ELASTYCZNOŚĆ POPYTU Doc. dr Zofia Skrzypczak Elastyczność popytu Mierzy siłę, z jaką popyt reaguje na zmiany determinujących go czynników: */ ceny danego dobra – elastyczność cenowa popytu prosta */ cen innych dóbr (substytutów i dóbr komplementarnych) – elastyczność cenowa popytu mieszana */ dochodów – elastyczność dochodowa popytu doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 2 Elastyczność cenowa popytu prosta doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 3 Elastyczność cenowa popytu prosta Mierzy siłę reakcji popytu na dane dobro na zmianę ceny tego dobra Miernikiem jest współczynnik elastyczności cenowej popytu prostej E(p) = względna zmiana popytu : względna zmiana ceny doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 4 Elastyczność cenowa popytu prosta dq E (p) = ---------- : q0 doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW dp -------p0 5 cena popyt 10 100 12 70 E(p) = -30/100 : +2/10 = - 3/10 : 2/10 = - 3/2 = - 1,5 | E(p) | = 1,5 - zmiana ceny o 1% wywoła zmianę popytu o 1,5% - popyt silnie reaguje na zmianę ceny /popyt silnie elastyczny względem ceny/ doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 6 Cena popyt 10 100 12 90 E(p) = -10/100 : +2/10 = - 1/10 : 2/10= =-1/2 = -0,5 | E(p) | = 0,5 - zmiana ceny o 1% wywoła zmianę popytu o 0,5% - popyt słabo reaguje na zmianę ceny /popyt słabo elastyczny względem ceny/ doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 7 cena popyt 10 100 12 80 E(p) = -20/100 : +2/10 = - 2/10 : 2/10 = - 1 | E(p) | = 1 - zmiana ceny o 1% wywoła zmianę popytu również o 1% - popyt reaguje z taką samą siłą, z jaką zmieniła się cena /popyt neutralny względem ceny/ doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 8 Elastyczność cenowa popytu prosta Pozwala określić rynkowe konsekwencje zmiany ceny produktu: E(p)>1 silna reakcja popytu E(p)<1 słaba reakcja popytu E(p)=1 popyt neutralny względem ceny /zgodność siły reakcji/ doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 9 Elastyczność cenowa popytu prosta Jeżeli elastyczność cenowa popytu prosta na produkt „A” wynosi 0,8 To co się z stanie z popytem, jeśli planujemy podwyższyć cenę produktu o 20%? doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 10 Elastyczność cenowa popytu mieszana doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 11 Elastyczność cenowa popytu mieszana Mierzy siłę, z jaką popyt na dobro X reaguje na zmianę ceny dobra Y Miernikiem jest współczynnik elastyczności cenowej popytu mieszanej EXY - względna zmiana popytu na dobro X odniesiona do względnej zmiany ceny dobra Y doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 12 Elastyczność cenowa popytu mieszana dq(X) EXY = dp(Y) ---------- : q(X)0 -------- p(Y)0 doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 13 Elastyczność cenowa popytu mieszana EXY > 0 EXY <0 dla dóbr komplementarnych dla substytutów doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 14 Elastyczność cenowa popytu mieszana – zadanie 1 Cena dobra Y 100 zł 120 zł Popyt na dobro X 10 szt. 15 szt. EXY = +5/10 : +20/100 = ½ : 1/5 = ½ x5 = 5/2 = 2,5 EXY >0 - substytuty EXY = 2,5 >1 popyt na dobro X elastyczny względem ceny dobra Y doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 15 Elastyczność cenowa popytu mieszana – zadanie 2 Cena glukometru 100 zł 120 zł Popyt na paski do glukometru 100 szt. 90 szt. EXY = - 10/100 : +20/100 = -1/10 : 1/5 = - 1/10 x 5 = - 5/10 = - ½ = - 0,5 EXY < 0 - dobra komplementarne |EXY| = 0,5 < 1 popyt na paski do glukometru jest słabo elastyczny względem ceny glukometru doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 16 Elastyczność cenowa popytu mieszana Pozwala określić rynkowe konsekwencje zmiany ceny substytutu lub dobra komplementarnego EXY>0 EXY<0 wzrostowi ceny jednego dobra towarzyszy wzrost popytu na drugie dobro (substytuty) wzrostowi ceny jednego dobra towarzyszy spadek popytu na drugie dobro (dobra komplementarne) doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 17 Elastyczność cenowa popytu mieszana Pozwala określić rynkowe konsekwencje zmiany ceny substytutu lub dobra komplementarnego EXY>1 EXY<1 EXY=1 silna reakcja popytu słaba reakcja popytu popyt neutralny względem ceny /zgodność siły reakcji/ doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 18 Jeżeli elastyczność cenowa popytu mieszana dla dóbr „A” i „B” wynosi 2,5 to jakie będą rynkowe konsekwencje wzrostu ceny dobra „A” o 15%? Jeżeli elastyczność cenowa popytu mieszana dla dóbr „C” i „D” wynosi - 0,5 to jakie będą rynkowe konsekwencje obniżki ceny dobra „C” o 10%? Elastyczność dochodowa popytu doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 21 Elastyczność dochodowa popytu Mierzy z jaką siłą popyt reaguje na zmianę dochodu Miernikiem jest współczynnik elastyczności dochodowej popytu E(Y) = względna zmiana popytu : względna zmiana dochodu doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 22 Elastyczność dochodowa popytu E(Y) >0 dobro normalne E(Y) <0 dobro podrzędne doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 23 Elastyczność dochodowa popytu zadanie 1 Dochód Popyt na dobro A 2.000 zł 10 szt. 2.500 zł 12 szt. E(Y) = +2/10 : +500/2.000 = 1/5 : ¼ = 1/5 x 4 = 4/5 = 0,8 E(Y) > 0 - dobro A to dobro normalne E(Y) = 0,8 < 1 popyt słabo elastyczny względem dochodu doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 24 Elastyczność dochodowa popytu zadanie 2 Dochód Popyt na dobro B 2.000 zł 100 szt. 2.500 zł 60 szt. E(Y) = - 40/100 : +500/2.000 = - 2/5 : ¼ = - 2/5 x 4 = - 8/5 = - 1,6 E(Y) < 0 - dobro B to dobro podrzędne | E(Y) | = 1,6 > 1 popyt elastyczny względem dochodu doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 25 Elastyczność dochodowa popytu Pozwala określić rynkowe konsekwencje zmiany dochodu E(Y)>0 wzrostowi dochodu towarzyszy wzrost popytu (dobra normalne) E(Y)<0 wzrostowi dochodu towarzyszy spadek popytu (dobra podrzędne) doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 26 Elastyczność dochodowa popytu Pozwala określić rynkowe konsekwencje zmiany dochodu E(Y)>1 E(Y)<1 E(Y)=1 silna reakcja popytu słaba reakcja popytu popyt neutralny względem dochodu /zgodność siły reakcji/ doc. dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW 27 Jeżeli elastyczność dochodowa popytu dla dobra „C” wynosi 1,25 To jakie będą rynkowe konsekwencje wzrostu dochodów społeczeństwa o 10%? Jeżeli elastyczność dochodowa popytu dla dobra „D” wynosi - 0,25 To jakie będą rynkowe konsekwencje wzrostu dochodów społeczeństwa o 10%?