Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty www.nauczyciele.org.pl Ziemia we Wszechświecie „Ziemia jest świetlistą oazą w nieskończonej przestrzeni kosmicznej.” Opracowała: Barbara Grabowska Wszechświat WSZECHŚWIAT, po grecku kosmos, określić można najkrócej słowem: wszystko. Wszechświat stanowi całą przestrzeń i to, co się w niej znajduje: nasza planeta Ziemia, Słońce, gwiazdy świecące na niebie i te odległe niewidoczne i promieniowanie emitowane przez ciała niebieskie – to po prostu wszystko. Co to jest galaktyka? GALAKTYKA jes olbrzymiej wielkoś zbiorowiskiem gwiazd. Droga Mleczna DROGA MLECZNA jest widzianym z Ziemi obrazem naszej Galaktyki. Nasza Galaktyka, tak jak inne składa się z milionów gwiazd. Czym jest Układ Słoneczny? UKŁAD SŁONECZNY składa się ze Słońca i wielu obiektów, które krążą wokół niego, 9 planet, ponad 60 księżyców oraz niezliczonych planetoid i komet. Planety Układu Słonecznego Merkury – najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta; brak atmosfery powoduje bardzo duże różnice temperatur pomiędzy dniem a nocą. Planety Układu Słonecznego Wenus – tzw. bliźniacza planeta Ziemi; jej wnętrze przypomina budową nasz glob; na niebie jest najjaśniejszą z planet. Planety Układu Słonecznego Ziemia – Niebieska planeta; jedyne znane we Wszechświecie siedlisko życia organicznego; 70% powierzchni pokrywa woda. Planety Układu Słonecznego Mars – Czerwona planeta; posiada bardzo urozmaiconą powierzchnię ze śladami wygasłej działalności wulkanicznej; uważa się, że na Marsie istniała kiedyś woda i życie. Planety Układu Słonecznego Jowisz – największa z planet; zbudowana głównie z wodoru (także ciekłego) i helu; bardzo szybki ruch wirowy generuje olbrzymie pole magnetyczne, które jest ponad 20 000 razy silniejsze od ziemskiego. Planety Układu Słonecznego Saturn – podobny do Jowisza; osobliwością Saturna są jego pierścienie, na które składają się różnej wielkości kawałki lodu i skał, krążące po swoich orbitach wokół planety. Planety Układu Słonecznego Uran – charakterystyczną cechą planety jest usytuowanie osi jej obrotu w płaszczyźnie orbity. Planety Układu Słonecznego Neptun – najdalsza z planet; zwiększona ilość metanu w atmosferze nadaje Neptunowi charakterystyczne niebieskie zabarwienie. Astronomiczne pory roku Bibliografia 1. „Atlas świata”, Wydawnictwo Klub Dla Ciebie 2. Błaszczyk E., Kłos E., Malański B., Sygniewicz J., Zajdler B., „Przyroda 6” WSiP, Warszawa 2001 3. Hoppe L., Jasiński M., Lewiński W., Sternicka A., „Przyroda 6”, Wydawnictwo Operon, Rumia 2001 4. Królikowska – Sołtan M., Kwast T., Sołtan A., Sroczyńska – Kożuchowska M., „Astronomia – słownik szkolny”, WSiP, Warszawa 1994 5. Stott C., Twist C., „Kosmos – mini encyklopedia”, Wydawnictwo Muza S. A., Warszawa 1996 6. „Świat – atlas geograficzny z częścią encyklopedyczną”, Wydawnictwo Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera, S.A., Warszawa – Wrocław 1997 7. pl.wikipedia.org/wiki/ 8. www.wiking.edu.pl BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p. 35 70-236 Szczecin tel.: 091/435 06 29 e-mail: [email protected] www.nauczyciele.org.pl