ZADANIA PRZYGOTOWAWCZE Wrocławski Konkurs Matematyczny dla uczniów klas I-III gimnazjów Zadanie 1. O godzinie 900 wskazówki zegara – duża i mała – są do siebie prostopadłe. Po jakim najkrótszym czasie wskazówki zegara znów utworzą kąt prosty. Ile razy w ciągu doby wskazówki zegara są do siebie prostopadłe? Zadanie 2. Zegar wskazuje godzinę 6.00. Po ilu minutach wskazówka minutowa dogoni wskazówkę godzinową? Zadanie 3. Dwa zegarki wskazują tę samą godzinę w niedzielę w południe. Jeden spieszy się o 5 minut na dobę, a drugi spóźnia się o 10 minut na dobę. Po ilu dniach wskazówki obu zegarków znajdą się w ty samym położeniu? Zadanie 4 Tomek czekał w ekskluzywnym banku na swoją kolejkę. Każdy klient miał swój numerek. Elektroniczny wyświetlacz zawiadamiał o numerze stanowiska obsługującego danego klienta. (np. 12 143 oznaczało wezwanie klienta z numerkiem 143 do okienka nr 12). Tomek siedział tyłem do wyświetlacza, ale widział go w lustrze. Lustro zawieszone było wysoko, więc Tomek dla wygody obserwował jego odbicie na marmurowej posadzce (dodatkowo odwracało to obraz „do góry nogami”). Tomek podszedł do okienka, gdy na posadzce ujrzał napis: Jaki był numer stanowiska i który numerek miał Tomek? Zadanie 5 Na zegarze pół do dziesiątej bić zaczyna. W rzeczywistości zaś, począwszy od dwunastej, przez połowę czasu wskazówki na tym zegarze przesuwały się dwa razy szybciej niż powinny, a przez drugą połowę dwa razy wolniej. Którą godzinę powinien pokazywać zegar? Zadanie 6 Cena biletu na mecz wynosiła 30 zł. Gdy cenę obniżono okazało się, ze na mecz przychodzi o 50% widzów więcej a dochód uzyskany ze sprzedaży biletów na jeden mecz wzrósł o 25%. O ile obniżono cenę biletu? Zadanie 7 Po meczu część kibiców odjechała sześcioma autobusami (w każdym autobusie było tyle samo osób). Pozostali, a było ich o 15% więcej niż tych, co odjechali, poszli pieszo. Ilu było kibiców, jeżeli wiemy, że na meczu było nie więcej niż 400 osób a autobusami odjechało więcej niż 150 osób. Zadanie 8 W fabryce wyprodukowano w ciągu 30 dni 600 piłek realizując 30% zamówienia. O ile procent należy zwiększyć dzienną produkcję, aby w ciągu następnych 56 zakończyć realizację zamówienia Zadanie 9 Antykwariat kupił dwa przedmioty za 2250 zł, a na ich sprzedaży zyskał 40% tej kwoty. Za ile złotych kupiono każdy przedmiot, jeżeli pierwszy dał 25% zysku a drugi 50% zysku. Zadanie 10 W rombie jedną przekątną skrócono o p% a drugą wydłużono o p% tak, że w rezultacie pole rombu zmniejszyło się o 4%. Oblicz wartość p. Zadanie 11 W trójkącie długości boków są liczbami naturalnymi. Dwa boki mają długość 8 i 20. Jaki jest możliwy największy, a jaki najmniejszy obwód tego trójkąta? Zadanie 12 Dany jest romb o boku 8. Z wierzchołka kąta rozwartego poprowadzono przekątną oraz dwie wysokości. Narysowane odcinki podzieliły ten kąt na 4 równe części. Oblicz pole rombu. Zadanie 13 Suma długości boków AC i BC trójkąta ABC wynosi 20 cm. Miary kątów A i B są równe odpowiednio 300i 450. Oblicz długości boków AC i BC. Zadanie 14 Drut o długości 20 cm rozcięto na dwie części w stosunku 2:3. Z krótszej części utworzono brzeg kwadratu, z dłuższej okrąg. Oblicz stosunek pola kwadratu do pola koła ograniczonego tym okręgiem. Zadanie 15 Krótsze ramię szlabanu kolejowego ma długość 0,75 m, a dłuższe 3,75 cm. Jak wysoko podnosi się koniec dłuższego ramienia, gdy koniec krótszego opuszcza się o 0,5 m? Zadanie 16 Długości boków trójkąta wynoszą 10 cm, 10 cm, 12 cm. Oblicz odległość środka okręgu wpisanego w ten trójkąt od każdego wierzchołka trójkąta. Zadanie 