Astronomiczne jednostki długości w Układzie Słonecznym i poza

Astronomiczne jednostki długości
Jednostki stosowane w astronomii służą do wyrażania bardzo dużych odległości jak na warunki
ziemskie. Najmniejszą z nich jest jednostka astronomiczna oznaczana symbolem AU (Astronomic
Unit). Jest ona równa średniej odległości Ziemi od Słońca, czyli:
1 AU ≈ 149 600 000 km
Wydaje się że to dużo — prawie 4 000 razy więcej niż długość ziemskiego równika, ale w skali kosmicznej, to na tyle mało, że jednostkę tę stosuje się tylko do wyrażania odległości w Układzie Słonecznym. Odległości wyrażane za pomocą tej jednostki interpretujemy w ten sposób, że jeśli średnia odległość np. od Plutona do Słońca wynosi 40 AU, to Pluton jest 40-stokrotnie bardziej oddalony od Słońca niż Ziemia.
Do określania większych odległości, jednostka astronomiczna jest już zbyt mała, aby posługiwanie
się nią było użyteczne. Trzeba zastosować większą jednostkę. Nie zastosowanie jej byłoby porównywalne z wyrażaniem odległości między miastami w centymetrach czy milimetrach — czyli bez
sensu.
Jednostką większą niż AU jest tzw. rok świetlny. Oznacza się go symbolem ly (light year) i jest on
równy odległości jaką pokonuje światło w próżni w ciągu jednego roku, czyli w ciągu jednego okrążenia Ziemi wokół Słońca. Odległość ta jest już imponująca i wynosi w przybliżeniu 9 bilionów kilometrów, czyli mniej więcej 236 milionów razy więcej niż długość ziemskiego równika. Dokładniej
rzecz ujmując,
1 lr ≈ 9 460 730 472 580,8 km
czyli mniej więcej 63 240 AU.
Uwaga! Odległość do najdalej obserwowanych obiektów we wszechświecie, czyli do tzw. horyzontu, wynosi ponad 20 miliardów lat świetlnych.
Jednostką za pomocą której wygodnie jest określać rozmiar galaktyk oraz odległości między nimi
jest parsek. Oznaczany symbolem pc (dawniej ps).
1 pc ≈ 30 857 000 000 000 km
1 pc ≈ 206 000 AU
1 pc ≈ 3,26 ly
Nie mniej jednak, często zamiast parseka stosuje się inne, jeszcze większe jednostki: kiloparsek
(kpc) lub megaparsek (Mpc).
1 kpc = 1 000 pc
1 Mpc = 1 000 000 pc
Przykładowo, chcąc określić rozmiar np. naszej galaktyki tj. Drogi Mlecznej, najwygodniej będzie
posłużyć się kiloparsekiem. I tak średnica Drogi Mlecznej to około 30 kpc (100 000 lat świetlnych)
http://matematyka.strefa.pl/ciekawostki.html
Jednostki długości stosowane w astronomii. Opracowanie pdf napisane jest z myślą o uczniach szkół podstawowych i gimnazjum. Rozszerza temat o jednostkach długości na jednostki pozaziemskie.
a jej grubość to ok. 5 kpc (17 000 lat świetlnych). Słońce zaś, znajduje się w odległości ok. 8 kpc od
środka Drogi Mlecznej i ok. 15 pc nad płaszczyzną galaktyki.
Lokalny układ galaktyk zawierający ok. 20 różnych galaktyk m.in. Drogę Mleczną ma rozmiar
ok. 500 kpc, zaś odległość od tej grupy do najbliższej galaktyki spoza tej grupy to ok. 1 500 kpc
(4 900 000 lat świetlnych).
Obłoki Magellana, czyli dwie najbliższe galaktyki krążące wokół naszej, są widoczne gołym okiem
z południowej półkuli Ziemi i znajdują się w odległości ok. 50 — 60 kpc. Ich średnice to ok. 25 i 10
kpc.
Przykładowe teksty z jakimi można się spotkać czytając artykuły dotyczące astronomii:
— Wielki Obłok Magellana (LMC) znajduje się w odległości ok. 160 000 lat świetlnych, natomiast jego mniejszy brat (SMC) 200 000 lat świetlnych od Ziemi.
— Galaktyka Herkules znajduje się 430 000 lat świetlnych od Drogi Mlecznej, co w skali kosmicznej nie jest dużą odległością.
— Amerykańscy astronomowie odkryli dziwny obiekt o masie planetarnej obiegający pulsara. Obserwowany obiekt jest widoczny w gwiazdozbiorze Strzelca i znajduje się w odległości prawie 25 000 lat świetlnych od Słońca.
http://matematyka.strefa.pl/ciekawostki.html
Jednostki długości stosowane w astronomii. Opracowanie pdf napisane jest z myślą o uczniach szkół podstawowych i gimnazjum. Rozszerza temat o jednostkach długości na jednostki pozaziemskie.