CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE SALMONELLA

SALMONELLA
CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE
Borelioza (choroba z Lyme, krêtkowica kleszczowa) to choroba zakaŸna wywo³ywan¹ przez bakterie - krêtki z rodzaju Borrelia. W woj. warmiñsko-mazurskim ok. 30% kleszczy jest zaka¿onych krêtkami Borrelia.
Krêtki namna¿aj¹ siê w jelicie kleszcza. Aby kleszcz móg³ zakaziæ ¿ywiciela, musi byæ odpowiednio d³ugo
przyssany do skóry - postaæ doros³a ok. 2 dni, larwa lub nimfa kilka godzin.
PRZEBIEG CHOROBY
I ETAP - rumieñ wêdruj¹cy
1. Trwa 2-30 dni.
2. Pojawia siê w 60-80% przypadków zaka¿eñ po kilku dniach po uk¹szeniu przez kleszcza.
3. Najpierw tworzy siê grudka, a nastêpnie zaczerwieniony pierœcieñ o œrednicy min. 5 cm; rumieñ
jest niebolesny, nie swêdzi, rozszerza siê w ci¹gu kilku dni, goi siê sam w ci¹gu kilku dni - kilku
miesiêcy.
4. W przypadku wyst¹pienia rumienia nie ma potrzeby robienia badañ diagnostycznych; jednak w 2040% zaka¿eñ rumieñ nie wystêpuje i wtedy zasadne jest oznaczenie przeciwcia³ klasy IgM dla
Borrelia burgdorferi w 7-14 dni od ugryzienia przez kleszcza.
I etapowi choroby mog¹ towarzyszyæ ³agodne objawy grypopodobne.
II ETAP
1. Trwa 1-4 miesiêcy.
2. Mog¹ wyst¹piæ objawy (nie wszystkie u wszystkich zaka¿onych):
• skórne - pojawiaj¹ce siê i znikaj¹ce w ró¿nych miejscach zaczerwienienia,
• ze strony uk³adu krwionoœnego - zapalenie miêœnia sercowego, bloki serca (w 5 % przypadków),
• ze strony uk³adu nerwowego - bóle g³owy, sztywnoœæ karku, zmêczenie; u 20% chorych: zapalenie
opon mózgowych, nerwów czaszkowych (g³ównie nerwu twarzowego), nerwów obwodowych - bóle
korzonkowe dwustronne.
3. Inne objawy nawracaj¹ce: zapalenie w¹troby, miêœni, b³ony naczyniowej oka, powiêkszenie wêz³ów
ch³onnych, kaszel o nieznanym pochodzeniu.
II etap choroby wymaga oznaczenia przeciwcia³ w klasie IgM i IgG
lub klasy IgG dwukrotnie w odstêpie 2-3 tygodni.
III ETAP
Salmonella (pa³eczki bakterii Salmonella) wystêpuje u zwierz¹t dzikich i hodowlanych. W sprzyjaj¹cych warunkach (ciep³o, wilgoæ, obecnoœæ bia³ka) mog¹ ¿yæ poza organizmem ¿ywym przez kilka miesiêcy. Przemys³owa hodowla drobiu i przetwórstwo ¿ywnoœci przyczyni³y siê w ostatnich latach do wzrostu
zachorowañ na salmonellozy na ca³ym œwiecie.
U ludzi bakterie te wywo³uj¹ najczêœciej dolegliwoœci ¿o³¹dkowo-jelitowe nazywane potocznie zatruciem
pokarmowym. Objawy chorobowe, wystêpuj¹ce zwykle po 6 - 72 godzinach od zaka¿enia, to: bóle brzucha,
gor¹czka, biegunka, czasami nudnoœci lub wymioty.
U niemowl¹t, ma³ych dzieci, ludzi wyniszczonych chorobami lub u osób w podesz³ym wieku choroba mo¿e
przebiegaæ bardzo ciê¿ko, ze zmianami w narz¹dach wewnêtrznych, stawach, a nawet z zapaleniem opon
mózgowo - rdzeniowych.
