Miejsce Ziemi we wszechświecie
advertisement
Miejsce Ziemi we wszechświecie. Wszechświat to wszystko, co istnieje- materia, przestrzeń, energia i czas. Jest to cały otaczający nas świat nazywany kosmosem. Nie wiadomo, czy wszechświat ma koniec, czy nie; nie możemy poznać jego rozmiarów. Największe teleskopy pozwalają zobaczyć galaktyki odległe o 15 miliardów lat świetlnych. Nie wiemy co istnieje dalej. Obecnie we wszechświecie są miliardy galaktyk i miliardy gwiazd w każdej z nich, trudna do oszacowania liczba planet oraz mniejsze ciała niebieskie: satelity, komety, planetoidy (asteroidy), meteory i planety karłowate. Astronomowie łączą gwiazdy w grupy zwane galaktykami. Wszystko, co znajduje się w galaktyce, krąży dookoła jej środka zwanego jądrem galaktyki. Słońce razem z 8 planetami wchodzi w skład naszej galaktyki, zwanej Drogą Mleczną. Spośród wszystkich ciał niebieskich Układu Słonecznego najważniejsze jest Słońce. Przyciąga ono planety jak gigantyczny magnes i uniemożliwia im oddalanie się. Ziemia wraz z siedmioma pozostałymi planetami okrąża Słońce. Dzisiaj już to wiemy, ale w starożytności i średniowieczu uważano, że Ziemia jest nieruchoma i znajduje się w centrum wszechświata zamknięta w ruchomej kopule niebieskiej. Taki model wszechświata przedstawił grecki matematyk, astronom i geograf Klaudiusz Ptolemeusz. Był to geocentryczny model wszechświata (Geo- Ziemia, centrum- środek). Geocentryczny model budowy wszechświata. Dopiero w 1543r. polski astronom Mikołaj Kopernik w dziele Pt. ,,O obrotach sfer niebieskich” przedstawił heliocentryczny model wszechświata (Helios- Słońce, centrum- środek). Wykazał, sprzeciwiając się poglądom epoki i Kościoła, że Ziemia obraca się wokół własnej osi w ciągu 24 godzin i że wraz z innymi planetami krąży wokół Słońca, które jest w centrum Układu Słonecznego. Heliocentryczny model budowy wszechświata. Planety Układu Słonecznego obracają się wokół własnej osi i krążą wokół Słońca po eliptycznych orbitach. W odróżnieniu od gwiazd nie wysyłają światła, lecz odbijają światło słoneczne. Najczęściej otoczone są drobnymi ciałami niebieskimi krążącymi wokół nichsatelitami. W Układzie Słonecznym rozróżniamy planety wewnętrzne, które położone są bliżej Słońca i zewnętrzne, leżące znacznie dalej od niego. Do planet wewnętrznych zaliczamy: Merkurego, Wenus, Ziemię, Marsa, które zbudowane są głownie ze związków żelaza i skał. Planety zewnętrzne to ,,gazowe olbrzymy”: Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, zawierające przede wszystkim wodór i hel. Powyższy rysunek pokazuje jedynie schematyczne rozmieszczenie większych ciał niebieskich w Układzie Słonecznym. Nie zostały tu zachowane proporcje ich wielkości oraz odległości między nimi. Oprócz planet i satelitów, w Układzie Słonecznym znajdują się komety, planetoidy (asteroidy), meteory i planety karłowate. Komety to ciała niebieskie obiegające Słońce, składające się z lodowego jądra otoczonego pyłowo-gazową otoczką i warkocza, który pojawia się dopiero w odległości mniejszej niż 150-300 milionów kilometrów od Słońca. Planetoidy (asteroidy) to ciała niebieskie krążące wokół Słońca, występujące w pasie pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza, mają średnice od kilku do 1000 kilometrów. Meteory to niewielkie fragmenty materii międzyplanetarnej spalające się po wejściu w atmosferę ziemską. Planety karłowate to obiekty astronomiczne pośrednie między planetami, a małymi ciałami niebieskimi, znajdujące się na orbicie wokół Słońca. Najbardziej znaną planetą karłowatą z pięciu dotychczas odkrytych jest Pluton. Nazwa planety Merkury Wenus Ziemia Mars Jowisz Saturn Uran Neptun Średnia odległość od Słońca w mln km 58 108 150 230 780 1430 2900 4500 Czas obiegu wokół Słońca Czas obrotu wokół własnej osi Średnica w km 88 dni 225 dni 365 dni 687 dni 12 lat 29,5 lat 84 lata 165 lat 59 dni 243 dni 24 godz. 25 godz. 10 godz. 10 godz. 17 godz. 16 godz. 4 900 12 100 12 800 6 800 143 000 120 000 52 500 49 500 Liczba satelitów 0 0 1 (Księżyc) 2 63 56 27 13 Źródłó: ,,H. Młynkowiak, Z. Tomkiewicz, A.Pietrzak-,, ABC geografii”, wyd. ABC, Poznań 2009 plus Internet.