Wysokogórski krajobraz Himalajów

WYSOKOGÓRSKI
KRAJOBRAZ
HIMALAJÓW
Opracowali:
Mariusz Hajda,
Patryk Łaczek
i Paweł Sandulski
HIMALAJE
Himalaje – najwyższy łańcuch
górski na Ziemi.
Łańcuch Himalajów leży w
południowej Azji, ma ponad
2,5 tys. km długości i około
250 km szerokości. Rozciąga
się na terenach należących do
Pakistanu, Indii, Chin
(Tybetu), Nepalu i Bhutanu.
W Himalajach znajduje się aż
10 z 14 ośmiotysięczników
świata. Szczyty
przekraczające 8000 m
n.p.m. tworzą Wielkie
Himalaje, w których najniższe
przełęcze przeważnie leżą
powyżej 4000 m n.p.m. Od
wschodu pasmo to ogranicza
dolina Brahmaputry, a od
zachodu – Indusu.
Wierzchołki Małych
Himalajów sięgają średnio
2400 m n.p.m., tylko na
zachodzie 4000 m n.p.m.
Najniższe pasmo Siwalik
ciągnie się wzdłuż całego
systemu od Brahmaputry do
Indusu, a jego wysokość nie
przekracza 2000 m n.p.m.
Najwyższy szczyt to Mount
Everest o wysokości 8850 m
n.p.m.
PODZIAŁ









Składa się z trzech głównych pasm: Wielkie Himalaje na północy,
Małe Himalaje w środku i Siwalik na południu.
Pod względem terytorialnym stosuje się też następujący podział:
Himalaje Kaszmirskie pomiędzy rzekami Indus i Dras (Nanga
Parbat, 8125 m)
Himalaje Pendżabskie pomiędzy rzekami Dras i Satledź (Nunkun,
7135 m)
Himalaje Garhwalu pomiędzy rzeką Satledź a Nepalem (Nanda
Devi, 7816 m)
Himalaje Nepalskie (Mount Everest, 8850 m)
Himalaje Sikkimskie (Kanczendzonga, 8586 m)
Himalaje Bhutańskie (Gangkhar Puensum, 7570 m)
Himalaje Assamskie (Namcze Barwa, 7755 m).
BUDOWA
GEOLOGICZNA
Zasadnicze wypiętrzenie
Himalajów nastąpiło w
oligocenie, w czasie
orogenezy alpejskiej.
Składają się z kolejnych,
równoległych luków o
wysokości zwiększającej
się ku północy,
zbudowanych ze skał
krystalicznych
(magmowych i
metamorficznych), w
przeważającej części z
granitów i gnejsów, oraz
ze skał osadowych,
które pochodzą z
różnych okresów
począwszy od prekambru
do trzeciorzędu.
Zachodzi tu gwałtowna
erozja, rozwijają się
zwłaszcza gigantyczne
obrywy i osuwiska
górskie.
ROZWÓJ –
POWSTANIE
HIMALAJÓW
Około 50 milionów lat
temu rozpoczął się
proces wypiętrzania
Himalajów. Płyta
Indyjska napierała na
Płytę Eurazjatycką
powodując wypiętrzenie
mas skalnych na ich
styku. Szacuje się, że
eskalacja tego procesu
nastąpiła przed około 20
mln. lat. W tym samym
czasie, gdy wypiętrzały
się masywy Himalajów
część skał "wbijała się"
w głąb dokładnie pod
nowo powstającym
łańcuchem
KLIMAT
Himalaje oddzielają Nizinę
Hindustańską od Wyżyna
Tybetańskiej. Południowe
stoki gór są pod wpływem
oddziaływania okresowo
wiejących wiatrów –
monsunów. W lecie występują
tu obfite opady, niżej
deszczu, a w górach
wyłącznie śniegu. Z kolei
północne stoki znajdują się w
strefie oddziaływania klimatu
zwrotnikowego, chłodnego i
suchego. Wysoko w górach
mrozy przekraczają -25 °C
w lecie, a zimą temperatura
spada do -40 °C. W okresie
monsunu zimowego, który
zaczyna się tu w pierwszej
połowie listopada, często
występują huraganowe wiatry
z kierunku północnego o
prędkości nawet 150 km/h i
gwałtowne załamania pogody
PIĘTRA
ROŚLINNE
U podnóża gór ciągną się
suche sawanny i lasy iglaste,
a następnie nieco bujniejsze
liściaste. W części wschodniej
do wysokości 1000 m stoki
porasta wilgotny i bagnisty las
o charakterze dżungli, zwany
terajem, dostarczający
cennego drewna z drzewa sal.
Wyżej rozpoczyna się strefa
lasu zwrotnikowego z
bambusami, palmami i
drzewiastymi paprociami. Od
2000 m zaczynają się lasy
liściaste z dębami,
magnoliami, kasztanami,
klonami i wawrzynami.
Powyżej 2600 m zaczynają
przeważać drzewa iglaste,
m.in. sosny i cedry
himalajskie. Od 3500 do 4000
m rozciąga się piętro
rododendronów i karłowatych
jałowców oraz hal
wysokogórskich. Granica
wiecznego śniegu leży na
wysokości 4500 m (po stronie
północnej) i 6000 (po stronie
południowej).
LODOWCE
Ogółem lodowce zajmują w
Himalajach powierzchnię 10
tysięcy kilometrów
kwadratowych. Masa lodu
ma objętość około 6,6
tysięcy kilometrów
sześciennych. Lodowce
występują głównie wokół
wielkich masywów i
najwyższych szczytów
górskich. Ich jęzory są
zwykle krótkie. Najdłuższe
mają lodowce Gangotri i
Zema (26km) oraz Rongbuk
– lodowiec zalegający
północne stoki Mount
Everestu. Rozległe pola
firnowe występują rzadko,
ponieważ stromizna stoków
uniemożliwia gromadzenie
się firnu. Wody z
topniejących lodowców
zasilają wielkie rzeki –
Ganges, Indus i
Brahmaputrę.
ZDOBYWCY HIMALAJÓW


