Poznaj Kosmos - Układ Słoneczny

Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
KoniecAutor:
Janusz Jeneralczuk
Spis treści.
1. Wstęp (instrukcja obsługi programu).
2. Jak powstał Układ Słoneczny?
3. Ogólne dane o Układzie Słonecznym.
4. Słońce.
5. Merkury.
6. Wenus.
7. Ziemia.
8. Mars.
9. Jowisz.
10. Saturn.
11. Uran.
12. Neptun.
13. Pluton.
14. Inne ciała Układu Słonecznego.
15. Test.
16. Słowniczek.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Uczyłeś się już biologii, chemii i geografii, znasz swoją miejscowość,
okolice. Brałeś udział w wycieczkach krajoznawczych. Oglądasz telewizję,
czytasz gazety i czasopisma - znasz kontynenty i państwa.
Proponuję Ci teraz odbycie jeszcze dalszej wycieczki, poznanie najbliższego
otoczenia Ziemi - planety na której żyjesz. W skali całego Wszechświata
będzie to mini wycieczka, ale od czegoś trzeba zacząć - zapraszam Cię do
zwiedzenia Układu Słonecznego. Kolejne slajdy przybliżą Ci świat planet,
księżyców, komet. Aby ułatwić wycieczkę przedstawiam Ci zasady
poruszania się po programie.
Poza stroną tytułową, na każdej stronie u dołu znajdują się przyciski
nawigacji - klikając na nie możesz poruszać się do przodu, cofać, wrócić
do początku, czy wreszcie zakończyć pokaz. Gdy wejdziesz na strony
słownika, pojawi się dodatkowy przycisk - „powrót”. Umożliwia on powrót
na stronę, z której wyszedłeś do słownika. Na niektórych slajdach znajdziesz
zwroty pisane bardziej żółtymi literami, podkreślone i gdy na nie najedziesz
kursor zmieni się w „łapkę”. Po kliknięciu znajdziesz się na stronie słownika,
gdzie termin ten jest wyjaśniony.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Na trzech stronach zawierających tabele i wykresy znajduje się mały
obrazek przedstawiający kalkulator. Gdy klikniesz na niego otworzy się
prawdziwy kalkulator i będziesz mógł wykonać obliczenia. Jakie?
Na przykład:
- Ile razy masa największej planety jest większa od masy najmniejszej
planety?
- Ile razy promień największej planety jest większy od promienia
najmniejszej planety?
- Jaka jest objętość Ziemi ( w km3)?
Itd. Liczę na Twoją inwencję!
Zobaczysz też przepiękne zdjęcia Kosmosu wykonane dzięki możliwościom
współczesnej techniki i potęgi rozumu człowieka. Tłem wszystkich stron
tego pokazu jest zdjęcie mgławicy „Końska Głowa” z gwiazdozbioru
Oriona. Gdybyś miał ochotę na jeszcze piękniejsze zdjęcia, mocniejsze
przeżycia i dalsze wyprawy polecam Ci źródła, skąd pochodzą fotografie
zamieszczone w tej pracy: album „Magnificent Universe” Kena Croswella
i adres internetowy: http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/archivepix.html
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Na koniec wycieczki po Układzie Słonecznym proponuję Ci test.
Na każde pytanie podane są trzy odpowiedzi. Wybierz poprawną i
kliknij na niej. Gdy usłyszysz brawa - gratuluję! Odgłos rykoszetu
oznacza złą odpowiedź.
