Spis treści: krążkopławy

Spis treści:
krążkopławy
Krążkopławy ............................................................................................................... 1
Koronowce .............................................................................................................. 1
Korzeniogębe .......................................................................................................... 1
Kostkomeduzy ........................................................................................................ 1
Płatowatogębe ........................................................................................................ 2
Słupomeduzy .......................................................................................................... 2
Krążkopławy
Scyphozoa, Acraspedota, Acraspedae
Gromada bezkręgowców obejmująca około 200 gatunków. Krążkopławy dzielone są
na 5 rzędów: kostkomeduzy, korzeniogębe, słupomeduzy, koronowce i
płatowatogębe.
Koronowce
Coronatae, Peromedusida
Rząd z gromady krążkopławów. Występuje tylko w postaci meduzy. Ciało w kształcie
wysokiego dzwonu, podzielone okrężną bruzdą na części górną i dolną. Dolna część
dzwonu powycinana, przypomina koronę. Koronowce mają od czterech do wielu
ropaliów i tyle samo długich ramion, wyrastających z dolnej części dzwonu.
Kosmopolityczne, w większości głębinowe, jak na przykład gatunek Periphylla
hyacinthina z Oceanu Indyjskiego.
Korzeniogębe
meduzy kanalikowe
Rhizostomeae, Rhizostomatida
Rząd z gromady krążkopławów. Występuje tylko postać meduzy. Brak ramion; u
osobników dojrzałych zarasta otwór gębowy (z wyjątkiem gatunków z rodzaju
Stomolophus); 4 płaty gębowe, rozgałęzione, z licznymi otworkami, prowadzącymi do
skomplikowanego systemu kanałów uchodzących do jamy chłonno-trawiącej. Żyją
najczęściej w płytkich rejonach mórz tropikalnych i subtropikalnych. Dobrze pływają,
wyrzucając wodę za pomocą skurczów subumbrelli. Odżywiają się planktonem
zasysanym przez otworki lub większymi zwierzętami, otaczając je płatami gębowymi,
trawiąc zewnętrznie i wciągając nadtrawiony pokarm przez otworki. Do
korzeniogębych należą między innymi: gałęzawa, rozlistek, ropilema i kasjopea.
Kostkomeduzy
kostkowce
Charybdoidea, Charybdeida
Rząd z gromady krążkopławów. W cyklu życiowym dominuje postać meduzy. Ciało o
kształcie sześcianu, o wysokości 15-25 cm, najczęściej bezbarwne, z 4 ramionami
lub 4 pękami ramion na rogach ciała; ramiona z jamą w środku. Występuje fałd
brzeżny (velarium), podobny do żagielka. Na brzegu ciała 4 ropalia i do 24 dobrze
rozwiniętych oczu. Polipy przekształcają się w całości w meduzy; brak strobilizacji.
Żyją w morzach tropikalnych i subtropikalnych, szczególnie licznie w Oceanie
Indyjskim i Pacyfiku. Pelagiczne, szybko pływają. Uważane za najbardziej jadowite
parzydełkowce; ich jad zawiera hemolizynę, seretoninę oraz histaminę. Poparzenia
wywołane przez spotykane u wybrzeży Australii gatunki Chiropsalmus quadrigatus i
Chironex fleckeri mogą być śmiertelne dla człowieka. Przedstawicielem rzędu
kostkomeduz jest między innymi gatunek Charybdea marsupialis z Morza
Śródziemnego. Kostkomeduzy podnoszone są przez część systematyków do rangi
gromady Cubozoa.
Płatowatogębe
płatomeduzy
Semaestomeae, Lobomedusae
Rząd parzydełkowców z gromady krążkopławów obejmujący około 200
gatunków.Polipy drobne. Meduzy o ciele tarczowatym, do 2 m średnicy; na brzegu
tarczy ramiona z wypustkami kanałów radialnych. Występują 4, najczęściej długie i
szerokie, płaty gębowe oraz 8 ropaliów. Jama chłonno-trawiąca z licznymi,
porozgałęzianymi kanałami promienistymi. U większości gatunków przemiana
pokoleń. Kilka gatunków opiekuje się potomstwem, np. u głębinowej meduzy
Stygiomedusa fabulosa w komorach lęgowych organizmu macierzystego powstają
przez pączkowanie uwstecznione polipy; polipy te nie odżywiają się, produkują przez
strobilizację meduzy, które dopiero po pewnym czasie są uwalniane z komór
lęgowych (rodzaj żyworództwa). Płatowatogębe są kosmopolityczne, najczęściej
przybrzeżne. Do płatowatogębych należą m.in.: bełtwa włosiennik, chełbia modra,
meduza kompasowa i pelagia.
Słupomeduzy
Rząd z gromady krążkopławów. (...)