CIEKAWE LICZBY DAWID ŁUBIK PALIDROM • To liczba naturalna, którą czyta się tak samo • od początku i od końca. • Przykłady liczb palindromicznych to: • 55 474 50805 1235321 LICZBA AUTOMORFICZNA • To liczba, której kwadrat zakończony • jest tymi samymi cyframi co sama liczba. • Przykład: 762 = 5776 252 = 625 LICZBA ZŁOTA • • • • • • • • • To liczba ½(√5 – 1). Wyraża ona długość odcinka spełniającego warunek tzw. złotego podziału. Jest to liczba niewymierna, równa ułamkowi dziesiętnemu 0,61804… albo też bardzo niezwykłemu ułamkowi łańcuchowemu: 1 1+ 1 1+ 1 1+ 1 1+ … • Złoty podział jako pierwszy wyrysował Hippasus w V wieku p.n.e.. • Starożytni Grecy uważali złoty podział za idealną proporcję, którą chętnie realizowali w architekturze. • Przykładem złotej figury może być złoty prostokąt, w którym po odcięciu od niego kwadratu otrzymujemy prostokąt podobny do poprzedniego. • Liczba złota ma ciekawe właściwości: • Aby ją podnieść do kwadratu, wystarczy dodać do niej jedynkę, • Aby zaleźć jej odwrotność, wystarczy odjąć od niej jedynkę. LICZBA DOSKONAŁA • To liczba naturalna, która jest sumą wszystkich • swoich dzielników właściwych (czyli mniejszych • od wartości danej liczby). • Przykład: • 6 bo D6 = {1,2,3}; 1+2+3= 6 • 28 bo D28 = {1, 2, 4, 7, 14}; 1+2+4+7+14=28 • • • • • • • • • Pierwsze dwie liczby doskonałe 6 i 28 znane były starożytnym. Kolejne dwie: 496 i 8128 znalazł Euklides. Następna liczba – 33550336 – została znaleziona ponad tysiąc lat później. Dziś znamy zaledwie kilkadziesiąt liczb doskonałych. Nie wiemy też, czy istnieją nieparzyste liczby doskonałe. Jeśli tak to są to okazy niezwykle rzadkie i wielkie. LICZBY ZAPRZYJAŹNIONE • Dwie liczby naturalne takie, że każda z nich jest • równa sumie wszystkich naturalnych dzielników • właściwych drugiej liczby. • Przykłady liczb zaprzyjaźnionych to: 220 i 284. • Dzielniki właściwe liczby 220 i 284 to: • D220 = {1, 2, 4, 5, 10, 11, 20, 22, 44, 55, 110} • 1+2+4+5+10+11+20+22+44+55+110 = 284 • D284 = {1, 2, 4, 71, 142} • 1+2+4+71+142 = 220 LICZBY LUSTRZANE • • • • 125 68 325 17 i i i i 521 86 5423 71 LICZBY BLIŹNIACZE • To dwie liczby pierwsze różniące się o 2. • Przykłady to: 3 i 5; 5 i 7; 11 i 13; 17 i 19. • • • • • • • • Do chwili obecnej nie wiadomo czy istnieje nieskończenie wiele par liczb bliźniaczych. Największa znana para to: 260497545 x 26625 + 1 i 260497545 x 26625 – 1. Bliźniaki rekordzistki mają po 11 713 cyfr. Zapisanie każdej z nich w postaci rozwiniętej zajęłoby zatem ponad 6.5 strony znormalizowanego maszynopisu !!! Liczby Fibonacciego • • • • • Liczby naturalne tworzące ciąg liczb o takiej własności, że każdy kolejny wyraz jest sumą dwóch poprzednich. 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377… bo: 1 + 1 = 2 1+2=3 2 + 3 = 5 itd. CZY WIESZ ŻE ? • • • • • • • Ciąg Fabionacciego to ulubiony ciąg przyrody. W taki sposób opisana jest np. liczba pędów rośliny jednostajnie przyrastającej w latach (np. drzewa) lub róże kalafiora zielonego, ziarna słonecznika czy łuski szyszek. Ilość tworzonych spiral prawo- i lewoskrętnych kwiatostanów tworzy liczby Fibonacciego PI HISTORIA PI • - Babilończycy (ok.2000p.n.e.) szacowali wartość • liczby równą 3; • - Egipcjanie (ok.2000p.n.e.) przyjmowali • wartość (16/9)2; • - Archimedes (IIIw.p.n.e.) stosował • przybliżenie (22/7); • - W 1610r holenderski matematyk Ludolf van • Ceulen wyznaczył przybliżenie liczby • z dokładnością do 35 miejsc po przecinku; • • • • • • - W 1706r matematyk angielski W. Jones wprowadził dzisiaj stosowany symbol liczby; - Symbol liczby został spopularyzowany w połowie XVIIIw przez szwajcarskiego matematyka L. Eulera; - Obecnie dzięki technice elektronicznej obliczono • milion cyfr rozwinięcia dziesiętnego • LICZBA PI NOSI NAZWĘ LUDOLFINY MNEMOTECHNIKA • Jest to popularna dawniej sztuka układania • wierszy lub innych tekstów, w których liczby • liter poszczególnych słów są identyczne • z zajmującymi to samo miejsce cyframi • występującymi w rozwinięciu dziesiętnym • danej liczby. • • • • • • • Przykładem mnemotechniki jest poniższy wiersz K. Cwojdzińskiego „Kuć i orać w dzień zawzięcie, Bo plonów nie-ma bez trudu! Złocisty szczęścia okręcie Kołyszesz… Kuć. My nie czekajmy cudu. Robota to potęga ludu.” 3,14159265358979323846264 Czy wiesz kto spowodował dziurę budżetową naszego Państwa ??? • • • • • • • • Okazuje się, że nasze współczesne problemy gospodarcze, dziurę budżetową oraz bezrobocie spowodował BOLESŁAW CHROBRY !!! Gdyby w roku 1002 złożył w banku 1gr to przy oprocentowaniu 4% rocznie i corocznym doliczaniu odsetek w roku 2002 w kasie państwa mielibyśmy dodatkowe 1 071 500 000 000 000zł (1 biliard 71 bilionów 500 miliardów zł) CIEKAWA TRÓJKA • • • • 332 3332 33332 333332 = 1089 = 110889 = 11108889 = 1111088889 • Jak zapisujemy w systemie rzymskim liczby • od 1 do kilku tysięcy uczyłeś się już w szkole, • ale czy zastanawiałeś się kiedyś jak przedstawiać • liczby większe? • Zasada jest prosta – pomaga nam pozioma kreska • zapisana nad liczbą rzymską! Powstała nowa liczba jest tysiąc razy większa od początkowej! • Na przykład: • M = 1000 ale M = 1 000 000 • X = 10 ale X = 10 000 KONIEC DAWID ŁUBIK