Scenariusz lekcji fizyki w klasie II gimnazjum

Scenariusz lekcji fizyki opracowany przez nauczycielkę
Gimnazjum nr 5 w Płocku Iwonę Łukiańską
Temat: Bilans cieplny - powtórzenie.
Cele operacyjne:
Uczeń zna:
-
Pojęcie bilansu cieplnego;
Przyrząd służący do badania bilansu cieplnego;
Wzór na bilans cieplny;
Budowę kalorymetru;
Uczeń potrafi:
-
Obliczyć energię pobraną i oddaną w procesie wymiany ciepła;
Zapisać równanie bilansu cieplnego dla prostego przypadku;
Rozwiązywać proste zadania rachunkowe z bilansu cieplnego;
Środki dydaktyczne – karty pracy, 2 styropianowe kubki, termometr, menzurka, kalkulator,
czajnik elektryczny
Metoda: słowna, problemowa, ćwiczenia uczniowskie
Forma – praca w grupach 4-5 osobowych.
Przebieg zajęć:
I.
Część wprowadzająca.
1. Przypomnienie wiadomości dotyczące ciepła i metod jego przekazywania.
2. Sformułowanie tematu lekcji, podział na grupy i objaśnienie zasad pracy.
3. Rozdanie kart pracy.
II.
Część główna
1. Praca w grupach z wykorzystaniem kart pracy.
___________________________________________________________________________
Karta pracy - bilans cieplny Gr. A
Potrzebne materiały: 2 styropianowe kubki, termometr, menzurka, kalkulator,
czajnik elektryczny
Co trzeba zrobić:
a) Nalej do menzurki 100 ml zimnej wody z kranu. Przelej ją następnie do styropianowego
kubka.
b) Zmierz temperaturę zimnej wody. Wynik wpisz w odpowiednim miejscu na rysunku.
c) To samo zrób z ciepłą wodą zagrzaną w czajniku.
d) Wlej ciepłą wodę do zimnej i, lekko zamieszawszy termometrem, zmierz temperaturę
mieszaniny. Wynik pomiaru wpisz na rysunku .
e) Wykonaj obliczenia i wypełnij pozostałe puste miejsca na rysunku. Pamiętaj, że ciepło
właściwe wody jest równe 4,2 kJ/(kg ∙OC}.
opracowała Iwona Łukiańska
1
ciepła woda
masa = 0,1 kg
temperatura =
zimna woda
masa = 0,1 kg
temperatura =.......................
temperatura po wymieszaniu = ……………………………..
Temperatura zimnej wody wzrosła
o.................., czyli woda otrzymała
……………………………........................
…………………………………….. ciepła.
Temperatura ciepłej wody zmalała
o......................, czyli woda oddała
…….…………………….............
….………………………… ciepła
___________________________________________________________________________
Karta pracy - bilans cieplny Gr. B
Potrzebne materiały: 2 styropianowe kubki, termometr, menzurka, kalkulator,
czajnik elektryczny
Co trzeba zrobić:
a) Nalej do menzurki 50 ml zimnej wody z kranu. Przelej ją następnie do styropianowego
kubka.
b) Zmierz temperaturę zimnej wody. Wynik wpisz w odpowiednim miejscu na rysunku.
c) Nalej do menzurki 100 ml (lub odważ 100g) ciepłej wody z czajnika. Przelej ją następnie
do styropianowego kubka.
d) Wlej ciepłą wodę do zimnej i, lekko zamieszawszy termometrem, zmierz temperaturę
mieszaniny. Wynik pomiaru wpisz na rysunku .
e) Wykonaj obliczenia i wypełnij pozostałe puste miejsca na rysunku. Pamiętaj, że ciepło
właściwe wody jest równe 4,2 kJ/(kg ∙OC}.
ciepła woda
masa = 0,1 kg
temperatura =
zimna woda
masa = 0,05 kg
temperatura =.......................
temperatura po wymieszaniu = ……………………………..
Temperatura zimnej wody wzrosła
o.................., czyli woda otrzymała
……………………………........................
…………………………………….. ciepła.
opracowała Iwona Łukiańska
Temperatura ciepłej wody zmalała
o......................, czyli woda oddała
…….…………………….............