Po przebyciu choroby pa³eczki mog¹ byæ usuwane z ka³em przez kilka dni, tygodni lub miesiêcy.
Cz³owiek zaka¿a siê:
• poprzez ¿ywnoœæ zanieczyszczon¹ odchodami zaka¿onych zwierz¹t (najczêœciej drobiu, myszy, szczurów),
• poprzez produkty ¿ywnoœciowe pochodz¹ce od zwierz¹t zaka¿onych (jaja, miêso, mleko),
• od zaka¿onych zwierz¹t (kurczêta hodowane w domach) i ludzi usuwaj¹cych pa³eczki z ka³em, zarówno
chorych, jak i zdrowych (nosicieli).
Szczególnie niebezpiecznym noœnikiem pa³eczek s¹ produkty zawieraj¹ce surowe jaja (majonezy, kremy,
lody i in.) oraz rozdrobnione przetwory miêsne (galaretki, pasztety, pierogi).
ZACHOROWANIOM MO¯NA ZAPOBIEC PRZEZ:
• mycie r¹k po wyjœciu z ubikacji i przed przygotowaniem posi³ków,
• utrzymywanie w czystoœci naczyñ, sprzêtu kuchennego i samej kuchni (ulubionym siedliskiem bakterii s¹ wilgotne g¹bki i zmywaki),
• przechowywanie ¿ywnoœci w odpowiednio niskiej temperaturze,
• zapobieganie rozmra¿aniu i ponownemu zamra¿aniu ¿ywnoœci,
• wydzielenie miejsca w lodówce na surowy drób, miêso i jaja tak, aby nie styka³y siê z innymi produktami,
• ca³kowite rozmra¿anie drobiu, miêsa, ryb i ich przetworów przed przyst¹pieniem do sma¿enia,
pieczenia, gotowania,
• poddawanie ¿ywnoœci dzia³aniu wysokiej temperatury (gotowanie, pieczenie, duszenie), które jest
1. Trwa od kilku miesiêcy do kilku lat.
2. Objawy (nie wystêpuj¹ wszystkie u ka¿dego chorego):
• uogólnione zapalenie stawów - w 60% przypadków dotycz¹ jednego lub rzadziej wielu stawów
powoduj¹c: du¿y obrzêk, wysiêk, bolesnoœæ, zaczerwienienie; te dolegliwoœci ustêpuj¹, a po kilku
dniach powracaj¹ w tym samym lub innym stawie,
• póŸne zmiany neurologiczne - zaburzenia czucia, mowy, pamiêci, stany depresyjne,
• zanikowe zmiany skórne - miejscowo „pergaminowa” skóra.
W III etapie choroby oznacza siê przeciwcia³a w klasie IgG;
utrzymuj¹ siê one przez wiele lat na sta³ym poziomie.
PRZECHOROWANIE BORELIOZY NIE CHRONI PRZED PONOWNYM ZACHOROWANIEM.
D LA LUDZI NIE MA SZCZEPIONKI PRZECIWKO BORELIOZIE .
KA¯DE PODEJRZENIE ZAKA¯ENIA NALE¯Y SKONSULTOWAÆ Z LEKARZEM
I WYKONAÆ BADANIE DIAGNOSTYCZNE .
K LESZCZA NALE¯Y USUWAÆ PENSET¥ . N IE WOLNO
SMAROWAÆ GO T£USZCZEM , GDY¯ DUSI SIÊ
I WYDALA DO KRWI ¯YWICIELA KRÊTKI B ORRELIA .
naj³atwiejszym sposobem niszczenia zarazka (sma¿enie jest mniej skuteczne),
• mycie jaj przed rozbiciem skorupki,
• unikanie lodów i ciastek pochodz¹cych od nieznanych wytwórców i przygodnych sprzedawców,
• zabezpieczenie ¿ywnoœci przed dostêpem owadów i gryzoni.
W przypadku wyst¹pienia objawów chorobowych - natychmiast zg³oœ siê do lekarza.
Ich lekcewa¿enie mo¿e doprowadziæ odwodnienia organizmu,
a nawet œmierci dzieci i osób starszych