17 W trójkącie prostokątnym przyprostokątne mają długości: 15 cm i 20 cm. Na krótszej przyprostokątnej jako na średnicy zbudowano okrąg. Oblicz długości odcinków, na jakie ten okrąg podzielił przeciwprostokątną. Zadanie 18 Środki kolejnych boków trapezu równoramiennego połączono odcinkami. Udowodnij, że suma pól powstałych czterech trójkątów jest równa polu powstałego czworokąta. Zadanie 19 Dwie cięciwy przecinają się wewnątrz koła tak, że odcinki jednej z nich mają długości 8 cm i 6 cm, a odcinki drugiej pozostają w stosunku 1 : 3. Oblicz długość drugiej cięciwy. Zadanie 20 W trójkącie prostokątnym przyprostokątne mają długość 12 cm i 16 cm. Oblicz średnicę okręgu przechodzącą przez środek krótszej przyprostokątnej i stycznego do przeciwprostokątnej w jej środku. Zadanie 21 Stosunek długości podstaw trapezu wynosi 5 : 2, a ich różnica jest równa 18. Oblicz długość odcinka łączącego środki nierównoległych boków tego trapezu. Zadanie 22 Cięciwy AB i CD okręgu o promieniu 10 cm są równoległe i środek O okręgu nie leży między nimi. Miara kąta środkowego AOB wynosi 1200, a miara kąta środkowego COD wynosi 60 0. Oblicz pole trapezu ABCD. Zadanie 23 Dla jakich liczb a i b liczba 35a42b jest podzielna przez 45? Zadanie 24 Pewna liczba podzielna jest przez 91 i 21. Czy wynika stąd, że jest również podzielna przez 21x91=1911? Zadanie 25 Sumę kwadratów trzech kolejnych liczb naturalnych podzielono przez 3. Jaką otrzymano resztę? Zadanie 26 Udowodnij, że dla każdej liczby nieparzystej n, liczba postaci n 3-n2-n+1 jest podzielna przez 16. Zadanie 27 Znaleźć wszystkie liczby całkowite k, dla których k 2 1 jest liczbą całkowitą. k 1 Zadanie 28 Znaleźć 4 najmniejsze liczby naturalne, których suma podzielna jest przez 15. Zadanie 29 Czy liczba 311 + 310 +39 dzieli się przez 13? Zadanie 30 Udowodnij, że wszystkie liczby postaci 1995+5n +5n+1, gdzie n jest dowolną liczbą całkowitą nieujemną dzielą się przez 3. Zadanie 31 Uzasadnij, że liczba 1 3 5 ... 1989 2 4 6 ... 1990 jest podzielna przez 1991. Zadanie 32 Dane są dwie liczby czterocyfrowe, z których jedna powstaje drugiej przez zapisanie cyfr w odwrotnym porządku. Wyznacz resztę dzielenia sumy tych liczb przez 11. Zadanie 33 Suma dwóch liczb naturalnych wynosi 64. Przy dzieleniu większej przez mniejszą otrzymujemy 3 i resztę 4. Znajdź te liczby. Zadanie 34 Ile jest liczb dwucyfrowych podzielnych przez iloczyn swoich cyfr? Zadanie 35 Pan Kowalski powiedział, że gdy sumę lat trojga jego dzieci pomnoży przez jego wiek, to otrzymamy 128. Wiek każdego dziecka jest liczbą całkowitą oraz wiek ojca jest liczbą całkowitą o sumie cyfr równej 5. Oblicz wiek pana Kowalskiego i jego dzieci. Zadanie 36 Jeżeli między cyfry liczby dwucyfrowej wstawimy 5 jako cyfrę setek i 1 jako cyfrę dziesiątek, to otrzymamy liczbę czterocyfrową podzielną przez 7. Jeżeli podobnie wstawimy cyfry 1 i 5, to otrzymamy liczbę, która przy dzieleniu przez 5 daje resztę 2. Znaleźć wszystkie takie liczby dwucyfrowe. Zadanie 37 Wyznaczyć wszystkie pary (p, q) liczb pierwszych takich, że pq + 1 i pq –1 też są liczbami pierwszymi. Zadanie 38 Wykaż, że wśród pięciu liczb całkowitych są trzy takie, których suma dzieli się przez 3. Zadanie 39 Trzej bracia otrzymali razem 24 jabłka, przy czym każdy otrzymał ich tyle ile ma lat. Najmłodszy, bardzo sprytny zaproponował braciom taką wymianę. Ja - powiedział zostawię sobie tylko połowę swoich jabłek, a pozostałe podzielę między was na równe części, następnie niech nasz brat średni także zostawi sobie połowę a pozostałe da mnie i najstarszemu