plan rozwoju lokalnego
advertisement
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY LUBICZ na lata 2006-2015 Lubicz 2006 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Spis treści: I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego II AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU 2.1. położenie, powierzchnia, ludność 2.2 środowisko przyrodnicze 2.3. turystyka 2.4. zagospodarowanie przestrzenne: 2.4.1. uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego 2.4.2. infrastruktura techniczna: (np. stan systemu komunikacji, infrastruktury technicznej, w tym stopień uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami) 2.4.3. stan obiektów dziedzictwa kulturowego 2.5. gospodarka 2.5.1. głównie pracodawcy/struktura i trendy 2.5.2. struktura podstawowych branż na trenie gminy/powiatu - trendy 2.5.3. ilość osób zatrudnionych w danych sektorach – struktura – trendy 2.5.4. identyfikacja problemów 2.6. sfera społeczna 2.6.1. sytuacja demograficzna i społeczna terenu, w tym wielkość populacji, jej wiek, poziom wykształcenia i jego specyfika, wielkość populacji w wieku produkcyjnym oraz poziom bezrobocia 2.6.2. warunki i jakość życia mieszkańców, w tym poziom bezpieczeństwa 2.6.3. określenie grup społecznych wymagających wsparcia 2.6.4. rynek pracy, 2.6.5. identyfikacja problemów III ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTAUACJI NA OBSZARZE GMINY LUBICZ 3.1.zmiany w strukturze gospodarczej obszaru, w tym zasady kształtowania rolnej i leśnej przestrzeni produkcyjnej 3.2.zmiany w sposobie użytkowania terenu 3.3.rozwój systemu komunikacji i infrastruktury 3.4.poprawa stanu środowiska naturalnego 3.5.poprawa stanu środowiska kulturowego 3.6.poprawa warunków i jakości życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania, IV. REALIZACJA ZADAŃ i PROJEKTÓW 4.1. Planowane projekty i/lub zadania inwestycyjne w okresie 2004-2006; 2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 4.2. Planowane projekty i/lub zadania inwestycyjne w następnych latach – projekty długoterminowe V. POWIĄZANIE PROJEKTU/ÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY/POWIATU/WOJEWÓDZTWA VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO VII. PLAN FINANSOWY VIII. SYSTEM WDRAŻANIA IX. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 9.1. System monitorowania planu rozwoju lokalnego, 9.2. Sposoby oceny planu rozwoju lokalnego, 9.3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi, 9.4. Public Relations planu rozwoju lokalnego. Załączniki 1. Kwestionariusz ankiety do badań potrzeb mieszkańców w zakresie rozwoju Gminy Lubicz 2. Zmiany liczby ludności poszczególnych sołectw Gminy Lubicz w l. 1995-2005 3. Schemat aglomeracji „Grębocin” (wewnątrz aglomeracji toruńskiej) dla potrzeb kanalizacyjnych (projekt) 4. Schemat aglomeracji „Lubicz” dla potrzeb kanalizacyjnych (projekt) 3 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz ma ambicje być najważniejszym dokumentem określającym kierunki rozwoju Gminy odniesione do trendów stymulowanych przez Politykę Strukturalną Unii Europejskiej. Plan Rozwoju Lokalnego został utworzony w celu efektywnego korzystania z funduszy strukturalnych przede wszystkim w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego oraz innych programów operacyjnych odnoszących się do środków wsparcia Unii Europejskiej. Plan Rozwoju Lokalnego (dalej zwany skrótowo PRL) gminy Lubicz odnosi się bezpośrednio do następujących dokumentów: Strategia Rozwoju Gminy Lubicz z 1999 roku uchwalona przez Radę Gminy Lubicz w dniu 22 grudnia 1999 r. uchwałą nr XVII/274/99. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lubicz z dnia 2 października 2000 roku uchwałą Nr XXVI/405/2000 Program ochrony i środowiska i Plan gospodarki odpadami gminy Lubicz na lata 2004-2010 z perspektywą na lata 2011-2020, uchwalony Przez Radę Gminy Lubicz na sesji w dniu 30 czerwca 2004 r. uchwałą nr XXII/291/04. Zintegrowana Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich obszaru „Lokalnej Grupy Działania Podgrodzie Toruńskie”, przygotowana w okresie stycznia – maja 2006 roku dla celów realizacji inicjatywy wspólnotowej LEADER+ Obszarem realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz będzie gmina wiejska Lubicz. Plan Rozwoju Lokalnego obejmuje lata 2006-2015. Okres ten podyktowany jest dostosowaniem perspektywy rozwoju Gminy do oferty dofinansowania projektów z budżetu Unii Europejskiej na lata 2007-2013, z perspektywą wydatkowania środków do roku 2015 (zgodnie z unijną zasadą „n+2”). Plan Rozwoju Lokalnego powstawał w procesie uspołecznionym - jego najbardziej istotne elementy związane z propozycjami konkretnych działań i priorytetami rozwojowymi były konsultowane ze społecznościami wchodzącymi w skład Gminy oraz proponowane przez samych mieszkańców. 4 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Propozycje padały podczas zebrań wiejskich, organizowanych w okresie grudnia 2005 r. – kwietnia 2006 roku. Nad Planem pracował zespół ekspertów Urzędu Gminy Lubicz oraz Radni Rady Gminy – tworzący Komitet d.s. Planu Rozwoju Lokalnego, powołany przez radę Gminy, na wniosek Wójta, w dniu 14 grudnia 2005 roku. Najważniejszym jednak elementem uspołecznienia procesu tworzenia Planu Rozwoju Lokalnego było zorganizowanie, przeprowadzenie i uwzględnienie w pracach wyników badań ankietowych w Gminie Lubicz. Badania zostały przeprowadzone w okresie stycznia- marca 2006 roku, we wszystkich sołectwach Gminy. Poprzez sołtysów wydano mieszkańcom ponad 335 ankiet, z których ponad 300 wróciło do Urzędu Gminy. Ankiety zostały wprowadzone do stworzonej bazy danych, a następnie poddane obróbce statystycznej. Wyniki badań zostały zaprezentowane w części III Planu, zaś kwestionariusz ankiety stanowi załącznik do niniejszego opracowania. Zestawienie ankiet: Miejscowość Liczba ankiet 1. Brzezinko 10 2. Brzeźno 10 3. Grabowiec 15 4. Grębocin 40 5. Gronowo 20 6. Gronówko 5 7. Jedwabno 10 8. Józefowo 5 9. Kopanino 10 10. Krobia 20 11. Lubicz Dolny 40 12. Lubicz Górny 40 13. Mierzynek 10 14. Młyniec I 15 15. Młyniec II 15 16. Nowa Wieś 10 17. Rogowo 10 18. Rogówko 15 Lp. 5 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 19. Złotoria 35 Gmina Lubicz 335 Ostatnim wreszcie, aczkolwiek niezwykle istotnym, elementem kształtującym powstawanie Planu Rozwoju Lokalnego, stało się wejście Gminy Lubicz w skład terytorium aktywności Lokalnej Grupy Działania „Podgrodzie toruńskie”, finansowanej z środków unijnej inicjatywy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich LEADER+ (4 stycznia 2006 roku). W ramach projektu stworzona została Zintegrowana Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich, obejmująca swym zasięgiem także Gminę Lubicz. Strategia ta jest w pełni uspołecznionym, oddolnie stworzonym dokumentem, z którym Plan Rozwoju Lokalnego powinien korespondować. II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU 2.1. Położenie, powierzchnia, ludność Położenie Gminy na tle powiatu toruńskiego 6 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 7 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Mapa Gminy Lubicz 8 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Obszar gminy Lubicz znajduje się w północno-wschodniej części powiatu toruńskiego, bezpośrednio na wschód od miasta Torunia i przy granicy z powiatem golubskodobrzyńskim. Ogólna powierzchnia obszaru gminy wynosi 10603 ha. W strukturze użytkowania gruntów przeważają użytki rolne, które łącznie zajmują 7305 ha (67,5% powierzchni gminy). Lasy i grunty leśne zajmują 2070 ha, co stanowi 19,6%.tereny mieszkalne 767 ha, zaś nieużytki – 205 ha. Gmina Lubicz sąsiaduje z miastem Toruń oraz gminami: Łysomice, Obrowo i Wielka Nieszawka (powiat toruński ziemski) oraz Ciechocin i Kowalewo Pomorskie (powiat golubsko-dobrzyński). Siedzibą gminy jest miejscowość Lubicz Dolny oddalona około 9 km od Torunia. Obszar gminy odznacza się nieregularnym kształtem. Jest wydłużony na kierunku północ-południe. Pod względem fizycznogeograficznego podziału Polski J. Kondrackiego (1988) obszar gminy leży w obrębie trzech jednostek fizycznogeograficznych, tj. Kotliny Toruńskiej (południowa część gminy), Pojezierza Chełmińskiego (północno-zachodnia część) oraz Doliny Drwęcy (wschodnia część gminy). Według podziału na regiony naturalne R. Galona, obszar gminy znajduje się w obrębie Równiny Chełmżyńskiej, Pagórków Wąbrzeskich, Doliny Środkowej i Dolnej Drwęcy oraz Wydm Toruńskich. Pod względem hydrograficznym przeważająca część obszaru gminy znajduje się w zlewni Drwęcy, tylko zachodnia część znajduje się w zlewni Strugi Toruńskiej, a jedynie niewielkie fragmenty w południowej części gminy znajdują się w obrębie zlewni Strugi Jordan i Przyrzecza Wisły. Najwyżej położony punkt na terenie gminy wznosi się 106,7 m n.p.m. (w rejonie wsi Gronowo), zaś najniżej położony (ujście Drwęcy do Wisły) 36,2 m n.p.m. Pod względem administracyjnym obszar gminy dzieli się na 17 sołectw (oraz19 wsi). W porównaniu z innymi gminami wiejskimi regionu gmina Lubicz wyróżnia się wysokim stopniem urbanizacji. 2.1.1 Demografia W okresie ostatnich kilkunastu lat obserwuje się stały wzrost liczby ludności gminy Lubicz. Jest najludniejszą gminą wiejską województwa kujawsko-pomorskiego. O ile na koniec 1996 r. obszar gminy zamieszkiwały 13882 osoby, to na koniec 1998 r. zwiększyła się 9 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz ona do 14167 osób i na koniec 2002 r. do 14607 osób, zaś obecnie przekracza znacznie 16 tysięcy mieszkańców. . Prognoza demograficzna zakłada stały wzrost liczby ludności gminy.. Można przewidywać, że przyrost będzie osiągał nawet 350-400 osób rocznie. Zwiększanie się liczby ludności gminy Lubicz jest wynikiem migracji ludności na teren gminy, co jest skutkiem intensywnego rozwoju jednorodzinnego i wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego, a nie następuje wskutek przyrostu naturalnego. Migrujący na teren gminy to głównie mieszkańcy Torunia. Wzrost populacji gminy przez ludność napływową może w najbliższej przyszłości zmienić strukturę wieku mieszkańców i zwiększanie się liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym oraz poprodukcyjnym. Może jednak także generować pewne napięcia i konflikty, związane z faktem znacznego udziału w ogólnej liczbie mieszkańców pewnych sołectw (Krobia, Złotoria, Lubicz Górny, Grębocin) ludności napływowej i jej utrudniona asymilacją. Z pewnością będzie generować zupełnie inne potrzeby zgłaszane przez ludność władzom lokalnym: związane przede wszystkim z podnoszeniem jakości życia, opieka nad osobami starszymi oraz zaspokojeniem potrzeb związanych ze spędzaniem czasu wolnego. Rozkład populacji poszczególnych miejscowości wygląda następująco: Ludność gminy Lubicz wg. stanu na dzień 31.12.2005 r. Lp. Miejscowość Pobyt stały Pobyt Ogółem ogółem czasowy pobyt stały w tym: mężczyzn kobiet + czasowy 1 Brzezinko 255 136 119 2 257 2 Brzeźno 358 177 181 18 376 3 Grabowiec 581 303 278 14 595 4 Grębocin 2123 1054 1069 61 2184 5 Gronowo 820 399 421 35 855 6 Gronówko 148 73 75 5 153 7 Jedwabno 392 199 193 11 403 8 Józefowo 137 70 67 2 139 9 Kopanino 208 112 96 7 215 10 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 10 Krobia 1041 508 533 23 1064 11 Lubicz Dolny 2386 1154 1232 72 2458 12 Lubicz Górny 3351 1604 1747 105 3456 13 Mierzynek 256 125 131 9 265 14 Młyniec Drugi 468 225 243 4 472 15 Młyniec Pierwszy 547 275 272 8 555 16 Nowa Wieś 279 136 143 15 294 17 Rogowo 326 165 161 7 333 18 Rogówko 608 312 296 9 617 19 Złotoria 1736 850 886 44 1780 Ogółem: 16020 7877 8143 451 16471 W celu lepszego zrozumienia sytuacji demograficznej Gminy, która należy do raczej nietypowych w regionie i w kraj, proponujemy także zapoznać się z częścią 2.6 Planu oraz Załącznikiem nr 1, gdzie dokonano graficznych prezentacji zmian liczby ludności poszczególnych sołectwa w latach 1995 – 2005. Powierzchnia miejscowości Powierzchnia miejscowości w ha Miejscowość Powierzchnia w ha Brzezinko 350,8189 ha Brzeźno 369,3306 ha Grabowiec 844,4735 ha Grębocin 1050,9631 ha Gronowo + Gronówko 1392,2261 ha Jedwabno 481,8732 ha Józefowo 198,1169 ha Kopanino 632,7402 ha Krobia 412,5472 ha Lubicz Górny 176,9076 ha 11 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Lubicz Dolny 801,3248 ha Mierzynek 412,1986 ha Młyniec Pierwszy 564,4247 ha Młyniec Drugi 645,1073 ha Nowa Wieś 580,1951 ha Rogowo 535,9629 ha Rogówko 570,7959 ha Złotoria 524,4312 ha 2.2. Środowisko przyrodnicze Obszar gminy leży w obrębie trzech jednostek fizyczno-geograficznych: Kotliny Toruńskiej (południowa część gminy), Pojezierza Chełmińskiego (północnozachodnio część) oraz Doliny Drwęcy (wschodnia część gminy). Pod względem hydrograficznym przeważająca część obszaru gminy znajduje się w zlewni rzeki Drwęcy, zachodnia część znajduje się w zlewni Strugi Toruńskiej, a tylko niewielkie fragmenty w południowej w części gminy znajdują się w obrębie zlewni Strugi i Jordan i przyrzecza Wisły. Najwyżej położony punkt na terenie gminy wznosi się 106,7 m n.p.m. (w rejonie wsi Gronowo), zaś najniżej położony znajduje się przy ujściu Drwęcy do Wisły 36,2 m n.p.m. Na terenie gminy przeważają dwa podstawowe typy krajobrazu, wysoczyzny morenowej i krajobrazu dolinnego rzek Wisły i Drwęcy. Wysoczyzna morenowa przeważnie płaska lub lekko falista wznosi się średnio 85-90 m n.p.m. Zabudowana jest z gliny i pisaków zwałowych. Wysoczyznę urozmaicają niewielkie zagłębienia wytopiskowe, których dna są często podmokłe lub wypełnione wodą oraz wąska i płytka dolina Strugi Toruńskiej. W rejonie Gronowa, Gronówka i Grębocina ponad poziom wysoczyzny wznoszą się niewysokie (5-10 m wysokości względnej) pagórki morenowe. Od północnego-wschodu wysoczyzna morenowa graniczy obszarem sandrowym (wzdłuż Strugi Rychnowskiej). Powierzchnia wysoczyzny oddzielona jest od doliny Wisły i doliny Drwęcy załomem o zmiennej wysokości (od 15m w rejonie Lubicz Dolnego do 30 m w rejonie Krobi czy Brzezinka) i zróżnicowanym zachyleniu stoków. Dna doliny, zarówno Wisły, jaki i Drwęcy łagodnie obniżają się w kierunku koryt rzek. Urozmaicają je 12 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz poziomy terasowe, na których w rejonie Kopanina i Grabowca wykształciły się niewielkie formy wydmowe. Obszar wysoczyzny morenowej, jak również niektóre poziomy terasowe są praktycznie bezleśne. Rosnące tu w przeszłości lasy na siedliskach grądowych zostały wykarczowane, a grunt przeznaczone pod użytkowanie rolnicze. Pod względem genetycznym na wysoczyźnie przeważają gleby brunatnoziemne i bielicowe. W części dolinnej przeważają gleby piaskowe różnych typów genetycznych, genetycznych miejscami także mady i gleby organiczne. Z punktu widzenia ich wartości dla uprawy przeważają wśród nich grunty średnich i dobrych klas bonitacyjnych, tj. IV klasy (łącznie 30,9 % powierzchni gruntów ornych) i klasy III b (27%). Stosunkowo duży jest odsetek gruntów ornych V klasy (17,3 %) i VI klasy (12,0%). Powyższe wskazuje, że obok terenów o przydatności rolniczej, występują w gminie treny, które można przeznaczać dla lokalizacja działalności gospodarczych nie związanych z uprawą ziemi. Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej, oszacowany przez Instytut Uprawy i Nawożenia Gleb w Puławach obliczony na 65,2 pkt., jest nieco niższy od średniej dla województwa, zbliżony do średniej dla powiatu. Lasy na terenie gminy Lubicz zajmują powierzchnię 1904 ha i rozmieszczone są nierównomiernie. Znajdują się głownie w południowej części gminy w rejonie Grabowca, Kopanino i Nowej Wsi oraz w północnej części gminy w rejonie Grabowca i Gronówka. Większość lasów to lasy państwowe będące w zarządzie Nadleśnictw Dobrzejewice i Golub-Dobrzyń. Przeważają lasy na siedliska boru świeżego orz boru mieszanego świeżego. Dominują zdecydowanie drzewostany sosnowe młodszych klas wiekowych z niewielkim udziałem gatunków liściastych: brzozy, lipy, dębu i olchy. Obszar gminy Lubicz jest stosunkowo ubogi w wody powierzchniowe. Osią hydrograficzną obszaru gminy jest rzeka Drwęca przyjmująca szereg dopływów: Strugę Rychnowską, Jordan, Strugę Lubicką i Bywkę. Część obszaru gminy leży w zlewni Strugi Toruńskiej, część w zlewni Strugi Młyńskiej. Jednak najważniejsza rzeką jest Drwęca, ze względu na funkcje ekologiczną (rezerwat przyrody) i gospodarczą (źródło wody pitnej dla miasta Torunia). Przepływ w rzece przy ujściu do Wisły dochodzi do 30m 3/s. Bardzo ubogie są natomiast zasoby wód stojących. Największym jeziorem na terenie gminy jest akwen w Józefowie o powierzchni około 4,4 ha. Jezioro jest wykorzystywane na potrzeby rekreacji i wypoczynku świątecznego (plaża, kąpielisko i pole namiotowe) oraz wędkarstwa. Ponadto na terenie gminy znajduje się szereg niewielkich śródpolnych „oczek” wodnych wypełniających dna zagłębień wytopiskowych. W Nowej Wsi znajdują 13 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz się ponadto dwa zbiorniki w wyrobiskach kruszywa, z których jedno o powierzchni około 0,5 ha jest wykorzystywane dla rekreacji. Oprócz tego, na terenie gminy znajduje się kilka stawów przeznaczonych dla hodowli ryb. Gmina Lubicz jest zasobna w surowce mineralne, w szczególności kruszywa naturalne i iły. Udokumentowane złoża kruszywa znajdują się w rejonie wsi Młyniec, Mierzynek i Józefowo. Kruszywo jest w kilku miejscach eksploatowane na skalę przemysłową. Złoże surowców ilastych eksploatowane jest w pobliżu Grębocina. Zasoby kruszywa (udokumentowane i perspektywiczne) ocenia się ponad 5 mln ton, natomiast iłów na około 1,2 mln ton. Na terenie gminy Lubicz znajdują się zarówno wielkoprzestrzenne formy ochrony krajobrazu, jak i indywidualne formy ochrony przyrody. Część gminy Lubicz o powierzchni 3810 ha (35,9 % jej powierzchni) w otoczeniu doliny rzeki Drwęcy i w dolinie Strugi Rychnowskiej znajduje się w granicach obszaru chronionego krajobrazu pn. Obszar doliny Drwęcy. Formą o najwyższej randze ochrony na terenie gminy jest rezerwat przyrody „Rzeka Drwęca”. Ochroną objęto koryto rzeki wraz z przybrzeżnym pasem o szerokości 5 m po obu stronach rzeki. Celem uznania rezerwatu jest ochrona środowiska wodnego i ryb w nim bytujących, w szczególności pstrąga, łososia, troci i certy. W granicach gminy znajduje się część rezerwatu o powierzchni 67,84 ha. Ponadto na terenie gminy Lubicz znajduje się 9 pomników przyrody, pojedynczych drzew: 8 dębów, 1 lipa oraz 11 śródleśnych użytków ekologicznych, za które uznano będące w zaniku zatorfione rynny dawnych jezior i tereny bagienne. W gminie Lubicz zachowały się parki podworskie w: Brzezinku 2,00 ha, Grębocinie 1,30 ha, Lubicz Dolny 3,20 ha, Gronowie 2,90 ha, Gronówku 4,50 ha i Jedwabnie 4,40 ha. Parki W Gronowie, Gronówku i Jedwabnie wpisane są do rejestru zabytków i podlegają ochronie prawnej na mocy przepisów o ochronie dóbr kultury. Dodatkowo na terenie gminy znajdują się zabytki przyrodnicze: P. OPIS OBWÓD (CM) WYSOKOŚĆ POŁOŻENIE ROK UZNANIA 1. dąb szypułkowy 520 25 Lubicz Dolny 1979 2. dąb szypułkowy 495 22 Kopanino 1980 3. dąb szypułkowy 569 24 Młyniec Drugi 1982 4. lipa drobnolistna 530 17 Jedwabno 1986 14 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 5. dąb szypułkowy 378 18 Grębocin 1993 6. dąb szypułkowy 476 19 Kopanino 1998 7. dąb szypułkowy 380 20 Nowa Wieś 1998 8. dąb szypułkowy 363 23 Gronówko 1998 9. dąb szypułkowy 492 22 Kopanino 1998 10. dąb szypułkowy 392 26 Złotoria 2004 2.3. Turystyka Gmina Lubicz nie posiada charakteru ściśle turystycznego. Mimo to realizacja zadań związanych z rozwijaniem zaplecza turystycznego jest jednym z ważniejszych elementów rozwoju obszarów wiejskich. Funkcje turystyczne realizowane są głownie poprzez aktywność typowo rekreacyjną i turystykę krótkoterminową i nie-masową. Opiera się ona na dwóch założeniach: krótki wypoczynek oferowany mieszkańcom pobliskiego Torunia (jednodniowy) dłuższy wypoczynek, oferowany klientom spoza miasta Torunia (kilkudniowy, weekendowy, tygodniowy) Funkcje turystyczno – rekreacyjne są od końca lat 90-tych integrowane, poprzez realizację zadań o charakterze infrastruktury turystyczno – rekreacyjnej. Zrealizowano jak dotąd jedną ścieżkę rowerową, prowadzącą przez atrakcyjne przyrodniczo miejsca w gminie, zaś w trakcie realizacji jest kolejna ścieżka rowerowa łącząc dwie największe miejscowości gminy – Lubicz i Grębocin, która z pewnością uczęszczana będzie przez cyklistów z Torunia i z terenu gminy. Poprawi ona bezpieczeństwo rowerzystów poruszających się wzdłuż drogi powiatowej numer 552. Główne atrakcje turystyczne, oczywiście poza zabytkami wymienionymi w Cz 2.4.4, to: Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 15 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Grębocin - cmentarz ewangelicki, nieczynny ( najstarsze nagrobki z 1812 i 1818 r.), budynek dawnej pastorówki murowany z ok. XIX w., cmentarz przykościelny z ok. 1930 r., Grębocin - zespół dawnego folwarku składający się z dworu murowanego z cegły ok.1754 r., parku podworskiego krajobrazowego o pow. 1,3 ha z końca XIX w. z zachowaną aleją lipowo- kasztanową , Grębocin - -dawna szkoła i mieszkania z około 1910 r. Grębocin -domy mieszkalne z około 1900 r. Brzezinko - Założenie dworskie: - dwór murowany z cegły z ok. XIX w. - park dworski o powierzchni 2 ha Brzezinko - Zabudowa mieszkaniowa: - dwa domy z XIX w. - chata drewniana z ok. 1930 r. Brzezinko - Zespoły sakralne: - kaplica rzymsko-katolicka p.w. św. Rocha z ok. 1884 r. oraz mur z cegły. - cmentarz katolicki (nieczynny) z ok. 1884 r. - cmentarz ewangelicki (nieczynny) z początku XX w. 16 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Brzeźno - Dom murowany z ok. 1920 r. i Spichlerz murowany z ok. 1910 Złotoria - Stary most żelazny - ma długość 54 m i zbudowany został w 1893 roku. Koszt budowy wyniósł 38 tys. marek. Most został wysadzony podczas kampanii wrześniowej przez saperów armii "Pomorze" . Jego odbudowanie nastąpiło w latach 1940-41. -Budynek dawnej szkoły ewangelickiej ( niemieckiej ) z poł. XIX wieku. Stoi on w obrębie ulicy Pomorskiej i Szkolnej. Obecnie mieści się w niej biblioteka szkolna i publiczna. -Neogotyckie kapliczki. -Domy i budynki gospodarcze - są określane jako zabudowa o wartościach kulturowych. Do dziś zachowało się ich niewiele, głównie przy ul. Toruńskiej, Pomorskiej, Szkolnej i Ciechocińskiej. Gronowo: - stanowisko archeologiczne posiadające własną formę krajobrazową ( grodzisko) – n. niem. Burgmall, -zespoły sakralne ( cmentarz przykościelny- katolicki z końca XIX w.) -obiekty sakralne( cmentarz rodowy nieczynny, grobowiec- mauzoleum rodziny von Wolff, murowany na planie koła z 1860 r.), -założenie dworskie z folwarkiem , -folwark proboszcza, -aleja lipowa od wsi ku leśniczówce i mauzoleum, -zabudowa mieszkaniowa tj. dawne czworaki i sześcioraki, zajazd, organistówka i leśniczówka. Krobia wieś: -cmentarz katolicki( nieczynny) , najstarsze nagrobki pochodzą z 1910 r. -zabudowa mieszkaniowa tj. chaty drewniane XIX w. , domy murowane XIX/XX w. Krobia nad szosą: - zabudowa mieszkaniowa tj. tj. chaty drewniane XIX w. , domy murowane XIX/XX w. Młyniec Pierwszy - cmentarz ewangelicki( nieczynny) z XIX w. o pow. 0,09 ha. - zabudowa mieszkaniowa tj. domy murowane( z ok. 1900 r.) i chaty drewniane kryte strzechą ( z ok. poł. XIX w.) 17 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Rogowo: - Kościół ewangelicki, obecnie rzymsko- katolicki parafialny p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego, który został wpisany do rejestru zabytków 30.04.1930 r.( A/118/40). Kościół wybudowany został z kamienia polnego i częściowo z cegły w połowie XIV w. Od 1565 r. do 1945 r. był kościołem protestanckim. - Do obiektów o wartości historyczno-kulturowej zaliczyć można także zespół sakralny składający się z neogotyckiej dzwonnicy wolnostojącej na terenie przykościelnym z XIX/XX w. z dzwonem z 1545 r. Także cmentarz parafialny (czynny) z ok. XIV w.i 1 ćw. XX w. Grabowiec: - obiekty sakralne, do których zalicza się dawny kościół ewangelicki, obecnie filialny, rzymsko-katolicki p.w. Chrystusa Króla, murowany z cegły, na kamiennej podmurówce z 1926 r. - zabudowa mieszkaniowa tj. chaty drewniane z ok. XIX w. oraz domy murowane z ok. XIX w. - młyn drewniany z około XIX w. Jedwabno: -zespół folwarczny składający się z: kuźni-warsztatu, wozowni-stajni murowanych z cegły z ok. XIX w., spichlerz- pompownia murowane z cegły z k. XIX w., obory, chlewni, stodoły, szopy i bramy parku. Budynki folwarczne ulegały po 1945 r. licznym przebudowom. -cmentarz bezwyznaniowy – Gräberfeld, całkowicie zatarty, -zabudowa mieszkaniowa, murowana z około 1900 r. Gronówko: -założenie dworskie – zespół folwarczny składający się z dworu (XIX w.), dom ogrodnika (XIX-XX w.), obory ( 1934 r.), bramy wjazdowej do folwarku. Kopanino: -cmentarz ewangelicki nieczynny z XIX wieku, najstarsze nagrobki z 1893 r. -zabudowa mieszkaniowa murowana z około 1900 r. -chata za częścią gospodarczą drewniana z połowy XIX wieku. Mierzynek: -założenie dworskie składające się z dworu murowanego z około 1844 r. i czworaków murowanych z XIX w. 18 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz -zabudowa mieszkaniowa tj. chata drewniana z XIX w. i domy murowane z około 1900 roku. Nowa Wieś: - zabudowa mieszkaniowa składająca się z domów murowanych z około 1900 r., 1908 r. Rogówko: - budynek dawnej szkoły - murowany z około 1917 r. - cmentarz ewangelicki nieczynny z XIX wieku, najstarsze nagrobki pochodzą z 1910 r. - zabudowa mieszkaniowa składająca się z chaty drewnianej z około 1900 r. i domów murowanych - najstarszy z 1900 r. Ferma strusi w Mierzynku Gospodarstwo jeździeckie AGROFOOD w Grabowcu, oferujące m.in. jazdę konną w krytej hali i na wolnym powietrzu, noclegi, imprezy itp. Malownicza Dolina Drwęcy, z obszarem będącym częścią europejskiej sieci ochrony przyrody Natura 2000. Ścieżka przyrodnicza EKO-Drwęca 19 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Na terenie Gminy znajdują się następujące elementy bazy noclegowo – turystycznej (stan – czerwiec 2006): Baza gastronomiczna: 1. Wojciech Zieliński - Bar ZETKA Lubicz Górny, ul. Polna 1a 2. Zajazd „Zacisze” w Lubiczu Górnym 3. Dominik Bykowski - mała gastronomia Grabowiec 12/15 4. Cecylia i Wiesław Wiśniewscy - Zajazd OLIMPIA Lubicz Górny, ul. Nowa 3 5. Anna Sokołowska - mała gastronomia Krobia, ul. Poligraficzna 15 6. Spółka Akcyjna „AGROFOOD” Grabowiec, ul. Słoneczna 2 7. Dariusz Krupa - Restauracja - „Nad Drwęcą” Lubicz Dolny, ul. Toruńska 2 8. Bogdan Laskowski - mała gastronomia Rogówko, ul. Lubicka 9. Wojciech Zieliński - Restauracja „ZAGŁOBA” Lubicz Górny, ul. Lipnowska 68 10. Roman Witkowiak - Restauracja „POD KASZTANAMI” Grębocin, ul. Kowalewska 4 11. Jarosław Kiliński - Bar „DISCO” Lubicz Dolny, ul. Toruńska 12 b 12. Bożena Zielińska - Zajazd „Stodoła” Gronowo 43a 13. Franciszek Krzysztofiak - lokal gastronomiczny Brzeźno 14. Stanisław Jurkiewicz - mała gastronomia Okres letni - jezioro w Józefowie oraz 7 gospodarstw agroturystycznych: 20 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE Barbara Sobocińska Józefowo 33 87-162 Lubicz GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE Maciej Stark Mierzynek 18 87-162 Lubicz GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE Robert Bugajski Grębocin ul. Kowalewska 30 87-122 Grębocin GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE Aldona i Jerzy Sójka Mierzynek 16 87-162 Lubicz GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE AGROFOOD S.A. + Stadnina koni ul. Słoneczna 2 Grabowiec 87-162 Lubicz www.stadnina.com GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE Adam Siałkowski Grabowiec 59 87-162 Lubicz GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE + stadnina koni Kazimierz Jarkiewicz Brzezinko 87-162 Lubicz 21 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Dodatkowo na terenie gminy znajdują się elementy typowe dla obsługi ruchu tranzytowego – restauracje, motele oraz zatoczki postojowe z małą infrastrukturą wypoczynkową dla kierowców. W związku z położeniem na skrzyżowaniu ruchliwych dróg krajowych i autostrady A1, funkcja obsługi ruchu turystycznego będzie radykalnie rosnąć. W tym też względzie znaczenie tworzenia infrastruktury sprzyjającej rozwojowi usług okołoturystycznych będzie rosło. Najprawdopodobniej jednak dominować będą funkcje: - turystyki tranzytowej (jednodniowej lub tez kilkugodzinnej, związanej z odpoczynkiem w drodze) - turystyki weekendowej (dla mieszkańców Torunia) -turystyki kwalifikowanej (stadnina koni, realizacja specyficznych hobby) 2.4. Zagospodarowanie przestrzenne 2.4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego Obszar gminy Lubicz pod względem wartości zasobów środowiska naturalnego przyrodniczego należy do cenniejszych w województwie kujawsko – pomorskim. Na obszarze gminy znajdują się zarówno wielkoprzestrzenne formy ochrony krajobrazu, jak i indywidualne formy ochrony przyrody. Formami ochrony przyrody (zgodnie z ustawą o ochronie przyrody i prawem ochrony środowiska) są : - rezerwaty przyrody - parki krajobrazowe - obszary chronionego krajobrazu - obszary Natura 2000 - pomniki przyrody - użytki ekologiczne 22 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Formą o najwyższej randze ochrony stanowiącą oś struktury ekologicznej gminy jest rezerwat przyrody „Rzeka Drwęca”. Ochroną prawną objęto koryto rzeki wraz z przybrzeżnym pasem terenu po obu stronach rzeki o szerokości 5 m. Na terenie gminy znajduje się część rezerwatu o powierzchni 67,84 ha. Obowiązuje tu zakaz przegradzania rzeki urządzeniami uniemożliwiającymi rybom swobodny przepływ, niszczenia i usuwania oraz jakiejkolwiek eksploatacji roślinności wodnej, jak również wycinania drzew i krzewów, wycinania trzciny, sitowia i innych roślin oraz koszenia trawy. Część terenu gminy Lubicz obejmująca dolinę Drwęcy z otoczeniem o łącznej powierzchni 3810 ha, co stanowi 35,9 % powierzchni gminy, znajduje się w granicach obszaru chronionego krajobrazu „Obszar doliny rzeki Drwęcy”. Obszary chronionego krajobrazu, wyznaczone Rozporządzeniem Wojewody Kujawsko – Pomorskiego nr 12/05, to wyróżniające się przyrodniczo i krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów. Zgodnie z przepisami Ustawy o ochronie przyrody gospodarowanie na terenach obszaru chronionego krajobrazu „powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych”, dlatego w/wym. Rozporządzenie ustala zestaw zasad gospodarowania, które należy uwzględniać w bieżącej działalności gospodarczej. Wymienić tu należy m. in. zakaz : - zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenie ich nor, legowisk i innych schronień i miejsc rozrodu, - realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, - likwidowanie i niszczenie zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, - wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, - dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody oraz likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy, - lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzeki. Ochrona całego systemu powiązań ekologicznych ma decydujący wpływ na stan środowiska przyrodniczego na obszarze gminy, w szczególności na jakość wód. Natomiast głównym celem ochrony obszarów chronionego krajobrazu jest zachowanie możliwie niezmienionej, atrakcyjnej formy, walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych dla różnej działalności człowieka, w tym dla potrzeb turystyki i rekreacji. 23 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz W celu ochrony i zachowania cennych przyrodniczo gatunków i siedlisk występujących na kontynencie europejskim utworzono sieć Natura 2000, która składa się z : - obszarów specjalnej ochrony ptaków OSO wyznaczonych zgodnie z zaleceniami Dyrektywy Ptasiej, - specjalnych obszarów ochrony siedlisk SOO wyznaczonych zgodnie z zaleceniami Dyrektywy Siedliskowej (wcześniej zaakceptowane przez Komisje jako Obszary o znaczeniu dla Wspólnoty - OZW). Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych pozostałymi formami ochrony przyrody. Tworzona sieć ekologiczna Natura 2000 obejmuje najcenniejsze przyrodniczo i krajobrazowo obszary naszego regionu, spełniające kryteria zawarte w stosownej dyrektywie Unii Europejskiej. Na terenie Gminy Lubicz znalazły się obszary (obejmujące część wsi Grabowiec i Złotoria ) położone na terenie Obszaru pn. Dolina Dolnej Wisły. Obszar ten jest miejscem gniazdowania wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem w Polsce i Europie Środkowej gatunków ptaków związanych z dolinami dużych nieuregulowanych rzek. Obecność wielu piaszczystych wysp i płycizn w korycie powoduje, że teren ten stanowi ważne miejsce żerowania i odpoczynku dla ptaków migrujących. W związku z zachowaniem dużych walorów przyrodniczych obszaru Natura 2000 w większości przypadków utrzymanie dotychczasowych metod gospodarowania jest dozwolone, a niekiedy nawet wymagane. Zagrożeniem dla stanu siedlisk i gatunków może być intensyfikacja zabudowy i realizacja nowych inwestycji. Na obszarach Natura 2000 nie podlega ograniczeniu : - działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu, - działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie zagrażają one zachowaniu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin lub zwierząt, ani nie wpływają w sposób istotny negatywnie na gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000. Decydujący wpływ na stan środowiska naturalnego na obszarze gminy Lubicz, w szczególności na jakość wód, ma ochrona całego systemu powiązań ekologicznych. 