Histologia i biologia komórki

Przedmiot: Histologia i biologia komórki
Osoba prowadząca – dr n med. Bogusław Nedoszytko
Program wykładów:
1. Biologia komórki – komórki pro i eukariotyczne, teoria endosymbiozy, błona komórkowa,
transport przez błony, osmoza, dializa, endocytoza, egzocytoza, fagocytoza, aparat
Golgiego, lizosomy, peroksysomy.
2. Biologia komórki – mitochondria, cytoszkielet, ruch komórki.
3. Biologia komórki – jądro komórkowe, struktura i funkcje, chromatyna, chromosomy.
4. Biologia komórki – cykl komórkowy, podziały komórkowe, mitoza, mejoza, proliferacja,
apoptoza, spermatogeneza, oogeneza,
5. Biologia komórki – połączenia międzykomórkowe, macierz miedzykomórkowa, transport
międzykomórkowy.
6. Histologia, podstawy techniki histologicznej.
7. Tkanka nabłonkowa i tkanka łączna.
8. Skóra – budowa i funkcje naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.
9. Wytwory skóry – włosy, paznokcie, gruczoły potowe i łojowe, gruczoł mlekowy.
10. Tkanka kostna i tkanka chrzęstna, szpik kostny.
11. Krew, układ krwionośny, układ limfatyczny.
12. Tkanka mięśniowa, tkanka nerwowa i glejowa
13. Układ pokarmowy, wątroba i trzustka.
14. Układ oddechowy i układ dokrewny.
15. Układ moczowy i układ rozrodczy.
16. Embriologia – wybrane zagadnienia.
Program ćwiczeń
1. Metody badań histologicznych, tkanka nabłonkowa, tkanka łączna,
2. Tkanka kostna i chrzęstna, układ mięśniowy
3. Skóra i tkanka podskórna. włosy, paznokcie
4. Krew i układ krwionośny, układ oddechowy
5. Tkanka nerwowa, układ pokarmowy
Zalecana literatura
1. Histologia, A. Stevens, J. Lowe , PWN. 2000
2. Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.
3. Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995
4. Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003
5. Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003
6. Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła, PWN, 1995
7. Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000
8. Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner
Wykład 1 – Struktura i funkcje komórki
Program wykładu:
1. Rodzaje komórek występujących w świecie organizmów żywych
2. Porównanie komórki pro i eukariotycznej
3. Powstanie komórki eukaryoutycznej - teoria endosymbiozy,
4. Porównanie komórek eukaryotycznych – komórki roślinna, zwierzęca,
grzybów i pierwotniaków
5. Struktura i funkcje błony komórkowej
Struktura płynnej mozaiki
Rodzaje lipidów błonowych
Rodzaje białek błonowych
Funkcje błony komórkowej
Transport przez błony,
6. Transport bierny i aktywny
Osmoza, dializa,
7. Endocytoza, egzocytoza, fagocytoza, pinocytoza
8. Aparat Golgiego – struktura i funkcje
9. Lizosomy, peroksysomy, glioksysomy, pęcherzyki transportowe
Zalecana literatura
1) Histologia, A. Stevens, J. Lowe , PWN. 2000
2) Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.
3) Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995
4) Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003
5) Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003
6) Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,
PWN, 1995
7) Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000
8) Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner
9) Biologia Ville’go
Wykład 2 : Biologia komórki – mitochondria, cytoszkielet, ruch komórek
Program wykładu:
1. Struktura i funkcje mitochondriów
2. Metabolizm tlenowy i beztlenowy
3. Procesy metaboliczne zachodzące w mitochondriach:
a. utlenianie kwasu pirogronowego,
b. cykl Krebsa,
c. łańcuch oddechowy
d. utlenianie kwasów tłuszczowych
e. utlenianie aminokwasów, cykl mocznikowy
4. Rozmnażanie mitochondriów, dziedziczenie matczyne.
5. Rola mitochondriów w procesie apoptozy i starzenia organizmu
6. Cytoszkielet – białka cytoszkieletu, struktura mikrotubul,
mikrofilamentów, filamentów pośrednich
7. Ruch komórek – ruch ameboidalny
8. Struktura wici i rzęski
9. Budowa wrzeciona kariokinetycznego, centrosomu
Zalecana literatura:
1.
2.
3.
4.
5.
Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.
Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995
Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003
Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003
Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,
PWN, 1995
6. Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner
7. Biologia Ville’go
Wykład 3. Struktura i funkcja jądra komórkowego
Program wykładu:
Skład chemiczny jądra komórkowego:
DNA - rodzaje
RNA – rodzaje m, t, r, Sn, hn RNA
białka zasadowe – histony, rodzaje i funkcje
białka kwaśne – rodzaje i funkcje
Struktura chromatyny:
Nukleonom,
Solenoid
Pętle chromatynowe
Chromosom metafazalny
1.
2.
3.
4.
5.
Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.
Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995
Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003
Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003
Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,
PWN, 1995
6. Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner
7. Biologia Ville’go
Wykład 4. Cykl komórkowy, podziały komórkowe
Program wykładu:
Interfaza, podział komórki , kariokineza, cytokineza
Faza S, G1,, G2,
Mitoza – etapy mitozy.
Proliferacja
Apoptoza, nekroza
Mejoza – etapy mejozy,
Spermatogeneza,
Oogeneza
Zalecana literatura:
1) Histologia, A. Stevens, J. Lowe , PWN. 2000
2) Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.
3) Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995
4) Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003
5) Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003
6) Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,
PWN, 1995
7) Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000
8) Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner
9) Biologia Ville’go
Wykład 5. Adhezja, komunikacja międzykomórkowa i transport,
macierz międzykomórkowa. Powstawanie tkanek –histogeneza.
Program wykładu:
Adhezja – białka adhezyjne Kadheryny
• Integryny
• Selektyny
• białka z rodziny Ig
Połączenia międzykomórkowe
• Obwódka zamykająca
• Połączenia wzmacniające
– Desmosomy pasmowe
– Desmosomy dyskowe
• Połączenia szczelinowe (komunikacyjne)
Macierz miedzykomórkowa – białka macierzy, glikozaminoglikany
Błony podstawne
Transport międzykomórkowy.
Zalecana literatura
1) Histologia, A. Stevens, J. Lowe , PWN. 2000
2) Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.
3) Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995
4) Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003
5) Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003
6) Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,
PWN, 1995
7) Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000
8) Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner
9) Biologia Ville’go