bratu w równych ilościach, wreszcie niech najstarszy również postąpi tak samo. Bracia zgodzili się i w rezultacie każdy z nich miał jednakową ilość jabłek. Po ile lat mieli bracia? Zadanie 40 Podziel 45 na 4 części tak, aby po dodaniu do pierwszej z nich 2, po odjęciu od drugiej 2, po pomnożeniu trzeciej przez 2 i podzieleniu czwartej przez dwa otrzymali równe wyniki. Zadanie 41 Jeśli do pewnej liczby pięciocyfrowej dopiszemy 1 z lewej strony, to otrzymamy liczbę sześciocyfrową trzykrotnie mniejszą od liczby powstałej przez dopisanie 1 z prawej strony tej samej liczby pięciocyfrowej. Jaka to liczba? Zadanie 42 W kongresie uczestniczyło 1000 osób: w tym 900 znało język angielski, 750 francuski, 700 rosyjski, 651 niemiecki. Wykaż, że przynajmniej jeden uczestnik kongresu władał wszystkimi czterema wymienionymi językami. Zadanie 43 W kongresie uczestniczyło 100 osób, 85 znało język angielski, 80 francuski, 70 niemiecki, 66 rosyjski. Czy wśród uczestników kongresu był taki, który władał wszystkimi czterema językami? Zadanie 44 Pole prostokąta wynosi 6 cm2. Wyznacz długość jednego z boków prostokąta jako funkcję długości drugiego boku i narysuj jej wykres. Zadanie 45 W jednym układzie współrzędnych naszkicuj wykresy funkcji: f(x)= -|x-2|+2 i g(x)=0,5x+1 Na podstawie wykresów podaj, dla jakich wartości x wartości funkcji g są większe od wartości funkcji f. Przykłady zadań z poprzednich edycji Etap I – szkolny Zadanie 1 Mark (z Sydney w Australii) i Hans (z Berlina w Niemczech) często porozumiewają się ze sobą przez Internet, za pomocą, tzw. „czatu”. Żeby móc tak rozmawiać, muszą wchodzić do Internetu w tym samym momencie. Chcąc znaleźć odpowiednią porę na taką rozmowę, Mark szukał diagramów pokazujących czas w różnych miastach świata. Oto, co znalazł: Mark i Hans nie mogą „rozmawiać” w godzinach 9:00 – 16:30 czasu lokalnego, ponieważ są wtedy w szkole. Nie mogą też łączyć się między 23:00 a 7:00 rano czasu lokalnego, bo w tych godzinach powinni spać. W jakich przedziałach czasowych Mark i Hans mogą porozmawiać, przez Internet? Podaj odpowiednie przedziały czasu lokalnego w obu miastach. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 2 Jacek patrzy na wieżowiec z okna budynku znajdującego się po drugiej stronie ulicy. Podstawę wieżowca widzi pod kątem depresji 300, a dach pod kątem wzniesienia 450 do poziomu. Budynek obserwuje z wysokości 9 m nad poziomem ulicy. Oblicz wysokość wieżowca. Zadanie 3 Cenę sukienki obniżono na wyprzedaży o 20%. Zmniejsza to zysk sprzedawczyni do 4% w stosunku do ceny, jaką za nią zapłaciła. Oblicz ilu procentowy zysk miała ona ze sprzedaży tej sukienki przy jej normalnej cenie? Zadanie 4 Jeden z boków trójkąta ma długość 6 cm. Suma długości dwóch pozostałych boków równa się 15 cm. Znajdź wszystkie pary liczb naturalnych, które mogą być długościami pozostałych dwóch boków tego trójkąta. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 5 Przedstaw liczbę 10983 jako sumę dwóch liczb naturalnych takich, że pierwsza z nich jest podzielna przez 5, a druga powstaje z niej przez skreślenie ostatniej cyfry. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 6 W prostokąt o długościach boków 10 cm i 11 cm wpisano inny prostokąt, którego dłuższy bok do krótszego jest w stosunku 2 : 1 i którego każdy wierzchołek leży na innym boku danego prostokąta. Oblicz pole prostokąta wpisanego. Etap II Czas pracy: 120 minut Zadanie 1 Ekspedientka przygotowała mieszankę cukierków o następującym składzie: 30% cukierków – Toffi, 40% – Michałki, 8 kilogramów – Raczki, reszta – Krówki. Cena mieszanki wyniosła 17 zł za 1 kilogram. Ile kilogramów każdego rodzaju cukierków znajduje się w tej mieszance? Cennik (cena za 1 kg) Krówki – 16 zł Marmoladki Pektynowe – 15 zł Michałki – 22 zł Raczki – 12 zł Toffi – 14 zł Zadanie 2 Różnica kwadratów dwóch liczb naturalnych wynosi 2007. Znajdź wszystkie liczby spełniające ten warunek. Zadanie 3 Uzasadnij, że dla każdej liczby naturalnej n wyrażenie postaci: (n3 – n).