24 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Dla mieszkańców Gminy podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę jest i będzie istniejące ujęcie wód powierzchniowych z rzeki Drwęcy i infiltracyjnych wód podziemnych w Jedwabnie. Obecnie dla w/wym. ujęć obowiązują strefy ochrony sanitarnej wprowadzone Rozporządzeniem nr 4/2005 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku z dnia 23 września 2005 r. w sprawie ustanowienia strefy ochronnej ujęć wody „Drwęca-Jedwabno” tj. ujęcie wody powierzchniowej z rzeki Drwęcy km 11-420 w m. Lubicz pn. „Drwęca”, ujęcia wód podziemnych i infiltracyjnych w km 15 rzeki Drwęcy w rejonie wsi Jedwabno, Gmina Lubicz pn. „Jedwabno” ( publikacja : Dz. Urz. Województwa Kujawsko-Pomorskiego z 2005 r. nr 112 poz. 1938 ). Na podstawie powyższego rozporządzenia ustanowiono strefę ochronną ujęć wody składającą się z : - terenu ochrony bezpośredniej ujęcia wody „Drwęca”, - terenu ochrony bezpośredniej ujęcia „Jedwabno”’ - terenu ochrony pośredniej wspólnego dla ujęć „Drwęca” i „Jedwabno”. Szczegółowy opis przebiegu granicy strefy ochrony pośredniej określono w załączniku nr 1 do rozporządzenia, natomiast przebieg granicy strefy pośredniej wg granic działek, wynikający z map ewidencyjnych w skali 1:5000 i 1:2000 przedstawiono w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Zakazy i nakazy wynikające z wprowadzenia stref ochrony ujęte są w § 2 i § 3 powyższego rozporządzenia. Wymienić tu należy m. in. Zakaz : - wprowadzania ścieków do ziemi i wód (dotyczy również ścieków oczyszczonych) - rolniczego wykorzystywania ścieków, - nawożenia gruntów nawozami sztucznymi i naturalnymi w dawkach przekraczających 100 kg NPK/ha/rok, - stosowania chemicznych środków ochrony roślin i nawozów mineralnych w formie zamglania i opylania za pomocą samolotów, - pojenia zwierząt w wodach chronionych i urządzania wszelkich pastwisk (w odl. poniżej 100 m), - lokalizowania nowych cmentarzy, składowisk odpadów i wylewisk komunalnych i przemysłowych, - mycia pojazdów mechanicznych i sprzętu rolniczego, - wydobywania żwiru , piasku i innych materiałów z wód oraz wycinania roslin. 25 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 2.4.2. Infrastruktura techniczna Gospodarka odpadami Na terenie gm. Lubicz prowadzona jest zorganizowana zbiórka odpadów komunalnych przez uprawnione podmioty, tj. 1. MPO Toruń 2. ALBA ekoserwis z Radzionkowa. Odpady komunalne zbierane są w cyklu cotygodniowym na terenie sołectw Lubicz, Złotoria, Nowa Wieś, Krobia, Grębocin, na terenie pozostałych sołectw gm. Lubicz w cyklu raz na dwa tygodnie. Odpady komunalne w ilości ca 4600 t rocznie wywożone są obecnie na składowisko odpadów w Toruniu. Gmina Lubicz nie ma własnego składowiska odpadów, gdyż jedyne składowisko, które znajdowało się na naszym terenie tj, w Nowej Wsi zostało już zamknięte ze względu na wyeksploatowanie. Znajduje się tam obecnie tylko przesypownia odpadów (3 pojemniki kontenerowe typu ZW 28) wykorzystywana wyłącznie przez pracowników Zarządu Dróg, Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej w Lubiczu w trakcie prowadzenia prac porządkowych na terenie gm. Lubicz. Składowisko odpadów komunalnych w Toruniu, zgodnie z wymogami unijnymi ma zostać już niedługo bo do 2009 roku zmodernizowane. Jego modernizacja polegać będzie głównie na wybudowaniu nowego zakładu unieszkodliwiania odpadów z sortownią odpadów surowcowych, kompostownią odpadów zielonych i organicznych, zakładem przerobu odpadów wielkogabarytowych i budowlanych oraz magazynem odpadów niebezpiecznych. Jest to ogromne i kosztowne przedsięwzięcie, w którym Gmina Lubicz wspólnie z innymi gminami naszego regionu będzie współuczestniczyć. Uczestnictwo naszej gminy w tym przedsięwzięciu zagwarantuje nam możliwość składowania odpadów komunalnych na składowisku w Toruniu przez następne lata. Na terenie gm. Lubicz od 1 lipca 2005 r. został uruchomiony pilotażowy program selektywnej zbiórki odpadów. 26 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Selektywną zbiórką odpadów objęte zostało 5 sołectw: 1. Lubicz Dolny 2. Lubicz Górny 3. Grębocin 4. Złotoria 5. Nowa Wieś Na realizację przedmiotowego programu na okres 1 roku została zawarta umowa pomiędzy Zarządem Dróg, Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej w Lubiczu a Spółką MPO z Torunia. Zgodnie z umową MPO dostarczyła do tut. Zarządu listy mieszkańców z wyszczególnionych sołectw, obsługiwanych przez tą Spółkę oraz worki do selektywnej zbiórki odpadów, które następnie zostały przez pracowników Zarządu rozdane mieszkańcom wyszczególnionych sołectw. Każdy mieszkaniec otrzymał komplet worków - 36 szt. (po 12 szt. w trzech kolorach): worki białe – do zbiórki szkła i puszek, worki pomarańczowe do zbiórki tworzyw sztucznych i worki niebieskie do zbiórki makulatury. Worki zbierane są w cyklach – 1 raz na miesiąc przez MPO, nieodpłatnie. W tym roku programem selektywnej zbiórki odpadów mają zostać objęte następne sołectwa z terenu naszej gminy. System workowy z uwagi na większą dostępność (worek pod ręką) cieszy się znacznie większym powodzeniem i przynosi znacznie lepsze rezultaty aniżeli system pojemnikowy. Ustawienie ogólnodostępnych pojemników przynosi gorsze efekty przede wszystkim z tego powodu, że: 1. Do pojemnika ustawionego nawet ulicę dalej trzeba już wyjść z domu – efekt prościej wyrzucić odpad do kosza w domu bo bliżej. 2. Do ogólnodostępnego pojemnika (przeznaczonego na selektywną zbiórkę odpadów) można wyrzucić wszystko. Natomiast jakie są korzyści z rzetelnej segregacji odpadów ? Przede wszystkim zmniejsza się ilość wyrzucanych śmieci do pojemnika ogólnego, przez co zyskujemy w nim większą przestrzeń do wykorzystania, bądź nawet możemy go zmienić na mniejszy i tym samym tańszy. Ponadto, zgodnie z niedługo obowiązującym regulaminem utrzymania czystości 27 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz i porządku (obecnie w fazie opracowania), określone zostaną stawki opłat za odpady komunalne z uwzględnieniem zniżek dla tych, którzy prowadzą systematyczną selektywną zbiórkę odpadów. Dodatkową korzyścią z segregacji odpadów jest jeszcze oczywiście działanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Gospodarka wodno – ściekowa Właścicielem infrastruktury wodociągowej na terenie Gminy jest Gmina Lubicz. Podmiotem eksploatującym infrastrukturę wodociągową na terenie Gminy jest ELWIK Sp. z o.o. Z systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę korzysta obecnie ok. 95% mieszkańców Gminy. Źródłem zaopatrzenia w wodę mieszkańców Gminy Lubicz są wody powierzchniowe i ujęcia głębinowe. Ujęcia: Ujęcie Wód Powierzchniowych Lubicz-Jedwabno we władaniu Toruńskich Wodociągów sp. z o.o. ELWIK Sp. z o.o. w imieniu Gminy Lubicz zakupuje wodę w ilości 709 115 m3 rocznie (dane za 2004 rok). Stacje uzdatniania wody: Stacja uzdatniania wody w Lubiczu znajduje się we władaniu Toruńskich Wodociągów sp. z o.o. Stan sieci wodociągowej: Na terenie Gminy Lubicz istnieje sieć wodociągowa z rur PCV oraz rur azbestowocementowych. Długość rurociągu azbestowo-cementowego wynosi ok. 2 km w ul. Lipnowskiej w Lubiczu Górnym oraz w ul. Nowej w Krobii – konieczność przebudowy wodociągu z rur azbestowo-cementowych na rurociąg PCV Długość sieci wodociągowej w Gminie Lubicz - 193,5 km. Długość sieci projektowanej –34,8 km ilość osób do podłączenia – ok. 1,5 tys, 28 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Gospodarka ściekowa – stan istniejący, określenie potrzeb Gmina posiada następujące opracowania dotyczące gospodarki wodno – ściekowej: - Koncepcja programowa rozbudowy kanalizacji sanitarnej i deszczowej oraz oczyszczalni ścieków Lubicza i sąsiednich wsi – styczeń 1990 - Program ogólny rozbudowy sieci wodociągowej Lubicza – Krobii – Mierzynka – styczeń 1990 - Koncepcja skanalizowania wsi Złotoria, Grabowiec, Kopanino, Nowa Wieś – wrzesień 2000 - Program Ochrony Środowiska - Koncepcja rozbudowy sieci wodociągowej Krobii i Lubicza Górnego – grudzień 2004 Właściciel infrastruktury ściekowej na terenie Gminy – Gmina Lubicz. Podmiotem eksploatującym infrastrukturę ściekową na terenie Gminy Lubicz jest ELWIK sp. z o.o.Ze zbiorowego systemu kanalizacyjnego korzysta obecnie 1,9 tys. osób, co stanowi 11,6 % mieszkańców Gminy Lubicz. Ścieki oczyszczane w oczyszczalniach komunalnych: Na terenie Gminy Lubicz czynna jest obecnie jedna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana nad rzeką Drwęcą w Lubiczu Górnym. Na dzień dzisiejszy Qdśr wynosi 400m3 /d, projektowane Qdśr. Wynosi 720 m3 /d nazwa miejscowości, Scieki są oczyszczane technologią mechaniczno-biologiczną (ze wsparciem preparatem PIX). Proces oczyszczania ścieków jest 4 fazowy : 1. odwodnienie ( prasa Mobile), 2. napowietrzenie beztlenowe, 3. sedymentacja, odprowadzenie ścieków oczyszczonych. Oczyszczalnia produkuję 25 m3 osadu /1 kwartał. Osad wykorzystywany jest do zagospodarowywania terenów zielonych na terenie Gminy Lubicz. Na dzień dzisiejszy oczyszczalnia znajduję się w stanie technicznym dobrym, Wyniki badań ścieków oczyszczonych przedstawiamy w załączeniu. Funkcjonujące oczyszczalnie będące własnością zakładów przemysłowych, spółdzielni mieszkaniowych: wydajność, dociążenie obecnie w m3/d. - Oczyszczalnia Ścieków w Gronowie przy Zespole Szkół w Gronowie; mechaniczno – biologiczna ze zbiornikiem Imhoffa. Wydajność: 70 m3 /24h; z czego w chwili obecnej wykorzystane jest ok. 50 m3/24 h. Przeznaczona do gruntownej modernizacji. Miejscowości w gminie gdzie zostały zainstalowane komunalne przyzagrodowe oczyszczalnie ścieków. Ilość sztuk, obecnie, docelowo. Jest to: Brzeźno, Mierzynek. Ilość: 65. Docelowo: 150. 29 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Oczyszczalnia produkuje 25 m3 osadu /1 kwartał. Osad wykorzystywany jest do zagospodarowywania terenów zielonych na terenie Gminy Lubicz. Przydomowe oczyszczalnie ścieków produkują ok. 72 t. osadów rocznie. Długość istniejącej sieci sanitarnej – 33,26 km, ogólnospławnej – 0,0 km, deszczowej – 5,9 km., liczba obsługiwanych mieszkańców przez kanalizację sanitarną – 0k 1900 mieszkańców Gminy Lubicz, ogólnospławną – 0. Długość projektowanej sieci kanalizacyjnej – 79,2 km sieć kanalizacji sanitarnej, ilość osób planowana do włączenia do sieci kanalizacyjnej – ok. 15,2 tys. ludzi, planowane do włączenia zakłady przemysłowe - długość planowanej kanalizacji deszczowej ok. 11,0 km. Wskaźnik skanalizowania Gminy z 11,6% ludności objętej systemem wzrośnie do 76% w 2013 r. . Na terenie Gminy Lubicz znajdują się 2 separatory. Oczyszczalnie wymagające prac modernizacyjnych, w jakim zakresie: Oczyszczalnia w Lubiczu Górnym, wymaga prac konserwacyjnych, malowania, zabezpieczenia przed działaniem czynników atmosferycznych. Oczyszczalnia w Gronowie – zmiana technologii. Łącznie ze zbiorowego systemu kanalizacyjnego korzysta obecnie 1,9 tys. osób, co stanowi 11,6 % mieszkańców Gminy. Ludność podłączona do wodociągu Miejscowość Ludność podłączona do wodociągu [%] – wartości szacunkowe Brzezinko 95 Brzeźno 95 Grabowiec 80 Grębocin 95 Gronowo 80 Gronówko 82 30 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Jedwabno 79 Józefowo 70 Kopanino 90 Krobia 90 Lubicz Dolny 95 Lubicz Górny 99 Mierzynek 90 Młyniec Pierwszy 83 Młyniec Drugi 97 Nowa Wieś 85 Rogowo 85 Rogówko 85 Złotoria 95 Ludność podłączona do systemu kanalizacji sanitarnej Miejscowość Ludność podłączona do systemu kanalizacji sanitarnej [%] – wartości szacunkowe Lubicz Dolny 25 Lubicz Górny 70 Złotoria 40 Nowa Wieś 60 GMINA LUBICZ – zestawienie danych dotyczących gospodarki wodno – kanalizacyjnej 31 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Lp. Wyszczególnienie 2003 2004 2005 1 Sieć wodociągowa w km 189,2 191,8 196,7 2 Sieć kanalizacyjna w km 10,2 33,26 33,76 3 Podłączenia wodociągowe do 3029 3149 3256 434 450 w 744013000 710315000 738515000 w 718813000 681922600 706690670 budynków w szt. 4 Podłączenia kanalizacyjne do 81 budynków w szt. 5 Zużycie wody ogółem gminie w dm3 6 Zużycie wody gospodarstwach domowych w dm3 Lp. Gmina Ilość posesji Ilość posesji (rodzin) Ilość posesji (rodzin) (ilość rodzin) zwodociągowanych objętych kanalizacją 1 Ogółem 2003 4918 3529 581 2 Ogółem 2004 5127 3749 1030 3 Ogółem 2005 5326 3956 1150* * - różnica między liczbą podłączeń do budynków a liczbą posesji objętych kanalizacją wynika z faktu podłączenia do kanalizacji bloków mieszkalnych w Lubiczu Dolnym, Lubiczu Górnym i Gronowie. 32 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 2.4.2.1. Układ komunikacyjny Struktura przestrzenna sieci drogowej gminy Lubicz jest bardzo dobrze rozwinięta. Najważniejszym elementem tej sieci są drogi krajowe nr 10 i nr 15 oraz fragment planowanej autostrady A-1 z węzłem w Lubiczu. Drogi te umożliwiają skomunikowanie z Toruniem, Warszawą i Olsztynem, a w przyszłości z Trójmiastem i Śląskiem. Uzupełnienie dróg krajowych stanowią drogi wojewódzkie oraz gęsta sieć dróg powiatowych i gminnych. Przez obszar gminy przebiega dwutorowa zelektryfikowana linia kolejowa Toruń – Iława oraz jednotorowa linia drugorzędna Toruń – Sierpc. Komunikacja zbiorowa. Przez teren gm. Lubicz przebiegają trasy komunikacyjne PKS i PKP oraz MZK w Toruniu. Stacje kolejowe znajdują się na terenie Lubicza Dolnego oraz w Grębocinie – stacja Papowo Toruńskie. Do Lubicza dojechać również można autobusami przewoźnika "A-Linia" jeżdżącego do Czernikowa. Natomiast w ramach zorganizowanej komunikacji zbiorowej gm. Lubicz jest obsługiwana przez MZK Toruń i dwóch prywatnych przewoźników. MZK Toruń ma uruchomionych łącznie 5 linii komunikacyjnych obsługujących: Grębocin, Rogówko, Gronowo, Lubicz, Złotoria, Kopanino. MZK dowozi pasażerów na czterech liniach do Torunia na Pl. św. Katarzyny i na jednej linii do Dworca Wschodniego w Toruniu. Prywatni przewoźnicy obsługują mieszkańców gminy na dwóch liniach: 1. Grabowiec przez Złotorię do Torunia (Pl. św. Katarzyny). 2. Nowa Wieś (przez Złotorię i Lubicz) do Torunia (Pl. św. Katarzyny). 2.4.