Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Opolu ul. 1 Maja 1, 45-068 Opole tel. (77) 454-50-88, [email protected] _________________________________________________________________________________ „Przed wakacjami – co warto wiedzieć?” Kupujesz na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa? Pamiętaj o prawie odstąpienia od umowy! Stan prawny na dzień 26 czerwca 2017 r. Zakupy na odległość (głównie przez Internet) stają się coraz częstszym sposobem zawierania transakcji przez konsumentów. Dużą popularnością cieszy się również sprzedaż dokonywana poza lokalem przedsiębiorstwa (np. podczas pokazów, prezentacji i promocji produktów). W sezonie wakacyjnym z taką formą zawierania umów można spotkać się m.in. w hotelach, sanatoriach lub na zorganizowanych wycieczkach. Nieprzemyślany lub niespełniający oczekiwań zakup nie musi oznaczać straconych pieniędzy. Jako konsument masz ustawowe prawo odstąpienia od umowy! Ustawa o prawach konsumenta w sposób szczególny chroni kupujących zawierających tzw. umowy na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa. Konsument ma prawo od nich odstąpić bez podania przyczyny w terminie 14 dni. Co istotne, sprzedający nie może uzależnić skorzystania z tego uprawnienia od uiszczenia jakiejkolwiek opłaty („odstępnego”), a zastrzeżenie przedsiębiorcy wyłączające prawo odstąpienia jest nieważne. Tzw. „prawo namysłu” nie przysługuje w przypadku zakupów w sklepach tradycyjnych, a możliwość odstąpienia od takich umów może wynikać z dobrej woli sprzedawcy i jego wewnętrznych regulaminów. Taka sytuacja często ma miejsce w sklepach sieciowych, w których kupujący może wymienić lub zwrócić nieużywany towar w terminie np. 30 dni. Ponadto należy pamiętać, że prawo odstąpienia od umowy przysługuje jedynie w relacjach między konsumentem a przedsiębiorcą. Nie dotyczy ono umów zawieranych wyłącznie przez osoby fizyczne! 1 1. TERMIN DO ODSTĄPIENIA OD UMOWY Prawo odstąpienia od umowy przysługuje w terminie 14 dni: 1) od objęcia rzeczy w posiadanie (przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik) przy umowach, w wykonaniu których przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązanym do przeniesienia jej własności, a w przypadku umowy, która: obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części, polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy; 2) od dnia zawarcia umowy – dla pozostałych umów. 2 Pamiętaj! Jeśli nie zostałeś poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia, w którym powinien minąć termin na odstąpienie, gdybyś został o swoim prawie powiadomiony (tj. po upływie 12 miesięcy od dni wskazanych powyżej). Jeśli sprzedający poinformuje Cię o omawianym uprawnieniu przed upływem ww. 12 miesięcy, termin do odstąpienia od umowy upłynie po 14 dniach od udzielenia tej informacji. 2. OŚWIADCZENIE O ODSTĄPIENIU OD UMOWY Aby skorzystać z prawa odstąpienia musisz poinformować sprzedającego o swojej decyzji w drodze jednoznacznego oświadczenia (np. pisma wysłanego pocztą, faksem lub mailem). Możesz skorzystać z wzoru formularza odstąpienia od umowy (str. 8), jednak nie jest to obowiązkowe. Do zachowania terminu do odstąpienia od umowy wystarczy wysłanie stosownego oświadczenia przed upływem 14-dniowego terminu, o którym mowa w pkt 1. 3. ZWROT TOWARU Zakupiony towar powinieneś zwrócić sprzedawcy niezwłocznie, nie później jednak niż 14 dni od dnia, w którym odstąpiłeś od umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem. Jeżeli zawarłeś umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, a przedmiot zakupu dostarczono do miejsca Twojego zamieszkania, sprzedawca jest zobowiązany do odebrania rzeczy na swój koszt, pod warunkiem, że towaru nie można ze względu na jego charakter odesłać pocztą (np. gdy zwrot dotyczy lodówki czy kanapy). 4. ZWROT PŁATNOŚCI Przedsiębiorca jest zobowiązany zwrócić Ci wszystkie dokonane przez Ciebie płatności, w tym koszty dostawy, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania Twojego oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Nie zapomnij, że bezpośrednie koszty zwrotu towaru (przesyłki) będą obciążać Ciebie jako konsumenta, chyba że sprzedający zgodzi się je pokryć lub też nie poinformował Cię wcześniej o konieczności poniesienia tych kosztów. 3 Zwrot płatności powinien nastąpić przy użyciu takiego samego sposobu, którego użyłeś (np. gotówką, przelewem bankowym). Możesz też wyrazić zgodę na inny sposób zwrotu, który nie będzie się dla Ciebie wiązał z żadnymi kosztami. Pamiętaj jednak, że jeśli przy zakupie wybrałeś sposób dostawy rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, sprzedawca nie ma obowiązku zwrotu dodatkowych poniesionych przez Ciebie kosztów. 4 WAŻNE! Jako konsument ponosisz odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy, które jest wynikiem korzystania z niej w sposób, który wykracza poza konieczny do stwierdzenia jej charakteru, cech i funkcjonalności. Nie dotyczy to sytuacji, gdy przedsiębiorca wbrew ustawowym obowiązkom nie poinformował Cię o prawie odstąpienia od umowy. 5. WYŁĄCZENIE PRAWA ODSTĄPIENIA OD UMOWY Pamiętaj, że prawo odstąpienia od umowy nie ma charakteru absolutnego. Ustawa o prawach konsumenta zawiera zamknięty katalog wyjątków, które wyłączają możliwość skorzystania z omawianego uprawnienia. Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje w odniesieniu do umów: 5 1) o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy (np. korepetycje udzielone przez internet); 2) w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy (np. zakup waluty w kantorze internetowym); 3) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb (np. zegarek z wygrawerowanym na życzenie konsumenta tekstem); 4) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia (np. przetwory mleczne, warzywa); 5) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu (np. leki, kosmetyki, soczewki kontaktowe); 6) w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami (np. paliwo wlane do samochodu); 7) w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli (np. wina kolekcjonerskie); 8) w której konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji (np. naprawa telewizora); jeżeli przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania konsument żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy (np. dekoder zakupiony od przedsiębiorcy przy okazji naprawy telewizora); 9) w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu (np. płyta CD ze zdjętą folią ochronną); 6 10) o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę; 11) zawartej w drodze aukcji publicznej (np. zakup rzeźby w domu aukcyjnym); 12) o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi (np. bilet do kina); 13) o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy (np. program komputerowy udostępniony do pobrania ze strony internetowej). W przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za NIEZAWARTĄ. Podstawa prawna: art. 27 - 38 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 683). 7 Wzór Miejscowość, data ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… Imię i nazwisko konsumenta(-ów) Adres konsumenta(-ów) Nazwa i adres przedsiębiorcy Oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa Ja/My (*)………………….……………niniejszym informuję/informujemy(*) o moim/naszym(*) odstąpieniu od umowy sprzedaży następujących rzeczy(*) ………………………………..…… umowy dostawy następujących rzeczy(*) ………………………………………………………….. umowy o dzieło polegającej na wykonaniu następujących rzeczy/o świadczenie następującej usługi(*)……………………………………………………………………..………………………….. Data zawarcia umowy1/odbioru2(*)………………………………………..………………. …………………………………… Podpis konsumenta(-ów) (*) Niepotrzebne skreślić 1 podać, jeżeli umowa dotyczyła świadczenia usług 2 podać, jeżeli umowa dotyczyła zakupu towaru 8