patomorfologia.lublin.pl Łacińsko-polski słowniczek pojęć dla studentów Wydziału Lekarskiego PATOLOGIA GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH Diabetes insipidus Hypopituitarismus - moczówka prosta - niedoczynność przedniego płata przysadki Panhypopituitarismus - niewydolność p. p. przysadki w zakresie wydzielania wszystkich hormonów Panhypopituitarismus post – ostra poporodowa niewydolność partum (necrosis p. p. przysadki (poporodowa hypophysis post partum) martwica przysadki, zespół Sheehana) Panhypopituitarismus - przewlekła niewydolność chronicus p. p. przysadki (choroba Glińskiego-Simmondsa) Nanosomia pituitaria - karłowatość przysadkowa Dystrophia adiposogenitalis - dystrofia tłuszczowo-płciowa (zespół BabińskiegoFröhlicha) Infarctus haemorrhagicus - zawał krwotoczny przysadki hypophysis Hyperpituitarismus - nadczynność przysadki Adenoma hypophysis - gruczolak przysadki Microadenoma hypophysis - mikrogruczolak przysadki Macroadenoma hypophysis - makrogruczolak przysadki Adenoma atypicum h. – gruczolak atypowy przysadki Adenoma eosinophilicum h. - gruczolak kwasochłonny p. Adenoma basophilicum h. – gruczolak zasadochłonny p. Adenoma chromophobicum h. – gruczolak barwnikooporny p. Adenoma lactotropicum – gruczolak przysadki (prolactinoma) hypophysis wydzielający prolaktynę Galactorrhoea - mlekotok 1 patomorfologia.lublin.pl Adenoma somatotropicum hypophysis Gigantismus Acromegalia Splanchnomegalia Adenoma corticotropicum hypophysis Syndroma (morbus) Cushing Adenoma gonadotropicum hypophysis Adenoma thyreotropicum hypophysis Carcinoma hypophysis Pineocytoma Pineoblastoma - gruczolak przysadki wydzielający hormon wzrostu - gigantyzm (wzrost olbrzymi) - akromegalia - powiększenie narządów jamy brzusznej - gruczolak przysadki wydzielający ACTH - zespół (choroba) Cushinga - gruczolak przysadki wydzielający gonadotropiny - gruczolak przysadki wydzielający TSH - rak przysadki - szyszyniak - szyszyniak zarodkowy Hyperthyreosis, hyperthyroidismus thyreotoxicosis Hypothyreosis, hypothyroidismus Hypothyreosis congenita Hypothyreosis acquisita Hypothyreosis primaria Hypothyreosis secundaria Cretinismus Myxoedema Struma S. neutralis (s. non toxica)/ /struma hypothyroidea Struma endemica Struma sporadica Struma parenchymatosa non toxica/hypothyroidea Struma congenita S. simplex (iuvenilis)2 nadczynność tarczycy niedoczynność tarczycy niedoczynność t. wrodzona niedoczynność tarczycy nabyta niedoczynność t. pierwotna niedoczynność tarczycy wtórna kretynizm obrzęk śluzowaty wole, powiększenie tarczycy wole obojętne/wole niedoczynne wole endemiczne wole sporadyczne wole obojętne/niedoczynne miąższowe wole wrodzone wole proste (młodzieńcze) patomorfologia.lublin.pl Struma colloides S. postmedicamentosa Struma nodosa non toxica Struma toxica Struma parenchymatosa toxica Struma nodosa toxica Struma aberrans Thyroiditis Thyroiditis acuta (infectiosa)Thyroiditis chronica lymphocytica Th. subacuta lymphocytica Thyroiditis (subacuta) granulomatosa Thyroiditis chronica fibrosa (thyroiditis sclerosans, struma lignosa) Adenoma folliculare glandulae thyroideae A. folliculare oncocyticum glandulae thyroideae Carcinoma papillare glandulae th. Carcinoma folliculare g. th. Carcinoma male differentiatum glandulae thyroideae Carcinoma indifferentiatum (anaplasticum) glandulae th. Carcinoma medullare glandulae th. Hypoparathyreosis, hypoparathyroidismus Tetania Hyperparathyreosis, hyperparathyroidismus Hyperparathyreosis primaria Adenoma glandulae parathyroideae wole koloidowe wole polekowe wole obojętne guzkowe wole nadczynne wole nadczynne miąższowe (choroba Gravesa-Basedowa) wole nadczynne guzkowe