Ziemia we Wszechświecie „Ziemia jest świetlistą oazą w nieskończonej przestrzeni kosmicznej.” 1 Wszechświat WSZECHŚWIAT, po grecku kosmos, określić można najkrócej słowem: wszystko. Wszechświat stanowi całą przestrzeń i to, co się w niej znajduje: nasza planeta Ziemia, Słońce, gwiazdy świecące na niebie i te odległe niewidoczne i promieniowanie emitowane przez ciała niebieskie – to po prostu wszystko. We Wszechświecie występują olbrzymie skupiska materii zwane galaktykami; są to zbiorowiska miliardów gwiazd. Można powiedzieć, że wszechświat składa się z niezliczonej ilości galaktyk, a gwiazdy wchodzące w ich skład to „słońca” podobne do naszego. 2 Wyobrażenie Wszechświata Najłatwiej wyobrazić sobie, że Wszechświat jest ciągle rozszerzającą się kulą, skutkiem czego wszystkie jego punkty oddalają się od siebie. Nie istnieje nic poza Wszechświatem, ponieważ zawiera on w sobie całość czasu i przestrzeni. Ciekawostka We Wszechświecie znajduje się ok. 100 miliardów galaktyk, każda składa się z ok. 1 miliarda gwiazd. 3 Co to jest galaktyka? GALAKTYKA jest olbrzymiej wielkości zbiorowiskiem gwiazd. Wielka Galaktyka może zawierać biliony, a mała galaktyka zaledwie setki tysięcy gwiazd. Nawet małe galaktyki są tak wielki, że światło zużywa tysiące lat aby je przebyć. Galaktyki tworzą się z ogromnych wirujących chmur gazowych, a ich obrót trwa do dzisiaj. Kształt galaktyk zależy od szybkości obracania. 4 Droga Mleczna DROGA MLECZNA jest widzianym z Ziemi obrazem naszej Galaktyki. Nasza Galaktyka, tak jak inne składa się z milionów gwiazd. 5 Co to jest gwiazda? GWIAZDA jest olbrzymią, obracającą się kulą gorącego jasno świecącego gazu. Dominującym składnikiem większości gwiazd jest wodór i hel. Gazy te związane są siłami grawitacji, a ich gęstość w jądrze gwiazdy jest ogromna. Wewnątrz jądra produkowane są ogromne ilości energii. 6 Czym jest Układ Słoneczny? UKŁAD SŁONECZNY składa się ze Słońca i wielu obiektów, które krążą wokół niego, 9 planet, ponad 60 księżyców oraz niezliczonych planetoid i komet. System ten ma kształt dysku i zajmuje obszar przestrzeni o rozmiarach ponad 12 miliardów kilometrów. W jego centrum położone jest Słońce, które zawiera ponad 99% masy Układu Słonecznego. 7 Co to jest planeta? PLANETA - ciało niebieskie, które krąży po orbicie wokół swojej gwiazdy np. Ziemia dookoła Słońca. Planety nie świecą własnym światłem lecz odbitym od swojej gwiazdy. Planety Układu Słonecznego: MERKURY, WENUS, ZIEMIA, MARS, JOWISZ, SATURN, URAN, NEPTUN, PLUTON. 8 Ziemia Ziemia – dane o planecie Średnia odległość od Słońca Okres obiegu wokół Słońca Prędkość ruchu obrotowego Okres obrotu Średnica równikowa Temperatura na powierzchni Grawitacja (Ziemia = 1) Liczba księżyców 149,6 mln km 365,25 dnia 29,8 km/s 23,93 godzin 12 756 km od -70 C do +55 C 1 1 9 Ziemia – klejnot w kosmosie ZIEMIA jest wyjątkowa w Układzie Słonecznym i przypuszczalnie jest unikalną w całym Wszechświecie. Tylko Ziemia ma taki zakres temperatur, który pozwala istnieć skroplonej wodzie, jedynie Ziemia jest otoczona atmosferą bogatą w tlen. Te dwa czynniki spowodowały, że na skalistej planecie Ziemia pojawiły się miliardy odmian życia. 10 Bibliografia [1] „Atlas świata”, Wydawnictwo Klub Dla Ciebie [2] Błaszczyk E., Kłos E., Malański B., Sygniewicz J., Zajdler B., „Przyroda 6” WSiP, Warszawa 2001 [3] Hoppe L., Jasiński M., Lewiński W., Sternicka A., „Przyroda 6”, Wydawnictwo Operon, Rumia 2001 [4] Królikowska – Sołtan M., Kwast T., Sołtan A., Sroczyńska – Kożuchowska M., „Astronomia – słownik szkolny”, WSiP, Warszawa 1994 [5] Stott C., Twist C., „Kosmos – mini encyklopedia”, Wydawnictwo Muza S. A., Warszawa 1996 [6] „Świat – atlas geograficzny z częścią encyklopedyczną”, Wydawnictwo Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera, S.A., Warszawa – Wrocław 1997 11