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego Zabytki w gminie Lubicz: Grębocin: 33 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz -dom przy ulicy Dworcowej 64 A/507 z dnia 04.11.1986 r. -kościół ewangelicki wraz z urządzeniem wnętrza A/115/38 z dnia 30.04.1930 r. Gronowo: -kościół parafialny rzymsko-katolicki p.w. św. Mikołaja A/185/90 z dnia 13.07.1936 r. -park dworski A/459 z dnia 14.12.1984 r. -pałac A/22 z dnia 04.04.2000 r. -wczesnośredniowieczny zespół osadniczy C/157 z dnia 28.08.2003 r. Gronówko: -park dworski A/493 z dnia 09.09.1985 r. Jedwabno: -grodzisko wczesnośredniowieczne C/20/11 -dwór A/500 z dnia 30.12.1985 r. -park dworski A/558 z dnia 07.06.1984 r. Młyniec Drugi: -kościół filialny rzymsko-katolicki p.w. św. Ignacego Loyoli wraz z urządzeniem wnętrza A/291/117 z dnia 04.11.1953 r. - ołtarz główny B/39/1 z dnia 25.05.2004 r. - monstrancja barokowa B/39/2 z dnia 25.05.2004 r. - renesansowa puszka na komunikaty B/39/3 z dnia 25.05.2004 r. - kielich renesansowy B/39/4 z dnia 25.2004 r. - relikwiarz rokokowy B/39/5 z dnia 25.05.2003 r. Rogowo: -kościół ewangelicki, ob. rzymsko-katolicki p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego A/118/40 z dnia 30.04.1930 r. -wyposażenie kościoła parafialnego p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego B/13/1-14 z dnia 07.03.2001 r. , składające się z : Chrzcielnica gotycka z XIV w. z pokrytą barokową z około 1720 r. Polichromia na stropie nad prezbiterium , barokowa z pocz. XVIII w. Ołtarz główny , późny renesans 1616 r. 34 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Ambona z początku XVII w . Chór muzyczny, barokowy z około 1700 r. Rzeźbiarska Grupa Ukrzyżowania na belce tęczowej z XVII/XVIII w., barokowa. Świecznik z 1752 r. , barokowy – 2 sztuki Świecznik z połowy XIX w., historyzm – 4 sztuki Świecznik paschalny z XVIII w., barokowy Zamek ślusarski przy drzwiach do kruchty z końca XVII w. – barokowy. Złotoria: -zamek (ruina) A/152/68 z dnia 03.03.1936 r. -kościół parafialny rzymsko – katolicki p.w. św. Wojciecha( wraz z kapliczką na terenie cmentarza przykościelnego i ogrodzenie cmentarza) A/114/1-3 - wyposażenie kościoła parafialnego p.w. św. Wojciecha A/94/1-38, składające się z: Ołtarza głównego - XVI/XVIIw. pocz. XVIII w. późny renesans, barok, Obrazu " Matki Boskiej z Dzieciątkiem" z ołtarza głównego - XVII/XVIII w. barok, Obrazu zasuwowego z ołtarza głównego "św. Wojciech" - XIX/XX w. historyzm, Obrazu "św. Barbary" z ołtarza głównego - XVIII/XIX w. klasycyzm, Rzeźby lewej zakonnika dominikańskiego z ołtarza głównego - pocz. XVIII w. barok, Rzeźby prawej zakonnika dominikańskiego z ołtarza głównego - pocz. XVIII w. barok, Ołtarza bocznego lewego św. Barbary - 1910 r. neogotyk, Obrazu "św. Barbary" z ołtarza bocznego lewego - ok. 1910 r. historyzm, Ołtarza bocznego prawego Przemienienia na Górze Tabor- 1910 r. neogotyk, Obrazy "Przemienienie na Górze Tabor" z ołtarza bocznego prawego - ok. 1910 r. neorenesans, Chrzcielnicy- XVIII w. barok, Konfesjonału- XVIII w. rokoko, Feretron ludowy- XIX w., Monstrancja promienista - 1738 r. barok, Pacyfikał - pocz. XVIII w. barok, Krzyż ołtarzowy - 1906 r. neogotyk, 35 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Lichtarze ołtarzowe (18sztuk)- 1906 r. neogotyk, Lampa - 1906 r. neogotyk, Dzwon - 1883 r. neostyl, Dzwon - 1906 r. neostyl, Dzwon - 1924 r. neostyl. Ruiny Zamku w Złotorii Źródło: www.zlotoria.pl Zabytkowy Kościół p.w. Ignacego Loyoli w Młyńcu II 36 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 2.5. Gospodarka Spośród gmin powiatu toruńskiego gmina Lubicz wyróżnia się liczbą zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, których jest ponad 1000. Ponad 90% tych podmiotów to niewielkie zakłady prywatne i spółki. Przeważają firmy usługowe i handlowe (ponad 45%). Wciąż ważną dziedziną gospodarki jest rolnictwo. Na terenie gminy funkcjonuje ponad 1000 indywidualnych gospodarstw rolnych, najwięcej w Grębocinie i Młyńcu. Prawie 60% gospodarstw produkuje na rynek. Ponad 50% gospodarstw utrzymuje się jednak głównie z działalności pozarolniczej. Bardzo ważnym elementem lokalnej gospodarki jest ogrodnictwo oraz działalnośc handlowa związana z ogrodnictwem. Część mieszkańców gminy dojeżdża do pracy do pobliskiego Torunia. W najbliższych latach należy prognozować wzrost zapotrzebowania na usługi oraz na rozwój infrastruktury technicznej i społecznej. Zwiększa się także zapotrzebowanie na usługi związane z obsługą ruchu turystycznego, w tym wypoczynku świątecznego. Rolnictwo 37 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Ogólna powierzchnia obszaru gminy wynosi 10.603 ha i należymy do gmin średniej wielkości. Przeważają użytki rolne – 7.305 ha tj. 68,8% ogólnej powierzchni gminy w tym: - grunty orne - 5.968 ha - sady - 134 ha - łąki trwałe - 525 ha - pastwiska trwałe - 424 ha - grunty rolne zabudowane - 194 ha - grunty pod stawami - 9 ha - grunty pod rowami - 51 ha Lasy i tereny zakrzaczone i zadrzewione -2.070 ha Grunty zabudowane i zurbanizowane - 767 ha Grunty pod wodami - 172 ha Użytki ekologiczne - 1,00 ha Nieużytki - 205 ha W strukturze własności ziemi dominują indywidualne gospodarstwa rolne. Ogólna liczba gospodarstw indywidualnych wynosi 1331, ich wielkość przedstawia się następująco (wg danych Urzędu za 2005 r.): Od 1 do 2 ha - 389 gospodarstw rolnych Od 2 do 3 ha - 153 gospodarstw rolnych Od 3 do 5 ha - 174 gospodarstw rolnych Od 5 do 7 ha - 106 gospodarstw rolnych Od 7 do 10 ha - 123 gospodarstwa rolne Od 10 do 15 ha - 75 gospodarstw rolnych Od 15 do 20 ha - 45 gospodarstw rolnych Od 20 do 50 ha - 38 gospodarstw rolnych Powyżej 50 ha - 2 gospodarstwa rolne 225 gospodarstw rolnych, których grunty położone są w innych gminach. Obserwuje się w gminie rozdrobnienie gospodarstw, co sprzyja bezpośrednie sąsiedztwo Torunia. 38 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Duża zmienność czynników glebotwórczych spowodowała znaczną zmienność glebową, zarówno w składzie mechanicznym i typologicznym, co z kolei ma istotny wpływ na wartość i przydatność rolnicza gleb. Na terenie gminy największa powierzchnie zajmują gleby średniej i dobrej wartości wytworzone z glin lekkich i piasków gliniastych lekkich. Gleby klas II – IVa od 2-go do 5-go kompleksu rolniczej przydatności gleb występują na terenie wsi: Brzeźno, Brzezinko, Gronowo, Rogówko, Rogowo, Grębocin. Gleby najsłabsze klas IVa – V, VI, VIz obejmują wsie: Lubicz Dolny i Górny, Złotorię, Nowa Wieś, Młyniec pierwszy i Drugi, Grabowiec i zaliczane są do 6-go i 7-go kompleksu rolniczej przydatności gleb. W gminie Lubicz największy procent zajmują użytki rolne - 68,8% użytków gruntowych ogółem. W poszczególnych wsiach ich udział jest różny. Najwięcej użytków rolnych jest w miejscowościach: Mierzynek, Rogówko, Grębocin, Rogowo, Brzeźno, Brzezinko. Najmniej użytków rolnych mają wsie, które mają duże zalesienie jak: Kopanino, Nowa Wieś, Józefowo, Grabowiec. Zdecydowanie mało użytków rolnych mają wsie: Lubicz Górny i Dolny, Krobia. Następuje ubytek użytków rolnych na rzecz budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego, pod drogi, zakłady usługowe niż koniecznie związanych z rolnictwem. Do rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy należy wyodrębnić obszary wyraźnie różniące się od siebie: - obszar północny i częściowo wschodni o dobrych i bardzo dobrych glebach oraz odpowiednich warunkach środowiska przyrodniczego, predysponowany do prowadzenia wysokotowarowego rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego, do którego należą wsie: Brzeźno, Brzezinko, Rogówko, Grębocin i częściowo Gronowo. Najgorsze warunki rolniczej przestrzeni produkcyjnej posiadają wsie: Kopanino, Nowa Wieś, Józefowi, Młyniec Pierwszy i Drugi, Złotoria. Pod zasiewami powierzchnia gruntów ornych w gminie wynosi (dane 2005 r.) 4.900 ha w tym: - pod zasiewami 4.459 ha - odłogi i ugory zajmują pow. 441 ha Największą powierzchnię pod zasiewami zbóż zajmuje pszenica: - ozima - 935 ha 39 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - jara - 168 ha Jęczmień: - ozimy - 90 ha - jary - 880 ha Wśród okopowych największą powierzchnie zajmują buraki cukrowe – 220 ha Na terenie Gminy prowadzona jest rolnicza działalność wielokierunkowa z przewagą trzody chlewnej. Lasy oraz tereny zakrzaczone i zadrzewione zajmują 19,5% ogólnej powierzchni gminy. Większe kompleksy leśne występują w południowej części gminy w rejonie Grabowca, Kopanina, Nowej Wsi oraz w północnej części gminy w rejonie Gronowa. Większość lasów to lasy państwowe będące w zarządzie Nadleśnictwa Dobrzejewice i Golub - Dobrzyń. 2.5.1. Główni pracodawcy/struktura i trendy W powiecie toruńskim gmina Lubicz wyróżnia się liczbą zarejestrowanych podmiotów gospodarczych. W końcu 2005r. na terenie gminy zarejestrowanych było 1179 takich podmiotów, z czego bardzo znacząca większość (ponad 90%) to zakłady osób fizycznych i spółki cywilne. W strukturze rodzajowej dominują podmioty z branży handlu (37,6%) i usług (30,87%). Firmy transportowe stanowią 12,64% wszystkich podmiotów gospodarczych z obszaru gminy, podmioty z branży rolniczej - 9,07%, a pozostałe 9,82% to firmy prowadzące działalność produkcyjną i firmy budowlane. Główni pracodawcy w gminie to firmy zarówno wywodzące swój rodowód, spoza terenu gminy, jak i działające od początku na tym terenie. Wśród firm przybyłych na teren gminy Lubicz z zewnątrz należy wspomnieć o: - Nestle Pacific w Lubiczu Dolnym (Małgorzatowo) - WAS z Lubicza (produkcja karetek) - Auto – Toruń Opel w Lubiczu Dolnym (dealer i ASO) - Bartorex z Krobii (artykuły papiernicze) - Schiedel z Lubicza Dolnego (produkcja kominów) - drukarnia Lenz – Załęcki w Grębocinie Do dużych firm, wywodzących się z terenu gminy należą: 40 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - Eurolight w Złotorii - Dynamic z Grębocina - ELWIK z Lubicza - Tagmet w Lubiczu - Jurmet w Lubiczu - Rolnomięs z Lubicza - Eko-Ceramika z Lubicza - kopalnie kruszywa w Lubiczu Górnym, Mierzynku oraz Młyńcu - tartak w Mierzynku - Bank Spółdzielczy w Grębocinie - Trans -Wit - Meblotor – producent mebli ze Złotorii - Novar z Krobii (wyposażenie supermarketów) - Darwit z Rogówka - El – Łuk z Jedwabna (artykuły szkolne) - spółka z o.o. ELWIK 2.5.2. Struktura podstawowych branż na trenie gminy/powiatu - trendy Podmioty gospodarki narodowej według wybranych sekcji i gmin w końcu 2001 r. W tym: Obsługa nieruchomości i Powiat toruński 5958 649 632 598 1936 129 552 123 427 Miasto Chełmża 1112 111 110 117 441 26 52 28 125 Chełmża 573 35 35 43 141 9 56 8 33 Czernikowo 434 63 63 44 157 6 45 4 23 Lubicz 1163 164 159 129 427 27 139 33 90 Łubianka 458 40 39 45 87 4 20 5 18 713 74 71 52 211 14 74 11 37 przemysłowe przetwórstwo w tym: Ogółem razem Gminy firm Hotele i restauracje Pośrednictwo finansowe Handel i naprawy magazynowa i łączność Budownictwo Transport, gospodarka przemysł Łysomice 41 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Obrowo 512 40 36 50 156 17 77 11 28 Wielka Nieszawka 329 60 58 36 98 11 33 9 25 Zławieś Wielka 664 62 61 82 224 15 56 14 48 Źródło: Tabl. 3 (82), Podmioty Gospodarki narodowej, w: Rocznik Statystyczny Województwa Kujawsko-pomorskiego 2002, tom II, US Bydgoszcz, Bydgoszcz 2002. Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Lubicz (2000-2005) o charakterze trwałym (rejestrowanym co roku). 2000 Liczba 587 2001 2002 728 2003 798 867 2004 1006 2005 1179 podmiotów gospodarczych w Gminie Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Lubicz z podziałem na sektory Branża Miejscowość Budownictwo Handel Usługi Transport Produkcja Prod.usług. Brzezinko 0 4 5 2 2 2 Brzeźno 0 8 4 2 1 1 Grabowiec 9 7 9 1 3 2 Grębocin 10 84 62 27 10 14 Gronowo 3 13 6 2 0 2 Gronówko 0 1 1 0 0 0 Jedwabno 3 9 5 2 3 6 Józefowo 0 3 2 1 0 4 Kopanino 0 7 10 0 0 3 Krobia 5 27 28 18 4 6 Lubicz Dolny 13 81 74 21 18 22 Lubicz Górny 20 122 66 41 13 13 Mierzynek 0 5 1 1 1 2 Młyniec Drugi 1 3 6 2 2 0 Młyniec 4 8 8 1 4 4 0 7 6 5 2 1 Pierwszy Nowa Wieś 42 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Rogowo 0 4 9 5 0 3 Rogówko 1 10 4 10 2 5 Złotoria 15 40 58 8 16 17 Gmina Lubicz 84 443 364 149 81 107 2.6. Sfera społeczna 2.6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna terenu, w tym wielkość populacji, jej wiek, poziom wykształcenia i jego specyfika, wielkość populacji w wieku produkcyjnym oraz poziom bezrobocia 2.6.1.1. Liczba ludności i trendy. Rozkład populacji poszczególnych miejscowości wygląda następująco: Ludność gminy Lubicz wg. stanu na dzień 31.12.2005 r. Lp. Miejscowość Pobyt stały Pobyt Ogółem ogółem czasowy pobyt stały w tym: mężczyzn kobiet + czasowy 1 Brzezinko 255 136 119 2 257 2 Brzeźno 358 177 181 18 376 3 Grabowiec 581 303 278 14 595 4 Grębocin 2123 1054 1069 61 2184 5 Gronowo 820 399 421 35 855 6 Gronówko 148 73 75 5 153 7 Jedwabno 392 199 193 11 403 8 Józefowo 137 70 67 2 139 9 Kopanino 208 112 96 7 215 10 Krobia 1041 508 533 23 1064 11 Lubicz Dolny 2386 1154 1232 72 2458 12 Lubicz Górny 3351 1604 1747 105 3456 43 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 13 Mierzynek 256 125 131 9 265 14 Młyniec Drugi 468 225 243 4 472 15 Młyniec Pierwszy 547 275 272 8 555 16 Nowa Wieś 279 136 143 15 294 17 Rogowo 326 165 161 7 333 18 Rogówko 608 312 296 9 617 19 Złotoria 1736 850 886 44 1780 Ogółem: 16020 7877 8143 451 16471 Średnio w Gminie na 100 mężczyzn przypada 101 kobiet. Są to dane nieco bardziej korzystne, niż średnia krajowa, która wynosi 100/104. 44 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Zmiany w liczbie ludności Gminy Lubicz i poszczególnych sołectw w latach 1995 – 2005 (XI) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1995- 1995- 2001- 1995- 1995- 2001- 2005 2000 2005 2005 2000 2005 % % osoby osoby osoby 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 % Brzezinko 253 255 256 256 255 258 253 253 252 249 256 1 2 -1 3 5 3 Brzeźno 319 316 319 338 330 346 352 359 366 380 377 18 8 9 58 27 25 Grabowiec 511 521 521 529 537 540 551 564 562 581 593 16 6 10 82 29 42 1669 1709 1702 1742 1770 1799 1844 1919 2051 2145 2170 30 8 21 501 130 326 Grębocin Gronowo 781 781 784 786 795 797 804 770 793 857 850 9 2 7 69 16 46 Gronówko 150 150 153 148 147 153 154 155 157 149 153 2 2 0 3 3 -1 Jedwabno 363 373 377 373 366 371 372 374 384 393 406 12 2 43 8 34 Józefowo 136 138 132 133 132 136 135 134 134 133 138 1 0 9 2 0 3 Kopanino 135 146 138 134 131 136 142 145 163 192 209 55 1 54 74 1 67 Krobia1 984 800 679 695 726 756 777 843 924 988 1067 8 -23 41 83 -228 290 Lubicz Dolny 1880 1930 1942 1961 1983 2042 2033 2060 2139 2175 2380 27 9 17 500 162 347 Lubicz Górny2 2453 2687 2842 2861 2892 3011 3138 3201 3283 3410 3471 42 23 15 1018 558 333 Mierzynek 219 229 219 224 217 219 226 232 245 254 264 21 0 21 45 0 38 Młyniec Drugi 386 396 404 412 418 422 417 425 440 472 473 23 9 12 87 36 56 Uwaga! Gwałtowany spadek liczby ludności Krobii w 1996 roku jest spowodowany zmianami administracyjnymi i przyłączeniem części tejże miejscowości do sołectwa Lubicz Górny. 2 Jak wyżej 1 45 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Młyniec Pierwszy 489 478 493 508 500 508 510 512 533 543 554 13 4 9 65 19 44 Nowa Wieś 204 204 215 230 234 232 243 247 255 271 289 42 14 25 85 28 46 Rogowo 299 294 293 305 304 304 303 311 327 323 330 10 2 9 31 5 27 Rogówko 531 536 531 534 541 540 546 579 603 610 624 18 2 16 93 9 78 Złotoria 1243 1286 1330 1385 1401 1409 1477 1524 1618 1724 1768 42 13 25 525 166 291 Ogółem 13005 13229 13330 13554 13679 13979 14277 14607 15229 15849 16372 26 7,5 17,1 3367 974 2095 Dane pokazują saldo migracji, więc w zestawieniu dane z kolumn 13-18 nie sumują się w wierszach. 46 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Zmiany liczby ludności Gminy Lubicz (1995-2005) 18000 17000 16000 15000 14000 13000 12000 11000 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Mieszk. 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 13005 13229 13330 13554 13679 13979 14277 14607 15229 15849 16372 Liczba mieszkańców Gminy Lubicz - prognoza do 2015 22000 21000 20000 19000 18000 17000 16000 15000 14000 13000 12000 11000 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Mieszk. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 16372 17000 17500 18000 18450 18700 19100 19400 19850 20150 20400 Rozkład graficzny zmian liczby ludności w poszczególnych miejscowościach Gminy obrazuje także Załącznik 1 niniejszego Planu. 47 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Przewiduje się dalszy, stały wzrost liczby mieszkańców Gminy - w tempie ok. +300400 osób rocznie. W pewnych okresach możliwe są skokowe, większe wzrosty liczby ludności, wraz z przewidywanym oddawaniem do użytkowania budynków mieszkalnych, wielorodzinnych (np. TBS w Lubiczu Dolnym w 2006 roku, osiedle firmy Marud w Lubiczu Dolnym). Liczba mieszkańców Gminy wzrośnie w 2015 roku nawet do ok. 20,5 tys. Największymi skupiskami ludności pozostaną największe wsie Gminy: Lubicz Górny, Lubicz Dolny, Grębocin, Złotoria i Krobia. Prawdopodobny bardzo duży wzrost liczby mieszkańców nastąpi w miejscowościach: Lubicz Dolny (budowa domów wielorodzinnych) oraz Krobia (intensywne budownictwo jednorodzinne na obszarach w pełni uzbrojonych), a także Grębocin (po uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości i wyodrębnieniu bardzo dużych terenów budowlanych w kierunku Łysomic). Struktura wieku ludności(zameldowani na stałe – 2005) Lp. Miejscowość Ludność w wieku Ludność w Ludność w wieku ludności przed- wieku poprodukcyjnym ogółem produkcyjnym produkcyjnym Liczba 1. Brzezinko 255 66 157 32 2. Brzeźno 358 95 233 30 3. Grabowiec 581 157 376 48 4. Grębocin 2123 530 1393 200 5. Gronowo 820 223 510 87 6. Gronówko 148 50 82 16 7. Jedwabno 392 101 239 52 8. Józefowo 137 42 81 14 9. Kopanino 208 61 126 21 10. Krobia 1041 277 668 96 11. Lubicz Dolny 2386 620 1510 256 12. Lubicz Górny 3351 940 2227 184 13. Mierzynek 256 87 146 23 14. Młyniec Drugi 468 133 289 46 15. Młyniec Pierwszy 547 145 349 53 16. Nowa Wieś 279 67 187 25 17. Rogowo 326 93 193 40 48 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 608 170 366 18. Rogówko 19. Złotoria 1736 413 1162 161 Gmina Lubicz 16020 4270 10294 1456 72 Liczba gospodarstw domowych w Gminie Lubicz – 2005 (dane ogólne) 2000 Liczba 4236 2001 2002 4326 4410 2003 4614 2004 4802 2005 4961 gospodarstw domowych w Gminie Liczba gospodarstw domowych w Gminie Lubicz – 2005 (dane z miejscowości) Lp. Miejscowość Liczba gospodarstw domowych (2005) 1. Brzezinko 77 2. Brzeźno 102 3. Grabowiec 179 4. Grębocin 660 5. Gronowo 257 6. Gronówko 46 7. Jedwabno 123 8. Józefowo 41 9. Kopanino 63 10. Krobia 325 11. Lubicz Dolny 726 12. Lubicz Górny 1058 13. Mierzynek 80 14. Młyniec Drugi 143 15. Młyniec Pierwszy 167 16. Nowa Wieś 87 17. Rogowo 100 18. Rogówko 189 19. Złotoria 538 49 Gmina Lubicz Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 4961 Ruchy migracyjne w gminie Rok Napływ Odpływ 2000 407 182 2001 424 174 2002 529 210 2003 702 226 2004 706 199 2005 802 279 2.6.2. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym poziom bezpieczeństwa W 2005 roku tygodnik samorządowy „Wspólnota”3 opublikował wyniki rankingu dotyczącego poziomu życia mieszkańców w gminach wiejskich w Polsce. Gmina Lubicz zajęła w tej klasyfikacji 109 miejsce na ponad 1600 gmin. W województwie kujawsko – pomorskim zajmuje miejsce 5. Głównymi kryteriami były w tym rankingu poziom bezrobocia, dochody, dostęp do infrastruktury społecznej i technicznej, warunki mieszkaniowe ludności, warunki środowiska, migracja i wykształcenie mieszkańców gmin wiejskich. Na terenie Gminy kwitnie życie społeczne. Organizowanych jest w tym momencie ok. 10 dużych imprez o charakterze festynów wiejskich i gminnych. Imprezy masowe organizowane corocznie na terenie gminy: 1. festyn „Jesteśmy w Europie” - Gronowo - kwiecień lub maj, (impreza organizowana przez Starostwo Powiatowe w Toruniu i Zespół Szkół Rolniczych w Gronowie) 2. festyn „Święto pieczonego ziemniaka” - Grębocin - wrzesień (w roku 2005 odbyła się impreza dożynkowa) 3. festyn „Pożegnanie lata” - impreza Spółdzielni Mieszkaniowej w Lubiczu Górnym wrzesień 3 Wspólnota, nr z września 2005 roku 50 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 4. festyn „Powitanie jesieni” w Złotorii - koniec września, październik (zorganizowana po raz pierwszy 01.10.2005 r.) 5. Półmaraton Złoty w Złotorii – wrzesień lub październik (w roku 2005 r. impreza odbyła się po raz drugi) 6. „Święto Strachów Polnych” – Grębocin (początek lata) 7. „Święto ulicy Lipnowskiej” – Lubicz Górny (czerwiec) 8. „Turniej rycerski w Grębocinie” – Grębocin (początek czerwca) 9. „Święto latawca” w Grębocinie (jesień) Przygotowywana impreza: 10. „Święto Troci” w Lubicz Dolnym Edukacja – stan na koniec 2005 roku Lp. Siedziba szkoły 1. Liczba uczniów szkół 3. 4. Górny Grębocin Lubicz Dolny 468 279 201 222 152 112 I 77 53 II 76 III Gronowo 70 + 1 Młyniec Złotoria 65 220 36 30 107 28 12 9 37 40 34 9 9 37 86 41 35 10 9 31 IV 78 54 29 9 11 39 V 69 51 34 12 11 32 VI 82 40 41 18 16 44 388 223 W tym chłopców 186 105 I 125 81 II 136 80 III 127 62 41 27 22 11 11 25 podstawowych W tym chłopców 2. Lubicz np.spr. Liczba uczniów w klasach Liczba uczniów gimnazjum Liczba nauczycieli Szkoła Podstawowa 51 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 35 18 Gimnazjum Zespół Szkół 76 45 26 17,5 8,25 4,5 35 16 15 b. db b. db dobry Pracownicy 5. administracyjni Zespołu Szkół w 3,5+(0,5 8,25+(3se sez.) zon.) 7 7 13 dst dst b. db. brak brak przeliczeniu na etaty 6. 7. Liczba izb lekcyjnych Stan techniczny budynku 8. Sala gimnastyczna 9. Boisko 2.6.2.1. w bud. 6 sal zast. w rem. do do zagospod. remontu nie peł.wym. w bud. + nie peł.wym. do do zagospod. remontu Społeczeństwo obywatelskie Poziom obywatelskości mieszkańców Gminy jest dość wysoki, co dobrze rokuje na przyszłość różnorodnym inicjatyw o charakterze partnerskim, w tym głównie procesom odnowy wsi. Na terenie Gminy działają następujące organizacje pozarządowe: Stowarzyszenia: Lp Nazwa 1 . Toruńskie Bractwo Rycerskie w Lubiczu Adres ul. Kołłątaja 3/7 87-162 Lubicz T. Bałucha tel. 683-41-21 A. Uździńska tel. 683-2167 Działalność - popularyzacja tradycji historycznych miasta Torunia, - popularyzacja tradycji rycerskiego oręża polskiego, - dbałość o zachowanie dotychczasowego charakteru oraz należyty stan techniczny obiektów historycznych miasta Torunia. 2 Towarzystwo Inicjatyw Lokalnych Ul. Toruńska 21 87-162 Lubicz - promocja zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich 52 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - edukacja i szkolenia na rzecz ludności w Lubiczu wiejskiej - wspieranie procesów odnowy wsi i ochrony dziedzictwa kulturowego - promocja przedsiębiorczości wiejskiej 3 Towarzystwo ul. Rataja 8 Przyjaciół Dzieci w 87-162 Lubicz Lubiczu tel. 623-55-12 4 Klub Rotariański w „Dworek nad Drwęcą” Młyńcu Drugim Młyniec Drugi 11 87-162 Lubicz tel. 678-21-23 w. 25 - pomoc dzieciom w trudnej sytuacji. - propagowanie i promowanie służby innym przez godne tej idei prowadzenie działalności przez członka Klubu lub uprawianie przez niego innej, 678-24-46 społecznie akceptowanej profesji. 5. Stowarzyszenie Zespół Szkół Rolniczych - informowanie o pracach integracji w Integracji w Gronowie Europejskiej 87-162 Lubicz „Europejski tel. 678-41-25 Czwartek” w Europie i świecie, - propagowanie idei Zjednoczonej Europy, demokracji oraz przestrzegania praw człowieka, - kształtowanie świadomości Gronowie europejskiego społeczeństwa. 6. Stowarzyszenie Producentów Jedwabno 41 87-162 Lubicz - tworzenie najbardziej korzystnych warunków zapotrzebowań Rolnych „Zagroda” gospodarstw rolnych prowadzonych w Jedwabnie przez członków, - tworzenie najbardziej korzystnych warunków zbytu produktów wyprodukowanych w tych gospodarstwach, - upowszechnianie wśród członków wiedzy z zakresu technologii produkcji żywca wieprzowego. 7. Stowarzyszenie adres do korespondencji - celem Stowarzyszenia jest prowadzenie 53 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Rozwoju Wsi Złotoria w Złotorii ul. Piastów 3 87-124 Złotoria działalności społecznie użytecznej w sferze zadań publicznych na rzecz społeczności lokalnej to jest wsi e-mail: [email protected] 8. Toruński Ludowy Złotoria, Grabowiec, Nowa Wieś i Kopanino. Grabowiec 59 - celem jest popularyzacja jeździectwa i Klub Jeździecki z/s 87-124 Złotoria umożliwienia sportu jeździeckiego w w Grabowcu tel. 602-826-576 różnych jego odmianach, umożliwienie młodzieży szkolnej i akademickiej korzystania z koni w celach rekreacyjnych oraz stworzenie hodowcom bazy ujeżdżania koni i przygotowywania ich na eksport. 9. Stowarzyszenie ZS RCKU - promocja ZS RCKU w Gronowie, Absolwentów i Gronowo 130 - popularyzacja współczesnych tradycji i Sympatyków 87-162 Lubicz współczesnych osiągnięć ZS RCKU w Zespołu Szkół tel. 678-41-18, Gronowie, RCKU w Gronowie. tel. 678-41-25, tel. 678-41-66 10. Stowarzyszenie Rozwoju Grębocina w Grębocinie ul. Kowalewska 23a 87-122 Grębocin - popieranie celów edukacyjnych ZS RCKU w Gronowie. - propagowanie idei rozwoju infrastruktury miejscowości Grębocin, - podejmowanie inicjatyw zmierzających do pozyskiwania środków na realizację zadań niezbędnych do zaspokojenia potrzeb, - kształtowanie poprawnych stosunków z Zarządem Gminy Lubicz oraz przedstawicielami miejscowości Grębocin w Radzie Gminy, - rozwijanie życia społecznego i kulturalnego w miejscowości Grębocin, - działanie na rzecz poprawy poziomu 54 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz materialnego, edukacyjnego i zdrowotnego mieszkańców. 11. Stowarzyszenie ul. Toruńska 21, „Rota Zbrojna” 87-162 Lubicz - popularyzacja idei tradycji średniowiecza, czasów nowożytnych, Grodu Lubicz - popularyzacja obyczajów tamtego okresu, - pogłębienie znajomości historii - popularyzacja walorów historycznych regionu w kraju i za granicą, - propagowanie kulturalnej zabawy i rywalizacji rycerskiej. 12. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju ul. Rzemieślnicza 6 87-162 Lubicz Lubicza” w Lubiczu - działanie na rzecz rozwoju i poprawy infrastruktury, - popularyzowanie wiedzy kulturalnej wśród społeczeństwa, - promocja i popieranie działań zmierzających do poprawy warunków życia, zamieszkania i pracy, - tworzenie płaszczyzny wymiany informacji i doświadczeń pomiędzy osobami i instytucjami zainteresowanymi, - informowanie władz samorządowych o potrzebach mieszkańców. 13 Akcja Katolicka Grębocin - kształtowanie postaw obywatelskich i chrześcijańskich Grębocin - troska o rodzinę i wychowanie - odnowa moralna społeczeństwa - działalność na rzecz społeczności 14 Akcja Katolicka Gronowo - kształtowanie postaw obywatelskich i chrześcijańskich Gronowo - troska o rodzinę i wychowanie - odnowa moralna społeczeństwa - działalność na rzecz społeczności 15 Akcja Katolicka Lubicz Górny - kształtowanie postaw obywatelskich i 55 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz chrześcijańskich Lubicz Górny - troska o rodzinę i wychowanie - odnowa moralna społeczeństwa - działalność na rzecz społeczności Na terenie Gminy działają również stowarzyszenia sportowe: Klub Jeździecki w Grabowcu; Klub Sportowy „Flisak” w Złotorii oraz Uczniowskie Kluby Sportowe (Gronowo, Grębocin). Aktywne są także jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, zawiadujące świetlicami wiejskimi, organizujące konkursy pożarnicze: sprawnościowe, wiedzy o zapobieganiu pożarom, prowadzące bardzo intensywną działalność wychowawczą wśród młodzieży. Bardzo aktywne są oddziały Akcji Katolickiej – na terenie gminy działają trzy: w Grębocinie, Gronowie oraz w Lubiczu Górnym. 2.6.2.2. Społeczeństwo informacyjne Na terenie Gminy występują dość powszechne w kraju utrudnienia w dostępie do usług telekomunikacyjnych, w tym Internetu. Związane są one z monopolistyczną pozycją TP S.A. Kolejne problemy związane są z dostępem do szerokopasmowego Internetu, wywołane znów przez brak dostępu do odpowiedniej infrastruktury, niezabezpieczonej przez monopolistę na rynku telekomunikacji. Pojawiły się jednak pierwsze inicjatywy w zakresie radiowego dostępu do Internetu (Złotoria, Lubicz). Mimo to na terenie gminy prowadzonych jest kilka interesujących społecznych serwisów internetowych, związanych ze sprawami lokalnymi. Przykłady tego typu witryn to m.in.: www.lubicz.pl – witryna prowadzona przez Urząd Gminy Lubicz, www.zlotoria.pl – poświęcona tejże wsi witryna prowadzona przez Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Złotoria www.uksgrebocin.webpark.pl – strona uczniowskiego klubu sportowego z Grębocina 56 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 2.6.3. Określenie grup społecznych wymagających wsparcia Infrastruktura pomocy społecznej a wykluczenie społeczne w Gminie Lubicz W skład szeroko rozumianej infrastruktury pomocy społecznej (w zakresie powiatu) wchodzą między innymi: Powiatowe Centrum Pomocy Społecznej Terenowe Ośrodki Pomocy Społecznej Domy Pomocy Społecznej Dzienne domy pomocy społecznej Kluby seniora Schroniska dla bezdomnych Noclegownie dla bezdomnych Jadłodajnie Ośrodki i działy interwencji kryzysowej Środowiskowe domy samopomocy Warsztaty terapii zajęciowej Zakłady aktywizacji zawodowej Domy dziecka Młodzieżowe ośrodki wychowawcze Rodzinne domy dziecka Pogotowie opiekuńcze Rodziny zastępcze Świetlice środowiskowe Ogniska wychowawcze Świetlice terapeutyczne Organizacje pozarządowe Inne Na terenie gminy Lubicz występują: Środowiskowe Ognisko Wychowawcze – 40 miejsc Klub Seniora – 2 Punkty wydawania posiłków – 3 57 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Rodziny zastępcze Organizacje pozarządowe (OSP, Akcje Katolickie, TPD, Drużyna ZHP, Stowarzyszenia Rozwoju Wsi) Świetlice środowiskowe w Grębocinie, Gronowie Lubiczu Górnym. Niestety na terenie gminy Lubicz nie występują – (największa potrzeba): Schronisko dla bezdomnych lub noclegownia Dom dla kobiet w ciąży lub z małym dzieckiem Mieszkanie chronione dla osób chorych psychicznie Jadłodajnie Grupy samopomocowe dla osób wykluczonych społecznie Dzienne domy pomocy dla osób starszych Brak schroniska dla bezdomnych lub noclegowni na terenie gminy, a także powiatu powoduje to, że gminy skazane są na życzliwość i wolne miejsca w schroniskach znajdujących się w innych powiatach. Pobyt bezdomnego w schronisku jest kosztowny i gminy najczęściej zabezpieczają potrzebę schronienia w inny sposób (np. wynajęcie lokalu z zasobów prywatnych). Podobnie brak miejsc dla kobiet w ciąży lub z małymi dziećmi, a znajdujących się w kryzysie uniemożliwi prawidłowe realizowanie zadań ustawowych. Co prawda na terenie powiatu toruńskiego występuje Ośrodek Interwencji Kryzysowej przy Domu Pomocy Społecznej w Browinie, ale koszt pobytu kobiety np. z jednym dzieckiem kształtuje się miesięcznie na poziomie: 1.500 – 1.800 zł. Gmina nie może umieszczać w tym Ośrodku swoich podopiecznych, bo koszty są zbyt wysokie. Często w wyniku licznych poszukiwań udaje się znaleźć na terenie innego powiatu a często i województwa tańsze miejsce pobytu, ale wówczas musimy pokrywać koszty dojazdu i co najważniejsze pracownik socjalny umieszczając osobę poza swoją gminą nie może prowadzić pracy socjalnej, a tym samym pracować nad wprowadzeniem osoby wykluczonej do środowiska. Podobnie wygląda sytuacja jeśli chodzi o osoby starsze. Gmina zobowiązana jest do zapewnienia usług opiekuńczych osobom wymagającym, a tej formy pozbawionym. W przypadku, gdy osoba wymaga usług po takim zakresie, których gmina nie może zaspokoić osoba wyrażająca chęć winna być umieszczona w domu pomocy społecznej. Pobyt w domu pomocy społecznej opłacany jest z emerytury lub renty klienta (70%), a różnicę dopłaca rodzina (taki przypadek nie miał miejsca, bowiem rodziny nie posiadają takich dochodów, 58 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz które pozwalają zobowiązać do pokrywania kosztów pobytu w domu pomocy społecznej) lub organ kierujący czyli gmina. Koszt pobytu mieszkańca w domu pomocy społecznej kształtuje się na poziomie 1.600 – 1.800 zł miesięcznie. Dobrym rozwiązaniem dążącym do pozostawienia ludzi starszych w środowisku jest utworzenie miejsc w dziennym domu pomocy społecznej. Konieczne jest również utworzenie świetlic środowiskowych, bowiem ich brak powoduje, że dzieci i młodzież nie mają zorganizowanego czasu wolnego po zajęciach lekcyjnych a to przyczynia się do rozwoju zjawisk patologicznych. 2.6.4. Rynek pracy Poziom i struktura bezrobocia na terenie gminy Lubicz wg stanu na 31.12.2005r Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety 18-24 282 152 25-34 403 229 35-44 250 142 45-54 227 114 55-59 45 9 Powyżej 8 X Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Wyższe 48 39 Policealne i średnie 263 160 Średnie ogólnokształcące 85 63 Zasadnicze zawodowe 357 188 Gimnazjalne i poniżej 462 196 Ogółem 1215 646 Wiek Wykształcenie zawodowe Istnieją dwa typy pomiaru bezrobocia: wskaźnik bezrobocia i stopa bezrobocia. - Wskaźnik bezrobocia oznacza stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób w wieku produkcyjnym - Stopa bezrobocia to stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób w wieku produkcyjnym, czynnych zawodowo (zasobów siły roboczej*). W Polsce na poziomie gminy 59 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz możliwe jest jedynie jej oszacowanie, ze względu na brak prowadzonych statystyk w zakresie zasobów siły roboczej na poziomie gminy. * - Zasoby siły roboczej: pracujący, poszukujący pracy, zatrudnieni na kontraktach, umowach o dzieło, umowach-zleceniach, na stażach itp.) WB będzie zawsze niższy, niż SB Wskaźnik bezrobocia liczba ludności w wieku 10 294 osób produkcyjnym 1 215 osób liczba bezrobotnych wskaźnik bezrobocia 11,80299 % Stopa bezrobocia (szacowana) zasoby siły roboczej (szacunkowo) 9100 osób bezrobotni 1215 osób stopa bezrobocia 13,35165 % 2.6.5. Identyfikacja problemów Jednym z problemów zaobserwowanych na terenie Gminy, który wymaga szybkiej interwencji, także przy udziale środków strukturalnych Unii Europejskiej, jest kwestia niskiego poziomu integracji ludności rodzimej z licznie obecną na terenie Gminy ludnością napływową. Według badań socjologicznych przeprowadzonych przez Instytut Socjologii UMK w Toruniu w okresie stycznia - kwietnia 2005 roku4 istnieją przejawy różnicy interesów miejscowej i napływowej ludności oraz tendencje polaryzacyjne tych kategorii społecznych. Skutkuje to pewną liczbą konfliktów społecznych, negatywną stygmatyzacją społeczną Praca magisterska – Jolanta Sitkiewicz, Integracja społeczna gminy podmiejskiej. Studium przypadku Gminy Lubicz, Toruń 2005, praca do wglądu w Instytucie Socjologii UMK w Toruniu. 