ODDZIAŁYWANIA MIĘDZY CIAŁAMI I ZASADA DYNAMIKI Uczeń: 1. Wie, jakie są skutki wzajemnych oddziaływań między ciałami.(P) 2. Wie, że miarą oddziaływań jest siła.(K) 3. Rozumie treść I zasady dynamiki.(P) 4. Potrafi przedstawić I zasadę dynamiki na rysunku.(P) 5. Potrafi podać wartość siły równoważącej.(R) 6. Potrafi obliczyć siłę wypadkową. (D) P Zadanie 1. Uzupełnij tabelę: Oddziaływanie grawitacyjne Siła Skutek oddziaływania ruch zmiana kształtu ruch sprężystości elektrostatyczne magnetyczna P Zadanie 2. Na rysunkach przedstawione są siły działające na ciała. 1) F1 2) 1 cm- 10 N ____ F2 1cm- 5N ____ a) Dorysuj siły równoważące do każdego rysunku. b) Podaj ich wartość, uwzględniając podane skale. c) Czym różnią się przedstawione wektory siły F1 i siły F2 K Zadanie 3. Uzupełnij: Podczas gwałtownego hamowania autobusu, ciała pasażerów __________________________ Zjawisko to nazywa się_______________________________. Zadanie 4. Przeciągając linę, trzech uczniów ciągnęło ją poziomo w lewo, działając siłami:F1=200 N, F2.=150 N i F3=80 N, zaś dwóch uczniów ciągnęło ją poziomo w lewo, działając siłami:F1=100 N, F2.=110 N. a) P Przedstaw sytuację na rysunku, używając odpowiedniej skali. b) D Oblicz siłę wypadkową. c) D Oblicz i narysuj siłę równoważącą do przedstawionej sytuacji. -1- II ZASADA DYNAMIKI Uczeń: 1. Zna i rozumie treść II zasady dynamiki.(P) 2. Wie, że tylko siła niezrównoważona może zmienić ruch ciała.(K) 3. Potrafi wyrazić jednostkę siły 1 N przez inne podstawowe jednostki Układu SI.(P) 4. Potrafi rozwiązywać zadania związane z II zasadą dynamiki.(R) P Zadanie 1. Uzupełnij zdanie: Jeżeli na ciało działa stała_____________________ siła, to ciało wykonuje ruch jednostajnie ______________________, a przyspieszenie ciała w tym ruchu jest ____________________ do działającej ____________ i odwrotnie proporcjonalne do _____________ tego ciała. P Zadanie 2. Uzupełnij równanie: 1N 1_ _1_ _ Zadanie 3. Wykres przedstawia zależność wartości przyspieszenia od wartości działającej siły. a, m/s2 a (F) 5 4 3 2 1 0 0 2 4 6 8 10 F,N Na podstawie wykresu: a) P Określ z jakim przyspieszeniem poruszało się ciało pod działaniem siły F = 4 N. b) R Oblicz masę ciała. c) D Narysuj wykres zależność przyspieszenia od wartości działającej siły dla ciała o 2 razy większej masie. D Zadanie 4. Samochód rusza z miejsca i po upływie 15 s osiąga prędkość 15 m/s. Oblicz masę tego samochodu, jeżeli siła ciągu silnika tego samochodu wynosi 1400 N. -2- III ZASADA DYNAMIKI Uczeń: 1. Zna i rozumie treść III zasady dynamiki.(P) 2. Potrafi przedstawić III zasadę dynamiki na rysunku.(P) 3. Potrafi stosować III zasadę dynamiki do wyjaśnienia prostych zjawisk z otoczenia..(R) P Zadanie 1. Uzupełnij zdania na podstawie rysunku. A B Jeżeli ciało A działa na ciało B pewna siłą, to ciało B_____________________________ siłą o__________________________ kierunku,__________________________ wartości. ale o___________________________ zwrocie. R Zadanie 2. Opisz i przedstaw na rysunku sytuację ilustrującą III zasadę dynamiki. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ P Zadanie 3. Do podanego rysunku dorysuj wektory sił, które przedstawiają III zasadę dynamiki DYNAMIKA -3- Zad.1. Na klocek działają w kierunku poziomym dwie siły: 2N i 8N. Oblicz, jakie może być największe i najmniejsze przyspieszenie klocka, wiedząc że jego masa wynosi 2kg. Opory ruchu pomiń. Zad.2. Samochód wraz z kierowcą ma masę 1000 kg. Samochód ten w ciągu 15s od chwili ruszenia z miejsca uzyskuje prędkość 72 km/h. Oblicz, jaką minimalną wartość musi mieć siła ciągu silnika, zakładając że samochód porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym. Opory ruchu zaniedbaj. Zad.3. Wózek o masie 1kg, poruszający się po poziomym torze, zwiększył swoją prędkość z 9km/h do 18 km/h w ciągu 4s. Oblicz siłę wypadkową działającą na wózek. Zad.4. Rakieta o masie 16 t podczas startu uzyskuje przyspieszenie 60 m/s2. Oblicz siłę ciągu rakiety.