….………………………… ciepła
2
Karta pracy - bilans cieplny Gr. C
Potrzebne materiały: 2 styropianowe kubki, termometr, menzurka, kalkulator,
czajnik elektryczny
Co trzeba zrobić:
a) Nalej do menzurki 100 ml zimnej wody z kranu. Przelej ją następnie do styropianowego
kubka.
b) Zmierz temperaturę zimnej wody. Wynik wpisz w odpowiednim miejscu na rysunku.
c) Nalej do menzurki 50 ml ciepłej wody z czajnika. Przelej ją następnie do styropianowego
kubka.
d) Wlej ciepłą wodę do zimnej i, lekko zamieszawszy termometrem, zmierz temperaturę
mieszaniny. Wynik pomiaru wpisz na rysunku .
e) Wykonaj obliczenia i wypełnij pozostałe puste miejsca na rysunku. Pamiętaj, że ciepło
właściwe wody jest równe 4,2 kJ/(kg ∙OC}.
ciepła woda
masa = 0,05 kg
temperatura =
zimna woda
masa = 0,1 kg
temperatura =.......................
temperatura po wymieszaniu = ……………………………..
Temperatura zimnej wody wzrosła
o.................., czyli woda otrzymała
……………………………........................
…………………………………….. ciepła.
Temperatura ciepłej wody zmalała
o......................, czyli woda oddała
…….…………………….............
….………………………… ciepła
___________________________________________________________________________
Karta pracy - bilans cieplny Gr. D
Potrzebne materiały: 2 styropianowe kubki, termometr, menzurka, kalkulator,
czajnik elektryczny
Co trzeba zrobić:
a) Nalej do menzurki 50 ml zimnej wody z kranu. Przelej ją następnie do styropianowego
kubka.
b) Zmierz temperaturę zimnej wody. Wynik wpisz w odpowiednim miejscu na rysunku.
c) To samo zrób z ciepłą wodą zagrzaną w czajniku.
d) Wlej ciepłą wodę do zimnej i, lekko zamieszawszy termometrem, zmierz temperaturę
mieszaniny.Wynik pomiaru wpisz na rysunku .
e) Wykonaj obliczenia i wypełnij pozostałe puste miejsca na rysunku. Pamiętaj, że ciepło
właściwe wody jest równe 4,2 kJ/(kg ∙OC}.
opracowała Iwona Łukiańska
3
ciepła woda
masa = 0,05 kg
temperatura =
zimna woda
masa = 0,05 kg
temperatura =.......................
temperatura po wymieszaniu = ……………………………..
Temperatura zimnej wody wzrosła
o.................., czyli woda otrzymała
……………………………........................
…………………………………….. ciepła.
Temperatura ciepłej wody zmalała
o......................, czyli woda oddała
…….…………………….............
….………………………… ciepła
___________________________________________________________________________
2. Po wykonaniu doświadczeń liderzy grup podają wartości ciepła pobranego przez zimną wodę i ciepła oddanego przez ciepłą wodę. Wpisanie wyników do tabeli.
Pomiar
Ciepło pobrane (kJ) Ciepło oddane (kJ)
Grupa A
Grupa B
Grupa C
Grupa D
Sformułowanie przez uczniów wniosku.
Wniosek: Ilość ciepła pobranego równa jest ilości ciepła oddanego.
Dlaczego użyto w doświadczeniu kubków styropianowych, a nie szklanych?
3. Zapoznanie z budową i wykorzystaniem kalorymetru.
4. Rozwiązywanie zadania z zeszytu ćwiczeń - ćwiczenia E - zad.1 str.44
III.
Część podsumowująca
1. Rekapitulacja.
∙ Czego dowiedzieliście się na dzisiejszych zajęciach?
∙ Proszę zapisać równanie bilansu cieplnego.
∙ Jak nazywa się przyrząd za pomocą którego możemy wyznaczyć ciepło właściwe danego
ciała?
2. Praca domowa: Rozwiąż zadanie: Do 1 kg wody o temperaturze 20ºC dolano gorącą wodę
o temperaturze 90ºC. Po pewnym czasie temperatura wody ustaliła się i wyniosła 60ºC.
Oblicz ile gorącej wody dolano. Ciepło właściwe wody wynosi 4,2kJ/kg∙ºC.
opracowała Iwona Łukiańska
4