4 60 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz (ludność miejscowa często jest uboższa, niż napływowa), wreszcie brakiem wzajemnego zaufania, wykluczającym efektywną współpracę i realne partnerstwo. III ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTAUACJI NA OBSZARZE GMINY LUBICZ Wstęp Uznajemy, że główne zadania na najbliższe dziesięciolecie będą miały charakter trójkierunkowy: -zdecydowanej poprawy infrastruktury technicznej Gminy, głównie poprzez budowę systemów kanalizacji oraz poprawę stanu dróg gminnych - poprawę jakości życia poprzez polepszenie stanu infrastruktury społecznej: systemu świetlic wiejskich, rewitalizacji miejsc wypoczynku i rekreacji, poprawę infrastruktury sportowej - wsparcie przedsiębiorczości i zatrudnienia poprzez tworzenie infrastruktury przyjaznej przedsiębiorcom oraz stworzenie warunków przyciągania inwestorów zewnętrznych, m.in. poprzez właściwą i konsekwentną politykę zagospodarowania przestrzennego 3.1. Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru, w tym zasady kształtowania rolnej i leśnej przestrzeni produkcyjnej 3.1. 1. Rozwój turystyki wiejskiej Turystyka wiejska ma ogromne szanse realizacji na terenie Gminy Lubicz. Sprzyja jej: - bardzo dogodne położenie przy ważnych i ruchliwych szlakach komunikacyjnych - bliskość Torunia - wysokie walory przyrodnicze Doliny Drwęcy - ukryte, lecz mające szanse na pełne wykorzystanie, zasoby dziedzictwa kulturowego - poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodu przez rolników 61 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz W związku z tym należy wspierać oraz spodziewać się rozwoju następujących form turystyki wiejskiej: - kwalifikowanej agroturystyki, w oparciu o istniejące gospodarstwa rolne, z nastawieniem na wymagającą klientelę toruńska. Agroturystyka kwalifikowana realizowana byłaby w postaci organizacji przy gospodarstwach rolnych dodatkowych, specyficznych rozrywek i zajęć dla turystów: wypoczynek w siodle, rajd rowerowy, połowy ryb, rajdy „quadów” itp. - turystyki tranzytowej, w oparciu o motele, pensjonaty i małe hotele dla kierowców i turystów przemierzających Polskę i poszukujących chwilowego lub jednodniowego wypoczynku (na jedna noc) - turystyki weekendowej, bez noclegów, lecz w oparciu o szlaki turystyczne (piesze i rowerowe), lub związanej z konkretnymi miejscami na terenie gminy (np. zabytkami dziedzictwa kulturowego, czy przyrodniczego) Wsparciem dla pierwszego i trzeciego typu turystyki wiejskiej mogłoby okazać się stworzenie wsi tematycznych. Na terenie Gminy nie ma obecnie wsi tematycznych. Tymczasem bliskość Torunia sprawia, że mogą one – poprzez specyfikę, niepowtarzalność i oryginalność oferty – stać się katalizatorem turystyki weekendowej, pamiątkarstwa i zwiększania obrotów lokalnego handlu. Jednak z inicjatywy Towarzystwa Inicjatyw Lokalnych oraz UG Lubicz trwają prace koncepcyjne nad dwoma pomysłami, zgłoszonymi w toku społecznych konsultacji. Są to: - Wieś Koni (Mierzynek - nazwa miejscowości - Mierzynek - zniknęła z pamięci zbiorowej, a oznacza wg Kopalińskiego - (z niem.) konia niewielkiego wzrostu, mały, silny konik pociągowy ) - promocja agroturystyki kwalifikowanej w oparciu o stadninę koni, głównie hipoterapię w oparciu o koniki polskie i kuce. Połączenie w ofertę pakietową rozproszonych działań agroturystycznych. - Wieś Gwiezdnych Wojen (Grabowiec) - jest tu juz słynna na całą Polskę, pierwsza w Europie ulica Obiego-Wana-Kenobi. Działa intensywnie fan-club Gwiezdnych Wojen. Pomysł polega na utematycznieniu wsi i stworzeniu kilku miejsc pracy w b. PGR Grabowiec związanych z produkcja pamiątek. Wątek ten ma sprowadzić klientów do istniejących tu i tworzonych gospodarstw agroturystycznych oraz hoteliku. Położenie 5 km od Torunia, z doskonałym połączeniem drogowym oznacza jednak nastawienie głównie na krótkookresową, kilkugodzinna turystykę klienteli toruńskiej. 62 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Wsparciem szczególnie ważnym dla rozwoju turystyki wiejskiej byłyby nowe imprezy masowe na terenie Gminy, oparte o zasoby przyrodnicze i kulturowe, na przykład „Święto troci” każdorazowo w dniu 1 stycznia, czy nowe zawody sportowe, w oparciu o działalność Lokalnej Grupy Działania „Podgrodzie toruńskie”. Szczególnym wsparciem należy otoczyć inicjatywy przyciągające turystów na ten teren, niezależnie od pory roku: Ruiny Zamku w Złotorii oraz Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie. Z czasem należy – zgodnie z sugestiami z części dotyczącej produktów lokalnych oraz lokalnej bazy kulturalnej – rozwinąć działalność innych atrakcji turystycznych i muzeów oraz izb pamięci. Ruiny Zamku w Złotorii Szansą na rozwój turystyki i rekreacji na terenie Gminy mogłaby stać się rewitalizacja terenu ruin Zamku krzyżackiego w Złotorii. W tym celu należy rozwiązać sytuację z problemami dojazdu do ruin przez teren prywatny. Należałoby rozważyć zarówno uporządkowanie terenu wokół zamku, jak i ustawienie odpowiednich znaków informacyjnych. Promocja Zamku, jako jednego z najciekawszych zabytków gminy mogłaby objąć również organizację festynu na tym terenie. W bezpośrednim pobliżu ruin można rozważyć budowę przystani kajakowej. Rewitalizacja ruin Zamku w Złotorii byłaby łatwiejsza, gdyby ułatwiono dojazd na teren zamku. Chodzi tu m.in. o wykupienie i urządzenie drogi lub ścieżki rowerowo – pieszej od ul. Toruńskiej. Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie Należy również wspierać prywatna inicjatywę twórców muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie, poprzez jego promocję oraz organizowanie na terenie Muzeum festynów. Zasadnym jest budowa Parku tematycznego przy Muzeum, które pełniłoby role atrakcji turystycznej, a przy okazji byłoby zapleczem dla kolejnych festynów. Muzeum mogłoby również współpracować z Zespołem Szkół w Grębocinie w celu stworzenia klas tematycznych, związanych z pielęgnowaniem tradycji i historii wsi i regionu. 63 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 3.2. Zmiany w sposobie użytkowania terenu Plany Zagospodarowania Przestrzennego Należy doprowadzić – co aktualnie znajduje się w trakcie realizacji - do uchwalenia planów zagospodarowania przestrzennego wszystkich miejscowości gminy. Należy dążyć do stworzenia mechanizmu przekładania PZP na konkretne działania. Tereny inwestycyjne o znacznej powierzchni Szansą na znaczne przyspieszenie rozwoju Gminy byłoby wydzielenie znacznych terenów inwestycyjnych, atrakcyjnych dla dużych przedsiębiorców, kreujących wzrost zatrudnienia. Szczególną szansą będzie tu budowa autostrady A 1, przez co wzrośnie atrakcyjność Gminy pod kątem zagospodarowania terenu na cele inwestycyjne, w tym głównie pod działalność transportową oraz logistyczna. Warte wydzielenia są szczególnie duże tereny w Gronowie, położone w pobliżu planowanego zjazdu do węzła autostradowego „Turzno”. Należy dążyć do scalania gruntów i planowego wykupu nieruchomości na rzecz gminy, które następnie służyłyby jako atrakcyjne tereny inwestycyjne. 3.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury 3.3.1. Gazyfikacja Gminy Istnieją przesłanki do pilnej oraz szybkiej gazyfikacji Gminy Lubicz. Przesłanki to: troska o środowisko naturalne, zapewnienie rosnącej liczbie stosunkowo zamożnych mieszkańców komfortowego dostępu do energii grzewczej, wreszcie – kompleksowe rozwiązanie dostarczenia źródeł energii dla przewidywanych inwestycji na terenie Gminy. 64 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Szybka gazyfikacja jest możliwa poprzez dalszą, bardziej owocną i konsekwentną współpracę Gminy ze spółkami i firmami oferującymi przejęcie na siebie kosztów planowania i wykonania instalacji gazowych. Na terenie Gminy obecnie prowadzone są działania w zakresie jej gazyfikacji – dostęp do gazu, oferowany przez spółkę KRI, jest już we wsiach (stan na marzec 2006): - Lubicz Górny - Lubicz Dolny - Złotoria - Nowa Wieś W następnej kolejności istnieje pilna potrzeba gazyfikacji miejscowości: - Grębocin - Krobia - Gronowo (po drodze – także Rogówko) W tychże miejscowościach należy promować podłączanie się do sieci gazowej zarówno indywidualnych mieszkańców, jak i firm. Promocja ta oznacza aktywny udział Urzędu Gminy w zachęcaniu do przyłączania się do sieci gazowej. Szczególny nacisk należy położyć na podłączenie do sieci gazowej instytucji zależnych lub należących do Urzędu Gminy 3.3.2. Drogi, ulice i komunikacja Jednym z priorytetowych zadań Gminy Lubicz będzie w najbliższych latach poprawa stan dróg gminnych oraz ulic. Priorytetowo należy potraktować budowę dróg gminnych: - Brzezinko – Gronowo, ułatwiających mieszkańcom miejscowości Gronowo skomunikowanie się z południową częścią gminy (2,3 km) - odcinek ulicy Trakt Leśny na terenie Gminy we wsi Lubicz – Małgorzatowo, prowadzący do terenów przemysłowych (0,65 km) oraz ulic, które otrzymały już pełne wyposażenie medialne, mają przy tym kluczowe znaczenie dla układu komunikacyjnego miejscowości (pełniąc rolę małych obwodnic i rezerwowych tras w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń i katastrof drogowych wciągu dróg krajowych i ruchliwych dróg powiatowych) 65 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - Piaskowa (1,15 km), Rzemieślnicza (0,70km) w Lubiczu Górnym (łącznie – 1,85 km) - Leśna (odcinek do ul. Bukowej - 0,71 km) , Lipowa (do wiaduktu autostradowego 0,74 km) , Sosnowa (0,33 km) , Piaskowa (0,44 km) w Złotorii (łącznie – 2,2 km) wreszcie ulic, które w pierwszej kolejności (po wykonaniu kanalizacji) należy wykonać dla optymalizacji ruchu w obrębie miejscowości : - Szkolna (0,38 km) , Mostowa (0,75 km) , Toruńska (0,6 km), Nad Strugą (0,45 km), Wiatraczna (0,32 km), Piękna (0,4 km) i Owocowa (0,45 km) w Grębocinie (łącznie: 3,25 km) - Kamienna (0,29km) , Sportowa (0,24 km) , Słoneczna (0,26 km) , Widokowa (0,25 km) i Parkowa (0,24 km) w Lubiczu Górnym (łącznie: 1,28 km) - Sosnowa (0,42 km), Lipowa (0,33 km), Akacjowa (0,18 km) , Brzozowa (0,22 km) , Konwaliowa (0,19km) , Liliowa (0,14km) , Różana (0,49 km) i Magnoliowa (0,38 km) w Lubiczu Dolnym (łącznie: 2,34 km) - Dluga, Osiedlowa, Wiejska w Krobii (łącznie 2,65 km) - utworzenie drogi lokalnej łączącej Lubicz Dolny z Lubiczem Górnym po starym moście przez Drwęcę, zgodnie z obowiązującymi planami zagospodarowania przestrzennego (ok. 0,45 km + most przez rzekę Drwęcę) Łącznie: ok. 3 km dróg gminnych i ok. 14,2 km ulic osiedlowych Dla zapewnienia bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego niezwykle ważnym i pilnym zadaniem jest budowa ciągów rowerowo – pieszych (ścieżek rowerowych), w szczególności wzdłuż: - drogi wojewódzkiej numer 552, od krańców miejscowości Grębocin (od granicy z gminą Łysomice) do miejscowości Lubicz Dolny - drogi krajowej numer 10 na docinku we wsiach Lubicz Dolny i Górny, do granicy gminy Obrowo i do granicy miasta Toruń - drogi krajowej numer 50 w miejscowościach: Grębocin (od granicy z miastem Toruń), Rogówko, Gronowo (do centrum wsi) - drogi powiatowej numer 654 od granic Torunia przez Złotorię do Grabowca Inwestycje te będą leżały w gestii instytucji pozagminnych – GDKKiA w Warszawie (droga krajowa), Województwa Kujawsko -Pomorskiego, Starostwa Powiatowego w Toruniu. Rolą Gminy jest ciągłe naciskanie na te instytucje w celu jak najszybszego 66 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz wykonania tych inwestycji. Gmina może wykazać w tym względzie dobrą wolę i ponieść część kosztów realizacji tych inwestycji – przykładowo poprzez opłacenie części kosztów dokumentacji technicznej. Należy stwarzać mechanizmy zachęt dla prywatnych przedsiębiorców, oferujących usługi komunikacyjne na terenie gminy, konkurencyjnych lecz uzupełniających, nie alternatywnych wobec MZK Toruń. W szczególności należy zwrócić uwagę na rozwiązanie trudności z komunikacją zbiorową dla mieszkańców miejscowości Krobia, obecnie całkowicie wyłączonych spod usług publicznej komunikacji zbiorowej. 3.3.3. Rozwój społeczeństwa informacyjnego Szczególnie ważnym wyróżnikiem negatywnym wsi jest jej marginalizacja względem dostępu do nowoczesnych technologii teleinformatycznych. Brak dostępu do Internetu jest jedną z barier rozwojowych nie tylko firm, czy instytucji, ale także osób fizycznych. Dostęp ten tymczasem, co pokazujemy w części diagnostycznej Planu, jest wynikiem monopolu na rynku. Należy dążyć zatem do wspierania rozwoju alternatywnych względem TP S.A. sieci teleinformatycznych na terenie Gminy, z uwzględnieniem następujących działań: - budowy systemów radiowego dostępu do Internetu - budowy punktów dostępowych do Internetu (Hot-Spot) - tworzenia wiejskich centrów teleinformatycznych, - udostępniania szkolnych pracowni informatycznych ogółowi mieszkańców (z zabezpieczeniem pracowni) - tworzenia witryn internetowych służących wymianie poglądów na temat rozwoju lokalnego 3.4. Poprawa stanu środowiska naturalnego 3.4.1. Gospodarka wodno – ściekowa 67 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Zakłada się, że do 2015 roku liczba mieszkańców Gminy wzrośnie do ok. 20,3 tys. Zakładamy również, że z ok. 4,2 tys. nowych mieszkańców Gminy Lubicz ok. 85% zamieszka na terenach skanalizowanych i zwodociągowanych. Ze zbiorowego systemu kanalizacyjnego korzysta obecnie 1,95 tys. osób, co stanowi 11,6 % mieszkańców Gminy Lubicz . W miejscowości Brzeźno zrealizowano pierwszy kompleksowy program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, obejmujących całą wieś. Zbudowano tam w latach 2002-2005 65 instalacji tego typu. Do 2015 roku zakłada się wybudowanie 79,2 km sieć kanalizacji sanitarnej, ilość osób planowana do włączenia do sieci kanalizacyjnej – ok. 9 600 osób z terenów obecnie zamieszkanych i ok. 3 700 nowych mieszkańców Gminy. Łącznie więc liczba osób z terenu Gminy włączona do sieci kanalizacji wzrośnie z 1 950 osób do ok. 15 250 osób. Docelowo więc do 2015 roku ze zbiorowego systemu kanalizacyjnego korzystać powinno ok. 76% mieszkańców Gminy. Zakłada się również realizację Gminnego programu Budowy Przydomowych Oczyszczalni Ścieków, w miejscowościach, gdzie budowa kanalizacji zbiorczej jest nieuzasadniona ekonomicznie i / lub technologicznie. Długość sieci wodociągowej w Gminie Lubicz wynosiła w listopadzie 2005 roku ok. 193,5 km. Długość sieci projektowanej –34,8 km ilość osób do podłączenia – ok. 3,5 tys, Z systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę korzysta obecnie 95% mieszkańców Gminy. Do 2013 roku poziom zwodociągowania nie ulegnie znaczącej zmianie (w związku z przewidywanym dalszym, znacznym wzrostem liczby mieszkańców Gminy) i wyniesie ok. 96%. Na terenie Gminy Lubicz istnieje sieć wodociągowa z rur PCV oraz rur azbestowocementowych. Długość rurociągu azbestowo-cementowego wynosi ok. 2 km w ul. Lipnowskiej w Lubiczu Górnym oraz w ul. Nowej w Krobii – istnieje więc pilna konieczność przebudowy wodociągu z rur azbestowo-cementowych na rurociąg PCV. Na potrzeby finansowania budowy systemów kanalizacji zbiorczej stworzone zostały projekty dwóch aglomeracji5: Pojęcie aglomeracji jest tu używane zgodnie z przepisami ministra Środowiska, w których jako aglomerację definiuje się zwarty, zurbanizowany obszar osadniczy, obejmujący zlewnię jednej oczyszczalni ścieków. Jest to definicja rozbieżna z definicja stosowana w potocznej nomenklaturze terytorialnej. Rozumienie to nie zakłada więc włączenia Grębocina, Rogówka i gronowa do miasta Torunia, jedynie połączenie tych miejscowości z miejskim systemem kanalizacji. 5 68 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - „Lubickiej”, z oczyszczalnią ścieków w Lubiczu Górnym, obejmującej miejscowości: Lubicz Górny, Lubicz Dolny, Jedwabno, Młyniec I, Młyniec II, Krobia, Nowa Wieś, Złotoria, Kopanino, Grabowiec, Mierzynek (patrz załącznik - mapa oraz schemat) - „Grębockiej”, przyłączonej do aglomeracji toruńskiej, z oczyszczalnią ścieków w Toruniu, obejmującą miejscowości: Grębocin, Rogówko, Gronowo (patrz załącznik – mapa oraz schemat) Dodatkowo zrealizowany powinien zostać „Gminny Program Budowy Przydomowych Oczyszczalni Ścieków” w miejscowościach: - Rogowo, Brzezinko, Gronówko oraz w innych miejscowościach, gdzie występuje zabudowa rozproszona. W takim systemie cała Gmina winna zostać skanalizowana najpóźniej do 2014 roku. Ważnym uzupełnieniem tej informacji są załączniki w postaci schematów aglomeracji, znajdujące się na końcu niniejszego opracowania. 3.4.2. Rekultywacja obszarów zdegradowanych przyrodniczo i wysypisk odpadów komunalnych Należy pilnie doprowadzić do ostatecznego zamknięcia gminnego wysypiska odpadów komunalnych w Nowej Wsi oraz przedsięwziąć działania rekultywacyjnego tego terenu. Proponuje się zagospodarowanie tego terenu na przykład pod cele sportowo – rekreacyjne (np. tor dla rowerów górskich, dla quadów). Osobną uwagę należy poświęcić tworzeniu enklaw leśnych na terenach już zurbanizowanych, w celu urozmaicenia krajobrazu, poprawy jakości środowiska na tym obszarze, ale i stworzeniu miejsc wypoczynku dla mieszkańców. 