Kleszcze - zsgarwolin.pl

Paulina Obrębska 16 lat kl. IIIc
Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II
ul. Zambrowska 18 16-001 Kleosin
Prezentacja skierowana do młodzieży uczącej się.
Kleszcze – są pajęczakami z rzędu roztoczy. Wyróżniamy kleszcze twarde, których
ciało częściowo pokryte jest pancerzem oraz miękkie pozbawione tego pancerza.
Kleszcze są pasożytami zewnętrznymi głównie kręgowców.
Długość ciała jednego osobnika wynosi od jednego do kilku milimetrów (po
nassaniu staje się ono kilkakrotnie większe). Kleszcz ma ryjkowaty narząd gębowy
przystosowany do ssania krwi i płynów tkankowych, zbrojny w liczne ząbki
pomocne w utrzymywaniu się w skórze żywiciela.
Niektóre gatunki kleszczy ssą krew trzy razy w życiu: w stadium larwalnym, w stadium
nimfy i jako postać dorosła, atakując zwierzęta na łąkach i w lasach (bez jedzenia
mogą żyć do dwóch lat). Zamieszkują głównie tropiki i subtropiki. W Polsce
najpopularniejszy jest kleszcz pospolity (kleszcz pastwiskowy).
Kleszcze są nosicielami wielu poważnych chorób m.in. boreliozy czy kleszczowego
zapalenia mózgowego. W Polsce badania nad kleszczami prowadzi się w ośrodku
lubelskim.
Insekty najbardziej przyciągają jasne ubrania.
Nic bardziej mylnego! Dla krwiożerczych insektów przyciągające są właśnie ciemne ubrania
(oprócz zielonego), a także wydychany dwutlenek węgla, kwas mlekowy, pot oraz intensywne
zapachy.
Lepiej zapobiegać niż leczyć.
Należy unikać ugryzień, ponieważ mogą być przyczyną wielu groźnych chorób. Kleszcze
przenoszą wirusowe zapalenie opon mózgowych i boreliozę.
Czosnek odstrasza insekty.
Spożycie czosnku jest nie tylko nieskuteczne ale również przykre dla otoczenia!
Ilość kleszczy z roku
na rok globalnie się zwiększa.
Przyczyną są łagodne zimy wynikające
ze zmian klimatycznych. Z każdym
rokiem przybywa także kleszczy na
coraz wyższych terenach w górach,
które jeszcze niedawno były tym
osobnikom niedostępne. Rejonami
największego zagrożenia
w Polsce są tereny dawnych
województw olsztyńskiego,
białostockiego, suwalskiego i
opolskiego, ale cała Polska jest rejonem
endemicznym. Występują one nie tylko
w lasach, także na domowych
trawnikach. Przenoszą je tu zwierzęta
gł. psy i koty.
Chcąc uchronić się przed ukąszeniem kleszcza podczas spaceru w lesie, należy
nosić nakrycie głowy oraz odzież ściśle osłaniającą jak największą powierzchnię
ciała, długie rękawy, długie nogawki, pełne, kryjące buty oraz starać się
poruszać środkiem ścieżki i omijać krzewy i wysokie trawy. Dla większej ochrony
można spryskać się także specjalnymi preparatami. Należy unikać siadania na
zwalonych pniach drzew i zbierania chrustu, ponieważ mogą tam przebywać
młode i bardzo małe formy kleszczy tzw. nimfy. Warto dodać, że gorąca
suszarka zabija kleszcze zaplątane w ubraniu, ale bez problemu przeżywają one
pranie. Jak najszybciej po powrocie należy dokładnie obejrzeć całe ciało,
zwłaszcza fałdy skórne, pachwiny i pępek, choć kleszcze
mogą się wkłuć wszędzie.
Im szybciej kleszcz zostanie
usunięty, tym mniejsze jest
prawdopodobieństwo zakażenia.
Najlepszym sposobem pozbycia się
kleszcza jest użycie pęsety. Należy złapać
kleszcza jak najbliżej skóry (nie ma wtedy
obawy, że szczypce rozgniotą kleszcza lub
spowodują, że osobnik zwymiotuje) i
delikatnie, ale zdecydowanym ruchem
pociągnąć przeciwnie do kierunku wkłucia.
Kleszcze "wkręcają" się w ciało prawie
zawsze w prawo, zatem wyciągając
skręcamy lekko w lewo. Dostępne są w
aptekach specjalne urządzenia do
wyjmowania kleszczy. Niestety, tylko część
tych urządzeń jest efektywna, dlatego
warto mieć ze sobą także pęsetę do
usuwania dorosłych kleszczy.
Wbrew obiegowym opiniom nie należy kleszcza wykręcać, zgniatać,
przypalać, smarować tłuszczami, benzyną, środkami dezynfekującymi ani
innymi substancjami. Czynności te mogą powodować zwracanie treści
pokarmowych przez kleszcze, co może podnieść ryzyko infekcji
przenoszonymi przez nie drobnoustrojami.
Kleszcze przenoszą wiele chorób. Do najważniejszych należą:
kleszczowe zapalenie mózgu - wirusowa choroba ośrodkowego
układu nerwowego,
borelioza - choroba zakaźna, wielonarządowa,
tularemia - choroba objawia się wysoką gorączka, potami, bólami
mięśni i stawów.
bebezjoza - rzadka, przypominająca malarię choroba.
Również nasze zwierzęta są narażone na spotkanie z kleszczami.
Dlatego ważne jest, by po każdym spacerze dokładnie je obejrzeć.
Powinniśmy to robić nie tylko ze względu
na nie, ale również na nas. Kleszcze u zwierząt najczęściej przyczepiają
się na grzbiecie, głowie, szyi, pod pachami oraz w pachwinach.
Preferują miejsca, gdzie skóra jest delikatna lub w pobliżu naczyń
krwionośnych.
Kleszcze to pasożytnicze pajęczaki przenoszące groźne dla człowieka i zwierząt
choroby zakaźne: kleszczowe zapalenie mózgu i boreliozę.
Są aktywne od wczesnej wiosny do późnej jesieni.
Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba, przeciw której brak jest leczenia
przyczynowego, ale można jej skutecznie zapobiec stosując szczepienia
ochronne.
Borelioza to przeciwnie: choroba bakteryjna, którą można skutecznie leczyć
antybiotykami, ale nie ma przeciw niej szczepionki. W ochronie przed nią może
pomóc szybkie usuniecie kleszcza.
Miejsce po usunięciu kleszcza należy obserwować przez kilka tygodni powiększające się zaczerwienianie może być objawem boreliozy.