Po programie nie musisz poruszać się w sposób liniowy (od slajdu
do slajdu). Taką możliwość daje Ci strona Spis treści. Klikając na
wybrany rozdział przejdziesz od razu do slajdów właśnie tej części
programu.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Przed miliardami lat byliśmy częścią składową ogromnego
obłoku materii międzygwiezdnej, w którym została
zachwiana równowaga podczas przechodzenia przez
ramię spiralne Galaktyki. Na skutek wybuchu
supernowej obłok został wzbogacony materią odrzuconą
z tej gwiazdy. W tym momencie obłok zaczął się
zapadać grawitacyjnie - kurczyć się. W następnej fazie
powstał z niego wirujący dysk, w którego środku
uformowało się Słońce. Obiegające je cząstki pyłu „sklejały”
się ze sobą, tworząc większe twory, z których część
stała się zarodkami planetarnymi. Na skutek oddziaływań
grawitacyjnych zarodki łączyły się ze sobą, tworząc
planety. Mniejsze twory przyjęły postać planetoid, komet
i meteoroidów. Działo się to 4,5 miliarda lat temu.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Układ Słoneczny to Słońce i wszystkie ciała kosmiczne,
które poruszają się w jego polu grawitacyjnym. Słońce skupia
99,86% masy całego Układu, planety 0,133%, komety
0,0003%, księżyce 0,00004%, a reszta to planetoidy,
meteoroidy i pył międzyplanetarny.
Ruchami wszystkich ciał Układu rządzi prawo
powszechnego ciążenia i III prawa Keplera. Pod względem
ruchu system planetarny charakteryzują następujące cechy:
1. Wszystkie planety obiegają Słońce w jednym kierunku.
2. Większość planet (oprócz Wenus, Urana i Plutona)
obracają się wokół swych osi w tym samym kierunku, w
którym obiegają Słońce.
3. Orbity większości planet (oprócz Merkurego i Plutona)
niewiele różnią się od okręgów i leżą prawie w jednej
płaszczyźnie (prawie płaszczyzna równika słonecznego).
4. Słońce obraca się wokół swej osi w tym samym
kierunku, w którym poruszają się obiegające je planety.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
5. Większość księżyców porusza się po orbitach zbliżonych
do okręgów i obiega macierzyste planety w tym samym
kierunku, w którym one obiegają Słońce.
6. Orbity księżyców są przeważnie nieznacznie nachylone
względem płaszczyzn równików macierzystych planet.
Układ Słoneczny wchodzi w skład wielkiego spiralnego
ramienia (Oriona) Drogi Mlecznej - jednej z wielu miliardów
galaktyk wypełniających Kosmos.
Słońce i planety Układu znajdują się w odległości 2/3
długości tego ramienia od środka galaktyki (czyli leżą na
peryferiach). Układ Słoneczny potrzebuje aż 230 milionów
lat by jeden raz okrążyć środek naszej galaktyki.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Ramię Oriona
Jądro galaktyki
Układ Słoneczny
x
Tak mniej więcej wygląda Droga Mleczna
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Merkury
Planety wewnętrzne
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Planety zewnętrzne
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Ciało
niebieskie
Słońce
Średnica w
tysiącach
km
Stosunek
masy ciała
do masy
Ziemi
Promień
orbity w
miliardach
km
Okres
obiegu
wokół
Słońca w
latach
Średnia
gęstość
planety w
g/cm 3
1390,0 333000,000
4,9
0,055
0,058
0,24
5,45
Wenus
12,1
0,820
0,108
0,62
5,25
Ziemia
12,8
1,000
0,150
1,00
5,52
6,8
0,110
0,230
1,88
3,94
Jowisz
143,0
320,000
0,780
11,90
1,34
Saturn
120,0
95,000
1,430
29,50
0,73
Uran
50,8
15,000
2,870
84,00
1,35
Neptun
48,6
17,000
4,500
165,00
1,65
Pluton
3,0
0,002
5,950
248,00
0,50
Księżyc
3,5
0,012
Poprzedni slajd
Początek
Merkury
Mars
Następny slajd
3,41
Koniec
318
350
300
250
200
150
95,2
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
17,2
Pluton
0,002
Neptun
Saturn
Jowisz
Mars
0,055
Ziemia
0
14,6
1
Wenus
50
0,11
0,815
Uran
100
Merkury
Masa planety wyrażona
w masach Ziemi
Porównanie mas planet Układu Słonecznego
Porównanie średnic planet Układu Słonecznego
142796
120000
140000
120000
100000
49500
51800
80000
60000
12100
6794
12756
20000 4878
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Pluton
Neptun
Uran
Saturn
3000
Jowisz
Mars
Ziemia
0
Wenus
40000
Merkury
Średnica równikowa
planety w km
160000
Plamy na Słońcu
Protuberancja
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Korona słoneczna
Rozbłyski
Zaćmienie Słońca 1999
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Słońce - najbliższa nam, zupełnie przeciętna
gwiazda, centralne ciało
Układu Słonecznego, potężne źródło energii. Ogromna kula gazowa,
a właściwie plazmowa. Główny jej składnik to wodór. Zbudowana z
czterech warstw: korony słonecznej, atmosfery, fotosfery
(to co widzimy) i jądra. Wewnątrz zachodzą reakcje termojądrowe.