wole odszczepione zapalenie tarczycy ostre (zakaźne) z. tarczycy przewlekłe limfocytowe z. tarczycy (z. t. Hashimoto) podostre limfocytowe z. t. (podostre) ziarniniakowe z. t. (z. t. de Quervaina) przewlekłe włókniejące z. t. (zapalenie tarczycy Riedla, wole drewnowate) gruczolak pęcherzykowy tarczycy typ onkocytarny gruczolaka pęcherzykowego tarczycy rak brodawkowaty tarczycy rak pęcherzykowy tarczycy rak nisko zróżnicowany tarczycy rak niezróżnicowany tarczycy rak rdzeniasty tarczycy - niedoczynność przytarczyc - tężyczka - nadczynność przytarczyc - pierwotna nadczynność p. - gruczolak przytarczycy 3 patomorfologia.lublin.pl Carcinoma g. p. Hyperplasia glandularum parathyroidearum Osteitis fibrosa cystica (osteodystrophia fibrosa cystica generalisata, osteodystrophia parathyroidea) Nephrolithiasis Calcificatio metastatica Nephrocalcinosis Hyperparathyreosis secundaria Osteodystrophia renalis Hyperparathyreosis tertiaria Diabetes mellitus Macroangiopathia diabetica Microangiopathia diabetica Nephropathia diabetica Glomerulosclerosis intercapillaris diabetica Pyelonephritis Necrosis papillarum renalium Retinopathia diabetica Neuropathia diabetica Foetopathia diabetica Tumor neuroendocrinicus pancreatis Insuloma (nesidioma) Insulinoma Gastrinoma – rak przytarczycy - rozrost przytarczyc - zmiany kostne w pierwotnej nadczynności p. (uogólniona dystrofia włóknistotorbielowata kości, choroba von Recklinghausena kości) - kamica nerkowa - wapnienie przerzutowe - w. przerzutowe w nerkach - wtórna nadczynność p. - nerkowa dystrofia kości - trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc - cukrzyca makroangiopatia cukrzycowa mikroangiopatia cukrzycowa nefropatia cukrzycowa międzywłośniczkowe stwardnienie kłębuszków nerkowych (zespół Kimmelstiela-Wilsona) - odmiedniczkowe zap. nerek - martwica brodawek nerkowych - retinopatia cukrzycowa neuropatia cukrzycowa fetopatia cukrzycowa guz neuroendokrynny (NET) trzustki - wyspiak, nowotwór z komórek wysp trzustkowych - NET trzustki wydzielający insulinę - NET trzustki wydzielający gastrynę 4 patomorfologia.lublin.pl Syndroma ZollingerEllison Glucagonoma Hypocorticoidismus, hypoadrenocorticalismus Hypocorticoidismus primarius H. primarius acutus - zespół Zollingera-Ellisona - NET trzustki wydzielający glukagon - niedoczynność kory nadnerczy - pierwotna niedoczynność k. n. - pierwotna ostra niewydolność kory nadnerczy Necrosis - martwica krwotoczna kory haemorrhagica corticis nadnerczy (zespół glandularum Waterhouse’a-Friderichsena) suprarenalium H. primarius chronicus - pierwotna przewlekła (melasma suprarenale) niedoczynność kory nadnerczy (cisawica, choroba Addisona) Hypoc. secundarius - wtórna niedoczynność kory n. Hypercorticoidismus, - nadczynność kory nadnerczy hyperadrenocorticalismus Hypercorticoidismus primarius – pierwotna nadczynność kory n. Adenoma corticis - gruczolak kory nadnerczy glandulae suprarenalis Carcinoma corticis - rak kory nadnerczy glandulae suprarenalis Hyperc. secundarius - wtórna nadczynność kory n. Hypercortisolaemia - hiperkortyzolemia (zespół Cushinga) Hirsutismus - nadmierne owłosienie typu męskiego u kobiet Striae distensae - rozstępy skórne Hyperaldosteronismus - hiperaldosteronizm Hyperaldosteronismus - hiperaldosteronizm pierwotny primarius (zespół Conna) Syndroma adreno-genitale - zespół nadnerczowo-płciowy Paraganglioma Phaeochromocytoma Neuroblastoma - przyzwojak - barwiak, guz chromochłonny - nerwiak zarodkowy 5 patomorfologia.lublin.pl Ganglioneuroblastoma Ganglioneuroma - nerwiak zarodkowy zwojowy - nerwiak zwojowy Neoplasia endocrinica multiplex - mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza 6