lublinieckiego z przyrostem
naturalnym w całym województwie śląskim jak i w regionie centralno-śląskim tegoż
województwa należy stwierdzić, że jest on wyższy : -0,85. w roku 2003 przyrost
naturalny w województwie śląskim wynosił: -3,13, w regionie centralno-śląskim: -3,71.
Analizując dane zawarte w niniejszym rozdziale można wysnuć tezę, że wśród
społeczeństwa Powiatu Lublinieckiego, występują tendencje typowe dla ogółu ludności
Śląska (jak i całego kraju) polegające na spadku przyrostu naturalnego. Konsekwencją
tego jest starzenie się społeczeństwa , co prowadzi do tego, że w perspektywie 10-15 lat
zmieni się struktura ludności Powiatu pod względem wieku a także płci.
Z uzyskanych danych wynika że spadek liczby ludności w podregionie centralnym
śląskim
będzie głębszy niż w całej populacji województwa o 8,8%.³ Tendencja ta
dotyczy również Powiatu Lublinieckiego, zatem można się spodziewać, że w roku 2015
liczba mieszkańców powiatu w wieku 20-30 lat będzie mniejsza od obecnej liczby osób w
takim samym wieku o około 12%, zaś w latach następnych tendencja ta będzie wzrastać.
Według prognozy ludności do 2030 roku należy oczekiwać znacznie głębszego spadku
liczby dzieci i młodzieży (0 – 17lat) niż ludności ogółem, a także zmniejszenia się udziału
tej grupy ludności w ogólnej strukturze. Zjawisko to można zaobserwować również w
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
26
SRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
POWIAT LUBLINIECKI
Powiecie Lublinieckim, dla porównania liczba dzieci i młodzieży w 2000 r stanowiła
24,6%, w roku 2002 – 23,9% zaś w 2003 r. – 23%.
Ludność w wieku produkcyjnym będzie w pierwszym dziesięcioleciu tego wieku
rosła, w szczególności zaś ludność urodzona w latach 80 – tych (wyż demograficzny).
Wiąże się to z zakładaniem rodzin, zasilaniem rynku pracy. Porównując liczbę ludności
Powiatu Lublinieckiego, w wieku 20 – 29lat to
tak jak dla całego województwa
śląskiego, zaznacza się wyraźna tendencja wzrostowa: w 2000 r, - 7% ogółu populacji, w
roku 2003 – 16% ogółu populacji. Wzrost ludności w wieku produkcyjnym w
omawianym okresie czasu oznacza wzrost podaży na rynku pracy z czym wiąże się
wzrost bezrobocia.
Według prognoz w pierwszym dziesięcioleciu bieżącego wieku wzrośnie także liczba
ludności w wieku poprodukcyjnym, co znacznie nasili się około 2015 roku, a więc w
końcowej
fazie
realizacji
strategii
rozwiązywania
problemów
społecznych.4.
Uwzględnienie przedstawionych danych w niniejszym rozdziale wpływać powinno na
planowane działanie w zakresie szeroko rozumianej polityki społecznej powiatu.
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I PODSTAWOWE DANE
O MIESZKAŃCACH POWIATU LUBLINIECKIEGO
27