Ejakulacja - Centrum Niezależnego Życia i Aktywnej Rehabilitacji
advertisement
MATERIAŁY INFORMACYJNE CENTRUM NIEZALEŻNEGO ŻYCIA POGADANKA TEMATYCZNA NIEZALEZNEGO ŻYCIA REALIZOWANA W TRAKCIE WARSZTATÓW ZASTOSOWANIE WIBRATORA CELEM WYWOŁANIA EJAKULACJI U PACJENTÓW Z USZKODZENIEM RDZENIA KRĘGOWEGO Uszkodzenie rdzenia kręgowego, w zależności od poziomu rozległości urazu, powoduje u mężczyzn różnego stopnia zaburzenia ejakulacji prowadzące do obniżenia płodności. Większość pacjentów w pierwszym okresie po urazie nie zdaje sobie sprawy z tego, że dysfunkcji ruchowej towarzyszą także zaburzenia funkcji rozrodczych i że jest to nieodwracalne następstwo uszkodzenia rdzenia kręgowego. Niemożność posiadania potomstwa stanowi dodatkowe psychiczne obciążenie, które rzutuje na funkcjonowanie para- czy tetraplegika w rodzinie i społeczeństwie i społeczeństwie. Przyczyną niepłodności u tych pacjentów jest neurogenne upośledzenie erekcji i ejakulacji, jak również zaburzenia spermotogenezy. Na pogorszenie jakości nasienia mają również wpływ przewlekłe zakażenia dróg moczowych, gruczołu krokowego, najądrzy i jąder. W rdzeniu kręgowym znajdują się dwa ośrodki ejakulacji : współczulny ośrodek I fazy ejakulacji ( Th 11-L-2 ) oraz somatyczny ośrodek II fazy ejakulacji ( S2 S4 ). W wyniku całkowitego uszkodzenia rdzenia kręgowego powyżej obu ośrodków ( uszkodzenie górnego motoneyronu )niezwykle rzadko dochodzi do ejakulacji ( 4% pacjentów ) . Niekiedy jednak obserwuje się okresowe występowanie ejakulacji w tej grupie pacjentów w czasie odbywania stosunku płciowego po iniekcji papaweryny lub prostaglodyny w celu wywołania erekcji i notowane są pojedyncze przypadki poczęcia i narodzenia zdrowego potomstwa. W przypadku całkowitego uszkodzenia rdzenia kręgowego na poziomie dolnego motoneuronu dochodzi do ejakulacji u kilkunastu procent pacjentów. W najkorzystniejszej sytuacji znajdują się pacjenci z niecałkowitym uszkodzeniem rdzenia, zarówno na poziomie górnego, jak i dolnego motoneuronu, ponieważ u 70% z nich zachowana jest zdolność do ejakulacji , jak również obserwuje się znacznie lepszą jakość nasienia . Od dawna zastanawiano się nad sposobami wywołania ejakulacji u mężczyzn z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. W chwili obecnej największe uznanie zyskało zastosowanie wibratora, dzięki nieinwazyjności zabiegu oraz licznych doniesieniach o lepszej jakości uzyskanego nasienia oraz elektroejakulacji w uszkodzeniu rdzenia kręgowego poniżej poziomu L2 , jak również w przypadku nieskuteczności wibratora. PRZYKŁADY – MATERIAŁ I METODYKA Grupę badaną stanowili pacjenci po urazie rdzenia kręgowego , którzy od marca 19995r. do listopada 1997r. zgłosili się do centrum leczenia Niepłodności Małżeńskiej w Białymstoku w celu oceny płodności lub też uzyskania potomstwa. Aby wywołać ejakulację, stymulowano okolicę nasady żołędzi przy pomocy wibratora generującego impulsy o częstotliwości od 60 do 100 Hz i amplitudzie od 2.0 do 3,5 mm. W trakcie wykonywania zabiegu pacjent znajdował się w pozycji półsiedzącej . Stymulacja była prowadzona zwykle bez przerwy do momentu wystąpienia ejakulacji, która miała miejsce zwykle najczęściej po 15-40 sek od chwili rozpoczęcia zabiegu. W przypadku niewystąpienia ejakulacji po 60 sek stymulacji zabieg powtarzano, czasem kilkakrotnie, po 2-3 min przerwy. Wszyscy pacjenci z uszkodzeniem rdzenia kręgowego na wysokości Th6 i powyżej tego poziomu otrzymywali przed zabiegiem pod-językowo 10 mg Nifedypliny, a w przypadku podawanych przez pacjenta w wywiadzie okresowo występujących objawów hiperrefleksji autonomicznej-20 mg. Mieli oni monitorowane ciśnienie krwi przez cały czas trwania stymulacji w trakcie ejakulacji. W przypadku pacjentów, u których występowała ejakulacja wsteczna, wypełniano pęcherz moczowy, po jego uprzednim opróżnieniu i