( Wskazówka: pamiętaj o sile ciężkości) Zad.5. Na wózek o masie 0,4kg działa stała siła o wartości 1,2 N. Oblicz drogę, jaką przejedzie wózek po upływie 3s od chwili ruszenia. Zad.6. Pocisk o masie 20g przy wystrzeleniu z lufy o długości 30cm uzyskuje prędkość 600m/s. Oblicz średnią siłę działania gazów na pocisk w lufie, zakładając że porusza się on w tym czasie ruchem jednostajnie przyspieszonym. Zad.7. Samochód o masie 1500kg porusza się z prędkością 54 km/h. W pewnej chwili kierowca wyłączył silnik i samochód zatrzymał się po upływie 30s. Oblicz średnią siłę oporów ruchu. Zad.8. Drewniany klocek ciągniemy za pomocą siłomierza po poziomym stole, ruchem jednostajnym prostoliniowym. Siłomierz wskazuje siłę 2,5 N. Określ kierunek, zwrot, i wartość siły tarcia klocka o stół. Przedstaw ją graficznie na rysunku. Oblicz współczynnik tarcia wiedząc, że masa klocka wynosi 500g. Zad.9. Drewniany klocek o masie 1000 g ciągniemy za pomocą siłomierza po poziomym stole, ruchem jednostajnym przyspieszonym z przyspieszeniem 0,5 m/s .Siłomierz wskazuje siłę 2,5N. Oblicz siłę tarcia klocka o powierzchnię stołu. Oblicz współczynnik tarcia. -4- Prawdziwe jest zdanie: A. Ciężar i masa ciała maja zawsze takie same wartości. B. Wartość ciężaru zależy od miejsca, w którym ciało się znajduje i od jego masy C. Wartość ciężaru ciała jest zawsze taka sama, ale masa zależy od miejsca, w którym się ono znajduje. D. Nie ma żadnego związku między masą i ciężarem ciała. Jeżeli prędkość samochodu o masie 1000 kg w każdej sekundzie maleje o 2 m/s, to siła wypadkowa działająca na niego ma wartość: A. 2000 N i jej wektor jest zwrócony przeciwnie do wektora prędkości samochodu B. 2000 N i jej wektor jest zwrócony w tę samą stronę, co wektor prędkości samochodu C. 500 N i jej wektor jest zwrócony przeciwnie do wektora prędkości samochodu D. 500 N i jej wektor jest zwrócony w tę samą stronę, co wektor prędkości samochodu -5- Zad. 7 Chomik Gustaw porusza się z przyspieszeniem 0,5m/s^2 pod działaniem siły 2N. Jaka jest jego masa? Zad. 8 Jaki przyrost prędkości uzyska żyrafa Matylda o masie 250kg jeśli działa na nią siła o wartości 10N w czasie 1minuty? Zad.9 Na biedronkę Balbinę o masie 10g działa siła o wartości 1N. jaką drogę przebędzie Balbina w czasie 5s? Zad. 10 Jaką siłą należy działać na świnkę Malwinę o masie 5kg poruszającą się z prędkością 1m/s, aby w czasie 2 minut zmniejszyła swoją prędkość do 0,5m/s? Zad.11 Samochód o masie 2t porusza się z prędkością 54km/h. Kierowca wcisną hamulec. Po jakim czasie samochód się zatrzyma, jeśli dział na niego siła 1,5kN? Jaką drogę przebędzie? -6- Traktor siłą 3000 N ciągnie po bitej drodze pień drzewa o ciężarze 1000 N. Jaką wartość ma siła oporów ruchu, jeśli wiadomo, że traktor porusza się ze stałą prędkością? Samochód o masie jednej tony ruszył z miejsca i po czasie 20 s osiągnął szybkość 72 . Ile wynosiła średnia siła rozpędzająca samochód? Jaka siła działa na ciało o masie 2 kg, jeśli w ciągu 6 s jego szybkość zmieniła się od 2 do 6 ? Podaj kilka przykładów wzajemnego oddziaływania ciał oraz omów jeden z nich, uwzględniając rozkład działających sił. Chłopiec biegnie drogą. Odpycha się od podłoża i porusza się do przodu. Dlaczego nie zauważamy, że Ziemia porusza się w przeciwnym kierunku (do tyłu)? Dwaj chłopcy stoją na łódkach znajdujących się na spokojnej wodzie. Między łódkami przerzucono linę, za którą obaj zaczęli ciągnąć. Pierwszy wraz z pierwszą łódką ma masę 150 kg, a drugi wraz z drugą łódką ma masę 100 kg. Który z chłopców porusza się z większym przyspieszeniem? Opory ruchu pomijamy. Tata o masie 80 kg i synek o masie 40 kg stoją na wrotkach i odpychają się. Który z nich porusza się z przyspieszeniem o większej wartości? Jaki jest iloraz wartości przyspieszeń? -7-