Energia pochodzi ze „spalania” wodoru (w wyniku powstaje hel).
Przez to Słońce traci swoją masę, ale nie ma obawy, od chwili narodzin
do dziś straciło zaledwie 2% pierwotnej masy. Energię wypromieniowuje
w postaci fal elektromagnetycznych i wysyłając w Kosmos cząstki
(wiatr słoneczny). Temperatura na powierzchni gwiazdy wynosi ponad
6000 oC, temperatura wewnątrz około 16 mln oC. W atmosferze występuje
wiele zjawisk okresowych (okres około 11,4 roku) i przez to możemy
obserwować: plamy słoneczne, pochodnie, rozbłyski, protuberancje.
Słońce wytwarza własne pole magnetyczne.
Gwiazda ta oświetla i ogrzewa Ziemię, wpływa na pogodę, na wielkość
plonów. Bez Słońca nie mogłoby istnieć życie na Ziemi.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Merkury jest najbliższą planetą od Słońca. Bardzo szybko krąży wokół
gwiazdy, ale bardzo wolno obraca się wokół własnej osi
(jeden obrót trwa 59 dni). Wschód Słońca na Merkurym następuje co 176
dni ziemskich. Ciało stałe, bardzo podobne do Księżyca. Temperatura
strony słonecznej to 380 oC, nocnej - 173 oC. Powierzchnia skalista, naga,
pokryta licznymi kraterami (skutek upadku meteorytów). Gęstość
Merkurego - 5,44 g/cm3 sugeruje żelazne jądro. Planeta ta ma bardzo
rzadką atmosferę z helu, argonu i neonu. Posiada pole magnetyczne.
Merkury nie ma satelity.
14 razy w każdym stuleciu można go zobaczyć jako malusieńką plamkę
przesuwającą się przez tarczę słoneczną ze wschodu na zachód.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Tak wygląda powierzchnia Wenus,
gdy w komputerowej obróbce danych z satelitów
pominięto jej gęstą atmosferę
A tak wygląda Wenus z atmosferą
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Wenus - najbardziej zagadkowa planeta, o orbicie prawie kołowej.
Jeden obrót wokół własnej osi trwa aż 243 dni ziemskich, a Słońce
wschodzi na Wenus co 117 dni i porusza się z zachodu na wschód.
Nie posiada pola magnetycznego. Atmosfera Wenus jest 100 razy
bardziej gęsta od ziemskiej i składa się z dwutlenku węgla (97%),
azotu, gazów szlachetnych i odrobiny pary wodnej. Jest planetą
bardzo suchą i gorącą - temperatura na powierzchni dochodzi do
500 oC. Panuje ciśnienie 100 atmosfer. Najwyższą warstwę
atmosfery stanowią obłoki z kropelek kwasu siarkowego przesuwające
się z prędkością 350 km/h. Na powierzchni nie ma wiatrów i panuje
półmrok. Planeta trochę podobna do Ziemi, gro powierzchni stanowią
równiny, brak wody, 24% powierzchni to wyżyny, są też masywy
górskie, wyższe nawet niż ziemskie. Występują też kratery
wulkaniczne i meteorytowe. Wenus ma gęstość 5,25 g/cm3 i nie posiada
satelity.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Ludzie już stąpali po
powierzchni Księżyca
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Ziemia - trzecia planeta od Słońca. Oś Ziemi nachylona do płaszczyzny
orbity, dzięki czemu występują tu pory roku. Atmosfera złożona z azotu
i tlenu. Bardzo ważna jest warstwa ozonowa atmosfery chroniąca
Ziemię przed promieniowaniem ultrafioletowym. 3/4 powierzchni Ziemi
zajmują oceany magazynujące ciepło, dzięki czemu panuje umiarkowana
temperatura - około 14 oC (średnio). Wewnątrz znajduje się dwufazowe
jądro - stałe i płynne. Ziemia posiada własne pole magnetyczne. Można
na niej znaleźć ślady uderzeń meteorytów. Ma jednego satelitę: Księżyc.