3.5. Poprawa stanu środowiska kulturowego 3.5.1. Promocja produktów lokalnych Na terenie Gminy w chwili obecnej można wyróżnić co najmniej dwa produkty lokalne, szeroko definiowane: 69 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - ceramika lubicka – ośrodek jej produkcji to Jedwabno. Należałoby wypracować wzór ceramiki oraz ozdób na ceramice, nawiązujących do tradycji tego obszaru. W tym celu konieczne są studia etnograficzne w tym kierunku. - drukarstwo (wyroby, pamiątki, produkty pochodne). Teren gminy słynął z produkcji drukarskiej. Należałoby kontynuować wysiłki zapoczątkowane przez prywatne Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie. Dalsza identyfikacja kolejnych wyrobów lokalnych mogłaby podążać w kierunku: - poszukiwania lokalnych wyrobów mięsnych, przede wszystkim wieprzowych (np. kiełbasa lubicka?) - odszukania lokalnych przepisów na wyrób ciasta domowego - nawiązania do tradycji rycerskich 3.5.2. Społeczne izby pamięci, muzea Na terenie Gminy Lubicz widzimy szansę powstania co najmniej kilku placówek o charakterze muzealnym, bądź pełniących funkcję muzeów prywatnych lub też społecznych izb pamięci. Instytucje te nawiązywałyby do bardzo bogatej historii gminy – pełnej zróżnicowań kulturowych, dramatycznych wydarzeń oraz chwały. Postuluje się stworzenie: - Muzeum Pożarnictwa - społecznej izby pamięci dokumentującej ruchy obywatelskie z obszaru gminy, a także pielęgnującej pamięć o kulturze społeczności lokalnych, tożsamości zbiorowej, miejscach, które zniknęły z mapy gminy itp. - społecznej izby pamięci dokumentującej historię największych wsi (Lubicza, Grębocina, Złotorii) oraz gminy - Muzeum techniki rolniczej w Gronowie Celowym działaniem byłoby ogłoszenie konkursu na pracę licencjacka lub magisterska dotyczącą historii gminy. 3.6. Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania 70 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Pewne trendy związane ze zmianami w strukturze zamieszkania ukazane zostały już w części 2.6. Pokazano tam przemiany w strukturze osadnictwa Gminy, z zaznaczeniem ciągłości zjawiska napływu ludności wielkomiejskiej na teren największych i najbardziej malowniczych miejscowości Gminy. Generalnie jednak praktycznie żadna z wsi gminnych nie będzie w najbliższym czasie dotknięta gwałtowną depopulacją. Można jedynie spodziewać się odpływu ludności z miejscowości po PGR-owskich, ale i tu z pewnymi zastrzeżeniami (np. Grabowiec). Najbardziej intensywne osadnictwo na terenie gminy postępować więc będzie wokół obszarów tradycyjnie od kilkunastu lat przyjmujących największą liczbę nowych mieszkańców. Większość mieszkańców Gminy zamieszkiwać będzie w największych wsiach: Lubiczu Górnym, Dolnym, Grębocinie, Złotorii. Należy jednak spodziewać się zmniejszania się osadnictwa na terenach, gdzie istnieją poważne przyrodnicze ograniczenia tych procesów. 3.6.1. Place zabaw Gmina Lubicz powinna stworzyć system ogólnodostępnych placów zabaw dla dzieci, przynajmniej w największych skupiskach ludności. Place zabaw powinny spełniać określone wymogi prawne związane z BHP oraz być położone na terenie dostępnym dla wszystkich mieszkańców, możliwie najbliżej centrów wsi. Postuluje się w pierwszej kolejności budowę placów zabaw we wsiach: Grębocin, Lubicz Dolny, Krobia, Złotoria, Brzeźno, Młyniec I i II, Mierzynek. Specyficzną forma placu zabaw są tzw. skate – parki – przeznaczone dla starszych dzieci i młodzieży. Urządzenia te służą do jazdy i akrobacji na wrotkach, rolkach oraz deskorolkach i cieszą się one obecnie znaczna popularnością w grupie wiekowej od 10 do 18 lat. Uwzględniając tę potrzebę należałoby pomyśleć o budowie co najmniej jednego skate – parku w Lubiczu Górnym, na terenie placu przyszkolnego. 3.6.2. Świetlice wiejskie i ośrodek kultury Gmina Lubicz posiada dobrze rozwinięty system świetlic wiejskich, jednakże wymaga on uporządkowania zarówno w sensie infrastrukturalnym, jak i prawno – organizacyjnym. 71 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Należałoby wyjaśnić status prawny świetlic należących formalnie do Gminy – ustalić ich stan legalny, w tym – status budowlany. Następnie należałoby zastanowić się nad utworzeniem Gminnego Ośrodka Kultury, jako instytucji, która koordynowałaby działanie świetlic wiejskich należących do gminy, wspierając także świetlice parafialne i należące do OSP. GOK wypełniałby więc raczej funkcję zarządcze, nie wymagałby w najbliższym czasie żadnych większych inwestycji. Nie należy rezygnować z istnienia systemu świetlic wiejskich, jednak trzeb zadbać o ich rewitalizację. Chodzi przede wszystkim o: - uatrakcyjnienie formuły ich pracy - doposażenie w sprzęt, meble, komputery, łącza internetowe, biblioteczki itp. - przeprowadzenie remontów, w tym – systemów grzewczych - ustanowienie formalnego zarządu nad świetlicą (odpowiedzialności) – w miarę możliwości korzystając z wsparcia wolontariuszy. Należy również utworzyć– zgodnie ze zgłaszanymi potrzebami mieszkańców – świetlicę wiejską w Krobii. Najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem byłoby jej utworzenie w oparciu o istniejące już - a użyczone budynki. 3.6.3. Infrastruktura sportowa Należy kontynuować rozwój infrastruktury sportowej w gminie, z zastrzeżeniem pierwszoplanowego wsparcia dla obiektów, które mogą mieć charakter otwarty -to znaczy – służyć potrzebom całej społeczności lokalnej i gminnej. Proponujemy podzielenie zadań związanych z realizacją tej potrzeby na dwie grupy: - infrastruktura sportowa przyszkolna, o charakterze otwartym dla całej społeczności W tym punkcie należałoby przede wszystkim budowę nowych obiektów: - zespołu boisk ogólnodostępnych, przy Zespole Szkół we wsi Grębocin -zespołu boisk ogólnodostępnych, przy szkole we wsi Złotoria -budowę sali sportowej w Złotorii - ogólnodostępnej pływalni krytej przy Zespole Szkół w Lubiczu Górnym oraz - rozbudowę infrastruktury sportowej przy Zespole Szkół w Lubiczu Górnym, m.in.,. o skate – park 72 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - rozbudowę zespołu boisk ogólnodostępnych przy szkole w Lubiczu Dolnym poprzez nadanie mu nowych funkcji - wiejska infrastruktura sportowa nie oparta o szkoły: W tym punkcie postuluje się budowę lub rozbudowę następujących obiektów, które nie posiadają charakteru przyszkolnego, służyć zaś będą całej społeczności: - rozbudowę i remont boiska wiejskiego w Złotorii, - budowę wiejskiego boiska sportowego w Krobii - budowę toru dla rowerów górskich (miejscowość do ustalenia – raczej należy budować go w miejscowości o urozmaiconym ternie, z dużymi spadkami terenu) - budowę toru dla quadów (motocykli czterokołowych) (jak wyżej – z zaznaczaniem oddalenia toru od istniejących bądź projektowanych zabudować mieszkalnych). 3.6.4. Infrastruktura rekreacyjna i wypoczynkowa Oprócz infrastruktury sportowej należy również zwrócić baczniejszą uwagę na poprawę sytuacji miejscowości w zakresie istnienia miejsc wypoczynku i rekreacji ogólnodostępnych dla całej społeczności danej wsi. W szczególności chodzi o: - rewitalizację zaniedbanych parków wiejskich (np. w Lubiczu Dolnym) - odnowę centrów wsi, z zagospodarowaniem miejsc na wypoczynek i spotkania na świeżym powietrzu - budowę miejsc na ogniska - przedłużenie ścieżek edukacyjnych - budowę ścieżek rowerowych i ich oznakowanie, także pod kątem turystyczno – krajoznawczym - budowę torów dla rowerów górskich oraz quadów 3.6.5. Seniorzy W związku z nieuchronnym procesem starzenia się populacji Gminy należy szczególnie zadbać o organizację czasu wolnego oraz wsparcie zrzeszeń seniorów z terenu gminy. 73 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Działania te powinny objąć: - wspieranie klubów seniora i innych organizacji osób starszych - organizację imprez dla seniorów oraz imprez integracyjnych - zorganizowanie miejsc specjalnie przeznaczonych dla klubów seniora Niezwykle przydatna instytucją dla starszej społeczności Gminy byłby Dom Spokojnej Starości lub ośrodek zajmujący się opieka nad osobami chorymi i w podeszłym wieku. Należy podjąć starania o objęcie Gminy działalnością Uniwersytetu Trzeciego Wieku. 3.6.6. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego Mimo znacznej liczby organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy, należy zwrócić uwagę na rozproszony charakter wysiłków ich członków. Skutkiem tego jest relatywna słabość Trzeciego Sektora względem partnerów administracyjnych oraz biznesu, a także sektorowe efekty ich działalności. Nie sprzyja to zrównoważonemu rozwojowi Gminy Lubicz. Dla poprawy efektywności i jakości działania organizacji pozarządowych, należy stymulować trzy rodzaje procesów: - integracji horyzontalnej organizacji pozarządowych, w celu skuteczniejszego działania na rzecz zrównoważonego rozwoju Gminy i miejscowości oraz grup społecznych z jej obszaru. Proponowanym rozwiązaniem byłoby powstanie Gminnej Koalicji Organizacji Pozarządowych. - promocji formalizacji działania zrzeszeń (rejestracja). - utworzenie gminnego punktu wsparcia organizacji pozarządowych Cenna inicjatywą w tym zakresie jest pełna aktywność organizacji gminnych w programie Unii Europejskiej LEADER+. Istotnym elementem podnoszenia obywatelskości społeczeństwa i jakości relacji pomiędzy administracją a zrzeszeniami lokalnymi oraz petentami mogłoby być zmodyfikowanie funkcjonowania Urzędu Gminy poprzez stworzenie Punktu Obsługi Klienta (Petenta) oraz stworzenie pełnej informatyzacji obiegu dokumentów. 3.6.7. Rozwój pomocy społecznej 74 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz W tym priorytecie należałoby zwrócić uwagę na działania dwojakiego rodzaju: - inwestycyjne, polegające na adaptacji i modernizacji obiektów na cele działań działań pomocowych na rzecz mieszkańców w zakresie pomocy społecznej, przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii, przeciwdziałania przemocy w rodzinie, interwencji kryzysowej - nieinwestycyjne – działania na rzecz podnoszenia świadomości mieszkańców związanej z zagrożeniami i skutkami patologii społecznych, wskazywanie kierunków pokonywania uzależnień, wychodzenia z kryzysów . Tu również należałoby stworzyć nowe instytucje, których do tej pory w Gminie Lubicz nie było, a które są niezbędne i powszechnie już stosowane w nowoczesnych systemach opieki społecznej. W tym celu należałoby zrealizować pilnie następujące działania: - poprawa warunków magazynowych - stworzenie mieszkań chronionych - stworzenie schroniska dla bezdomnych kobiet z dziećmi - stworzenie miejsc dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie - stworzenie noclegowni dla osób bezdomnych z gminy - stworzenie miejsca dla grup wsparcia i grup terapeutycznych – AA, ofiar przemocy itp. - stworzenie jadłodajni dla osób ubogich, ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych, niepełnosprawnych, bezdomnych 3.6.8. Infrastruktura edukacyjna W zakresie infrastruktury edukacyjnej należy wykonać prace remontowe, w tym termomodernizacyjne w: - szkole podstawowej w Młyńcu - szkole podstawowej w Gronowie Należy również dążyć do poprawy stanu wyposażenia dydaktycznego szkół wiejskich w szczególności zaś w sprzęt komputerowy i dostęp do Internetu. Z drugiej strony należy zadbać o ciągłe kultywowanie tradycji lokalnych w szkołach. Należy utworzyć przedszkole wiejskie w Grębocinie, odpowiadając tym samym na społeczne zapotrzebowanie oraz na trendy demograficzne w społeczności . IV. REALIZACJA ZADAŃ i PROJEKTÓW 4.1. Planowane projekty i/lub zadania inwestycyjne w okresie 2006-2015 75 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Pri ory tet 1. 1 Orientacyjny Nazwa projektu/ zakres inwestycji koszt całkowity (mln euro) 2. 3. Przewidywane źródła finansowania przygotowania przedsięwzięcia 4. Kompleksowe Fundusz rozwiązanie Spójności – gospodarki wodno – pomoc ściekowej w Strefie 7 070 000 techniczna Stan Przewidywa ny okres realizacji projektu Studium wykonal ności Decyzja o środowiskowych uwarunkowa niach Pozwole nie na budowę 6. 7. 8. Przewidywana zaawanso Dostępnoś operacyjnego do data przekazania Instytucja wania ć terenu którego będzie wniosku o odpowiedz procedury pod zgłoszony dofinansowanie ialna za przetargo inwestycje projekt o do Instytucji realizację dofinansowanie Zarządzającej wej 5. Nazwa programu 9. 10. 11. 12. 13. Potwierdzenie występowania w Wieloletnim programie 14. 15. POZR dla 2008-2015 brak Nie brak rozpoczęte Ochrony Ujęcia Wody większości dostępne Fundusz Spójności sześciu 2008 gmin Brak Dolnej Drwęcy dla miasta Torunia (aglomeracja Lubicz) RPO Brak Budowa kanalizacji 2 dla miejscowości 1 750 000 2007-2009 Brak Brak rozpoczęte Grębocin RPO Fundusz Nie 3 Gronowo, Rogówko, Rogowo i Brzezinko 950 000 Spójności większości Urząd 2007 Gminy dostępne Lubicz W Urząd Tak Brak Budowa kanalizacji dla miejscowości W 2008-2010 Brak Brak Nie rozpoczęte większości dostępne ZPORR 2008 Gminy dodatkowe inwestycyjnym brak W Informacje Tak Lubicz 76 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Gmina Lubicz Tak Budowa ulicy 4 Piaskowej, Rzemieślniczej w RPO 925 000 2007- 2008 Tak Nie Tak rozpoczęte Lubiczu Górnym Gmina Lubicz Budowa ulicy Leśnej , 5 Lipowej, Sosnowej i 2007-2008 Tak SPO „Rolny” rozpoczęte wiejskich w gminie Odnowa wsi 300 000 Środki Urzędu 2010-2015 Brak Budowa wiejskiego 7 (lokalizacja: przy Lubicz , odnowa 2008-2009 Tak Nie Tak rozpoczęte wsi Zespole Szkół oraz Tak Pełna Urząd 2007 ć Gminy Tak Lubicz Pełna Odnowa wsi dostępnoś Oraz / lub ć Urząd 2010 Gminy Brak Lubicz LEADER+ PROW Środki Gminy 370 663 Gminy Lubicz dostępnoś Brak boiska sportowego w Grębocinie rozpoczęte Gminy Lubicz 2007 PROW Nie Brak ZPORR ć Brak Budowa i modernizacja świetlic Urząd ZPORR Nie Tak Piaskowej w Złotorii 6 dostępnoś Tak RPO 1 200 000 Pełna Pełna Urząd Odnowa wsi dostępnoś 2008-2009 ć Gminy Tak Lubicz przy ul. Owocowej) Środki Gminy 8 Rozbudowa Lubicz , odnowa infrastruktury przy wsi stadionie sportowym w Złotorii 6 178 Tak 2008-2009 Tak Tak Nie rozpoczęte Pełna dostępnoś ć Urząd PROW 2008 Odnowa wsi - Gminy Tak Lubicz 77 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Środki Gminy Zagospodarowanie terenów Nie Lubicz przyszkolnym w 9 Lubiczu Górnym w celu przeznaczenia ich 395 000 2010-2013 Tak Nie Nie rozpoczęte na ogólnodostępne Pełna dostepnoś ć Ministerstwo Sportu Urząd 2010 Gminy Tak Lubicz tereny rekreacyjnosportowe Środki Gminy Budowa krytej 10 pływalni przy Zespole Szkół nr 1 w Lubiczu Nie Lubicz 2 000 000 2008-20011 Brak Nie Nie rozpoczęte Górnym Adaptacja budynku EFS lub byłego przedszkola w LEADER+ potrzeby Wiejskiego 250 000 Urząd ? 2009 ć Gminy Nie Lubicz Nie Grębocinie na 11 Pełna dostępnoś 2008 - 2011 Brak Nie Brak rozpoczęte Centrum Częściowa dostępnoś ć EFS lub LEADER+ Urząd 2008 Gminy Nie Lubicz Teleinformatycznego wraz z wyposażeniem Budowa ulic: Środki Gminy Kamiennej, Lubicz i RPO Nie Sportowej, 12 Słonecznej, Widokowej i 495 000 2010 Brak Brak Nie rozpoczęte Urząd Dostępne ZPORR 2010 Gminy Tak Lubicz Parkowej w Lubiczu Górnym 78 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Środki Gminy Przebudowa ulicy 13 Szkolnej, Mostowej i Toruńskiej w Nie Lubicz i RPO 825 000 2010 Brak Brak Nie Częściowo rozpoczęte dostępne Urząd ZPORR 2011 Grębocinie Środki Gminy Przebudowa i budowa 14 ulic: Nad Strugą, Wiatracznej i Pięknej 2010 - 2011 Brak Nie Brak rozpoczęte Urząd Dostępne ZPORR 2011 Środki Gminy Owocowej w 157 500 2010 brak brak Grębocinie Środki Gminy Przebudowa ulic: 16 Akacjowej i Nie Częściowo rozpoczęte dostępne Nie Częściowo rozpoczęte dostępne Nie Częściowo rozpoczęte dostępne Urząd ZPORR 2010 333 750 Gminy Nie Lubicz nie Lubicz / RPO Sosnowej, Lipowej, Tak NIe Lubicz / RPO Przebudowa ulicy Gminy Lubicz w Grębocinie 15 Tak Nie Lubicz i RPO 550 000 Gminy Lubicz 2011 brak brak Brzozowej w Lubiczu Urząd ZPORR 2011-2012 Gminy Nie Lubicz Dolnym Środki Gminy Przebudowa ulic: Konwaliowej, 17 Liliowej, Różanej i Magnoliowej w nie Lubicz /RPO 275 000 2012-2013 Brak Brak Urząd ZPORR 2013 Gminy Nie Lubicz Lubiczu Dolnym 79 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Budowa drogi Toruń 18 Środki z budżetu 495 000 Gminy i miasta ciągu ulic Olimpijska (koszt po Torunia i Leśny Trakt – stronie – Małgorzatowo w zlokalizowana na gminy terenie gminy Lubicz i Lubicz) Tak Koordynat Urząd 2007 Tak Tak Brak Dostepne ZPORR 2007 Miasta orem Tak projektu Torunia jest Miasto Toruń miasta Toruń Środki z budżetu Budowa Sali 19 gimnastycznej dla Zespołu Szkół nr 2 w Nie gminy 900 000 2009-2010 Brak Brak Brak Dostępny Ministerstwo Sportu Urząd 2010-2011 Grębocinie Likwidacja gminnego 20 wysypiska śmieci w Środki Gminy Nie jest Lubicz wymaga 250 000 2007-2008 Brak Brak ne Dostępny ZPORR 2008 Przyzagrodowych Oczyszczalni Ścieków Gminy Nie Lubicz Środki Gminy Nie jest Urząd Lubicz wymaga Gminy ne Lubicz w Gminny Program Budowy Nie Urząd Brak Nowej Wsi - II etap 21 Gminy Lubicz 400 000 2008-2013 Brak Nie jest wymagana porozumie Brak Prywatne ? (WFOŚiGW) 2008-2013 niu z Nie inwestora mi prywatny mi 80 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Środki Gminy Lubicz 22 Budowa placów zabaw dla dzieci 20 000 Adaptacja i 23 rozbudowa obiektów na cele pomocy Urząd 2006-2007 Marszałkowski Środki Gminy Nie jest Lubicz + RPO wymaga 300 000 2007-2010 Brak Nie jest wymagana ne Urząd 2006 Gminy Nie Lubicz Urząd Brak Urząd Marszałkowski społecznej 2007 Gminy Lubicz, Nie GOPS RPO lub Odnowa wsi 24 Budowa zespołu boisk w Krobii PROW 100 000 2009 Odnowa wsi RPO Budowa ulicy 25 Osiedlowej, Długiej i Wiejskiej o łacznej 800 000 2012-2015 ZPORR dł. 2,6 km w Krobii Budowa drogi RPO lokalnej łączącej 26 Lubicz Gorny z Lubiczem Dolnym, ZPORR alternatywnej dla DK 80 81 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz SUMA 19098 091 82 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz V. