TEMAT : Zależność pomiędzy budową atomu a jego położeniem w układzie w układzie okresowym. Układ okresowy pierwiastków chemicznych jest cennym źródłem informacji o budowie atomu. Liczba atomowa, będąca zarazem liczbą porządkową pierwiastka w układzie okresowym , jest też liczbą protonów i elektronów zawartych w jego atomie. Odejmując liczbę atomową od liczby masowej, obliczamy liczbę neutronów. Położenie pierwiastka w układzie okresowym jest ściśle związane z budową jego atomów. TO WAŻNE ! Numer okresu w układzie okresowym wskazuje na liczbę powłok elektronowych w atomach pierwiastków znajdujących się w tym okresie np. Pierwiastki znajdujące się w pierwszym okresie H i He posiadają jedną powłokę elektronową. Pierwiastki należące do okresu trzeciego posiadają trzy powłoki elektronowe, czyli : Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl, Ar W liczbie określającej numer grupy układu okresowego cyfra jedności odpowiada liczbie elektronów walencyjnych. ( wyjątek stanowi hel, którego atomy mają dwa elektrony walencyjne mimozę pierwiastek ten znajduje się w 18 grupie ) Elektrony walencyjne są to elektrony zajmujące ostatnią powłokę elektronową w atomie danego pierwiastka. Np. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra mają 2 elektrony walencyjne Np. N, P, As, Sb, Bi mają 5 elektronów walencyjnych. Powłoki elektronowe mają swoje symbole 1-K 5- O 2- L 6-P 3-M 7-Q 4-N Ile elektronów maksymalnie znajduje się na danej powłoce elektronowej Określa wzór : 2∙n2 gdzie za ,,n’’ podstawiamy numer powłoki Czyli na powłokach możemy umieścić maksymalną liczbę elektronów K2 , L8, M18, N32, O50…….. Pamiętajmy jednak, że rozpisując konfigurację elektronową ( rozmieszczenie elektronów na powłokach) pierwiastków zaczynamy od ostatniej powłoki. Należy umieścić w pierwszej kolejności elektrony walencyjne, aby uniknąć błędów. Zasady, które przytoczyłam sprawdzają się dla pierwiastków grup głównych o stosunkowo małych liczbach atomowych, którymi będziemy się zajmować. Przykład 1. Symbol chemiczny : C Numer grupy : 14 Elektrony walencyjne : 4 Numer okresu :2 Liczba powłok : 2 ( K, L) Liczba atomowa Z = 6 Elektrony = 6 Protony = 6 Rozmieszczenie elektronów : K2 L4 Przykład 2. Symbol chemiczny : K Numer grupy : 1 Elektrony walencyjne : 1 Numer okresu :4 Liczba powłok : 4 ( K, L,M,N) Liczba atomowa Z = 19 Elektrony = 19 Protony = 19 Rozmieszczenie elektronów : K2 L8 M8 N1 ZADANIA : 1. Na podstawie podanych informacji zidentyfikuj pierwiastek a) Atom tego pierwiastka ma 3 powłoki elektronowe i 1 elektron walencyjny. b) pierwiastek znajduje się w 15 grupie i okresie 4 c) atom tego pierwiastka ma następującą konfigurację elektronową K2 L8 M8 N2 2. Na podstawie przykładów zawartych w dzisiejszym temacie podaj informacje dotyczące takich pierwiastków : Al, O