Rozwinęły się na niej różnorodne formy życia.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Zdjęcie powierzchni Marsa
zrobione z automatycznego
lądownika
Burza na Marsie
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Wielki Kanion na Marsie
Phobos - jeden z
dwóch księżyców
Marsa
Poranek na
Marsie
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Mars jest nieco podobny do Księżyca, choć ma powierzchnię
bardziej urozmaiconą. Ma skalną skorupę o dużej zawartości
żelaza, bardzo rozrzedzoną atmosferę. Jej głównym składnikiem
jest dwutlenek węgla. Jeden obrót wokół własnej osi trwa 24 h i
37 minut. Na powierzchni jest zimno . W gorące dni temperatura
może dojść do 0 oC, ale przeważnie jest minusowa. Oprócz kraterów
można tam spotkać kaniony (ogromne rozpadliny), kręte doliny
niewiadomego pochodzenia. Wokół Marsa krążą dwa małe księżyce:
Phobos i Deimos. Prawdopodobnie są to fragmenty planetoid, pokryte
licznymi kraterami. Powierzchnia Marsa jest pokryta czerwonym
pyłem (ze względu na związki żelaza). Czerwonawe zabarwienie ma
niebo marsjańskie wywołane przez zawiesinę bardzo drobnego pyłu.
Gęstość Marsa to 3,94 g/cm3.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Księżyce na tle Jowisza
Wielka Czerwona
Plama
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Polarna zorza na Jowiszu
Czynny wulkan na Io -księżycu Jowisza
Atmosfera Jowisza
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Jowisz to gazowy gigant o jądrze z płynnych (stałych?) skał. Od Marsa
oddziela go pas planetoid. Obrót Jowisza wokół osi trwa 9,9 godziny.
Posiada własne pole magnetyczne. Zbudowany jest głównie z wodoru i helu.
Ma atmosferę. Wypromieniowuje dwa razy więcej ciepła niż otrzymuje
od Słońca. Wielka Czerwona Plama widoczna na powierzchni Jowisza
to gigantyczny sztorm szalejący w atmosferze. Jowisz ma 16 księżyców.
Na jednym z nich, Io, odkryto erupcję wulkaniczną. Cztery największe
to Io, Europa, Ganimedes, Callisto. Gęstość planety to 1,34 g/cm3.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Pierścienie Saturna są
cienkie
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Saturn to druga co do wielkości planeta, gazowy gigant.
Cienka atmosfera
składa się z wodoru, helu, metanu i pary wodnej. Niżej wodór staje się
półpłynny, a w końcu przyjmuje postać metaliczną. W samym środku jest
kamienno - żelazne jądro. Średnia gęstość Saturna to 0,70 g/cm3.
Wokół osi Saturn obraca się bardzo szybko, bo 1 obrót trwa 20,7 godziny.
Temperatura „dziennej” strony Saturna wynosi - 167 oC. W atmosferze,
w strefie równikowej planety wieją wiatry z prędkością 1800 km/h.
Saturn posiada pierścienie. Są ich setki. Utworzone są z brył „lodu” o
różnej średnicy. Pierścienie są bardzo cienkie ( zaledwie 10 metrów ).
Saturn ma 18 księżyców, głównie lodowych.
W atmosferze Saturna można, tak jak w atmosferze Jowisza, zauważyć
jasne strefy i ciemne pasy. Posiada pole magnetyczne, nieco słabsze niż
Ziemia.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Księżyce Urana
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Na Uranie jest ciemno i zimno. Temperatura atmosfery wynosi - 270 oC.