(n2 – 4) jest wielokrotnością liczby 60. Zadanie 4 Okrąg wpisany w trójkąt równoramienny ma promień równy 2, a okrąg styczny do dwóch ramion tego trójkąta i do okręgu wpisanego w ten trójkąt ma promień równy 1. Oblicz pole tego trójkąta. Zadanie 5 W trójkącie ABC, którego miary kątów są w stosunku 1 : 5 : 6 poprowadzono z wierzchołka największego kąta środkową CD i wysokość CE. Oblicz kąty trójkąta CDE. Zadanie 6 Zegar na wieży kościelnej w Bajkowicach spóźnia się 4 minuty na godzinę. Kościelny nastawił go na właściwą godzinę 4 godziny temu. Za 12 minut trębacz z Wieży Mariackiej zagra Hejnał Mariacki wyznaczający punktualnie godzinę 12.00. O której godzinie zegar w Bajkowicach wybije godzinę 12.00? Etap III Czas pracy: 120 minut Zadanie 1 Na skwerze zakwitły 3 krzewy w kolorach: białym, żółtym i czerwonym. Liczba wszystkich kwiatów była dwa razy większa od liczby kwiatów białych. Po kilku dniach opadło 6 kwiatów i wtedy suma wszystkich kwiatów na krzewach była dwa razy większa od liczby kwiatów żółtych. Po kolejnych dniach opadło 8 kwiatów i wtedy w sumie na krzewach było dwa razy więcej wszystkich kwiatów niż kwiatów czerwonych, a liczby kwiatów poszczególnych kolorów wyrażały się kolejnymi liczbami naturalnymi. Ile kwiatów poszczególnych kolorów było na krzewach w pierwszym dniu? Zadanie 2 W trójkącie równoramiennym ramię jest dwa razy dłuższe od podstawy. Suma długości promieni okręgów wpisanego i opisanego na tym trójkącie jest równa 11. Oblicz obwód tego trójkąta. Zadanie 3 Przez punkt P(3,9) przechodzi prosta p tak, że mniejszy trójkąt prostokątny (na rysunku obok), ma pole dziewięć razy mniejsze od większego trójkąta. Jakie jest równanie prostej p? Zadanie 4 W trapezie równoramiennym przekątne o długości 12 cm przecinają się w punkcie S pod kątem 300. Punkty K, L, M, N są środkami boków trapezu. Oblicz pole czworokąta KLMN. Zadanie 5 Narysuj wykres funkcji y = x + 2 + x – 2. Zadanie 6 Znajdź wszystkie liczby pierwsze p i q takie, że p2 – 6q2 = 1. VII Wrocławski Konkurs Matematyczny dla uczniów klas I-III gimnazjów rok szkolny 2011/2012 Etap I – szkolny Matematyka to „sztuka poprawnego rozumowania”. Odpowiedź do każdego zadania należy uzasadnić, nie wystarczy odpowiedzieć tak lub nie. Zadanie 1 Przecinając prostokątny arkusz papieru jednym prostym cięciem otrzymano kwadrat oraz mniejszy od niego prostokąt. Ten prostokąt również przecięto i ponownie otrzymano kwadrat i mniejszy od niego prostokąt. Sytuację tę powtórzono kilkakrotnie, aż otrzymano 9 kwadratów i jeden prostokąt o wymiarach 1cm i 2 cm. Jakie pole miał arkusz papieru? Zadanie 2 Paweł miał w skarbonce pewną liczbę złotówek i pięciozłotówek, w sumie kwotę większą od 140 zł a mniejszą od 150 zł. Trzecią część posiadanej gotówki wydał na prezenty pod choinkę. Pozostało mu tyle złotówek, ile przedtem miał pięciozłotówek i tyle pięciozłotówek, ile przedtem miał złotówek. Ile Paweł miał złotówek a ile pięciozłotówek zanim kupił prezenty? Zadanie 3 Grupa wolontariuszy zorganizowała paczki dla dzieci z domów dziecka. Każda dziewczynka zapakowała w określonym czasie o 2 paczki więcej niż każdy z