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘCIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Wskaźniki Jednostka miary Sposób pomiaru Wskaźniki produktu 1. Długość wybudowanych dróg gminnych o utwardzonej powierzchni 2. Długość nowobudowanej sieci kanalizacyjnej 3. Długość sieci wodociągowej – nowej i zmodernizowanej 4. Ilość zmodernizowanych oczyszczalni ścieków 5. Długość zbudowanych chodników 6. Długość zbudowanych dróg osiedlowych 3 km Monitoring w miejscu realizacji projektów 79 200 mb j.w. 34 800 mb j.w. 1 szt. j.w. 15 km j.w. 14,2 km j.w. Wskaźniki rezultatu 1. Ilość podłączonych gospodarstw domowych do wodociągu i kanalizacji 2. Stosunek ilości budynków podłączonych do kanalizacji do wszystkich budynków 3. Ilość nowych oczyszczalni przydomowych 96 % Statystyka gminna 76 % Statystyka gminna 75 Wskaźniki oddziaływania 1. Ilość osób korzystających z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej 2. Polepszenie stanu środowiska naturalnego (ilość odprowadzanych i oczyszczanych ścieków, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego) 16 900 os./ 15 250 os. Statystyka gminna 15 % Statystyka gminna + 4 000 osób Statystyka gminna, US w Bydgoszczy 4. Wzrost poziomu życia mieszkańców 15 % Badania ankietowe 5. Wzrost ruchu turystycznego 15 % Statystyka gminna, US w Bydgoszczy 6. Zwiększenie aktywności pozalekcyjnej uczniów w postaci ilości organizowanych zajęć sportowych 20 % Statystyka szkolna i gminna 3. Wielkość migracji 83 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 7. Wskaźnik poprawy jakości Badanie ankietowe (kierowców dróg w wyniku przeprowazgłaszających się do 35 % dzonej ich modernizacji Powiatowego Wydziału i ulepszenia nawierzchni Komunikacji) 8. Wzrost atrakcyjności 20 % Badania ankietowe turystycznej gminy VI. PLAN FINANSOWY NA LATA 2006-2015 (kwoty w zł) Nakłady 2006-2015 Budżet JST, 27 000 000 Budżet państwa, 1 100 000 Środki prywatne, 250 000 Środki UE, 51 000 000 Inne. 180 000 Łącznie 79 530 000 VII. SYSTEM WDRAŻANIA Za wdrażanie Planu Rozwoju Lokalnego w głównej mierze odpowiada samorząd gminy Lubicz oraz administracja gminna: - Rada Gminy Lubicz - Wójt Gminy Lubicz - Urząd Gminy Lubicz - jednostki organizacyjne: GOPS, Zarząd Dróg, Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej, 84 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz VIII. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 8.1 System monitorowania planu rozwoju lokalnego Monitorowaniem realizacji Planu zajmie się, powołany wspólnie przez Wójta Gminy i Radę Gminy, Komitet Monitorujący Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz. W skład Komitetu wejdą przedstawiciele Wójta (2 osoby) i Rady Gminy (2 osoby). Monitorowanie odbywać się będzie poprzez analizę założonych wskaźników oraz ocenę koniecznych zmian w Planie. Komitet będzie składał – na żądanie Rady Gminy – wyjaśnienia dotyczące zapisów PRL. Sprawozdanie z realizacji Planu będzie składane będzie obligatoryjnie raz do roku na ręce Rady Gminy. Komitet będzie rekomendował Radzie Gminy i Wójtowi zmiany konieczne do wprowadzenia w PRL. W następnym okresie czasowym Rada Gminy dokona oceny prac Komitetu Sterującego i przeprowadzi kolejne wybory jego składu. 8.2. Sposoby oceny planu rozwoju lokalnego Istotą Planu Rozwoju Lokalnego jest jego wysoka jakość, mierzona przede wszystkim jego związkiem z rzeczywistymi potrzebami mieszkańców gminy oraz oddolnością wyznaczania jego kierunków i modyfikacji tych kierunków. W tym celu PRL w Gminie Lubicz nie będzie traktowany jako raz stworzony i nie podlegający zmianom. Elastyczność zmian w strategiach rozwoju lokalnego jest jednym z elementów powodzenia realizacji idei zrównoważonego rozwoju, opartej m.in. na zapewnieniu warunków do szybkiej adaptacji względem wzajemnie wpływających na siebie trendów globalnych i lokalnych. Istotą Planu jest więc: oddolność, elastyczność i realizm. Plan Rozwoju Lokalnego stworzony został w systemie ścisłej współpracy Urzędu Gminy i Rady Gminy Lubicz. 85 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Powołana została - głosowaniem Rady Gminy z dnia 14 grudnia 2005 roku - Komisja ds. Planu Rozwoju Gminy Lubicz, której zadaniem było monitorowanie procesu tworzenia Planu, jego założeń, diagnozy i szczegółowych zadań przewidzianych przezeń. W skład Komisji weszli: - Pani Hanna Anzel – Przewodnicząca rady Gminy Lubicz - Pani Maria Będlin - Rada Gminy Lubicz - Pan Stanisław Nowakowski – Rada Gminy Lubicz - Wojciech Knieć – Pełnomocnik Wójta Gminy ds. Planu Rozwoju Lokalnego -Donacjusz Anzel – przedstawiciel Urzędu Gminy -Maria Wardalińska - przedstawiciel Urzędu Gminy - Anna Sikorska – przedstawiciel Urzędu Gminy - Marek Pilewski – przedstawiciel Urzędu Gminy - Mirosław Górski – przedstawiciel Urzędu Gminy - Krystyna Łęc - przedstawiciel Urzędu Gminy Plan został wyłożony w miejscu publicznym do wglądu i nanoszenia uwag. Opublikowany został również w Internecie, by każdy mieszkaniec Gminy miał prawo zapoznać się z jego treścią i wnieść własne uwagi co do jego zawartości. Tak więc już na etapie jego tworzenia prowadzony był stały system oceny Planu przez czynniki społeczne. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz także w trakcie realizacji podległa będzie stałej ocenie. Na ręce Rady Gminy oraz Wójta można będzie w trybie ciągłym składać uwagi i wnioski dotyczące realizacji PRL oraz zmian w PRL. Po zaopiniowaniu przez Komitet Monitorujący Rada Gminy może wnosić poprawki do PRL odpowiednią uchwałą. Inicjatywę zmian w PRL będzie miał także Wójt Gminy, który odpowiednie propozycje – po zaopiniowaniu przez Komitet Monitorujący – przedstawi Radzie Gminy pod głosowanie. 8.3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi, Gmina zamierza aktywnie rozwijać partnerstwa na rzecz rozwoju lokalnego, realizowane w wielu wymiarach życia zbiorowego. Po pierwsze realizowana będzie współpraca trójsektorowa w ramach Lokalnej Grupy Działania „LEADER+”. Na terenie Gminy swoje zadania realizować będzie LGD „Podgrodzie Toruńskie”, akces do której Gmina Lubicz zgłosiła w grudniu 2005 roku. 86 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Jednym z elementów działania LGD jest aktywna współpraca wszystkich trzech sektorów życia zbiorowego. Po drugie – na terenie Gminy działa wiele różnych stowarzyszeń i zrzeszeń. Część z nich ma charakter jedynie zadaniowy lub sektorowy, jednak spora grupa zajmuje się wprost rozwojem lokalnym lub rozwojem zrównoważonym obszarów wiejskich. Dążyć się będzie do powstania Koalicji Trzeciego Sektora na Rzecz Rozwoju Gminy Lubicz. Po trzecie wreszcie – gmina aktywnie wspierać będzie powstanie na jej terenie Lokalnego Partnerstwa na Rzecz Zatrudnienia, grupującego sektor administracji publicznej (w tym- szkoły), pracodawców, pracobiorców oraz młodzież, w tym – bezrobotnych absolwentów szkół. Celem partnerstwa będzie aktywna walka z bezrobociem wśród absolwentów szkół, m.in. poprzez modyfikację programów nauczania w szkołach zawodowych, zmianę aspiracji życiowych młodzieży i dostosowanie ich do potrzeb rynku, wreszcie – współpracę pracodawców i absolwentów. 8.4. Public Relations planu rozwoju lokalnego. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz stanie się najważniejszym dokumentem określającym kierunki rozwoju Gminy odniesione do trendów stymulowanych przez politykę strukturalną Unii Europejskiej. Został on stworzony w procesie aktywnych konsultacji społecznych, co oznacza m.in. propagację jego założeń już na etapie jego projektowania. Aktywna promocja PRL jest kluczowym elementem jego realizacji, gdyż zakłada jego jawność, demokratyczny charakter i elastyczność założeń. W związku z tym podjęte zostaną następujące kroki z zakresu PR Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz: - wydanie broszury informującej o zadaniach przewidzianych do realizacji na terenie Gminy do 2013 roku w nakładzie 3 000 egz., udostępnienie jej w Urzędzie Gminy oraz dystrybucja podczas zebrań wiejskich - zamieszczenie cyklu artykułów informacyjnych oraz felietonów dyskusyjnych w „Gońcu Gminnym” – dwumiesięczniku wydawanym przez Urząd Gminy Lubicz, o nakładzie 1 000 egz. 87 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz - zamieszczeni pełnego tekstu PRL na stronie internetowej www.lubicz.pl; administrowanej przez Urząd Gminy Lubicz. Wykreowany zostanie odnośnik do dokumentu z głównej witryny. Witryna odwiedzana jest rocznie przez ok. 20 000 użytkowników. - przeprowadzenie konkursu wiedzy o rozwoju gminy wśród młodzieży zamieszkującej teren gminy, wraz z nagrodami - umieszczenie informacji o PRL na tablicach ogłoszeń w Urzędzie Gminy 88 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Załączniki Załącznik 1 Kwestionariusz ankiety – „Badanie potrzeb mieszkańców w zakresie kierunków rozwoju Gminy Lubicz” Wieś………………………………………… (drukowanymi literami) Numer ankiety Wpisuje urząd gminy Urząd Gminy Lubicz Badanie ankietowe dla potrzeb tworzenia Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 1. Najpilniejsze kwestie do załatwienia w mojej wsi to (w pyt.1-4 - ułóż w kolejności – od najbardziej ważnych do mniej ważnych) : 1…………………………………………………………………….. 2…………………………………………………………………….. 3. …………………………………………………………………….. d. nie wiem 2. Kwestie, które trzeba załatwić w mojej wsi, ale mogą one poczekać jeszcze jakiś czas: 1…………………………………………………………………….. 2…………………………………………………………………….. 3. …………………………………………………………………….. d . nie wiem 3. Najpilniejsze kwestie do załatwienia w mojej gminie: 89 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz 1…………………………………………………………………….. 2…………………………………………………………………….. 3. …………………………………………………………………….. d. nie wiem 4. Kwestie, które trzeba załatwić w gminie, ale mogą one poczekać jeszcze jakiś czas: 1…………………………………………………………………….. 2…………………………………………………………………….. 3. …………………………………………………………………….. d. nie wiem /odwrócić/ 5. Wskaż najważniejsze konkretne zadania inwestycyjne do realizacji: a). w mojej wsi: ………………………………………………………… ………………………………………………………… ………………………………………………………… b). w mojej gminie ………………………………………………………… ………………………………………………………… ………………………………………………………… 6. W mojej gminie najlepiej żyje się mieszkańcom wsi (wpisz miejscowość): …………………………………. 90 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz gdyż……………………………………………………………………………. - nie wiem, trudno ocenić 7. W mojej gminie najgorzej żyje się mieszkańcom wsi (wpisz miejscowość): ……………………………….. gdyż……………………………………………………………………………… - nie wiem, trudno ocenić 8. Czy jest Pani/Pan gotów osobiście wesprzeć inicjatywy społeczne w swojej wsi: TAK (zakreśl wszystkie odpowiedzi, z którymi się zgadzasz) a. finansowo b. własną pracą c. wyłącznie duchem, bo nie mam możliwości osobiście lub finansowo d. inaczej, w jaki sposób?................................................................................... NIE, bo: a. nie ma sensu b. nie ufam ludziom c. inne powody:……………………………………………………….. NIE WIEM 9. Kto powinien dbać o rozwój mojej wsi? ………………………………………………………………………………….. Bardzo dziękujemy za udzielenie odpowiedzi! Państwa opinie są dla nas bardzo cenne! 91 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Załącznik 2. Zmiany liczby ludności poszczególnych sołectw Gminy Lubicz wl. 19952005 Brzezinko 260 258 256 254 252 Brzezinko 250 248 246 05 20 04 20 03 20 02 01 20 20 00 20 99 19 98 19 96 97 19 19 19 95 244 Brzeźno 400 350 300 250 Brzeźno 200 150 100 50 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 0 Grabowiec 600 580 560 540 Grabowiec 520 500 480 05 20 04 20 02 03 20 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 460 92 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Grębocin 2500 2000 1500 Grębocin 1000 500 05 20 04 03 20 20 02 01 20 20 00 99 20 19 98 19 97 19 96 19 19 95 0 Gronowo 880 860 840 820 800 Gronowo 780 760 740 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 720 Gronówko 158 156 154 152 Gronówko 150 148 146 144 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 142 93 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Jedwabno 410 400 390 380 Jedwabno 370 360 350 05 20 04 03 20 20 02 20 01 20 00 20 98 99 19 19 96 97 19 19 19 95 340 Józefowo 139 138 137 136 135 134 133 132 131 130 129 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 Józefowo Kopanino 250 200 150 Kopanino 100 50 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 0 94 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Krobia 1200 1000 800 600 Krobia 400 200 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 0 Lubicz Dolny 2500 2000 1500 Lubicz Dolny 1000 500 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 98 99 19 19 97 19 96 19 19 95 0 Lubicz Górny 4000 3500 3000 2500 Lubicz Górny 2000 1500 1000 500 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 98 99 19 19 97 19 96 19 19 95 0 95 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Mierzynek 300 250 200 150 Mierzynek 100 50 05 20 04 03 20 20 02 20 01 20 00 20 99 98 19 19 97 96 19 19 19 95 0 Młyniec Drugi 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 05 20 04 20 03 02 20 20 01 00 20 99 20 19 98 19 97 19 96 19 19 95 Młyniec Drugi Młyniec Pierwszy 560 540 520 Młyniec Pierwszy 500 480 460 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 97 19 19 96 19 19 95 440 96 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Nowa Wieś 350 300 250 200 Nowa Wieś 150 100 50 05 20 04 03 20 20 02 01 20 20 00 99 20 19 98 97 19 19 96 19 19 95 0 Rogowo 340 330 320 310 Rogowo 300 290 280 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 99 19 98 19 97 19 96 19 19 95 270 Rogówko 640 620 600 580 Rogówko 560 540 520 500 480 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 97 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Złotoria 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 20 98 99 19 19 97 19 96 19 19 95 Złotoria 98 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Załącznik 3 Schemat aglomeracji „Toruń – część położona na terenie Gminy Lubicz przewidzianej do skanalizowania w ramach Funduszu Spójności (w nawiasie przewidywana liczba mieszk. 2010, sieć we wsi – istn. i proj.) 0,8 km A 5 Gronowo 735 mk+110 internat = 845 mk Sieć we wsi: 2,5 km Mk/km = 338 A1 Oczyszczaln ia ścieków Toruń – przepompo wnia Budlex A 2 Grębocin 2120 mk Sieć we wsi: 10,5 km Mk/km = 202 A 3 Rogówko 400 mk Sieć we wsi: 1,1 km Mk/km = 363 4,5 km mk/km całej sieci = 120,71 Podsumowanie: Łączna liczba km sieci –22,9 km Łączna szacowana liczba mieszkańców podłączonych do sieci w 2010 roku – 3 365 mieszkańców MK/km dla aglomeracji = 146,94 99 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lubicz Załącznik 4 Schemat aglomeracji „Lubicz Górny” przewidzianej do skanalizowania w ramach Funduszu Spójności (w nawiasie przewidywana liczba mieszk. 2010) A11 Mlyniec I 585 mk A 5 Młyniec II, 490 mk A10 Jedwabno , 415mkmk 415 Ujęcie wody pitnej A 4 Krobia; 1200 mk, sieć: A 12 Mierzynek 270 mk A3 Lubicz Górny, 3700 mk, sieć: A2 Lubicz D 2450 mk., sieć: A1Oczyszczaln ia ścieków Lubicz Górny A 6 Nowa Wieś; 295 mk A7 Złotoria 1825 mk A9 Kopanino 215 mk A8 Grabowiec 595 mk 100