Oś obrotu planety jest nachylona pod kątem 98o. Uran obraca się wokół
własnej osi raz na 10 godzin i 50 minut. Gazowy gigant, ale bez stałego
jądra. Górne warstwy atmosfery składają się z wodoru i helu, w dolnej
tworzą się metanowe chmury. Wieją wiatry, widoczne są pasma chmur.
Planeta ma 15 księżyców, ma też 10 pierścieni. Zbudowane są one z
zestalonego metanu. Gęstość Urana wynosi 1,35 g/cm3.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
„Chmury” w atmosferze Neptuna
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Południowy biegun Neptuna
Tryton - księżyc Neptuna
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Neptun jest bardzo podobny do Urana, choć jest najmniejszym
z gazowych gigantów. Dzień na tej planecie trwa 16,1 godziny.
Planeta ta posiada rozległą atmosferę składającą się głównie
z wodoru. Otaczają ją pierścienie. W atmosferze występują
burze np. Wielka Ciemna Plama. Neptun posiada trzy księżyce.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
To nie jest zdjęcie, ale komputerowy obraz
Plutona stworzony na podstawie syntezy
danych, otrzymanych z satelitów.
Charon - księżyc Plutona
Pluton
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Pluton to ciemna, zimna, lodowa kula, mniejsza od Księżyca. Został
odkryty, bo odkształcał orbity Urana i Neptuna. Planeta ta składa się z
metanu, lodu i skał. Posiada rzadką atmosferę. Porusza się po bardzo
wydłużonej orbicie. Obrót Plutona dookoła osi trwa 6,42 ziemskiego dnia.
Charon to jedyny księżyc Plutona.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Między Marsem i Jowiszem krąży setki tysięcy drobnych
ciał zwanych planetoidami. Największa z nich - Ceres ma
zaledwie 1003 km średnicy. Są to nieregularne bryły,
przypominające kształtem i zewnętrznym wyglądem
księżyce Marsa. Orbity ich są mocno zróżnicowane, czasami
kształtem mocno odbiegają od okręgu. Planetoidy to
tworzywo, z którego miała się narodzić planeta, ale
przeszkodził temu Jowisz.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Komety świecą odbitym światłem słonecznym. Niemal
całkowita ich masa skupiona jest w jądrze. Składa się ono
z brył meteoroidowych i pyłu kosmicznego, spojonych ze
sobą lodem wodnym oraz zamarzniętym metanem i
amoniakiem w jedną bryłę o średnicy do kilkudziesięciu
kilometrów. Gdy kometa zbliża się do Słońca, lód zaczyna
się topić i zamieniać w gaz. Tak powstaje głowa komety o
bardzo dużych rozmiarach. W pobliżu Słońca komety tracą
swoją masę, gdyż promieniowanie słoneczne wymiata z
nich gazy i pyły, z których powstają warkocze o długości
nawet do 150 mln km. Najbardziej znaną kometą jest
kometa Halleya o okresie obiegu 76 lat. Komety obiegają
Słońce po orbitach mocno eliptycznych. Ponieważ za
każdym powrotem do Słońca kometa traci część
swojej materii - komety umierają i mogą z nich powstawać
planetoidy.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Kometa Soho 98
Kometa Hyakutake
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
I to już koniec właściwej prezentacji. Jeśli masz już dosyć
astronomii kliknij na „Koniec”.