chłopców. Wszystkie dziewczynki w tym czasie zapakowały 250 paczek, a chłopcy 120 paczek. Ilu wolontariuszy liczy ta grupa, jeśli wiadomo, że stosunek liczby chłopców do liczby dziewczynek jest równy 3 : 5? Zadanie 4 W deltoidzie przekątne są równe dłuższym bokom. Oblicz miary kątów wewnętrznych tego deltoidu. Zadanie 5 Do dwóch okręgów o promieniach 2 cm i 9 cm poprowadzono wspólną styczną przecinającą odcinek łączący ich środki. Wiedząc, że odległość środków tych okręgów wynosi 22 cm, oblicz długość odcinka stycznej zawartego między punktami styczności. Zadanie 6 Długość krawędzi sześcianu zwiększono tak, że jego powierzchnia wzrosła o 69%. O ile procent wzrosła objętość tego sześcianu? Etap II Zadanie 1 Dwie kasjerki dokonały wypłaty pieniędzmi o nominałach 5 zł, 20 zł i 50 zł. Kasjerka z kasy numer 1 wypłaciła 400 zł za pomocą 20 monet i banknotów a kasjerka z kasy numer 2 wypłaciła 500 zł też za pomocą 20 monet i banknotów. Każda z kasjerek użyła przynajmniej jednej monety i banknotu każdego rodzaju. Jedna z nich pomyliła się. Która kasjerka wypłaciła pieniądze prawidłowo? Na ile różnych sposobów mogła to zrobić? Zadanie 2 Turysta o godzinie 8.00 wyruszył pieszo na biwak nad jeziorem. Całą trasę szedł ze stałą prędkością. Gdyby w czasie każdej godziny przeszedł o 1 kilometr mniej, to na przejście całej drogi zużyłby o 2 godziny więcej. Gdyby zaś w ciągu każdej godziny pokonywał trasę o 2 kilometry dłuższą, to całą drogę przeszedłby w czasie o 2 godziny krótszym. O której godzinie turysta dotarł na jezioro? Zadanie 3 Na okręgu o promieniu r opisano romb, którego dłuższa przekątna jest równa 4r. Oblicz pole każdej z czterech figur ograniczonych odpowiednim łukiem okręgu i bokami rombu. Zadanie 4 Powierzchnia podłogi w pokoju Anny wynosi 36 m2 i ma kształt prostokąta. Uzasadnij, że obwód tej podłogi równy jest co najmniej 24 m. Zadanie 5 Dany jest trójkąt o bokach 7, 24 i 25. Na najdłuższym boku tego trójkąta zbudowano kwadrat. Oblicz odległość środka kwadratu od najdalszego wierzchołka trójkąta. Zadanie 6 Udowodnij, że kąt zawarty między cięciwą okręgu a styczną poprowadzoną w jej końcu równy jest kątowi wpisanemu opartemu na łuku zawartym w tym kącie wyznaczonym przez tę cięciwę. Etap III Zadanie 1 Dla jakich naturalnych n i x liczba postaci 4n2 + 4n – 4x + 1 jest kwadratem liczby całkowitej jeżeli x jest liczbą pierwszą? Zadanie 2 Na brzegu jeziora w kształcie koła znajdują się kolejno przystanie K, L, P, Q. Z przystani K wypływa kajak kierując się do przystani Q, a z przystani L wypływa łódka kierując się do przystani P. Wiadomo, że gdyby zachowując swe prędkości kajak popłynął w kierunku P, a łódka w kierunku Q, to doszłoby do zderzenia. Wykaż, że kajak i łódka dobiją do celu w tym samym czasie. Zadanie 3 W okręgu o promieniu r dwie cięciwy o jednakowych długościach przecinają się pod kątem prostym. Punkt przecięcia dzieli każdą z cięciw na odcinki o długościach 8 cm i 6 cm. Oblicz promień okręgu. Zadanie 4 Symbol [x] oznacza największą liczbę całkowitą nie większą od x. W prostokątnym układzie współrzędnych narysuj zbiór wszystkich punktów o współrzędnych (x , y) spełniających warunek: 4 x 5 i 5 y 5 i [ x] [ y ] Zadanie 5 Punkt K jest środkiem środkowej AM trójkąta ABC, L – punktem przecięcia prostej BK z bokiem AC. Oblicz pole czworokąta LKMC, jeżeli pole trójkąta ABC wynosi 1. Zadanie 6 Udowodnij, że nie istnieje skończony zbiór punktów w przestrzeni składający się z co najmniej 5 punktów, o tej własności, że każde cztery spośród nich są wierzchołkami czworościanu foremnego.