przepłukaniu, 100 ml płynu Tyroda ogrzanego do temp 37ºC. Po przeprowadzonej stymulacji ponownie cewnikowano pacjenta, a otrzymana zawartość pęcherza moczowego była odwirowywana w celu odzyskania plemników. Uzyskane nasienie lub zawiesina plemników były poddane ocenie seminologicznej, a następnie rozcięczane w stosunku 1:1 z podłożem żółtkowym zawierającym 15% glicerolu, ekwilibrowane przez 20 min, rozporcjowane do słomek krystalicznych i zamrażane w parach azotu. Po zamrożeniu, słomki umieszczano w pojemnikach z ciekłym azotem do czasu próby uzyskania ciąży metodą mikroinekcji plemnika do cytoplazmy oocytów (ICSI). WYNIKI I OMÓWIENIE Było badanych 20 mężczyzn z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, w wieku od 23 do 43 lat, w tym z tetraplegią –3, z tetraparezą -4, z paraplegią -11, z poraperazą –2. U wszystkich pacjentów uszkodzenie rdzenia kręgowego spowodowane zostało urazem, 19 z nich uległo wypadkowi po okresie dojrzewania. Czas, który minął od urazu, wynosił od 2 do 23 lat. W wyniku stymulacji uzyskano pozytywny efekt u 17 spośród 20 pacjentów. Nie wywołano ejakulacji u pacjentów z uszkodzeniem niecałkowitym rdzenia kręgowego na wysokości C 8 oraz u dwóch pacjentów z paraplegią L 1 i L-2. W przypadku 11 pacjentów doszło do ejakulacji w pierwszej minucie stymulacji, a w pozostałych konieczne było kilkukrotne powtarzanie stymulacji po 2-3 minutach przerwy. U trzech pacjentów wystąpiła ejakulacja wsteczna. Dwóch spośród nich miało wykonaną operację nacięcia szyi pęcherza moczowego celem poprawy funkcji dolnych dróg moczowych. W przypadku dwóch pacjentów z ejakulacją wsteczną przeprowadzono stymulację po wypełnieniu pęcherza moczowego płynem Tyroda, a następnie po odwirowaniu uzyskano żywe plemniki. Partnerka jednego z tych pacjentów zaszła w ciążę w wyniku mikroiniekcji plemnika do cytoplazmy oocytu (ICSI) i urodziła zdrowe dziecko. W przypadku drugiego małżeństwa, które zdecydowało się na posiadanie własnego potomstwa i zostało zakwalifikowane, ze względu na stan jakości nasienia partnera do ICSI, także uzyskano ciążę. U trzeciego pacjenta z ejakulacją wsteczną nie udało się wypełnić pęcherza moczowego ze względu na nadreaktywność wypieracza. Ponieważ technicznie trudne jest wykonanie stymulacji przy pomocy wibratora z jednoczesna blokadą ujścia pęcherza moczowego cewnikiem, pacjent ten został zakwalifikowany do zabiegu elektroejakulacji. Dziewięciu pacjentów z uszkodzeniem rdzenia kręgowego na poziomie i powyżej Th 6 otrzymało na 15 minut przed zabiegiem podjęzykowo Nifedypinę, nie obserwowano u nich nadmiernego wzrostu ciśnienia ani też innych objawów hiperrefleksji autonomicznej. U wszystkich pacjentów tuż przed ejakulacją okazało się prostą i nieinwazyjną metodą, dość bezpieczną i w większości przypadków skuteczną. Zabieg taki, niektórzy pacjenci mogą stosować w warunkach domowych i w przypadku dobrej jakości nasienia, przy zdeponowaniu nasienia w pochwie, może dojść do zapłodnienia partnerki bez dodatkowej interwencji lekarskiej. Problem niepłodności i impotencji jest dla mężczyzn z uszkodzeniem rdzenia kręgowego równie ważny, a czasem nawet bardziej istotny niż dysfunkcja ruchowa. Dlatego tez tacy pacjenci powinni być informowani o możliwości skutecznego leczenia już w trakcie pobytu w oddziale rehabilitacji. WNIOSKI 1. Zastosowanie wibratora o odpowiednich parametrach bodźca jest skuteczną metodą wywołania ejakulacji. 2. W większości przypadków możliwe jest uzyskanie ejakulatu już po 30 sekundach stymulacji. 3. Jest to metoda prosta, dość bezpieczna i przez większość pacjentów akceptowana i dobrze tolerowana. 4. Pacjenci z uszkodzeniem rdzenia kręgowego poniżej Th 6 mogą ją bez przeszkód stosować w warunkach domowych. 5. Uzyskane tą metodą plemniki dają szansę zapłodnienia oocytów metodą ICSI i urodzenia zdrowego dziecka.