Gdybyś chciał jednak sprawdzić swoje wiadomości za
pomocą testu lub jeszcze raz odwiedzić strony Słowniczka
kliknij „Następny slajd”.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
1. Układ Słoneczny powstał:
A) w wyniku wybuchu supernowej
B) z obłoku materii międzygwiezdnej
C) istniał zawsze
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
2. Gro masy Układu Słonecznego skupiona jest w:
A) Słońcu
B) planetach
C) pozostałych ciałach Układu
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
3. Układ Słoneczny leży:
A) w centrum Drogi Mlecznej
B) na peryferiach jednego z ramion galaktyki
C) pomiędzy ramionami galaktyki
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
4. Trzecią planetą od Słońca jest:
A) Wenus
B) Mars
C) Ziemia
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
5. Największą i najmasywniejszą planetą Układu jest:
A) Saturn
B) Jowisz
C) Uran
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
6. Najdalszą planetą Układu jest:
A) Merkury
B) Neptun
C) Pluton
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
7. Najwięcej księżyców ma:
A) Mars
B) Saturn
C) Jowisz
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
8. Najmniej zbadaną planetą naszego Układu jest:
A) Wenus
B) Merkury
C) Pluton
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
9. Azot i tlen to główne składniki atmosfery:
A) Ziemi
B) Wenus
C) Marsa
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
10. Najbardziej eliptyczne orbity mają :
A) planetoidy
B) komety
C) księżyce planet
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Galaktyki - duże skupiska układów planetarnych, gwiazd, mgławic,
materii międzygwiezdnej powiązanych ze sobą oddziaływaniami
grawitacyjnymi. Skupisk takich we Wszechświecie są miliardy.
Na nocnym niebie widoczne są przez niewielkie teleskopy jako
mgliste plamki.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Gwiazdy - kule gazowe o masach nie przekraczających
kilkudziesięciu
mas Słońca, świecące w wyniku reakcji termojądrowych. Gołym okiem
na niebie można zobaczyć około 6000 gwiazd należących do naszej galaktyki.
Gwiazdy „rodzą się”, „żyją” i „umierają”.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Komety - drobne ciała niebieskie obiegające Słońce po orbitach
mocno eliptycznych. Składają się z jądra (jedna lub kilka brył),
oraz gazowej otoczki, która rozbudowuje się w głowę i rozległy
warkocz, gdy kometa jest bliżej Słońca. Za każdym razem
powoduje to utratę masy komety. Najbardziej znana jest kometa
Halleya.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Księżyce (satelity) - ciała niebieskie obiegające planety.
W Układzie Słonecznym jest ich 61.
Titania - jeden z
księżyców Urana
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Meteoroidy (ciała meteorowe) - ciała niebieskie (pyłki, bryłki)
o rozmiarach od ułamka milimetra do wielu metrów, obiegające
Słońce po orbitach eliptycznych. Gdy wpadają do atmosfery
Ziemi, zaczynają świecić i mamy meteory, a gdy dotrą do Ziemi meteoryty. Powstają z rozpadu komet, a także w wyniku zderzeń
planetoid.
Meteory
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Orbita - tor, po którym porusza się pod wpływem wzajemnego
przyciągania jedno ciało względem drugiego, np. planeta
wokół Słońca.
Orbita eliptyczna - tor ruchu ciała niebieskiego o
kształcie elipsy.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Planetoidy (asteroidy) - ciała niebieskie będące bryłami skalnymi
o średnicy poniżej 1000 km. , obiegające Słońce po orbicie eliptycznej
między orbitami Marsa i Jowisza. Największe to Ceres, Pallas, Westa
i Psyche.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Planety - ciała niebieskie o średnicach powyżej 1000 km
obiegające gwiazdę i nie mające własnych źródeł energii
promienistej. Widoczne są dzięki oświetleniu ich
promieniowaniem gwiazdy. Są bryłami o kształcie
zbliżonym do elipsoidy obrotowej. Większość planet
posiada atmosfery. Odkryto już planety poza Układem
Słonecznym.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Pył międzyplanetarny - bardzo drobne ciała niebieskie
powstałe najprawdopodobniej z komet przechodzących w pobliżu
Słońca.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót
Supernowe - „umierające” masywne gwiazdy przekształcające
się w gwiazdy neutronowe. Ich jasność rośnie miliony
razy, gwiazda eksploduje i odrzuca w przestrzeń kosmiczną
większą część swojej materii. Wtedy jądro kurczy się do bardzo
małych rozmiarów - i tak powstaje gwiazda neutronowa.
Następny slajd
Poprzedni slajd
Początek
Koniec
Powrót