Wyprawy organizuje się głównie wiosną i jesienią. Lato to
pora deszczowa, Zimą natomiast ze względu na panujące
warunki wspinaczka jest wyjątkowo trudna. Największe
sukcesy w Himalaizmie zimowym odnieśli Polacy, do których
należy 10 pierwszych zimowych wejść, w tym na Mount
Everest (17 lutego 1980 roku).
Marzeniem każdego himalaisty jest zdobycie Korony
Himalajów czyli 14 ośmiotysięczników, z których aż 10 wznosi
się w Himalajach, a pozostałe cztery w Karakorum. Jako
pierwszemu udało się to w 1986 roku Reinholdowi Messnerowi.
O palmę pierwszeństwa ścigał się on z Jerzym Kukuczką,
który Koronę Himalajów zdobył niecały rok później, za to
wchodził nowymi, trudniejszymi drogami, oraz zimą. Jerzy
Kukuczka zginął w 1989 roku podczas próby przejścia
niepokonanej wówczas południowej ściany Lhotse.
Najsłynniejszą ze wspinających się Polek była Wanda
Rutkiewicz, która jako pierwsza Europejka i trzecia kobieta
na świecie weszła na Mount Everest w 1978 roku, a w 1986
jako pierwsza kobieta zdobyła K2. Zginęła w czasie wyprawy
na swój dziewiąty ośmiotysięcznik – Kanczendzongę – w maju
1992 roku
NAJWYŻSZE SZCZYTY














Mount Everest – 8850 m n.p.m. (najwyższy szczyt Ziemi),
Kanczendzonga – 8586 m n.p.m. (trzeci szczyt Ziemi),
Lhotse – 8516 m n.p.m. (czwarty szczyt Ziemi),
Makalu – 8485 m n.p.m. (piąty szczyt Ziemi),
Czo Oju – 8188 m n.p.m. (szósty szczyt Ziemi),
Dhaulagiri – 8167 m n.p.m. (siódmy szczyt Ziemi),
Manaslu – 8163 m n.p.m. (ósmy szczyt Ziemi),
Nanga Parbat – 8125 m n.p.m. (dziewiąty szczyt Ziemi),
Annapurna – 8091 m n.p.m. (dziesiąty szczyt Ziemi),
Sziszapangma – 8027 m n.p.m. (czternasty szczyt Ziemi),
Gyachung Kang – 7952 m n.p.m. (piętnasty szczyt Ziemi),
Annapurna II – 7937 m n.p.m. (szesnasty szczyt Ziemi),
Himalchuli – 7893 m n.p.m. (osiemnasty szczyt Ziemi),
Ngadi Chuli – 7871 m n.p.m. (dwudziesty szczyt Ziemi).
PRZEŁĘCZE
Z uwagi na
ukształtowanie terenu w
rejonie Himalajów
niewiele jest przełęczy,
przez które można
przejechać samochodem.
To właśnie tu znajduje
się najwyżej położona
przejezdna przełęcz –
Semo La, znajdująca się
na wysokości 5565 m.
Główne przełęcze to:
Semo La – 5565 m,
Suge La – 5430 m,
Khardung La – 5359 m,
Tanglang La – 5359 m,
Lungalacha La – 5059 m,
Nathu La – 4310 m,
Jelep La – 4267 m,
Rohtang La – 3979 m,
Zoji La – 3528 m.
DZIĘKUJEMY
ZA UWAGĘ!