MINERAŁY I ICH CHARAKTERYSTYKA Nazywając rodzaj skał, podając ich wiek, określając wzajemne ułożenie warstw skalnych podajemy cechy budowy geologicznej. Najmniejszym, z punktu widzenia geologii elementem są minerały, które budują skały tworzące skorupę ziemską. Minerał jest pierwiastkiem lub związkiem chemicznym, bądź jednorodną mieszaniną pierwiastków lub związków chemicznych powstałą w sposób naturalny. Znanych jest około 3000 minerałów. Te najpospolitsze, najczęściej budujące skały, nazywamy skałotwórczymi. Są to: kwarc, skalenie i miki, czyli łyszczyki. Grupę tę stanowi 250 minerałów Skaleń Mika (łyszczyk) www.tar.zsi.pl/.../ Mineral/Twardosc/twardo6.jpg http://img.interia.pl/encyklopedia/nimg/mika.jpg Większość minerałów ma ściśle uporządkowaną budowę wewnętrzna. Nazywamy ją kryształem Kryształ kwarcu. Fot. Paweł Raczyński. Źródło: http://www.ing.uni.wroc.pl/~js/mineraly/DSCN1214_small.JPG Minerały, które nie mają budowy krystalicznej nazywamy bezpostaciowymi, czyli mineraloidami. Do tej grupy zaliczamy: bursztyn, wosk ziemny, opal, obsydian Opal Źródło: http://www.mineralminers.com/images/opal/gems/opag120.jpg PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Niektóre minerały, które są zbudowane z jednego pierwiastka nazywamy minerałami rodzimymi. Są to np. Au, Ag, Cu, S, Fe. Minerały o dużym ciężarze właściwym i metalicznym połysku to rudy. Możemy wśród nich wyróżnić: hematyt, magnetyt i syderyt, czyli rudy żelaza. Galenę, czyli rudę cynku i ołowiu itd. Ten sam pierwiastek lub związek chemiczny może tworzyć kilka minerałów różniących się właściwościami fizycznymi (np. barwą, budową itp.) np. węgiel – grafit – diament Lub SiO2 (krzemionka) – kwarc - kryształ górski – ametyst - cytryn Minerały różnią się między sobą właściwościami, np. twardością (rozpoznawana jest po zdolności rysowania bardziej miękkich minerałów przez twardsze), postacią krystaliczną (cecha rozpoznawana zwykle tylko pod mikroskopem i określana jako "słupki", "płytki", "ziarna"), połyskiem, barwą, smakiem, rysą, łupliwością i innymi. Twardość minerałów, czyli opór, jaki stawia minerał rysującemu go ostrzu określa wzorcowa skala MOHSA. Minerał o wyższej skali twardości rysuje minerał o niższej klasie SKALA MOHSA: 1. talk 2. gips 3. kalcyt 4. fluoryt 5. apatyt 6. ortoklaz 7. kwarc 8. topaz 9. korund 10. diament PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com